والدینی که فرزند آنها کلمه «بسم اللَّه الرحمن الرحیم» را فرا می گیرد
1- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: هنگامی که آموزگار به کودکی «بسم اللَّه الرحمن الرحیم» را می آموزد.
و آن کودک کلمه «بسم اللَّه الرحمن الرحیم» را فرا می گیرد و بر زبان جاری می کند در این هنگام خدای متعال برای آن کودک و برای والدین او. و برای آن آموزگار دوری و برائت از آتش جهنّم را می نویسد[1].
2- روزی حضرت عیسی علیه السلام از کنار قبری می گذشت و مشاهده نمود ملائکه عذاب. مُرده ای را که در داخل آن قبر قرار داشت مورد عذاب قرار می دهند.
حضرت عیسی علیه السلام از آن قبر گذشت و به طرف کاری که داشت رفت.
آن حضرت پس از انجام کارهای خود. دوباره گذارش به آن قبر افتاد.
امّا مشاهده کرد که ملائکه رحمت- در حالی که طبقهایی از نور در دستشان بود- کنار آن قبر ایستاده اند.
حضرت عیسی علیه السلام از این امر متعجّب شد.
و بعد از بجای آوردن نماز. بدرگاه خداوند دعا نموده و سبب این امر را از خدای عزّ وجلّ سؤال کرد؟
خدای متعال در پاسخ به او وحی فرمود:
- ای عیسی- این شخص مُرده. بنده ای گناهکار بود. که مستحقّ عذاب بود.
امّا او در هنگام مرگ. همسری داشت که او باردار بود.
و آن زن بعد از مرگ آن مرد. فرزندش را به دنیا آورده و او را تربیت نمود.
و هنگامی که آن فرزند بزرگ شد. او را به مکتب خانه فرستاد.
و معلّم- در مکتبخانه- به او کلمه بسم اللَّه الرحمن الرحیم را آموخت.
و او این کلمه را بر زبان جاری ساخت.
به همین دلیل من حیا کردم از اینکه پدری را در درون زمین عذاب نمایم. در حالی که فرزندش- بر روی زمین- اسم مرا بر زبان جاری می کند[2].
والدینی که فرزند آنها حرمت «بسم اللَّه الرحمن الرحیم» را حفظ می کند
3- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به این مضمون فرمود:
شخصی که نوشته «بسم اللَّه الرحمن الرحیم» را که روی زمین افتاده باشد- بخاطر حفظ حرمت خدای عزّ وجلّ و نام او- بردارد. و از پایمال شدن آن جلوگیری نماید.
چنین شخصی- نزد خدای متعال- در زمره صدّیقین خواهد بود.
و این کار او. باعث تخفیف عذاب از والدینش می گردد.
اگر چه آنها مشرک باشند[3].
والدینی که فرزند آنها حرمت اسماء اللَّه تعالی را حفظ می کند
4- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به این مضمون فرمود:
شخصی که کاغذی را که بر روی زمین افتاده. و نام خدای عزّ وجلّ در آن نوشته شده است را- بخاطر حفظ حرمت نام خدا- بردارد.
و از پایمال شدن آن جلوگیری نماید.
چنین شخصی- در نزد خدای متعال- در زمره صدّیقین خواهد بود.
و این کار او. باعث تخفیف عذاب از والدینش می گردد- اگر چه آنها مشرک باشند-[4].
5- و در حدیثی دیگر چنین آمده است: خدای متعال نام چنین شخصی را در اعلی علّیین بالا می برد.
و این کار او. باعث تخفیف عذاب والدینش می گردد. اگر چه آنها کافر باشند[5].
والدینی که فرزند خود را می بوسند
6- حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: بوسیدن فرزند موجب رحمت می گردد[6].
7- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: فرزندان خود را ببوسید.
زیرا- برای هر بوسه- مقام و منزلتی- در بهشت- به شما عطا خواهد شد[7].
8- امام صادق علیه السلام فرمود: پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: شخصی که فرزندش را ببوسد.
خدای متعال برای او حسنه می نویسد[8].
9- حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: شخصی که فرزند خود را ببوسد این کار.
برای او موجب حسنه می گردد[9].
10- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: فرزندان خود را زیاد ببوسید. زیرا برای هر بوسه. درجه و منزلتی را در بهشت خواهید داشت [10].
والدینی که فرزند خود را بخوبی تربیت می کنند
11- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: فرزندان خود را گرامی بدارید و آنها را به خوبی تربیت کنید.
این کار برای شما موجب آمرزش می گردد[11].
12- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: هنگامی که شخصی از شما فرزندش را تربیت می کند.
این کار برای او بهتر از آن است که نصف صاع [از طعامی ] را صدقه بدهد[12].
13- امام صادق علیه السلام فرمود: شخص مؤمن بخاطر اینکه به خانواده اش دانش و ادب نیک را می آموزد آنها را وارد بهشت می نماید[13].
14- امام سجّاد علیه السلام در حدیث شریفی که بنام رساله حقوق نامیده شده است چنین فرمود: . . . حقّ فرزندت آن است که بدانی او از تو می باشد. و کارهای او در دنیا- چه بد باشند و چه خوب- به تو نسبت داده خواهد شد. آن کارها. و باید بدانی که تو در قبال فرزند خود مسؤول هستی. و لازم است که او را بخوبی تربیت نمایی و به خداشناسی راهنمایی کنی. و راه اطاعت از خدای متعال را برای او هموار سازی. و بدانکه رفتار نیک تو با فرزندت. موجب اجر و ثواب خواهد بود،و رفتار بد تو- با او- مجازات و عقوبت را در پی خواهد داشت [14].
15- امام کاظم علیه السلام در ضمن حدیثی فرمود: هشت خصلت است که هر شخص دارای آنها باشد. خدای متعال او را وارد بهشت خواهد نمود. و رحمتش را بر او خواهد گستراند. از جمله آن خصلتها: خوب تربیت نمودن فرزند است [15].
والدینی که از طرف فرزندشان حج بجا می آورند
16- شخصی بنام حارث بن مغیره بر امام صادق علیه السلام وارد شده و به ایشان عرض کرد: دختر نوجوانی دارم که ارزش او برای من از هر چیزی بیشتر است.
آیا می توانم برای او حج بجای آورم؟
امام صادق علیه السلام فرمود: اگر تو چنین کنی برای او- و برای تو نیز- اجر و ثواب خواهد بود[16].
والدینی که فرزند خود را خوشحال می نمایند
17- پیامبر اکرم علیه السلام فرمود: شخصی که فرزند خود را خوشحال نماید. خدای متعال- در روز قیامت- او را خوشحال خواهد ساخت [17].
والدینی که دختر خود را خوشحال می نمایند
18- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: شخصی که دختر خود را خوشحال نماید. مانند آن است که فرزندی از فرزندان حضرت اسماعیل را از بردگی آزاد ساخته است [18].
19- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: شخصی که زنی از محارم خود را خوشحال سازد خدای متعال او را در روز قیامت خوشحال خواهد نمود[19].
والدینی که پسر خود را خوشحال می نمایند
20- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: شخصی که فرزند پسر خود را خوشحال نماید. مانند آن است که از خوف خدا گریه کرده است.
و شخصی که از خوف خدا گریه کند وارد بهشت و جنّات نعیم خواهد شد[20].
آثار و برکات و ثمرات دنیوی دختر داشتن
برکت
21- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: دختران مایه برکت هستند[21].
22- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: شخصی که دارای یک فرزند دختر باشد خدای متعال کمک کار و معین او بوده و برکت و مغفرتش را شامل او خواهد ساخت [22].
23- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: در هر روز دوازده برکت و رحمت الهی بر خانه ای که در آن دختران زندگی می کنند نازل می گردد و آن منزل مورد زیارت و دیدار ملائکه قرار می گیرد.
و آن ملائکه برای پدر آن دختران- در هر روز و شب- ثواب عبادت یک سال را در نامه عمل او می نویسند[23].
باقیات صالحات
24- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در باره دختران فرمود: آنها باقیات صالحات بشمار می آیند[24].
بشارت
25- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در باره دختران فرمود: آنها مایه بشارت هستند[25].
برتر بودن از هزار حج و هزار جهاد و هزار قربانی و هزار ضیافت
26- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: شخصی که دارای یک فرزند دختر باشد.
این دختر برای او بهتر است از هزار حج. و بهتر است از هزار جهاد در راه خدا.
و بهتر است از قربانی هزار شتر. و بهتر است از هزار مهمانی دادن [26].
برداشته شدن مسئولیت جهاد و تکالیف سخت از دوش پدری که دارای سه دختر می باشد
27- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: شخصی که دارای سه دختر باشد. مسؤولیت جهاد و تکالیف سنگین و شاق از دوش او برداشته می شود[27].
بهترین فرزندان
28- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: بهترین فرزندان شما دختران هستند[28].
پرستاری
29- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: دختران. فرزندان خوب و نیکویی هستند.
زیرا آنها مایه خوشی و انس هستند و از شما پرستاری می کنند[29].
دیدار ملائکه- نزول ملائکه
30- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: در هر روز دوازده برکت و رحمت الهی بر خانه ای که در آن دختران زندگی می کنند نازل می گردد. و آن منزل مورد زیارت و دیدار ملائکه قرار می گیرد. و آن ملائکه برای پدر آن دختران- در هر روز و شب- ثواب عبادت یک سال را در نامه عمل او می نویسند[30].
31- امام صادق علیه السلام فرمود: هنگامی که شخصی دارای فرزند دختر می گردد خدای عزّ وجلّ فرشته ای را به سوی آن دختر نازل می فرماید و آن فرشته بال خود را بر سر و سینه آن دختر می کشد و می گوید: این مخلوق ظریف و نازک است.
و شخصی که برای او انفاق کند خدای متعال- تا روز قیامت- کمک حال او خواهد بود[31].
رأفت الهی
32- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: بدرستیکه رأفت و مهربانی خدای عزّ وجلّ نسبت به دختران بیشتر از پسران می باشد[32].
رحمت الهی
33- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: مردی که دارای فرزند دختر می باشد مورد رحمت الهی قرار دارد[33].
34- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: در هر روز دوازده برکت و رحمت الهی بر خانه ای که در آن دختران زندگی می کنند نازل می گردد. و آن منزل مورد زیارت و دیدار ملائکه قرار می گیرد.
و آن ملائکه برای پدر آن دختران- در هر روز و شب- ثواب عبادت یک سال را در نامه عمل او می نویسند[34].
کمک الهی
35- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: شخصی که دارای یک فرزند دختر باشد خدای متعال کمک کار و معین او بوده و برکت و مغفرتش را شامل او خواهد ساخت [35].
گل خوشبو
36- هنگامی که تولّد حضرت فاطمه زهرا علیها السلام را به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله بشارت دادند پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در چهره اصحاب خود نشانه کراهت را مشاهده کردند.
در این هنگام پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله رو به آنها کرده و آنها را مورد سرزنش قرار داده و فرمود:
چرا از این امر کراهت دارید؟!
او گلی است که من بوی آن را استشمام می کنم.
و رزق و روزی او نیز بر خدای عزّ وجلّ می باشد[36].
37- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در وصف دختران فرمود: آنها گل خوشبو هستند[37].
38- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به مردی که صاحب فرزند دختری شد فرمود: او گلی است که تو بوی آن را استشمام می کنی[38].
معافیت از عوارض و مالیات
39- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به این مضمون فرمود: شخصی که دارای سه دختر- یا سه خواهر- باشد تکلیف جهاد از دوش او برداشته می گردد.
و او از پرداخت مالیات و عوارض معاف خواهد بود[39].
مونس بودن
40- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در وصف دختران فرمود: آنها مایه انس می باشند[40].
نوحه گری بر پدر
41- امام صادق علیه السلام فرمود: حضرت ابراهیم خلیل الرحمن علیه السلام از خدای عزّ وجلّ درخواست نمود تا به او دختری کرامت فرماید تا آن دختر بعد از مرگ او برایش گریه کند[41].
مسؤولیت افراد جامعه و دولتمردان در قبال خانواده های دختردار
42- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: ای مردم شخصی را که دارای سه دختر است یاری و کمک کنید. و به او قرض بدهید. و او را مورد لطف و مرحمت خود قرار دهید[42].
43- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در مورد شخصی که دارای چهار دختر می باشد فرمود:
- ای مردم- او را یاری نمایید.
- ای مردم- به او قرض دهید.
- ای مردم- به او رحم و مهربانی کنید[43].
آثار و برکات و ثمرات اخروی دختر داشتن
آمرزش الهی
44- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: شخصی که دارای یک فرزند دختر باشد خدای متعال کمک کار و معین او بوده و برکت و مغفرتش را شامل او خواهد ساخت [44].
اجر و ثواب
45- امام صادق علیه السلام فرمودد: دختران به منزله حسنات می باشند.
و خدای متعال در برابر حسنات. اجر و ثواب عنایت می فرماید[45].
امان از آتش جهنّم
46- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: شخصی که دارای فرزندان دختر می باشد و به آنها نیکی نماید. از گزند آتش جهنّم در امان خواهد بود[46].
47- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: شخصی که یک فرزند دختر داشته باشد و آن دختر را به نیکی تربیت نموده و به نیکی آموزش دهد.
و از نعمتهایی که خداوند به او کرامت فرموده بر آن دختر ارزانی دارد.
این کار موجب دوری او از آتش شده و به منزله سپری از عذاب جهنّم است [47].
48- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: دختر نیکو فرزندی است.
هر شخصی که دارای یک فرزند دختر باشد. آن دختر باعث می گردد تا او از آتش جهنّم در امان باشد[48].
49- امام صادق علیه السلام فرمود: شخصی که نیازهای معیشتی دو دختر- یا دو خواهر یا دو عمّه و یا دو خاله- را تأمین نماید. این کار باعث دوری او از آتش جهنّم می گردد[49].
50- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: شخصی که دارای دو فرزند دختر می باشد.
آن دو دختر باعث دوری او از آتش جهنّم می گردند[50].
51- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: شخصی که دارای سه فرزند دختر باشد و بر مشکلات و سختیهای آنها صبر نماید. آن دختران باعث می گردند تا او از آتش جهنّم در امان باشد[51].
بهشتی شدن
52- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: شخصی که دارای فرزند دختر می باشد و به آن دختر آزار نرسانده و او را مورد توهین قرار نداده و فرزند پسرش را بر او ترجیح ندهد.
خدای متعال چنین شخصی را وارد بهشت می نماید[52].
53- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: شخصی که دارای دو فرزند دختر می باشد. بواسطه آن دو دختر وارد بهشت می گردد[53].
54- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: شخصی که نیازهای معیشتی سه دختر- یا سه خواهر- را تأمین نماید. بهشت برای او واجب می گردد.
مردم از حضرت صلی الله علیه و آله سؤال کردند: اگر دو نفر باشند هم همین ثواب را خواهد داشت؟
حضرت صلی الله علیه و آله فرمود: اگر دو نفر هم باشند همینطور است.
مردم بار دیگر از حضرت صلی الله علیه و آله سؤال کردند: اگر یک نفر باشد چطور؟
حضرت صلی الله علیه و آله فرمودند: حتّی اگر یک نفر هم باشد[54].
55- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: شخصی که نیازهای معیشتی دختر مسلمانی را تأمین نماید. بهشت ارزانی او می گردد[55].
56- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: شخصی که نیازهای معیشتی سه دختر را تأمین کند خدای متعال سه باغ از باغهای بهشتی را به او کرامت خواهد نمود.
که هر باغ آن. از دنیا و مافیها وسیعتر است [56]. [57]
همنشینی با پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در بهشت
57- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: شخصی که نیازهای معیشتی دو دختر یا سه دختر را تأمین کند همراه من در بهشت خواهد بود[58].
58- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: شخصی که دارای دو دختر یا دو خواهر باشد و به آنها نیکی کند.
نزدیک بودن جای او- در بهشت- با جایگاه من. مانند نزدیکی دو انگشت سبّابه و وسط خواهد بود[59].
59- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: شخصی که نیازهای معیشتی یک یا دو دختر را تأمین نماید. جایگاه او- در روز قیامت- در کنار من خواهد بود[60].
60- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: شخصی که نیازهای معیشتی دو دختر را تأمین نماید همراه من وارد بهشت خواهد شد[61].
61- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در حالی که انگشت سبّابه و وسط را نشان مردم می داد فرمود:
شخصی که سه دختر- یا سه خواهر- را اداره نماید و نیازهای آنها را تأمین کند.
همجواری او با من در- در بهشت- مانند همجواری این دو انگشت خواهد بود.
آنگاه حضرت صلی الله علیه و آله دو انگشت سبّابه و وسط خود را نشان مردم دادند.
مردم به پیامبر صلی الله علیه و آله گفتند: اگر آنها دو نفر باشند چطور؟
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: اگر چه دو نفر باشند.
به پیامبر صلی الله علیه و آله گفته شد: اگر یک نفر باشد چطور؟
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: اگر چه یک نفر باشد[62].
والدینی که در حقّ فرزند دعای خیر می کنند
62- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: عفو نمودن فرزند و بخشیدن او- هنگامیکه عمل ناشایستی از وی سرمی زند-. و دعا نمودن در حقّ او.
از نشانه های نیکی نمودن به فرزند بشمار می آید[63].
والدینی که فرزند خود را دوست دارند
63- امام صادق علیه السلام فرمود: بدرستیکه خداوند عزّ وجلّ شخص را- بخاطر شدّت علاقه ای که به فرزندش دارد- مورد رحمت خود قرار می دهد[64].
والدینی که فرزند خود را راضی می نمایند
64- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: شخصی که کودک خود را راضی نماید و دل وی را بدست بیاورد.
خدای متعال او را- در روز قیامت- آن چنان مورد رضایت خود قرار می دهد که او نیز راضی گردد[65].
والدینی که خطای فرزند خود را مورد عفو قرار می دهند
65- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به این مضمون فرمود: خدای عزّ وجلّ مورد رحمت قرار می دهد شخصی را که خطاهای فرزند خود را مورد عفو قرار می دهد.
و از خدای متعال برای او طلب بخشش می کند[66].
66- یونس بن رباط می گوید: امام صادق علیه السلام فرمود: پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود:
خدای متعال مورد رحمت قرار می دهد شخصی که فرزندش را در راه نیکی کردن یاری می نماید.
یونس بن رباط می گوید: به امام صادق علیه السلام گفتم: چگونه فرزندش را در راه نیکی کردن یاری می کند؟
امام صادق علیه السلام به این مضمون فرمود: رفتار فرزندش را مورد پذیرش خود قرار می دهد.
و از بدیهای او می گذرد. و به او ظلم روا نمی دارد.
و او را به جهالت و نادانی نسبت نمی دهد[67].
والدینی که فرزند نیکوکاری دارند
67- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: پنج چیز از نشانه های سعادت بشمار می آید:
1- همسر شایسته داشتن.
2- فرزندان نیکوکار داشتن.
3- دوستان و همنشینان شایسته داشتن.
4- دستیابی به رزق و روزی در شهر و دیار خود.
5- دوست داشتن آل محمّد علیهم السلام [68].
68- امام صادق علیه السلام فرمود: پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: شخصی که ما اهل بیت را دوست می دارد بر او لازم است که حمد خدای را- بر این اوّلین نعمت- بجای آورد.
به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله گفته شد: اوّلین نعمت چیست؟
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: پاکی و طهارت نَسَب.
زیرا شخصی که ما را دوست می دارد. نَسَب او پاک و طاهر است.
و شخصی که با ما دشمنی می کند. نَسَب او ناپاک و خبیث است [69].
69- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: شخصی که من و تو و امامان از نسل تو را دوست داشته باشد بر او لازم است که حمد و سپاس الهی را بخاطر پاکی و طهارت نَسَب خود بجای بیاورد.
زیرا بدرستیکه شخصی که ما را دوست دارد. نسب او پاک و طاهر است.
و شخصی که با ما دشمنی می کند. نسب او ناپاک و خبیث می باشد[70].
70- امام صادق علیه السلام فرمود: شخصی که مهر و محبّت ما را در دل خود دارد. بر او لازم است که برای مادر خود زیاد دعا بنماید.
زیرا مادر او پاکدامن بوده است [71].
71- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: بدرستیکه فرزند شایسته گلی از گلهای بهشت است [72].
72- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: بوی فرزند نشانه ای از بوی بهشت است [73].
73- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: از نشانه های سعادت. داشتن فرزند شایسته می باشد[74].
74- امام صادق علیه السلام فرمود: از نشانه های سعادت داشتن فرزند نیکوکار می باشد[75].
75- امام کاظم علیه السلام فرمود: سعادتمند است شخصی که فرزند شایسته و نیکوکاری را- در زمان حیات- از خود به یادگار بگذارد[76].
76- حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: داشتن فرزند شایسته مایه خوشنامی است [77].
77- امام رضا علیه السلام به این مضمون فرمود: اگر خدای تبارک و تعالی برای بنده ای خیری مقرّر بفرماید. به او فرزند شایسته و نیکوکاری عنایت می نماید[78].
78- امام صادق علیه السلام فرمود: فرزند شایسته. برترین میراثی است که از شخص فوت شده به یادگار می ماند[79].
79- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: پنج گروه هستند که پس از مرگ آنها- نیز- ثواب در نامه اعمالشان نوشته می شود:
شخصی که درختی را بکارد.
و شخصی که چاه آبی را حفر کند.
و شخصی که مسجدی را برای خدا بنا نماید.
و شخصی که قرآنی را بنویسد.
و شخصی فرزند شایسته و صالحی را به یادگار بگذارد[80].
80- روزی حضرت عیسی بن مریم علیه السلام از کنار قبری گذشت. و مشاهده نمود که صاحب این قبر در عذاب می باشد.
پس از گذشت یک سال بار دیگر حضرت عیسی علیه السلام بر آن قبر گذر کرد. و مشاهده فرمود که عذاب از صاحب آن قبر برداشته شده است.
حضرت عیسی علیه السلام به خدای عزّ وجلّ گفت: - ای خدا- سال گذشته از کنار این قبر عبور کردم. و مشاهده نمودم که صاحب آن در عذاب می باشد.
