دعا در كلام دانشمندان فرهيخته‏

مسئله اهميت و ارزش دعا و آثار آن به قدرى روشن و آشكار است كه حتى دانشمندان بيگانه از اسلام هم بر اساس هدايت فطرى، به اين مسئله اشاره كرده و با يك دنيا انصاف و وجدان دعا را عامل حركت و از ضرورى ترين نيازهاى بشر و داروهاى درمان حتى براى دردهاى جسمى شمرده و در زمان ما در حال پايه گذارى مطب هايى هستند كه طبيبان تربيت شده در اين فن حتى سخت ترين بيمارى هاى جسمى را از اين طريق معالجه كنند.

كارل و دعا

كارل آن دانشمند بزرگ فرانسوى كه مورد قبول تمام دانشمندان عالم است در اين زمينه كتاب مستقلى به نام «نيايش» دارد و در لابه لاى كتب ديگرش چون «انسان موجود ناشناخته» مسائلى در اين زمينه دارد، من قسمتى از گفتار او و برخى ديگر از عالمان را در زمينه دعا از كتاب «دعا عامل پيشرفت يا ركود» براى شما بازگو مى كنم:

كارل مى گويد:

در موقع دعا نه فقط انسان يك فورمول واحدى را پيش خود مى خواند، بلكه وجدان او چنان در عالم تجرد و انقطاع فرو مى رود كه خودش تصور آن را نمى تواند بكند، اين حالت عجيب را نبايد فقط به ترقى و پيشرفت قواى روحى نسبت داد، حالت دعا و مناجات اثراتى در اعضاى بدن ما بجا مى گذارد كه در نوع خود بى سابقه است، در روز اول آنقدرها جالب توجه نيست، اما كم كم وقتى كه عادى شد، هيچ لذتى در مقابل آن برابرى نمى كند.

انسان در اين حالت خود را به طرزى به خدا تسليم مى نمايد، مثل اين كه تخته اى سنگ مرمر در مقابل سنگ تراش، بى اختيار است و در همان حال از خداى خود رحمت و ترحم را طلب مى نمايد.

كپلر و دعا

كپلر سخت معتقد به دعا بود در حدى كه در كتاب «هيئت در مكتب اسلام» مناجات زير از او نقل شده.

من قبل از ترك كردن اين ميز كه تمام تجسسات خود را در روى آن نموده ام تنها كارى كه مانده و بايد انجام دهم اين است كه چشم ها و دست هاى خود را به سمت آسمان بلند كرده و با خلوصى هر چه تمامتر، سپاس خويش را به درگاه خالق اين كواكب درخشان تقديم نمايم.

اى خداوندى كه با اين تجليات جهان تاب، تمام صحنه طبيعت را منور ساخته اى و افكار ما را با نور ابدى و وجود سرمدى خود سير مى دهى.

اى مولد و آفريننده من، من تو را سپاس مى گزارم و اگر اتفاقاً اين بنده ناچيز، چيزى گفته باشم كه در خور مقام تو نباشد مرا آگاه ساز تا آن را محو نمايم.

آوه!! اگر چنين است، مرا به رحمانيت و رحيميت خود ببخش و بر اين بنده منت گذار، تا كارى كه انجام داده ام هرگز موجب كبر و خودپسندى من نگردد، بلكه فقط در راه كمك به شناسايى عظمت تو و راه رستگارى بكار رود.

گلن كلارك و دعا

گلن كلارك- كه از دانشمندان غرب و باصطلاح مؤسس گروه نيايش گر و پيشواى اردوگاه «بسيج دعا» است- چنين مى گويد:

امروز در آمريكا بزرگ ترين احتياج ما به دعا است، ارتش عظيم، مردمان گوشه نشين، پيرمردانى كه فكر مى كنند زندگيشان به سر رسيده، بيماران بسترى كه در پى فرصتى هستند تا زندگيشان ارزش و مفهومى پيدا كند، اين ها همه بزرگ ترين منابع دست نخورده بشريت هستند، اگر شما آدمى منزوى هستيد، آيا در بزرگ ترين جهاد روحانى كه تاكنون در دنيا آغاز شده با ما تشريك مساعى نمى كنيد؟

در خلوت خانه سفينه فضايى توسط سرنشينان آپولوى 8 دعايى صورت گرفت كه گواه زنده اى بر نيازمندى بشر به نيايش با اوست، آنان گفتند:

اى خداى بزرگ! به ما بينش عطا كن تا بتوانيم اسم تو را در جهان ببينيم و علاقه به تو را با وجود خطاهاى بشرى درك كنيم، اى خداى بزرگ! به ما ايمانى عطا كن تا با وجود نادانى و ضعف خود به نيكى متكى باشيم.

به ما دانشى عطا كن، تا بتوانيم وجودت را درك كنيم و شكرگزارت باشيم و به ما نشان ده كه براى گسترش صلح جهانى چه وظايفى را بايد انجام دهيم.

در هر صورت دعا امرى است ضرورى و فطرى و مسئله اى است كه خداوند به آن دستور داده و جزء حتمى اخلاق انبياى الهى قلمداد شده و با اين كه خداى بزرگ به تمام خواسته هاى محتاجان آگاه است ولى انسان با دعا شايستگى گرفتن عطاى حق را پيدا مى كند.

دعا خواستن است و خواستن اگر حقيقت داشته باشد، انسان با كمال شوق دنبال تحقق دادن آن حركت مى كند، دعا به اين نيست كه كسى فقط بگويد، بلكه دعا مجموعه اى از خواستن و دنبال كردن و تحقق دادن و حفظ كردن است.