حضرت محمد (ص)
در عصری به سر می بریم كه از لحاظ ظلمت با جاهلیت اولی تفاوتی ندارد جز این كه آن جاهلیت، بسیط و كهنه بود اما جاهلیت عصر مدرن جاهلیت پیشرفته است. اگر در آن جاهلیت با شمشیر و هجو و خاكستر و خار و شكمبه شتر به جنگ نبی اكرم صلی الله علیه و آله می آمدند، در این جاهلیت نیز با كاریكاتور و كتاب و ماهواره و اینترنت و انواع و اقسام دروغ پردازی ها آن هم با رنگ و لعاب زیبا و جذاب و پشت سر قیافه های جذاب و ادكلن و كراوات زده و حق به جانب ، به جنگ پیامبر اخلاق و خوبی ها می آیند.
كسانی كه با فشردن یك دكمه صدها هزار نفر را در ژاپن به كام مرگ می فرستند و هواپیمای مسافر بری ایران را كه پر از زن و كودك است منهدم می نمایند و سایر فجایع را در ویتنام و افغانستان و عراق و پاناما و سایر نقاط دنیا در كارنامه سیاه خود دارند با قیافه ای كاملا حق به جانب در رسانه های خود، دین اسلام را متهم به خشونت می نمایند و احكام تربیتی و انسانی آن را از قبیل قصاص و مجازات های مختلف زیر سۆال می برند!!!
نكته ای كه در این نوشتار به مناسبت میلاد نبی مكرم اسلام صلی الله علیه و آله قصد پرداختن به آن را داریم این است كه ما مسلمان ها در مقابله با این هجمه دنیای غرب علیه نباید منفعل شویم، این دنیای اسلام است كه حق دارد غرب را در اخلاق به چالش بكشد و در زمینه حقوق بشر و مسائل خانواده و حقوق زنان از آنها به پرسشگری بپردازد ، این غربیها هستند كه به تمام دنیا باید پاسخگو باشند. پس ما نباید بنشینیم تا اینكه آنها هجمه ای كنند و شبهه ای طرح نمایند و ما از روی انفعال پاسخی مطرح كنیم كه آن هم در هیاهوی رسانه ای آنها گم شود!
نكته دیگر این كه وقتی دشمنان اسلام و پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله، دین اسلام و پیامبر آن را متهم به خشونت و اموری از این قبیل می نمایند ما نباید در مقابل به انفعال افتاده و برای دفع این تهمت تا آنجا پیش برویم كه بعضی از مسلمات احكام اسلامی را زیر سۆال ببریم و در یك كلام از افراط و تفریط پرهیز نماییم.
در سالیان گذشته در رسانه های مكتوب و غیره مشاهده می نمودیم كه عده ای غرب زده در مقابل این هجمه چنان منفعل شدند كه به عنوان مثال جهاد ابتدایی، قصاص، دیه زن و مرد و ارث این دو، رجم، سن بلوغ دختران و غیره، را به مناقشه و مناقصه می گزاردند و بعضا تا مرز انكار نیز پیش می رفتند!
ما مسلمان ها در مقابله با این هجمه دنیای غرب علیه نباید منفعل شویم ، این دنیای اسلام است كه حق دارد غرب را در اخلاق به چالش بكشد و در زمینه حقوق بشر و مسائل خانواده و حقوق زنان از آنها به پرسشگری بپردازد ، این غربیها هستند كه به تمام دنیا باید پاسخگو باشند
دین اسلام دین اعتدال است پیامبر بزرگوار این دین نیز در عین این كه « رحمةٌ للعالمین » (1) است دستور قتل برخی از معاندان را نیز صادر می فرمود (2) و به طور مختصر باید بگوییم: پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله دارای مقام جمع الجمعی بود و در آئینه بودن نسبت به صفات حق تعالی مرآت تامی بودند كه ذات كبریایی را بدون هیچ دخل و تصرفی منعكس می نمودند و همانطور كه ذات مقدس خداوند هم متصف به رحمت می شود و هم متصف به غضب ، نبی مكرم اسلام صلی الله علیه و آله نیز از هر دو برخوردار بودند گرچه رحمت خداوند بر غضبش سبقت دارد لكن همین نیز در پیامبر ما منعكس بود و جنبه رحمت او بارزتر از جنبه قهر و غضب بود لكن این گونه نبود كه هیچ قهر و غضبی در كار نباشد بلكه همانطور كه خود خداوند ارحم الراحمین است در موضع عفو و رحمت (3) ایشان هم در موضع عفو و رحمت « رحمة للعالمین » بودند، « رۆوف و رحیم » (4) بودند و همانطور كه خداوند اشدّ المعاقبین در موضع انتقام و عذاب است (5) ایشان نیز به جای خود اهل قهر و غضب بودند و اساسا اگر كسی در هیچ موردی غضب نكند از سیرت انسانی خارج است یعنی كسی پیدا شود كه حتی برای خدا نیز غضب نكند و به خاطر خدا نیز هیچ گاه ناراحت نشود. این نه تنها كمال نیست بلكه از بزرگترین عیوب نیز می باشد.