و امسال از کنار این قبر گذر نمودم امّا عذابی برای صاحب آن. مشاهده نکردم؟
در این هنگام خدای متعال به حضرت عیسی علیه السلام به این مضمون فرمود: صاحب این قبر. شخص گناهکاری بود. امّا او فرزند صالح و شایسته ای از خود بجای گذاشت.
و آن فرزند راه و مسیری را آباد نمود. و یتیمی را مورد تفقّد قرار داد.
من به خاطر کارهای نیکی که این فرزند انجام داده بود. از گناه پدر او درگذشتم.
و او را مورد مغفرت و آمرزش خود قرار دادم [81].
81- در حدیث آمده است: شخصی که از دنیا برود و فرزند شایسته و نیکوکاری از خود به یادگار نگذاشته باشد. چنان است که او اصلًا زنده نبوده است.
و شخصی که بمیرد و فرزند شایسته و نیکوکاری را از خود به یادگار بگذارد. چنان است که او اصلًا نمرده است [82].
والدینی که فرزند آنها خدای عزّ وجلّ را عبادت می کند
82- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: بهترین میراثی که شخصی مؤمن از خود بجای می گذارد فرزند شایسته ای است که خدای عزّ وجلّ را عبادت می کند[83].
83- حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: از خدا درخواست نمودم تا فرزندانی به من عنایت فرماید که مطیع خدا بوده و خداترس باشند.
و وقتی به آنها نگاه می کنم و می بینم که آنها از خدای متعال اطاعت می کنند.
این امر مایه چشم روشنی من خواهد بود[84].
والدینی که فرزندشان کمک کار آنها می باشد
84- امام سجّاد علیه السلام فرمود: از نشانه های سعادت یک شخص آن است که فرزندانی داشته باشد که کمک کار او باشند[85].
والدینی که فرزندشان- در زمان حیات- در حقّشان دعای خیر می کند
85- حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: چهار گروه هستند که دعای آنها مستجاب می گردد: پیشوای دادگری که برای پیروان خود دعا می کند.
و پدر نیکوکاری که در حقّ فرزند خود دعا می کند.
و فرزند نیکوکاری که در حقّ پدر خود دعا می کند.
و مظلوم.
زیرا خدای عزّ وجلّ می گوید: به عزّت و جلالم سوگند که تو را کمک و یاری خواهم نمود- اگر چه پس از گذشت مدّت زمانی باشد-[86].
86- امام سجّاد علیه السلام فرمود: داشتن فرزند امر نیکی است.
زیرا در وقتی که او زنده است برای والدین خود. دعا می کند.
و اگر از دنیا رفت. در حقّ والدین خود. شفاعت می کند[87].
87- امام باقر علیه السلام فرمود: دعای پنج گروه است که بین آنها و خدای عزّو جلّ حائل و حاجبی نیست: دعای پیشوای دادگر.
و دعای مظلوم. خدای عزّ وجلّ می گوید: انتقام تو را از ظالم خواهم گرفت- اگر چه مدتی به طول بیانجامد-.
و دعای فرزند شایسته در حقّ والدین. و دعای پدر شایسته در حقّ فرزند خود.
و دعای مؤمن برای برادر مؤمن خود- در غیاب او-.
به او گفته می شود: برای تو نیز چنین خواهد بود[88].
88- امام صادق علیه السلام فرمود: شش گروه هستند که بین دعای آنها و خداوند حائل و حاجبی نیست: پیشوای دادگر.
و دعای پدر نیکوکار در حقّ فرزند خود. و دعای فرزند شایسته در حقّ پدر خود.
و دعای مؤمن در حقّ مؤمن- در غیاب او-.
و دعای مظلوم. زیرا خدای عزّ و جلّ می فرماید: انتقام تو را از ظالم خواهم گرفت- اگر چه بعد از گذشت مدّت زمانی باشد-.
و دعای فقیر در حقّ شخصی که به او کمک کرده است- اگر مؤمن باشد-[89].
والدینی که فرزندشان- پس از مرگ آنها- در حقّشان دعای خیر می کند
89- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: برترین چیزی که شخص- بعد از مرگ خود- به یادگار می گذارد سه چیز می باشد: فرزند شایسته ای است که برای او دعا می کند.
صدقه جاریه ای است که از خود بجای می گذارد.
علم و دانشی است که به آن عمل می شود[90].
90- معاویة بن عمّار می گوید: به امام صادق علیه السلام گفتم: چه عمل خیری- بعد از آنکه شخص از دنیا می رود- به او می رسد؟
امام صادق علیه السلام فرمود: دعای خیر فرزند شایسته و صالح در حقّ والدین خود- پس از مرگ آنها-.
و حج رفتن به نیابت از والدین.
و صدقه دادن. و بنده آزاد کردن. و روزه گرفتن. و نماز خواندن از طرف آنها[91].
91- امام صادق علیه السلام فرمود: اجر و ثواب چند چیز است که- پس از مرگ آدمی- به او می رسد: داشتن فرزند شایسته و صالحی که برای او دعای خیر کند.
از جمله آن امور می باشد[92].
92- در حدیث آمده است: چند چیز است که آثارو پیامدهای نیک آن- پس از مرگ آدمی- قطع نمی گردد.
و ثمرات و خیرات آن- همچنان- به او می رسد.
از جمله آن امور: فرزند شایسته و صالحی است که در حقّ والدین خود- پس از مرگ آنها- دعای خیر می کند[93].
والدینی که فرزندشان برایشان استغفار می کند و از خدای متعال برای آنها طلب آمرزش می نماید
93- امام صادق علیه السلام فرمود: شش چیز است که شخص مؤمن- بعد از مرگ خود- از آنها سود و نفع می برد: فرزند شایسته ای که برای او استغفار کند.
و قرآنی- که از او مانده باشد- خوانده شود.
و چاه آبی که حفر کرده باشد.
و درختی که کاشته باشد.
و آبی که جاری کرده باشد.
و سنتّ حسنه ای که از آن پیروی گردد[94].
94- امام صادق علیه السلام فرمود: اجر و پاداش چند چیز است که پس از دنیا رفتن شخص- نیز- به او می رسد:
صدقه جاریه ای که- در وقت زنده بودن خود- آن را برقرار نموده باشد.
و سنّت و شیوه و روش هدایتگر و نیکی که آن را تأسیس و بنیان گذاشته باشد.
و فرزند شایسته ای که برای او استغفار نماید[95].
95- امام صادق علیه السلام فرمود: برترین چیزی که یک شخص- بعد از خود- به یادگار می گذارد سه چیز است:
فرزند نیکی که برای او استغفار کند.
و سنّت حسنه ای که مورد پیروی و عمل قرار گیرد.
و صدقه جاریه ای که بعد از خود بجای گذارد[96].
96- امام صادق علیه السلام فرمود: بهترین میراثی که خدای متعال به بنده مؤمن. کرامت می فرماید آن است که فرزند نیکویی به او عطا می نماید.
که آن فرزند برای او استغفار می کند[97].
97- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: فرزند. جگرگوشه مؤمن بشمار می آید.
اگر قبل از والدین خود بمیرد- در روز قیامت- آنها را مورد شفاعت خود قرار می دهد.
و اگر والدین قبل از او بمیرند. او برای آنها از درگاه خدای متعال استغفار می کند و آنها آمرزیده می شوند[98].
والدینی که به فرزند خود قرآن را آموزش می دهند
98- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: والدینی که به فرزند خود قرآن را آموزش می دهند. دو حوله از نور- در روز قیامت- به آنها پوشانده می شود.
که از نور آن- دو حوله- صورت اهل بهشت نورانی می شود[99].
99- حضرت امیر المؤمنین علیه السلام فرمود: از جمله حقوقی که فرزند بر گردن پدر خود دارد آن است که: نام نیک برای او انتخاب کند.
و او را به نیکی تربیت نماید.
و قرآن را به او آموزش دهد[100].
100- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در حدیثی پیرامون مقام والدینی که به فرزند خود قرآن را آموزش می دهند فرمود: بر سر پدر و مادر شخصی که قرآن می خواند. تاج کرامت گذاشته می شود که درخشش آن تاج مسیر ده هزار سال را نورانی می کند.
و آن پدر و مادر بوسیله حوله بهشتی پوشانده می شوند.
که یک تار- از آن حوله- هزار برابر دنیا ارزش دارد.
هنگامی که این والدین مقام و منزلت خود را اینگونه می بیینند. به خدای عزّ وجلّ می گویند: بخاطر چه چیزی است که این شرافت و کرامت به ما داده شده است.
ملائکه مقرّب الهی- در جواب- به آنها می گویند: این کرامت و منزلت و شرافت بخاطر آن است که شما به فرزند خود. قرآن را آموزش دادید[101].
101- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در حدیثی پیرامون والدینی که به فرزند خود قرآن را آموزش می دهند فرمود: آنها در بهشت بوسیله دو حوله بهشتی پوشانده می شوند که ارزش آن دو حوله از دنیا و مافیها بیشتر است.
مردم در این هنگام با عظمت و بزرگی به این والدین نگاه می کنند.
سپس این والدین می گویند: - ای خدا- برای چه این مقام به ما داده شده است؟
خدای متعال به آنها می فرماید: غیر از این موهبتی که به شما داده شده است. تاج کرامت نیز بر سر شما گذاشته خواهد شد. و این بخاطر آن است که شما به فرزند خود قرآن را آموزش دادید و او را به دین اسلام آگاه نمودید.
و او را با دوستی محمّد رسول اللَّه و علی ولی اللَّه پرورش دادید.
و احکام شریعت را به او آموختید[102].
والدینی که فرزند آنها قرآن را تلاوت می نماید
102- امام صادق علیه السلام فرمود: قرآن خواندن- از رو- موجب تخفیف عذاب از والدین می گردد- اگر چه آنها کافر باشند-[103].
103- امام صادق علیه السلام فرمود: شخصی که قرآن را از رو بخواند. بینایی او افزون می گردد. و عذاب والدین او تخفیف می یابد- اگر چه آنها کافر باشند-[104].
104- امام صادق علیه السلام فرمود: شخصی که سوره- قل یا أیها الکافرون-.
و سوره- قل هو اللَّه أحد- را در نمازهای واجب خود بخواند. خدای عزّ وجلّ او و والدین او را مورد آمرزش و مغفرت قرار می دهد.
و اگر او جزء شقاوتمندان باشد. نام او از دفتر اشقیاء محو می گردد.
و در دفتر سعادتمندان ثبت می شود.
و خدای عزّ وجلّ زندگی با سعادتی به او کرامت می فرماید.
و مرگ او را شهادت قرار می دهد.
و در روز قیامت. شهید. مبعوث می گردد[105].
105- امام صادق علیه السلام فرمود: شخصی که سوره جحد و توحید را در یکی از نمازهای واجب خود بخواند. خدای عزّ وجلّ او و والدینش را مورد مغفرت و آمرزش قرار می دهد[106].
106- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در حدیثی پیرامون فضیلت خواندن سوره اخلاص فرمود:
شخصی که بیست بار این سوره را بخواند برکت شامل او و خانواده اش و فرزندانش و مال و دارائیش می گردد.
و شخصی که پانصد بار این سوره را بخواند. خدای عزّ وجلّ او و والدینش را مورد مغفرت و آمرزش قرار می دهد[107].
