براى کنترل نگاه از گناه راهکارهایى وجود دارد که مهم ترین آن ها عبارتند از:
1- خداباورى:
اعتقاد به خدا و یقین داشتن به این که انسان در محضر خدا است و خدا ناظر بر تمام احوال و درون آدمى است، به انسان کمک مى کند نگاه خود را کنترل نماید. امام صادق(ع) مى فرماید: «فروبستن چشم از گناه میسّر نیست مگر این که انسان عظمت و جلال پروردگار را در قلبش مشاهده کرده باشد».
از امام على(ع) سؤال شد: توانایى بر کنترل چشم چگونه حاصل مى شود؟ حضرت فرمود: «این که خود را تحت قلمرو سلطان آگاه از همه مسائل بدانى و تسلیم او باشى».
2- توجه به آثار فروبستن چشم:
اگر انسان بداند کنترل نگاه چه آثار و برکاتى دارد، قطعاً بر ادامه آن تشویق خواهد شد. آثار و فوائدى که بر چشم پوشى مترتب است، عبارتند از:
الف) راحتى دل: کسى که چشمش را فرو بندد، دلش را آرام کرده است.
با چشم چرانى انسان احساس آرامش نمى کند، زیرا احساسات و غرایز شهوانى تمام ناشدنى و سیرى ناپذیر است و نفس اماره انسان را به بدى و زشتى هر چه بیشتر وادار مى کند.
امام على(ع) مى فرماید: «کسى که چشم فرو بندد، دلش را صفا داده است».
ب) کشف حقایق: رسول اکرم(ص) مى فرماید: «چشمتان را فرو بندد تا عجائبى را ببینید».
ج) شیرینى عبادت را حس کردن: پیامبر اسلام(ص) مى فرماید: «مسلمانى چشم خود را از زن نامحرم فرو نمى بندد مگر آن که خداوند شیرینى عبادتش را در دل او ایجاد مى کند».
د) تزویج حور العین: امام صادق(ع) مى فرماید: «کسى که نگاهش به زن نامحرمى بیفتد، پس چشمش را به سوى آسمان افکند و یا نگاهش را فرو بندد، خداوند حورالعین را به ازدواج او در مى آورد».
3- توجه به عواقب چشم چرانى:
کسى که بداند چشم چرانى چه پیامدهاى ناگوارى دارد، قطعاً به ضرر خود اقدام نخواهد کرد و نگاهش را کنتزل خواهد کرد. رسول اکرم(ص) مى فرماید: «کسى که چشمش را از حرام پر کند، خداوند روز قیامت چشمش را از آتش پر خواهد کرد، مگر آن که توبه کند و برگردد».
در روایت دیگر مى فرماید: «نگاه تیرى از تیرهاى مسموم شیطان است».
حضرت مسیح فرمود: «از نگاه به نامحرم بپرهیزید که بذر شهوت و رشد دهنده فسق است».
4- طرد افکار شیطانى:
براى کنترل نگاه، باید اندیشه را از نفوذ افکار شیطانى دور نگه داشت، زیرا گام نخست در انحراف، فکر کردن درباره آن است. امام على(ع) مى فرماید: «کسى که در اطراف گناه بسیار بیندیشد، سرانجام به آن گناه کشیده خواهد شد».
5- پرهیز از عوامل تحریک زا:
تخیّلات تحریک کننده، رفت و آمد در جاهایى که نامحرم است، گفت و گو با نامحرم، دیدن فیلم ها و عکس هاى مبتدل، زمینه را براى چشم چرانى فراهم مى کند.
6- دقت در دوست یابى:
بررسى ها نشان مى دهد که نوجوانان، اوّلین قدم هاى انحراف و تباهى را به کمک دوستان ناباب برداشته، سپس در سراشیبى سقوط قرار گرفته اند. آلودگى و انحراف، به سرعت از طریق دوستان نا اهل به افراد پاک و سالم سرایت مى کند و چشم چرانى از این قاعده مستثنا نیست.
امام على(ع) مى فرماید: «از معاشرت با مردم فاسد بپرهیز که طبیعت تو، ناخودآگاه ناپاکى را از طبع آن ها سرقت مى کند».
7- ازدواج:
یکى از راه هاى مؤثر در کنترل نگاه، ارضاى صحیح غریزه جنسى از طریق ازدواج است. رسول خدا(ص) مى فرماید: «اى گروه جوانان! هر یک از شما که قدرت ازدواج دارد، حتماً اقدام کند، زیرا این بهترین وسیله است که چشم را از نگاه هاى آلوده و عورت را از بى عفّتى محافظت مى کند».
8- تقویت اراده:
چشم چرانى اگر به صورت عادت در آمده باشد، همچون خصایص طبیعى و ذاتى، دامنه دار و پر نفوذ مى گردد و به منزله طبیعت دوم در مى آید. در این حال رهایى از این عادت ناپسند، نیاز به تصمیم و عزمى راسخ دارد. آن چه در شروع کار مهمّ است، خواستن و انگیزه داشتن است. براى مبارزه با چشم چرانى باید دو کار انجام گیرد:
الف) به خواسته نفس پاسخ مثبت داده نشود،
ب) عادت پسندیده اى جایگزین گردد و خود را به کارهاى پسندیده مانند مطالعه کتاب و ورزش مشغول سازد.