قرآن كريم دلايل متين و برهان‌هاى استوارى بر نزولش از جانب خداوند اقامه مى‌كند، و زمينه قبول آن را به عنوان وحى الهى، براى هر انديشمندى آماده مى‌نمايد.
قرآن؛ در يكى از دلايل دندان شكن بر اثبات نزولش از پيشگاه ذوالجلال مى‌گويد:
«و اگر در آنچه ما بر بنده خود [محمّد صلى الله عليه و آله] نازل كرده‌ايم، شك داريد [كه وحى الهى است يا ساخته بشر] پس سوره‌اى مانند آن رابياوريد، و [براى اين كار] غير از خدا، شاهدان و گواهان خود را [از فُصحا و بُلغاى بزرگ عرب به يارى] فرا خوانيد، اگر [در گفتار خود كه اين قرآن ساخته بشر است نه وحى الهى] راستگوييد.* و اگر اين كار را انجام نداديد- كه هرگز نمى‌توانيد انجام دهيد- بنابراين از [آتشى] كه هيزمش مردم و سنگ‌هايند، بپرهيزيد؛ آتشى كه براى كافران آماده شده است» .
و در جاى ديگر مى‌گويد:
«بگو: قطعاً اگر جنّ و انس گرد آيند كه مانند اين قرآن را بياورند، نمى‌توانند مانندش را بياورند، و اگر چه پشتيبان يكديگر باشند».
قرآن؛ رابطه بين انسان و خداست، و بدون اين كتاب اتصال به غيب عالم امكان ندارد.
قرآن؛ پر بركت‌ترين كتابى است كه تا كنون در زندگى بشر پديدار شده، و تا دميدن صبح قيامت، همچنان پر بركت‌ترين كتاب خواهد بود.
قرآن؛ وسيله هدايت، نور راه، چراغ پر فروغ حيات، و عامل نجات انسان از هلاكت و بدبختى است.
قرآن؛ راهگشاى انسان به سوى رشد و كمال، و علاج دردهاى فردى خانوادگى، اجتماعى، سياسى، اقتصادى، مادى و معنوى است.
قرآن؛ بهترين درس تربيت، برترين كتاب اخلاق، زنده‌ترين كتاب دانش و پربارترين كتاب قانون است.
قرآن؛ نشان دهنده هدف حق از خلقت عالم و آدم، نمايشگر اهداف عاليه انبيا، نزديك كننده انسان به بهشت برين و دور كننده آدمى از رنج امروز و عذاب فردا است.
رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود:
«قرآن رها بخش از ضلالت، درمان كورى دل، ووسيله نجات از هر لغزش، و نور در تاريكى، و پرتو دستگير در هر پيش آمد، و حافظ انسان از هلاكت، ونشان دهنده رشد از غوايت و گمراهى، وبيان حق براى بازشناساندن هر فتنه و اشتباه، و وسيله رسيدن از دنيا به سعادت آخرت و كمال دين شماست، منحرف از قرآن راهى جز آتش جهنم ندارد» .
در يكى از سخنرانى‌هاى مهم پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله چنين آمده است:
«هرگاه آشوب‌ها و فتنه‌ها ضلالت و گمراهى‌ها چون شب تار به شما حمله‌ور شد، و زندگى شما را فراگرفت، بر شما باد به قرآن؛ زيرا شفيعى است كه شفاعتش را مى‌پذيرند، و گزارشگر بدكردارى‌هاست كه گفته او تصديق مى‌شود، آن كس كه قرآن را رهبر خويش سازد، او را به بهشت مى‌برد، و هر كه آن را پشت سر انداخته از عمل به آن سرباز زند، او را به دوزخ خواهد راند، همانا قرآن، آن رهنمايى است كه به بهترين راه ره نمايد، و آن كتابى است كه در آن تفصيل هر چيز و بيان هر واقعيّت و تحصيل مقاصد قرار دارد؛ قرآن جداكننده حق از باطل و برطرف كننده هر گونه اختلاف است، اين كتاب شوخى و سرسرى نيست؛ ظاهرى دارد و باطنى، ظاهرش حكم و دستور است و باطنش علم و دانش، ظاهرش خرّم و زيباست و باطنش ژرف و دور از دسترس، اخترانى دارد و اخترانش هم اخترانى، شگفتى‌هايش شماره نشوند، و تازه‌هايش هرگز كهنه نگردند، و در آن است چراغ‌هاى هدايت، و فروزانگاه حكمت و دليل بر معرفت براى كسى كه راه آن را بداند.