107- امام صادق علیه السلام فرمود: شخصی که به خدای عزّ وجلّ و روز قیامت ایمان دارد سزاوار است که خواندن سوره- قل هو اللَّه احد- را پس از نماز واجب ترک ننماید.
زیرا شخصی که این سوره را بخواند. خدای عزّ وجلّ خیر دنیا و آخرت را به او کرامت خواهد نمود.
و خدای عزّ وجلّ او و والدین و فرزندان آنها را مورد آمرزش و مغفرت خود قرار می دهد[108].
والدینی که فرزند آنها قرآن را ختم می نماید
108- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به این مضمون فرمود: هنگامی که شخص مؤمن قرآن می خواند.
خدای عزّ وجلّ به دیده رحمت به او می نگرد.
و خدای عزّ وجلّ برای هر آیه هزار حور العین به او کرامت می فرماید.
و خدای متعال برای هر حرفی از قرآن. نوری در صراط به او عنایت می فرماید.
و هنگامی که او قرآن را ختم کند. خدای عز وجلّ ثواب سیصد و سیزده پیامبر را به او می دهد.
و مانند آن است که کتب انبیاء را تلاوت نموده است.
و جسد او بر آتش جهنّم حرام می گردد.
و پس از ختم قرآن هنگامی که از جای خود برمی خیزد خدای متعال او و والدینش را مورد مغفرت و آمرزش قرار می دهد[109].
والدینی که در راه دفاع از فرزند و حریم خانواده کشته می شوند
109- حضرت امام صادق علیه السلام فرمود: پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: شخصی که در راه دفاع نمودن از حریم فرزند و خانواده خود کشته می شود. شهید محسوب می گردد[110].
والدینی که فرزند خود را گرامی می دارند
110- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: فرزندان خود را گرامی بدارید و آنها را به خوبی تربیت کنید.
این کار. موجب آمرزش و مغفرت شما می گردد[111].
والدینی که با فرزند خود مدارا می کنند
111- حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: شخصی که یتیمی را مورد تفقّد و پناه قرار می دهد.
و به شخص ضعیف و مستمند رحم می کند.
و والدین خود را مورد شفقت قرار می دهد.
و با فرزند خود مدارا می نماید.
و با زیردستان خود مدارا می کند.
خدای متعال او را در بهشت و رضوان جای خواهد داد.
و رحمت خود را بر او گسترده خواهد ساخت [112].
112- امام سجّاد علیه السلام فرمود: فردی که- در دنیا- با شخصی مدارا نماید. خدای متعال نیز در روز قیامت با او مدارا خواهد نمود[113].
والدینی که با محبّت به فرزند نگاه می کنند
113- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: نگاه کردن والدین به فرزند خود- از روی محبّت- عبادت بشمار می آید[114].
114- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: هنگامی که والدین به فرزند خود نگاه می کنند- و بدین وسیله او را خوشحال و مسرور می نمایند- این عمل ثواب آزاد کردن برده ای را خواهد داشت.
به پیامبر صلی الله علیه و آله گفتند: اگر او- در روز- سیصد و شصت بار نگاه کند چطور؟
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: خدای تعالی بزرگتر از اینها است [115].
والدینی که به فرزند خود نماز را آموزش می دهند
115- (امام باقر علیه السلام در حدیثی که پیرامون وظائف والدین در قبال فرزندان خود می باشد فرمود): . . . و هنگامی که فرزند وضو گرفتن و نماز خواندن را آموخت.
خدای متعال والدین او را مورد رحمت و مغفرت قرار می دهد[116].
116- در حدیث آمده است: نماز را در سن هفت سالگی به فرزندان خود بیاموزید.
و در هشت سالگی از آنها بخواهید تا نماز بخوانند[117].
والدینی که به فرزند خود نیکی می نمایند
117- امام سجّاد علیه السلام در حدیث شریفی که بنام رساله حقوق نامیده شده است چنین فرمود: . . . حقّ فرزند تو آن است که بدانی او از تو می باشد.
و کارهای او در دنیا- چه بد باشد و چه خوب- به تو نسبت داده خواهد شد.
و باید بدانی که تو در قبال فرزند خود مسؤول هستی.
و لازم است که او را بخوبی تربیت نمایی و به خداشناسی راهنمایی کنی.
و راه اطاعت از خدای متعال را برای او هموار سازی.
و بدانکه رفتار نیک تو با فرزندت. موجب اجر و ثواب خواهد بود.
و رفتار بد تو با او مجازات و عقوبت را در پی خواهد داشت [118].
118- امام صادق علیه السلام فرمود: سه چیز است که اگر شخص مؤمن آنها را بجای آورد این کار باعث زیادی نعمت و بقای آن بر او خواهد بود.
1) طول دادن رکوع و سجود در نماز.
2) طول دادن نشستن بر سر سفره هنگامی که دیگران بر سر سفره او حضور دارند.
3) نیکی کردن به فرزند و خانواده [119].
119- امام صادق علیه السلام فرمود: شخصی که راستگو باشد. اعمال او تزکیه می گردد.
و شخصی که نیت او نیک باشد. روزی او افزون می شود.
و شخصی که به فرزند و خانواده خود نیکی نماید. عمر او زیاد می گردد[120].
والدینی که- در نبود پدر و مادر خود- به فرزند خود نیکی می کنند
120- امام صادق علیه السلام فرمود: شخصی که به فرزند خود نیکی می نماید. همانند آن است که به والدین خود نیکی کرده است[121].
121- مردی به امام صادق علیه السلام گفت: به چه شخصی نیکی کنم؟
امام صادق علیه السلام به او فرمود: به والدین خود نیکی کن.
آن مرد به امام صادق علیه السلام گفت: والدین من از دنیا رفته اند؟!
امام صادق علیه السلام به او فرمود: به فرزند خود نیکی کن [122].
122- امام علیه السلام فرمود: به این علّت به افرادی که نیکی می کنند. نیکوکار گفته می شود.
زیرا آنها به والدین و فرزندان خود نیکی می نمایند[123].
123- روزی امام کاظم علیه السلام به مردی فرمود: آیا والدین تو زنده هستند؟
آن مرد گفت: خیر.
امام علیه السلام به آن مرد فرمود: آیا تو فرزند داری؟
آن مرد گفت: بله.
در این هنگام امام علیه السلام به او فرمود: به فرزند خود نیکی نما. زیرا این امر بمنزله نیکی نمودن به والدین ات بشمار می آید[124].
والدینی که به فرزند خود در راه نیکی کردن یاری می کنند
124- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: خداوند مورد رحمت قرار می دهد شخصی را که فرزند خود را در راه نیکی کردن یاری می نماید[125].
125- پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: خداوند مورد رحمت قرار می دهد پدر و مادری را که فرزندشان را در راه نیکی کردن به خود یاری می دهند[126][127][128]
سپس این والدین می گویند: - ای خدا- برای چه این مقام به ما داده شده است؟
خدای متعال به آنها می فرماید: غیر از این موهبتی که به شما داده شده است. تاج کرامت نیز بر سر شما گذاشته خواهد شد. و این بخاطر آن است که شما به فرزند خود قرآن را آموزش دادید و او را به دین اسلام آگاه نمودید.
و او را با دوستی محمّد رسول اللَّه و علی ولی اللَّه پرورش دادید.
و احکام شریعت را به او آموختید[129][130]
--------------------------------------------------------------
[1] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: إذا قال المعلّم للصبي: قل: بسم اللَّه الرحمن الرحيم.
فقال الصبي: بسم اللَّه الرحمن الرحيم.
كتب اللَّه براءة للصبي. و براءة لأبويه. و براءة للمعلّم( من النار)
( جامع الأخبار ص 42 الفصل 22 منشورات الرضي و مجمع البيان ج 1 ص 90). مابين القوسين لم يذكر في المجمع.
[2] إنّ عيسى عليه السلام مرّ على قبر. فرأى ملائكة العذاب يعذّبون ميتاً.
فلمّا انصرف- من حاجته- مرّ بالقبر. فرأى ملائكة الرحمة- معهم أطباق من نور
فتعجّب من ذلك. ف صلّى. و دعا اللَّه تعالى.
فأوحى اللَّه تعالى إليه:- يا عيسى- كان هذا العبد عاصياً. و كان قد ترك امرأة حُبلى.
فولدت. و ربّت ولده- حتّى كبر-. فسلّمته إلى الكتّاب.
فلّقنه المعلّم: بسم اللَّه الرحمن الرحيم.
ف إستحييت من عبدي أن أعذّبه بناري في بطن الأرض.
وولده يذكر اسمي على وجه الأرض
( كتاب: نور البراهين تأليف جدّنا الأعلى الأمجد. والمتحمّل لصعب أحاديث آل محمّد- صلوات اللَّه تعالى عليهم أجمعين- العلّامة الخبير و المحدّث الجليل السيّد نعمة اللَّه الحسيني الموسوي الجزائري- رضوان اللَّه تعالى عليه- ج 2 ص 4).
[3] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: من رفع قرطاساً من الأرض مكتوباً عليه: بسم اللَّه الرحمن الرحيم.
إجلالًا للَّه ولإسمه- عن أن يداس
كان عند اللَّه من الصدّيقين.
و خفّف عن والديه. وإن كانا مشركين
( تنبيه الخواطر ج 1 ص 32).
[4] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: من رفع قرطاساً من الأرض مكتوباً فيه إسم اللَّه- إجلالًا للَّه ولإسمه من أن يداس-. كان عند اللَّه من الصديقين.
و خفّف عن والديه- وإن كانا مشركين
-( إرشاد القلوب ج 1 ص 349 الباب 52).
[5] قال أميرالمؤمنين عليه السلام: ما من كتاب يلقى بمضيعة- من الأرض- فيه إسم من أسماء اللَّه تعالى إلّابعث اللَّه تعالى إليه سبعين ألف ملك. يحفونه بأجنحتهم. و يقدّسونه.
حتّى يبعث اللَّه إليه وليّاً- من أوليائه- فيرفعه من الأرض.
و من رفع كتاباً- من الأرض- فيه إسم من أسماء اللَّه عزّ وجلّ. رفع اللَّه تعالى إسمه في علّيين.
و خفّف عن والديه- و إن كانا كافرين-
( تنبيه الخواطر ج 2 ص 78).
[6] قال أميرالمؤمنين عليه السلام قبلة الولد رحمة
( مكارم الأخلاق ص 475).
[7] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: قبّلوا أولادكم. فإنّ لكم- بكلّ قبلة- درجة في الجنّة مابين كلّ درجة خمسمأة عام
( مكارم الأخلاق ج 1 ص 474).
[8] عن أبي عبداللَّه عليه السلام قال: قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: من قبّل ولده كتب اللَّه عزّ وجلّ له حسنة ...
( الكافي ج 6 ص 49 وعوالي اللئالي ج 3 ص 283).
[9] قال أميرالمؤمنين عليه السلام: من قبّل ولده كان له حسنة
( عدّة الداعي ص 88 و بحارالأنوار ج 101 ص 99).
[10]قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: أكثروا من قبلة أولادكم. فإنّ لكم بكلّ قبلة درجة في الجنّة
مسيرة خمسمأة عام
( روضة الواعظين ج 2 ص 245 و بحار الأنوار ج 101 ص 12).
