حال پيامبر در زمان نزول قرآن‏

الف. سخن امير المومنين (ع)

درباره حالت پيامبر در زمان نزول قرآن دو نكته قابل توجه است.
امير المؤمنين در اين‌باره مى‌فرمايد: وقتى آيه يا سوره‌اى بر پيامبر، صلى اللّه عليه و آله و سلم، نازل مى‌شد، حال ايشان به شدت دگرگون مى‌شد و حالت انسان‌هاى مدهوش را مى‌يافت و حضرت از شدت اثرپذيرى تا مرز مرگ پيش مى‌رفت. 
به راستى، اگر بنا باشد انسان از حقايق، تحولات، تغييرات و پيشامدها اثر نگيرد، به قول سعدى:
چه ميان نقش ديوار و ميان آدميت؟
بالاترين حقيقتى هم كه بايد بالاترين اثر را در انسان بگذارد كتاب خداست. البته، با شنيدن اين سخن نبايد غمگين شويم، زيرا به فضل خدا، بسيارى از ما به بيمارى خطرناك بى‌تفاوتى مبتلا نيستيم و از قرآن اثر مى‌پذيريم. اما اگر فكر كنيم، مى‌بينيم در قياس با عظمت قرآن، اثرگيرى ما از آن قابل قبول نيست. آرى، اين توفيق به ما داده شده كه براى قرآن مجيد احترام بالايى قائل باشيم و از آياتى كه مى‌شنويم تأثير بپذيريم. با اين حال، گاهى نيز نسبت به برخى دعوت‌هاى قرآن كريم نوعى حالت كندى در روح و نفس و باطن‌مان وجود دارد.