بايد هر پيگردى ديده‌هاى خود را به همه سوى آن بچرخاند، و نظر تأمل را تا درك صفت آن برساند، هر كه را در معرض هلاك است نجات بخشد و آزاد كند» .
از نبى اكرم صلى الله عليه و آله نقل شده:
«من اوّل كسى هستم كه در قيامت بر عزيز جبار وارد مى‌شوم و قرآن در حالى كه اهل بيتم با من هستند، و آنگاه امّتم، سپس از امت سؤال مى‌كنم با قرآن و اهل بيت من چه كرديد؟!!» «2» اميرمؤمنان عليه السلام در نهج البلاغه درباره قرآن مى‌فرمايد:
«... سپس قرآن را بر پيامبر فرو فرستاد، قرآن نورى است كه قنديل‌هاى آن خاموش نمى‌شود، و چراغى است كه افروختگى آن فرو نمى‌نشيند، و دريايى است كه عمق آن پيدا نيست، و راهى است كه سير در آن گمراهى ندارد، و شعاعى است فروزنده كه روشنى آن خاموش نمى‌گردد، و فاروق بين حق و باطل است كه دليل آن از قوّت نمى‌افتد، بنايى است كه پايه‌هاى آن ويران نمى‌شود، بهبود دهنده‌اى است كه بر هيچ بيمارى در برابر آن خوف و بيمى نيست، ارجمندى است كه يارى كنندگان آن شكست نمى‌خورند، و حقّى است كه مددكاران آن مغلوب نمى‌شوند، قرآن معدن ايمان و سرچشمه آن، و چشمه‌هاى علم و درياهاى آن، و بستان‌هاى دادگسترى و حوض‌هاى آن و سنگ‌هاى اسلام و پايه آن، و بيابان‌هاى حق و دشت‌هاى هموار آن است، و دريايى است كه آب برندگان آن را خالى نمى‌كنند، و چشمه‌هايى است كه هر چه از آن آب بكشند كم نمى‌شود، آبشخورهايى است كه واردين از آن نمى‌كاهند، و منزل‌هايى است كه مسافرين راه آنها را گم نمى‌نمايند، و نشانه‌هايى است كه روندگان از آنها كور نيستند، و تپه‌هايى است كه رو آورندگان از آنها گذر نمى‌توانند كرد.
خداوند آن را باعث سيرابى دانايان قرار داد، و بهار دلهاى كوشندگان، و مقصد راه‌هاى خوبان و دارويى كه پس از آن دردى نمى‌ماند، و روشنايى كه تاريكى با آن نيست، و ريسمانى كه جاى چنگ زدن آن محكم است، و پناهگاهى كه دژ بلند آن استوار است، و ارجمندى و سرفرازى آن كس كه او را دوست دارد، و صلح و ايمنى كسى كه داخل آن گردد، و هدايت و رستگارى كسى كه پيرو آن باشد، و عذر خواه كسى كه آن را به خود نسبت دهد، و دليل آن كس كه با آن سخن گويد، و گواه كسى كه به وسيله آن با دشمن جدال نمايد، و پيروزى كسى كه آن را حجت آورد، و نگهدارنده كسى كه به آن عمل كند، و مركب تندرو كسى كه آن را به كار بندد، و نشانه كسى كه نشانه جويد، و سير كسى كه آن را به بر گيرد، و دانايى كسى كه در گوش دارد، و خبر كسى كه نقل كند، و حكم كسى كه حكومت كند» .
بررسى موقف قرآن، با كمك‌گيرى از آيات و رواياتى كه نمايشگر چهره با عظمت آن است، و نقل گفتار بيداران، حكيمان، عارفان، انديشمندان، درباره قرآن كتاب‌هاى متعددى خواهد شد، چه نيكوست كه براى شناخت و نقش قرآن در حيات بشرى، به بررسى صفاتى كه قرآن مجيد خود را متصف به آن مى‌داند، و ارزيابى ويژه‌گى‌هايى كه مخصوص اين كتاب بزرگ الهى است پرداخته شود كه از اين راه بتوان به تماشاى دورنمايى از نقش قرآن و اهداف عاليه آن در حيات انسانى موفق شويم.
منبع : پایگاه عرفان