في بحار الأنوار هكذا: ... في الجنّة. ما بين كلّ درجة خمسمأة عام.
[11] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: أكرموا أولادكم. و أحسنوا أدبهم يغفر لكم
( مكارم الأخلاق ج 1 ص 478 و بحار الأنوار ج 101 ص 95).
في بحار الأنوار: آدابهم.
[12] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: لأن يؤدّب أحدكم ولده خير له من أن يتصدّق بنصف صاع كلّ يوم
( مكارم الأخلاق ج 1 ص 478).
از اين حديث شريف معلوم مى گردد كه تربيت فرزند داراى اجر و ثواب است همانگونه كه صدقه دادن در راه خداى متعال داراى اجر و ثواب مى باشد.
[13] قال الإمام الصادق عليه السلام: لا يزال العبد المؤمن يورث أهل بيته العلم والأدب الصالح حتّى يدخلهم الجنّة- جميعاً- حتّى لا يفقد منهم صغيراً و لا كبيراً و لا خادماً و لا جاراً ...
( دعائم الإسلام ج 1 ص 82).
[14] ( قال الإمام السجّاد عليه السلام في رسالة الحقوق): ... و أمّا حقّ ولدك فأن تعلم أ نّه منك. و مضاف إليك- في عاجل الدنيا- بخيره و شرّه.
و أنّك مسؤول عمّا ولّيته
من حسن الأدب والدلالة على ربّه عزّ وجلّ.
و المعونة( له)
على طاعته.
فإعمل- في أمره- عمل من يعلم أ نّه مثاب على الإحسان إليه.
معاقب على الإساءة إليه ...
( من لا يحضره الفقيه ج 2 ص 378 و الخصال ص 568 و الأمالي للشيخ الصدوق- عليه الرحمة- ص 454 المجلس 59 و مكارم الأخلاق ج 2 ص 302).
( راجع: تحف العقول ص 263).
( قال الإمام الكاظم عليه السلام): جاء رجل إلى النبيّ صلى الله عليه و آله فقال:- يا رسول اللَّه- ما حقّ ابني هذا؟!
قال صلى الله عليه و آله: تحسن اسمه. و أدبه. و ضعه موضعاً حسناً ( الكافي ج 1 ص 48 و تهذيب الأحكام ج 8 ص 186 الباب 5 وعدّة الداعي ص 86). ( قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله): حقّ الولد على والده أن يحسّن اسمه وأدبه و يضعه موضعاً صالحاً ( من لا يحضره الفقيه ج 4 ص 269 و المواعظ ص 71 و مكارم الأخلاق ج 2 ص 334). ( 1) في الأمالي: ولّيته به من ... ما بين القوسين لم يذكر في من لا يحضره الفقيه. في عدّة الداعي: و تضعه.
[15] ( قال الإمام الكاظم عليه السلام): ثمانية اشياء من كنّ فيه أدخله اللَّه الجنّة و نشر عليه الرحمة:
من آوى اليتيم.
و برّ والديه.
و أحسن تربية ولده.
و رفق بمملوكه.
و رحم الضعيف.
و أنصف من نفسه.
و أحسن- مع كلّ أحد- بُشره.
و وسّع في نفقته
( معدن الجواهر للشيخ الكراجكي- عليه الرحمة- ص 64).
قال أميرالمؤمنين عليه السلام: وحقّ الولد على الوالد أن يحسّن اسمه و يحسّن أدبه و يعلّمه القرآن
( شرح نهج البلاغة لإبن أبي الحديد ج 19 ص 365).
قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: من حقّ الولد على الوالد أن: يحسّن اسمه و يحسّن أدبه
( مستدرك الوسائل ج 15 ص 128).
قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: من حقّ الولد- على والده- ثلاثة: يحسّن إسمه. و يعلّمه الكتابة.
و يزوّجّه إذا بلغ
( مكارم الأخلاق ج 1 ص 474 و روضة الواعظين ج 2 ص 246).
[16] عن صفوان الجمّال قال: دخلت على أبي عبداللَّه عليه السلام فدخل عليه الحارث بن المغيرة.
فقال:- بأبي أنت وامّي- لي ابنة قيمة لي على كلّ شي ء و هي عاتق.
أفأجعل لها حجّتي؟!
قال عليه السلام: إمّا إنّه يكون لها أجرها. و يكون لك مثل ذلك.
و لا ينقص من أجرها شي ء
( الكافي ج 4 ص 315).
العاتق: الجارية أوّل ما أدركت( نقلًا عن هامش المصدر).
عن الحارث بن المغيرة قال: قلت لأبي عبداللَّه عليه السلام- و أنا بالمدينة بعد ما رجعت من مكّة-:
إنّي أردت أن أحجّ عن ابنتي؟
قال عليه السلام: فإجعل ذلك لها- الآن-
( الكافي ج 4 ص 316).
[17] عن أبي عبداللَّه عليه السلام قال: قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: من قبّل ولده كتب اللَّه عزّ وجلّ له حسنة.
و من فرّحه. فرّحه اللَّه يوم القيامة ...
( الكافي ج 6 ص 49 و عوالي اللئالي ج 3 ص 283).
[18] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: ... من فرّح ابنته فكأ نّما أعتق رقبة من وُلد إسماعيل ...
( الأمالي للشيخ الصدوق- عليه الرحمة- ص 673 المجلس 85 و ثواب الأعمال ص 239 و روضة الواعظين ج 2 ص 377 و مكارم الأخلاق ج 1 ص 476). في ثواب الأعمال و روضة الواعظين: عتق.
في مكارم الأخلاق: بنته. و في الأمالي: ابنته. و في ثواب الأعمال: انثى.
[19] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: ... ما من رجل يدخل فرحة على امرأة- بينه و بينها حرمة- إلّافرّحه اللَّه تعالى يوم القيامة
( الكافي ج 6 ص 6).
[20] ( قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله): ... من أقرّ ب عين
ابن. فكأ نّما بكى من خشيّة اللَّه عزّ وجلّ.
و من بكى من خشية اللَّه عزّ وجلّ أدخله اللَّه جنّات النعيم
( الأمالي للشيخ الصدوق- عليه الرحمة- ص 673 المجلس 85 و ثواب الأعمال ص 239 و روضة الواعظين ج 2 ص 377 و مكارم الأخلاق ج 1 ص 476). في مكارم الأخلاق: عين.
[21] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: البنات مباركات
( مستدرك الوسائل ج 15 ص 115).
[22] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: من كانت له ابنة. ف اللَّه فى عونه و نصرته و بركته و مغفرته
( مستدرك الوسائل ج 15 ص 115).
[23] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: ما من بيت فيه البنات إلّانزلت كلّ يوم عليه اثنتا عشرة بركة و رحمة من السماء. و لا تنقطع زيارة الملائكة من ذلك البيت.
يكتبون لأبيهم- كلّ يوم و ليلة- عبادة سنة
( جامع الأخبار ص 285 الفصل 62 تحقيق و نشر مؤسّسة آل البيت لإحياء التراث عليهم السلام تحت إشراف سماحة العلّامة حجّة الإسلام والمسلمين الحاجّ السيّد جواد الحسيني الشهرستاني- دامت بركاته-).
[24] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: البنات مباركات ... و هنّ الباقيات الصالحات
( مستدرك الوسائل ج 15 ص 115).
[25]قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: البنات مباركات. محبّبات ... مبشّرات
( المستدرك ج 15 ص 115).
[26] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: من كانت له ابنة واحدة كانت له خيراً من ألف حجّة.
و ألف غزوة. و ألف بدنة. و ألف ضيافة
( مستدرك الوسائل ج 15 ص 115).
[27] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: من كانت له ثلاث بنات وضع عنه الجهاد.
و كلّ مكروه ...
( ثواب الأعمال ص 240).
( راجع: الكافي ج 6 ص 6 و من لا يحضره الفقيه ج 3 ص 310 و مكارم الأخلاق ج 1 ص 473 و عوالي اللئالي ج 3 ص 294).
[28] ( 1)-
قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: خير أولادكم البنات
( مكارم الأخلاق ج 1 ص 473).
[29] قال صلى الله عليه و آله: نعم الولد البنات ملطّفات مؤنسات ممرّضات مبديات
( المستدرك ج 15 ص 115).
[30] براى اطلاع از متن اين حديث شريف به صفحه 21 مراجعه فرمائيد.
[31] قال الإمام الصادق عليه السلام: إذا أصاب الرجل ابنة بعث اللَّه عزّ وجلّ إليها ملكاً. فأمرّ جناحه على رأسها و صدرها. و قال: ضعيفة. خلقت من ضعف.
المنفق عليها معان( إلى يوم القيامة)
( ثواب الأعمال ص 240 و من لا يحضره الفقيه ج 3 ص 311). مابين القوسين لم يذكر في من لا يحضره الفقيه.
[32] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: إنّ اللَّه تبارك و تعالى على الاناث أرأف منه على الذكور ...
( الكافي ج 6 ص 6).
[33] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: رحم اللَّه أبا البنات
( مستدرك الوسائل ج 15 ص 115.
[34] براى اطلاع از متن اين حديث شريف به صفحه 21 مراجعه فرمائيد.
[35] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: من كانت له ابنة. ف اللَّه في عونه و نصرته و بركته و مغفرته
( مستدرك الوسائل ج 15 ص 115).
[36] عن البرقي رفعه قال: بشّر النبيّ صلى الله عليه و آله بفاطمة عليها السلام. فنظر في وجوه أصحابه.
ف رأى الكراهة فيهم.
فقال صلى الله عليه و آله: مالكم؟! ريحانة. اشمّها. و رزقها على اللَّه عزّ وجلّ
( ثواب الأعمال ص 239).
( راجع: من لا يحضره الفقيه ج 3 ص 310 و مكارم الأخلاق ج 1 ص 471).
[37] قال أميرالمؤمنين عليه السلام: كان رسول اللَّه صلى الله عليه و آله إذا بشّر بجارية قال: ريحانة.
و رزقها على اللَّه عزّ وجلّ
( الجعفريات ص 313 والنوادر للسيّد فضل اللَّه الراوندي- عليه الرحمة- ص 96).
[38] عن حمزة بن حمران عن أبي عبداللَّه عليه السلام قال: أتى رجل النبيّ صلى الله عليه و آله و عنده رجل.
فأخبره بمولود له. فتغيّر لون الرجل. فقال له النبيّ صلى الله عليه و آله: ما لك؟
قال: خير.
قال صلى الله عليه و آله: قل.
قال: خرجت والمرأة تمخض. فاخبرت أ نّها ولدت جارية.
فقال له النبيّ صلى الله عليه و آله: الأرض تقلّها. و السماء تظلّها. و اللَّه يرزقها.
و هي ريحانة تشمّها ...
( ثواب الأعمال ص 240).
( راجع: الكافي ج 6 ص 5 و من لا يحضره الفقيه ج 3 ص 310 و مكارم الأخلاق ج 1 ص 472).
[39] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: نعم الولد. البنات المخدرات.
من كانت عنده واحدة جعلها اللَّه له. ستراً من النار.