در واقع مسأله این است كه اولیاء خدا و در رأس آنان نبی مكرم اسلام صلی الله علیه و آله هیچ گاه برای شخص خودشان و امور شخصی‌شان غضبناك نمی شدند و تصمیمی از روی غضب نمی گرفتند و دستور قتل صادر نمی فرمودند. اما آنجا كه پای دین خدا در میان می آمد و حق و حقوق خداوند مطرح می شد، ممكن بود حكم قتل نیز صادر نمایند و این حكم قتل نیز به حكم « و ما ینطق عن الهوی » (6) در واقع حكم خود خداوند بوده است .
در این زمینه مناسب است مثالهایی را به نظاره بنشینیم:
اخلاق پیامبر در خانواده
در كتاب شریف كافی در حدیثی از امام صادق علیه السلام با سند معتبر می خوانیم كه:
«روزی پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله در مسجد الحرام بودند و لباسهای تازه ای بر تن داشتند، مشركان كه این لباسهای نو را دیدند، شكمبه شتری را روی آن حضرت افكندند و تمامی قسمتهای آن لباسها را آلوده نمودند. در این هنگام در اثر این كار، داخل شد بر پیامبر صلی الله علیه و آله آن چه كه خدا می خواست. به دنبال این قضیه پیامبر صلی الله علیه و آله به نزد ابو طالب رفت و فرمود:
ای عمو من چقدر در نزد شما ارزش دارم ؟!!!
جناب ابو طالب كه فهمید قضیه ای پیش آمده فرمود:
مگر چه شده است ای پسر برادرم ؟!!!
پیامبر صلی الله علیه و آله نیز داستان را بیان نمود.
جناب ابو طالب، حضرت حمزه را صدا زد و شمشیری را برداشت و به حمزه فرمود:
شكمبه شتر را بردار !!
و سپس به سمت آن قوم رفت در حالی كه پیامبر صلی الله علیه و آله نیز آنها را همراهی می نمود تا این كه به مشركان قریش رسیدند در حالی كه آن ها در اطراف كعبه بودند، آنان وقتی ابوطالب را دیدند و ناراحتی شدید را در چهره او مشاهده كردند، در این جا به حمزه فرمود:
آن شكمبه را به سبیلها و صورتهای آنها بكش!!
حضرت حمزه نیز این كار را انجام داد تا این كه به نفر آخرشان رسید !!!!!!
در این هنگام ابوطالب رو به پیامبر صلی الله علیه و آله كرد و فرمود:
ای پسر برادرم ارزش تو در نزد ما این مقدار است !!! (7)
وقتی دشمنان اسلام و پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله ، دین اسلام و پیامبر آن را متهم به خشونت و اموری از این قبیل می نمایند ما نباید در مقابل به انفعال افتاده و برای دفع این تهمت تا آنجا پیش برویم كه بعضی از مسلمات احكام اسلامی را زیر سۆال ببریم و در یك كلام از افراط و تفریط پرهیز نماییم
چند نكته از این روایت معتبر كه در كتاب معتبر كافی از امام صادق علیه السلام نقل شده است می توان استفاده نمود:
اولا این روایت از مۆیدات مسلمان بودن ابوطالب است و اگر ابو طالب – العیاذ بالله – مشرك باقی مانده بود این كار پر هزینه از لحاظ اجتماعی برای او بی معنی بود چرا كه اگر صرفا تعصب فامیلی او را بر این كار واداشته بود، چرا این كار را سائر مشركین نكردند چرا كه ابوجهل نیز عموی پیامبر صلی الله علیه و آله بود و اساسا قریش تمامیشان با پیامبر صلی الله علیه و آله فامیل بودند. گرچه مسلمان بودن ابوطالب ادله قوی دیگری دارد كه در جای خود ثبت است پس این تهمتی كه دشمنان امام علی بن ابی طالب علیه السلام از روی كینه ای كه به حضرتش داشتند به پدرشان زده اند كاملا بی اساس است.
ثانیا شجاعت حضرت حمزه چنان بوده است كه در روایت مشاهده نمودیم كه جناب ابو طالب برای انتقام مستقیم به سراغ ایشان رفتند و مهم تر آن كه مشركان نیز بعد از این كار حمزه هیچ كاری نتوانستند انجام دهند.
ثالثا پیامبر صلی الله علیه و آله این كار را از اول تا به آخر نظاره گر بوده اند و از این كار نهی نكرده اند پس طبق قاعده اصولی « تقریر معصوم » معلوم می شود، انجام این كار با مشركین جائز یا بلكه لازم نیز بوده است.
قطعا این مورد از مواردی نبوده كه این افراد شایستگی عفو و گذشت را داشته باشند و اصلا این جا، جای عفو و گذشت نبوده چرا كه اگر این گونه می بود قطعا پیامبر صلی الله علیه و آله این كار را می كردند چرا كه از جانب خدا مأمور به عفو بوده اند: « خذ العفو » چه بسا عفو در چنین موضعی آنها را برای دفعات بعد گستاخ تر می نموده است !!
پی نوشت ها:
1-انبیاء /107 .
2- وسائل ، كتاب النكاح ، باب 78 ، ح10 .
3 و 5- ابتدای دعای افتتاح .
4- توبه /128 .
6- نجم /3 .
7- كافی ج1ص449 .
حمید حاج علی
مدّرس حوزه علمیه
بخش تاریخ و سیره معصومین تبیان
منبع : تبیان