مؤمن چون درون و بيرونش به عبادت خالصانه خو كرد، و در مسير حق به سلوك و حركت پرداخت، براى جبران نواقص بندگى و عبادتش دست دعا به پيشگاه حضرت رب برمى دارد، و به مالك و مربى اش عرضه مى دارد: من جز حيثيت مملوكيت و مربوبيت چيزى ندارم، محض فقر و فنايم، خوديت و منيتى براى من نيست، منشأ ايمان و عبادتم توفيق تو بوده، آنگونه كه بايد نتوانستم وظيفه خدمت به جاى آورم، و عبادتى شايسته درگاهت عرضه بدارم، ذرّه ناچيز كجا و وجود بى نهايت، خفاش كجا و خورشيد، عدم كجا و هستى اين التراب و رب الارباب، هر چه توان و قدرت بگذارم، باز آن سان كه بايد نمى توانم، به بندگى برخيزم، و همه وجودم را چه در باطن و چه در ظاهر هزينه تو كنم، پس براى جبران اين همه نقص و كمبود جز ريزش باران مغفرت و آمرزشت راهى نيست، پس بر اثر نيازمندى شديدم به غفران مرا در معرض آن قرار ده، و هرگز آمرزشت را از من دريغ مدار و اين فقير بى نوا، و تهيدست گدا را از درگاهت مران، خداوندا بازگشت همه بندگان به توست، و همه به اراده و مشيت حضرتت در سرزمينى بنام محشر محشور مى شوند، تا در دادگاه هاى عدالتت پرونده آنان محاسبه شود، و بر اساس محاسبه به پاداش برسند، من مى خواهم روزى كه به تو باز مى گردم غفرانت نواقص پرونده ام را جبران كرده باشد تا سر خجالت و شرمسارى به پيش نداشته باشم، پس در همين نشأة دنيا مرا بيامرز تا روز ورود به آخرت با سلامت نفس و پاكى جان و پرونده اى قابل قبول به محضرت درآيم.
چهار بخش اول آيه كه سخن از حضرت الله و فرشتگان و كتاب هاى آسمانى و رسولان الهى است در حقيقت زمينه دهى به معرفت به مبدء و شئون والاى اوست، و دو قسمت بعد زمينه دهى به معرفت به بندگى و عبوديت است.
چون سالك چهار منزل ايمان را طى كند و قدم در عرصه تسليم و انجام تكاليف بگذارد و به حقيقت بندگى آراسته شود، و نشان بندگى بر دوش وجودش جلوه نمايد و اين راه را كه راه پيامبر اسلام و انبياء الهى است تا پايان عمر ادامه دهد مستعد رفتن به سوى جهان آخرت مى شود، و با كوله بارى از ايمان و عبادت و غرق شدن در درياى مغفرت به جايگاه ابدى براى رسيدن به پاداش زحمات خالصانه و پاكش سفر مى كند.
مسئله مبدء با معرفت به حقايق اربعه كامل مى شود، و راه با سمعنا و اطعنا تكميل مى گردد، و كمبودهاى معنوى و نواقص عبادات با غفران جبران مى شود، و نهايتاً با اليك المصير به تماميت مى رسد و سكون و آرامش ابدى با جاى گرفتن در بهشت الهى به دست مى آيد.
منبع : پایگاه عرفان