و من كانت عنده إثنان. أدخله اللَّه بهما الجنّة.
و من كانت له ثلاث- أو مثلهنّ من الأخوات- وضع عنه الجهاد والصدقة
( روضة الواعظين ج 3 ص 246 و مكارم الأخلاق ج 1 ص 472).
في مكارم الأخلاق: ستراً له. في مكارم الأخلاق: وإن كنّ ثلاثاً أو مثلهنّ.
[40] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: نعم الولد. البنات.
ملطّفات. مجهّزات
مؤنسات. مباركات. مفليات
( الكافي ج 6 ص 5).
( راجع: النوادر للسيّد فضل اللَّه الراوندي- عليه الرحمة- ص 96).
في النوادر: مجهدات.
قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: لا تكرهوا البنات. فإنّهنّ المؤنسات. الغاليات
( ميزان الحكمة ج 11 ص 4881 نقله عن كنز العمّال).
[41] عن أبي عبداللَّه عليه السلام قال: إنّ
[أبي
]إبراهيم عليه السلام سأل ربّه أن يرزقه ابنةً تبكيه.
و تندبه بعد موته
( الكافي ج 6 ص 5).
قال الإمام الصادق عليه السلام: إنّ إبراهيم خليل الرحمان سأل ربّه أن يرزقه ابنة تبكيه- بعد موته-
( تهذيب الأحكام ج 1 ص 493- 494 الباب 23).
قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: نعم الولد. البنات.
ملطفات. مجهّزات. مؤنسات. باكيات. مباركات
( مستدرك الوسائل ج 15 ص 115).
[42] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: من كانت له ثلاث بنات. فأعينوه.
واقرضوه و ارحموه
( مستدرك الوسائل: ج 15 ص 115).
[43] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: ... من كانت له أربع بنات. ف- يا عباد اللَّه- أعينوه.
- يا عباد اللَّه- أقرضوه- يا عباد اللَّه- ارحموه
( ثواب الأعمال ص 240).
( راجع: من لا يحضره الفقيه ج 3 ص 310 و الكافي ج 6 ص 6 و عوالي اللئالي ج 3 ص 294 و مكارم الأخلاق ج 1 ص 274).
اين حديث شريف بازگوكننده اين حقيقت است كه افراد جامعه و دولتمردان در قبال خانواده هايى كه داراى دختر مى باشند وظايف و مسؤوليتهائى دارند كه لازم است به اين وظايف عمل نمايند.
[44] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: من كانت له ابنة. ف اللَّه في عونه و نصرته و بركته و مغفرته
( مستدرك الوسائل ج 15 ص 115).
[45] قال الإمام الصادق عليه السلام: البنون نعيم. و البنات حسنات.
و اللَّه يسأل عن النعيم. و يثيب على الحسنات
( الكافي ج 6 ص 7).
قال الإمام الصادق عليه السلام: البنات حسنات. و البنون نعمة.
فإنّما يثاب على الحسنات. و يسئل عن النعمة
( لكافي ج 6 ص 6).
قال الإمام الصادق عليه السلام: البنات حسنات. و البنون نعمة.
والحسنات يثاب عليها. و النعمة يسئل عنها
( من لا يحضره الفقيه ج 3 ص 310 و مكارم الأخلاق ج 1 ص 471 و ثواب الأعمال ص 239).
قال الإمام الصادق عليه السلام: البنات حسنات. و البنون نعم.
فالحسنات تثاب عليهنّ.
و النعمة تسأل عنها
( تحف العقول ص 382).
قال الإمام الصادق عليه السلام: البنات حسنات. والبنون نعم.
و الحسنات يثاب عليها. والنعم مسؤول عنها
( كشف الغمّة ج 3 ص 242 تحقيق ونشر المجمع العالمي لأهل البيت عليهم السلام تحت إشراف سماحة العلّامة حجّة الإسلام والمسلمين الحاج الشيخ محمّدحسن الأختري- دامت بركاته-).
[46] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: من ابتلي بشي ء من هذه البنات. فأحسن إليهنّ. كنّ له ستراً من النار
( عوالي اللئالي ج 1 ص 254 ومستدرك الوسائل ج 15 ص 118).
[47] ( قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله): من كانت له ابنة. فأدّبها و أحسن أدبها. و علّمها. فأحسن تعليمها فأوسع عليها. من نعم اللَّه الّتي أسبغ عليه. كانت له منعة و ستراً من النار
( ميزان الحكمة ج 11 ص 4881 نقله عن كنزالعمّال).
[48] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: نعم الولد. البنات المخدّرات.
من كانت عنده واحدة. جعلها اللَّه له ستراً من النار ...
( روضة الواعظين ج 2 ص 246 و مكارم الأخلاق ج 1 ص 473). في مكارم الأخلاق: ستراً له.
[49] قال الإمام الصادق عليه السلام: من عال ابنتين- أو اختين أو عمّتين أو خالتين- حجبتاه من النار
( من لا يحضره الفقيه ج 3 ص 311 و الخصال ص 37).
[50] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: من ابتلي بهذه البنات بإثنتين كنّ له براءة من النار
( مستدرك الوسائل ج 15 ص 116). أي: صار مورداً للإمتحان الإلهي عزّ وجلّ.
[51] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: من كنّ له ثلاث بنات فصبر على لُاوائهنّ و ضرّائهنّ و سرّائهنّ. كنّ له حجاباً يوم القيامة
( الخصال ص 174). أي: ستراً من النار.
[52] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: من كان له انثى. فلم يبدها و لم يهنها. و لم يؤثر ولده عليها. أدخله اللَّه الجنّة
( عوالي اللئالي ج 1 ص 181 و مستدرك الوسائل ج 15 ص 118). هكذا في المصدرين. و الظاهر: فلم يؤذها.
[53] ( قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله): نعم الولد. البنات المخدّرات ... من كانت عنده اثنتنان. أدخله اللَّه بهما الجنّة ... ( روضة الواعظين ج 2 ص 246 ومكارم الأخلاق ج 1 ص 472). قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: البنات. محنة. والبنون نعمة.
و اللَّه تعالى يعطي الجنّة بالمحنة لا بالنعمة ... ( جامع الأخبار ص 284 الفصل 62).
[54] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: من عال ثلاث بنات- أو ثلاث أخوات-. وجبت له الجنّة.
قيل:- يا رسول اللَّه- واثنتين؟
قال صلى الله عليه و آله: واثنتين.
قيل:- يا رسول اللَّه- و واحدة؟
قال صلى الله عليه و آله: و واحدة
( الكافي ج 6 ص 6 و من لا يحضره الفقيه ج 3 ص 311 و عوالي اللئالي ج 3 ص 294 و مكارم الأخلاق ج 1 ص 473 وعدّة الداعي ص 90).
[55] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: من عال بنتاً- من المسلمين- فله الجنّة
( عوالي اللئالي ج 3 ص 294).
[56] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: من عال ثلاث بنات يعطى ثلاث روضات من رياض الجنّة.
كلّ روضة أوسع من الدنيا وما فيها
( مستدرك الوسائل ج 15 ص 115).
[57] موسوى جزايرى، سيد هاشم، پدران و مادران رحمت شده و پدران و مادران نفرين شده، 1جلد، ناجى جزايرى - قم، چاپ: سوم، 1390 ه.ش.
[58] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: من عال ابنتين أو ثلاثاً كان معي في الجنّة
( مستدرك الوسائل ج 15 ص 115).
[59] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: من كان له اختان أو بنتان. فأحسن إليهما. كنت أنا و هو في الجنّة ك هاتين.
و اشار صلى الله عليه و آله بإصبعيه: السبّابة والوسطى
( عوالي اللئالي ج 1 ص 253 ومستدرك الوسائل ج 15 ص 118).
[60] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: من عال واحدة أو اثنتين من البنات. جاء معي يوم القيامة ك هاتين.
و ضمّ صلى الله عليه و آله اصبعيه
( مستدرك الوسائل ج 15 ص 116).
[61] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: أيّما رجل عال جاريتين- حتّى تدركا- دخلت أنا و هو في الجنّة ك هاتين.
و أشار صلى الله عليه و آله بالسبّابة والوسطى
( جامع الأخبار ص 285).
[62] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: من عال ثالث بنات- أو ثلاث أخوات- كنت أنا و هو- في الجنّة- ك هاتين.
و شبّك صلى الله عليه و آله بين اصبعيه- السبّابة والوسطى
فقيل:- يا رسول اللَّه- و اثنتين؟
قال صلى الله عليه و آله: و اثنتين.
فقيل: و واحدة؟
قال صلى الله عليه و آله: و واحدة
( عوالي اللئالي ج 3 ص 284).
[63] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: رحم اللَّه من أعان ولده على برّه.
و هو أن: يعفو عن سيّئته.
و يدعو له فيما بينه و بين اللَّه
( بحار الأنوار ج 101 ص 98).
قال الإمام الصادق عليه السلام: إنّ اللَّه ليرحم العبد لشدّة حبّه لولده
( الكافي ج 6 ص 50).
قال الإمام الصادق عليه السلام: إنّ اللَّه ليرحم الوالد لشدّة حبّه لولده
( عدّة الداعي ص 88).
قال الإمام الصادق عليه السلام: إنّ اللَّه عزّ وجلّ ليرحم الرجل لشدّة حبّه لولده
( من لا يحضره الفقيه ج 3 ص 310 و مكارم الأخلاق ج 1 ص 472).
قال الإمام الصادق عليه السلام: إنّ اللَّه عزّ وجلّ يرحم الرجل لشدّة حبّه لولده
( ثواب الأعمال ص 238).
[65] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: ... من يُرضي صبيّاً له صغيراً- من نسله- حتّى يرضى.
ترضّاه اللَّه يوم القيامة حتّى يرضى
( ميزان الحكمة ج 11 ص 4876 نقله عن كنز العمّال).
[66] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: رحم اللَّه من أعان ولده على برّه.
و هو أن يعفو عن سيّئته. و يدعو له فيما بينه وبين اللَّه
( بحار الأنوار ج 101 ص 98).
[67] عن يونس بن رباط عن أبي عبداللَّه عليه السلام قال: قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: رحم اللَّه من أعان ولده على برّه.
قال: قلت: كيف يعينه على برّه؟
قال عليه السلام: يقبل ميسوره و يتجاوز عن معسوره.
و لا يرهقه. و لا يخرق به ...
( الكافي ج 6 ص 50 و تهذيب الأحكام ج 8 ص 187).
[68] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: خمسة من السعادة: الزوجة الصالحة. و البنون الأبرار.
و الخلطاء الصالحون. و رزق المرء في بلده.
و الحبّ لآل محمّد عليهم السلام
( دعائم الإسلام ج 2 ص 195 و عوالي اللئالي ج 3 ص 293).
[69] ( قال الإمام الصادق عليه السلام): قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: من أحبّنا أهل البيت. فليحمد اللَّه على أوّل النعم.
قيل: و ما أوّل النعم؟
قال صلى الله عليه و آله: طيب الولادة.
و لا يحبّنا إلّامن طابت ولادته.
و لا يبغضنا إلّامن خبثت ولادته
( معاني الأخبار ص 161).
