سرمایه‌های تکلیف‌آور

اکنون که خداوند متعال این همه سرمایه را در اختیار ما گذاشته، مکلف هستیم که آنها را بشناسیم، چون باید با آنها کار بکنیم و حق هم نداریم اشتباهی کار بکنیم؛ چون نتیجه و عاقبت آن، خرابی دنیا و آخرتمان است. ما اگر صحیح کار بکنیم، خارج از حق کار کرده‌ایم، چون حق را وقتی معنا می‌کنند می‌گویند: حق یعنی هماهنگ بودن با واقعیات، و ما حق نداریم و خدا هم رضایت ندارد که ما سرمایه‌ها را به غلط مصرف بکنیم و هماهنگ با جهان واقع نباشیم. خود سرمایه‌ها و استعدادها هم رضایت ندارند. مگر فطرت کسی رضایت دارد که خرج شیطان بشود؟ عقل چه کسی رضایت دارد مداربسته بماند و وجدان چه کسی رضایت دارد سرکوب بشود؟ روح چه کسی رضایت دارد که آلوده به رذایل بشود؟ مگر ما مالکشان هستیم؟ اگر ما خودمان را خلق کرده بودیم، رضایتش هم مال خودمان بود، اما حالا که کس دیگری ما را خلق کرده رضایت هم دست اوست.

شما وقتی به توضیح در باره گناه زنا در روایاتمان نگاه می‌کنید، می‌بینید که حضرت می‌فرماید: زمین زیر بدن مرد و زن زناکار به هنگام زنا دائم فریاد می‌کشد، حمامی که زناکار می‌رود و در آن غسل ‌کند و آن آبی که از بدن او به هنگام غسل روی زمین می‌ریزد، فریاد می‌کشند. ما نامحرمیم و صدای آنها را نمی‌شنویم، اما مَحرَم‌ها که صدای آنها را شنیده‌اند برایمان تعریف کرده‌اند. آنها که اهل محاسبه بوده‌اند، دقیق زندگی ‌کرده‌اند و برخوردشان با نعمت‌ها برخورد درستی بوده است، این صداها را می‌شنوند. آنها که گفته‌اند: «اللّٰهُمَّ اَرِنِی الاشیاءَ کَما هِی» این صداها را شنیده‌اند.

تمام عالم، زبان، چشم و گوش دارد. ما جزئی از این عالم و مانند یک استکان آب از این دریای پهناور هستیم و هر چه در ما هست نمونه کامل آن در عالم است. این را فقط قرآن کریم و دین نمی‌گوید، آنهایی هم که از طریق علم مادی دنبال این حرفها رفته‌اند به همین نتیجه رسیده‌اند.

دانشمندان جهان، آنانی که تا حدودی به فیزیک عالم آشنا شده‌اند، در مقالات و کتاب‌هایشان می‌گویند که شما هر حرکتی انجام بدهید تمام عالم از این حرکت باخبر می‌شود. پس معلوم می‌شود که شعور دارد که باخبر می‌شود. والله قسم که هیچ‌یک از نعمت‌های باطنی، ظاهری، مادی، معنوی، زمینی و آسمانی طبیعتا رضایت ندارند که در راهی غیر از آن‌‌که خدا معلوم کرده خرجشان بکنیم. نه این که فقط خدا ناراضی باشد، طبع هر نعمتی هم که در مسیر خلاف خرج بشود ناراضی است. اگر منِ ظالم و پایمال کننده حقوق، فریاد نعمت‌ها را گوش نمی‌دهم و به ناله آنها توجهی ندارم، حقیقت که عوض نمی‌شود. زمین، ماه، ستاره، موی سر و صورت، پوست، ناخن و همه اشیا عکس العمل دارند و اعتراض می‌کنند.

در آن بحثی که در ماه محرم داشتیم، در باره عکس‌العمل اعمال در جهان صحبت کردیم و این مسأله از بدیهیات و عین آفتاب روشن است. حالا شما به متن آیه توجه بفرمایید:

)وَ اذْکُرُوا نِعْمَةَ اللهِ عَلَيْکُمْ(

اکثر مفسران می‌گویند که این آیه متوجه به مسائل تکوینی است و حرفشان هم درست است، هرچند قسمت اولش مربوط به مسائل تشریعی و امور مربوط به اختیار خود انسان است که می‌فرماید: )وَاذْکُرُوا(.