سومین سفارش امام هشتماین است که شکر نعمتهای خدا را به جا آورید. در معنای شکر، امام صادق، علیه السلام، میفرمایند:
شکر آن است که نعمت خدا در گناه هزینه نشود.[16]
برای مثال، انسان نباید توانایی خود را که از خداست در راه شیطانصرف کند، زیرا این نهایت بیانصافی و ناجوانمردی است.
در ادامه، حضرت به داستانی اشاره میکنند بدین مضمون که روزی، زن و شوهر جوانی بودند که زندگی خود را تازه شروع کرده بودند. یک شب، داماد خواب دید فردی با چهرهای نورانی به او میگوید: خداوند عمر تو را دو قسمت کرده است: یک قسمت را برای تو ایام گشایش و ثروت قرار داده و قسمت دومش را ایام فقر و تهیدستی. کدام یک را اول انتخاب میکنی؟
انسان عاقل و اهل فکر عجله نمیکند. او هم در پاسخ تعجیل نکرد و در پاسخ گفت:من باید با شریک زندگیام در این باره مشورت کنم. اجازه بدهید با او صحبت کنم و پس از همفکری یکی را انتخاب کنم! گفت: باشد.
حقیقت مطلب این است که بعضی از خانمها در مشورت دادن به انسان سود فراوان به او میرسانند و خیلی خوب مشورت میدهند. از این گروهاند بانوانی چون: حضرت خدیجه، حضرت مریم، آسیه، صدیقه کبریو زینب کبری، سلام الله علیهن. متاسفانه، زنان در روزگار ما ارزش خود را فراموش کرده و خود را کوچک کردهاند وگرنه، خیلی بزرگ آفریده شدهاند.
به هرحال، داماد صبح برای خانم ماجرا را تعریف کرد و نظر او را خواست. زن گفت: به او بگو نصفه اول زندگی ما را ایام گشایش قرار دهد!
شب، دوباره آن مرد به خوابش آمد و از تصمیمشان جویا شد و او انتخابشان را گفت. وقتی ثروت بر این زوج سرازیر شد، خانم به شوهرش گفت: همسایههای کناری ما مشکل دارند، از مالی که خدا به ما ارزانی داشته به آنها هم کمک کنیم! به همین ترتیب، نیمه اول عمر خود را خوب زندگی کردند و خوب هم به دیگران کمک کردند.
این مدت که سپری شد، یک شب همان مرد به خواب شوهر آمد و گفت: فرصت شما تمام شد. حال، در نیمه دوم میخواهی چه کنی؟ گفت: صبر کن با شریک زندگیام صحبت کنم!
صبح فردا، ماجرا را برای همسرش گفت. زن گفت: پروردگار مهربان به ما وعده داده که «لئن شکرتم لازیدنکم»[17]؛ اگر نعمتهای مرا بیجهت و در راه گناه مصرف نکنید، نعمت را بر شما فراوانتر میکنم و او سزاوارتر است از اینکه به وعدهاش عمل کند.
امام هشتممیفرماید: شب دوباره آن مرد را به خواب دید. گفت: خدا وعده داده که ثروت شاکران را اضافه کند. گفت: در نیمه دوم زندگیتان، فقر از شما برداشته شد و بیش از پیش به شما نعمت خواهد رسید.[18]
این نتیجه عجله نکردن در تصمیم و تفکر پیش از انجام عمل و معنی واقعی شکر است. آری:
اگر فکر دل زاری نکردی |
|
به عمر خویشتن کاری نکردی |
نچینی گل ز باغ زندگانی |
|
گر از پایی برون خاری نکردی |
تو را از عیش آزادی چه حاصل |
|
که رحمی بر گرفتاری نکردی |
ستمگر بر سرت زان شد مسلط |
|
که خود دفع ستمکاری نکردی |
شدی مغرور روز روشنی چند |
|
دگر فکر شب تاری نکردی |
کسی در سایه لطفت نیاسود |
|
به عالم کار دیواری نکردی |
سزاوار تو باشد حق پرستی |
|
چرا کار سزاواری نکردی.[19]² |
منبع : پایگاه عرفان