[70] iُ( قال أميرالمؤمنين عليه السلام): قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله:- يا علي- من أحبّني و أحبّك و أحبّ الأئمّة من ولدك. فليحمد اللَّه على طيب مولده. فإنّه لا يحبّنا إلّامن طابت ولادته.
و لا يبغضنا إلّامن خبثت ولادته
( معاني الأخبار ص 161).
[71] قال الإمام الصادق عليه السلام: من وجد برد حبّنا على قلبه. فليكثر الدعاء لُامّه.
فإنّها لم تخن أباه
( معاني الأخبار ص 161).
[72] عن أبي عبداللَّه عليه السلام قال: قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله:( إنّ) الولد الصالح ريحانة من رياحين الجنّة ( الكافي ج 6 ص 3 و من لا يحضره الفقيه ج 3 ص 309 و مكارم الأخلاق ج 1 ص 471 و النوادر للسيّد فضل اللَّه الراوندي- عليه الرحمة- ص 94).
مابين القوسين ذكر في الكافي و لم يذكر في باقي المصادر. في النوادر: ريحان.
[73] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: ريح الولد من ريح الجنّة
( روضة الواعظين ج 2 ص 245).
[74] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: من سعادة الرجل: الولد الصالح ( الكافي ج 6 ص 3).
قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: من سعادة المرء المسلم ... الولد الصالح ( مستدرك الوسائل ج 15 ص 113).( راجع: مكارم الأخلاق ج 1 ص 273).
[75] ( قال الإمام الصادق عليه السلام): ثلاثة من السعادة: الزوجة المؤاتية. والأولاد البارّون. والرجل يرزق معيشته ببلده. يغدو إلى أهله ويروح ( الكافي ج 5 ص 258).
( قال الإمام الصادق عليه السلام): ثلاث هنّ من السعادة: الزوجة المؤاتية. والولد البارّ.
والرجل يرزق معيشة. يغدو على إصلاحها. و يروح إلى عياله
( الأمالي للشيخ الطوسي- عليه الرحمة- ص 303 المجلس 11).
( قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله): أربع من سعادة المرء: زوجة صالحة ووُلدٌ أبرار. وخلطاء صالحون. ومعيشة في بلده
( جامع الأخبار ص 285 الفصل 62).
( قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله): من سعادة المرء: الخلطاء الصالحون والولد البارّ. والزوجة المؤاتية.
وأن يرزق معيشته في بلدته
( الجعفريات ص 319).
[76] قال الإمام الكاظم عليه السلام: سعد امروء- لم يمت- حتّى يرى خلفاً من نفسه ( الكافي ج 6 ص 4 و مكارم الأخلاق ج 1 ص 477). قال الإمام الصادق عليه السلام: سعد امروء لم يمت حتّى يرى خلفه من بعده ( الخصال ص 27).
[77] قال أمير المؤمنين عليه السلام: الولد الصلاح أجمل الذكرين ( غرر الحكم).
[78] ( قال الإمام الرضا عليه السلام): إنّ اللَّه تبارك و تعالى إذا أراد بعبد خيراً لم يمته حتّى يريه الخلف
( من لا يحضره الفقيه ج 3 ص 309 و مكارم الأخلاق ج 1 ص 472).
الخلف- بالتحريك-: الولد الصالح( نقلًا عن هامش الخصال).
قال الإمام الصادق عليه السلام: ثلاثة أشياء في كلّ زمان عزيزة. و هي: الإخاء في اللَّه تعالى.
و الزوجة الصالحة الأليفة. تعينه في دين اللَّه عزّ وجلّ.
و ولد رشيد.
و من وجد الثلاثة. فقد أصاب خير الدارين. و الحظّ الأوفر من الدنيا و الآخرة
( مصباح الشريعة ص 150).
[79] ( 1)-
قال الإمام الصادق عليه السلام: الولد الصالح ميراث اللَّه- من المؤمنين- إذا قبضه
( مشكاة الأنوار ج 2 ص 219 و بحار الأنوار ج 79 ص 124).
في مشكاة الأنوار:- من المؤمن-.
قال العلّامة المجلسي- عليه الرحمة- في شرح هذا الحديث الشريف هكذا:
الظاهر إنّ الضمير في- قبضه- راجع إلى المؤمنين.
أي: ما يصل إلى اللَّه ممّا يخلفه المؤمن- من أهله و ماله و ولده- الولد الصالح لأنه ينفع لدين اللَّه واحياء شريعته.
و يحتمل كون الضمير راجعاً إلى الولد- كما فهمه الأكثر-.
و لا يخفى بعده.
إذ الميراث إنّما يطلق على ما يبقى بعد الموت.
و- أيضاً- التقيد بالولد الصالح لا يناسب هذا المعنى( بحار الأنوار ج 79 ص 124).
[80] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: خمسة في قبورهم و ثوابهم يجري إلى ديوانهم: من غرس نخلًا. و من حفر بئراً. و من بني للَّه مسجداً. و من كتب مصحفاً. و من خلّف ابناً صالحاً
( جامع الأخبار ص 283 الفصل 62 تحقيق ونشر مؤسّسة آل البيت عليهم السلام لإحياء التراث تحت إشراف سماحة العلّامة حجّة الإسلام و المسلمين الحاج السيّد جواد الحسيني الشهرستاني- دامت بركاته-).
[81] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: مرّ عيسى ابن مريم عليه السلام ب قبر- يعذّب صاحبه-. ثمّ مرّ- به- من قابل. فإذا- هو- لا يعذّب. فقال:- يا ربّ- مررت بهذا القبر- عام أوّل- فكان يعذّب. و مررت- به- العام. فإذاً هو ليس يعذّب؟
فأوحى اللَّه إليه: إنّه أدرك له ولد صالح. فأصلح طريقاً. وآوى يتيماً. فلهذا غفرت- له- بما فعل ابنه ( الكافى ج 6 ص 3 الأمالي للشيخ الصدوق عليه الرحمة ص 603).
( راجع: روضة الواعظين ج 2 ص 376 و عوالي اللئالي ج 3 ص 284 و عدّة الداعي ص 86).
[82] روى: انّ من مات بلا خلف فكأنّ لم يكن في الناس. و من مات وله خلف- فكأنّ لم يمت
( من لا يحضره الفقيه ج 3 ص 309 و مكارم الأخلاق ج 1 ص 472).
[83] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: ميراث اللَّه عزّ وجلّ من عبده المؤمن ولد يعبده- من بعده- ...
( الكافي ج 6 ص 4 و عدّة الداعي ص 87).
قال الإمام الصادق عليه السلام: ميراث اللَّه تعالى من عبده المؤمن- إذا مات- ولد يعبده
( عوالي اللئالي ج 3 ص 284).
[84] قال أميرالمؤمنين عليه السلام: ... سألت ربّي ولداً مطيعين للَّه. خائفين و جلين منه.
حتّى إذا نظرت إليه- و هو مطيع للَّه- قرّت به عيني
( المناقب ج 3 ص 431)
في بحار الأنوار ج 101 ص 98: أولاداً.
[85] قال الإمام السجّاد عليه السلام: من سعادة الرجل أن يكون له وُلد يستعين بهم
( الكافي ج 6 ص 2).
( قال الإمام السجّاد عليه السلام):( إنّ) من سعادة المرء أن يكون متجره في بلده.
و يكون خلطاؤه صالحين.
و يكون له وُلد يستعين بهم
( الكافي ج 5 ص 257 و من لا يحضره الفقيه ج 3 ص 99 والخصال ص 159).
مابين القوسين لم يذكر في الخصال.
في الفقيه و الخصال: بلاده.
في الفقيه: أولاد.
[86] قال أميرالمؤمنين عليه السلام: أربعة لا ترد لهم دعوة: الإمام العادل لرعيته.
و الوالد البارّ لولده.
و الولد البارّ لوالده.
و المظلوم.
يقول اللَّه عزّ إسمه:- و عزّتي و جلالي- لأنتصرنّ لك- و لو بعد حين-
( الإرشاد للشيخ المفيد- عليه الرحمة- ج 1 ص 304).
[87] قال الإمام السجّاد عليه السلام: نعم الشي ء الولد.
إن عاش فدعاء حاضر.
وإن مات. فشفيع سابق
( مستدرك الوسائل ج 15 ص 112).
[88] قال الإمام الباقر عليه السلام: خمس دعوات لا يحجبن عن الربّ عزّ و جلّ: دعوة الإمام المقسط.
و دعوة المظلوم. يقول اللَّه عزّ وجلّ: لأنتقمنّ لك- و لو بعد حين
و( دعوة)
*الولد الصالح لوالديه. و( دعوة)
*الوالد الصالح لولده.
و دعوة المؤمن لأخيه- بظهر الغيب-. فيقول: و لك مثله
( الكافي ج 2 ص 509 و مكارم الأخلاق ج 2 ص 19 و عدّة الداعي ص 131).* ما بين القوسين لم يذكر في عدّة الداعي.
[89] قال الإمام الصادق عليه السلام: ستّة لا يحجب لهم- عن اللَّه- دعوة: الإمام المقسط.
و الوالد البارّ لولده. و الولد الصالح لوالده. و المؤمن لأخيه- بظهر الغيب
و المظلوم. يقول اللَّه: لأنتقمنّ لك- و لو بعد حين
و الفقير المنعم عليه- إذا كان مؤمناً-
( معدن الجواهر للشيخ الكراجكى- عليه الرحمة- ص 55 و مستدرك الوسائل ج 5 ص 256 و بحار الأنوار ج 90 ص 360).
[90] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: خير ما يخلف الرجل- من بعده- ثلاث: ولد صالح يدعو له.
و صدقة تجري- يبلغه أجرها
و علم يعمل به من بعده
( منية المريد ص 103).
[91] عن معاوية بن عمّار قال: قلت لأبي عبداللَّه عليه السلام: ما يلحق الرجل- بعد موته-؟
فقال عليه السلام: سنّة سنّها- يعمل بها بعد موته-. فيكون له أجر من عمل بها- من غير أن ينتقص من اجورهم شي ء
و الصدقة الجارية تجري من بعده.
و الولد الصالح يدعو لوالديه بعد موتهما.
و يحجّ و يتصدّق عنهما. و يعتق و يصوم و يصلّي عنهما ...
( الكافي ج 7 ص 57).
[92] قال الإمام الصادق عليه السلام: ليس يتبع الرجل- بعد موته- من الأجر إلّاثلاث خصال:
صدقة أجراها في حياته. فهي تجري بعد موته.
و سنّة هدى سنّها. فهي يعمل بها بعد موته.
أو ولد صالح يدعو له
( الكافي ج 7 ص 56).
( وفي حديث آخر هكذا): و صدقة مبتولة لا تورث.
أو سنّة هدى يعمل بها- بعده-
الكافي ج 7 ص 56).
قال الإمام الصادق عليه السلام: ليس يتبع الرجل- بعد موته- من الأجر إلّاثلاث خصال:
صدقة أجراها في حياته. فهي تجري له بعد وفاته.
أو ولد صالح يدعو له.
أو سنّة هدى استنّها. فهي يعمل بها بعده
( دعائم الإسلام ج 2 ص 340).
قال الإمام الصادق عليه السلام: لا يتبع الرجل- بعد موته- إلّاثلاث خصال:
صدقة أجراها اللَّه له في حياته. فهي تجري له بعد موته.
و سنّة هدى يعمل بها.
و ولد صالح يدعو له
( تحف العقول ص 363).
قال الإمام الصادق عليه السلام: لا يتبع الرجل- بعد موته- إلّاثلاث خصال:
صدقة أجراها للَّه في حياته. فهي تجري له بعد موته.
و سنّة هدى سنّها. فهي يعمل بها بعد وفاته.
و ولد صالح يدعو له
( الكافي ج 7 ص 56).
قال الإمام الصادق عليه السلام: ليس يتبع الميّت- بعد موته- من الأجر إلّاثلاث خصال:
صدقة أجراها في حياته. فهي تجري بعد موته.
و سنّة هو سنّها. فهي يعمل بها بعد موته.
أو ولد صالح يدعو له
( تهذيب الأحكام ج 9 ص 269).
قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: خير ما يخلف الرجل- من بعده- ثلاث: ولد صالح يدعو له.
و صدقة تجري. يبلغه أجرها.
و علم يعمل به من بعده
( منية المريد ص 103).
[93] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: إذا مات ابن آدم انقطع عمله إلّاعن* ثلاث
ولد صالح يدعو له.
و علم ينتفع به( بعد موته)
و صدقة جارية
( جامع الأخبار ص 283 و عوالي اللئالي ج 1 ص 97 و ج 3 ص 260).
* في عوالي اللئالي ج 1 و 3: من.
في عوالي اللئالي ج 3: ثلاثة.
مابين القوسين لم يذكر في جامع الأخبار و عوالي اللئالي ج 1.
قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: إذا مات ابن آدم انقطع عمله إلّامن ثلاث: صدقة جارية.
أو علم ينتفع به.
أو ولد صالح يدعو له
( منية المريد ص 103).
قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: إذا مات الإنسان انقطع عمله إلّامن ثلاث: علم ينتفع به.
أو صدقة تجري له.
أو ولد صالح يدعو له
( روضة الواعظين ج 1 ص 52).
قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: إذا مات المؤمن انقطع عمله إلّامن ثلاث: صدقة جارية.
أو علم ينتفع به.
أو ولد صالح يدعو له
( عوالي اللئالي ج 2 ص 153).
قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: إذا مات الرجل انقطع عمله إلّامن ثلاث: صدقة جارية.
و علم ينتفع به.
و ولد صالح يدعو له
( إرشاد القلوب ج 1 ص 46).
قال أميرالمؤمنين عليه السلام: إذا مات الإنسان انقطع عنه عمله إلّامن ثلاث: صدقة جارية.
و علم علّمه الناس. فإنتفعوا به.
و ولد صالح يدعو له
( شرح نهج البلاغة لإبن أبي الحديد ج 20 ص 258).
[94] قال الإمام الصادق عليه السلام: ستّ خصال ينتفع بها المؤمن( من)
*بعد موته: ولد صالح يستغفر له. و مصحف يقرء منه
و قليب يحفره. و غرس يغرسه.
و صدقة ماء يجريه. و سنّة حسنّة يؤخذ بها بعده
( الأمالي للشيخ الصدوق- عليه الرحمة- ص 232 المجلس 32 والخصال ص 323).
* مابين القوسين لم يذكر في الخصال. في الخصال: يقرء فيه.
قال الإمام الصادق عليه السلام: ستّة تلحق المؤمن- بعد وفاته-: ولد يستغفر له
.و مصحف يخلّفه. و غرس يغرسه. و قليب يحفره. و صدقة يجريها.
و سنّة يؤخذ بها من بعده
( الكافي ج 7 ص 57 و عوالي اللئالي ج 3 ص 260).
في من لا يحضره الفقيه ج 1 ص 117 هكذا: يلحقن المؤمن- بعد وفاته-.
( وفي رواية اخرى): ولد صالح يستغفر له( الكافي ج 7 ص 56).
في عوالي اللئالي: و بئر يحفره. وفي الفقيه ج 4 ص 182: و بئر يحفرها.
و في الفقيه ج 1 هكذا: و صدقة ماء يجريه ...
قال العلماء: المراد بالصدقة الجارية: الوقف( عوالي اللئالي ج 3 ص 260).
[95] قال الإمام الصادق عليه السلام: ليس يتبع الرجل بعد موته( من الأجر)
*إلّاثلاث خصال:
صدقة أجراها في حياته. فهي تجري بعد موته.
و سنة هدى. سنّها. فهي يعمل بها بعد موته.
و ولد صالح يستغفر له
( الأمالي للشيخ الصدوق- عليه الرحمة- ص 87 المجلس 9 و الخصال ص 151 و عوالي اللئالي ج 3 ص 260 و روضة الواعظين ج 2 ص 504).
ما بين القوسين لم يذكر في عوالي اللئالي.
في الخصال و عوالي اللئالي هكذا: بعد موته إلى يوم القيامة- صدقة موقوفة لا تورّث-.
و في عوالي اللئالي بدون كلمة: صدقة.
في الخصال و العوالي هكذا: أو سنّة هدى سنّها. فكان يعمل بها. و عمل بها- من بعده- غيره.
و في عوالي اللئالي بدون كلمة: غيره.
في الخصال و عوالي اللئالي: أو.
[96] قال الإمام الصادق عليه السلام: خير ما يخلف الرجل- بعده- ثلاثة:
ولد بارّ. يستغفر له.
و سنّة خير يقتدى- به- فيها.
و صدقة تجري من بعده
( الأمالي للشيخ الطوسي- عليه الرحمة- ص 237 المجلس 9).
[97] قال الإمام الصادق عليه السلام: ميراث اللَّه من عبده- المؤمن- ولد صالح
يستغفر له
( مكارم الأخلاق ج 1 ص 471 و من لا يحضره الفقيه ج 3 ص 309).
في من لا يحضره الفقيه: الولد الصالح.
[98] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: الولد كبد المؤمن.
إن مات- قبله- صار شفيعاً له.
و إن مات- بعده- يستغفر له.
فيغفر اللَّه له
( عوالي اللئالي ج 1 ص 270).
[99] عن أبي عبداللَّه عليه السلام قال: قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: من قبّل ولده كتب اللَّه عزّ وجلّ له حسنة.
و من فرّحه. فرّحه اللَّه يوم القيامة.
و من علّمه القرآن. دعي بالأبوين. فيكسيان حلّتين يضي ء من نورهما وجوه أهل الجنّة
( الكافي ج 6 ص 49).
( راجع: عدّه الداعي ص 88).
[100] قال أميرالمؤمنين عليه السلام: و حقّ الولد على الوالد أن:
يحسّن اسمه.
و يحسّن أدبه.
و يعلّمه القرآن
( شرح نهج البلاغة لإبن أبي الحديد ج 19 ص 365).
[101] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: وإنّ والديّ القارئ. ليتوجّان بتاج الكرامة.
يضي ء نوره من ميسرة عشرة آلاف سنة.
و يكسيان حلّة. لا يقوم لأقلّ سلك منها مائة ألف ضعف ما في الدنيا. بما يشتمل عليه من خيراتها.
ثمّ يعطى- هذا القارئ- الملك بيمينه- في كتاب-. و الخُلد بشماله- في كتاب
يقرء من كتابه بيمينه: قد جعلت من أفاضل ملوك الجنان.
و من رفقاء محمّد سيّد الأنبياء. و عليّ خير الأوصياء. والأئمّة من بعدهما. سادة الأتقياء.
و يقرء من كتابه بشماله: قد أمنت الزوال. والانتقال عن هذا الملك. و أعذت من الموت والأسقام.
و كفيت الأمراض والأعلال. و جنبت حسد الحاسدين. و كيد الكائدين.
ثمّ يقال له: أقرء. وارق. و منزلك عند آخر آية تقرؤها.
فإذا نظر والداه إلى حلّيتيهما و تاجيهما. قالا:- ربّنا- أنّى لنا هذا الشرف؟
و لم تبلغه أعمالنا؟
فقال لهما كرام ملائكة اللَّه- عن اللَّه عزّ وجل-: هذا لكما لتعليمكما ولدكما القرآن
( التفسير المنسوب إلى الإمام العسكري عليه السلام ص 60).
[102] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: إنّ هذا القرآن هو النور المبين. و الحبل المتين. و العروة الوثقى. والدرجة العليا. والشفاء الأشفى. والفضيلة الكبرى. والسعادة العظمى.
من استضاء به. نوّره اللَّه. و من اعتقد به- في اموره- عصمه اللَّه. و من تمسّك- به- أنقذه اللَّه.
و من لم يفارق أحكامه. رفعه اللَّه. و من استشفى- به- شفاه اللَّه.
و من آثره- على ما سواه- هداه اللَّه. و من طلب الهدى في غيره أضلّه اللَّه.
و من جعله شعاره و دثاره أسعده اللَّه. و من جعله إمامه الّذي يقتدى به- و معوّله الّذي ينتهى إليه- أدّاه اللَّه إلى جنّات النعيم. و العيش السليم.
فلذلك قال: هدى. يعني: هذا القرآن هدى. و بشرى للمؤمنين. يعني: بشارة لهم في الآخرة.
و ذلك أنّ القرآن يأتي يوم القيامة بالرجل الشاحب.
يقول لربّه عزّ وجلّ:- يا ربّ- هذا أظمأت نهاره. و أسهرت ليله. و قويت- في رحمتك- طمعه. و فسحت في مغفرتك أمله. فكن عند ظنّي- فيك- و ظنّه.
يقول اللَّه تعالى: أعطوه الملك بيمينه. و الخُلد بشماله. و أقرنوه بأزواجه من الحور العين.
و أكسوا والديه حلّة لا تقوم لها الدنيا بما فيها.
في نسخة: الشابّ.
فينظر إليهما الخلائق. فيعظّمونهما.
و ينظران إلى أنفسهما. فيعجبان منها. و يقولان:- يا ربّنا- أنّى لنا هذه؟ و لم تبلغها أعمالنا؟
فيقول اللَّه تعالى: و مع هذا تاج الكرامة. لم ير مثله الراؤن. و لا يسمع بمثله السامعون.
و لا يتفكّر في مثله المتفكّرون.
فيقال: هذا بتعليمكما ولدكما القرآن. و تبصير كما إيّاه بدين الإسلام.
و رياضتكما إيّاه على حبّ محمّد رسول اللَّه و عليّ وليّ اللَّه.
و تفقيهكما إيّاه بفقههما.
لأ نّهما اللذان لا يقبل اللَّه لأحد- إلّابولايتهما ومعاداة أعدائهما- عملًا. و إن كان مل ء ما بين الثرى إلى العرش ذهباً تصدّق به في سبيل اللَّه.
فتلك من البشارات التي يبشّرون بها ...
( التفسير المنسوب إلى الإمام العسكري عليه السلام ص 449).
عن أبي عبد اللَّه عليه السلام قال: قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: تعلّموا القرآن. فإنّه يأتي- يوم القيامة- صاحبه في صورة شابّ جميل. شاحب اللون.
فيقول له القرآن: أنا الّذي كنت أسهرت ليلك. وأظمأت هواجرك. وأجففت ريقك.
وأسلت دمعتك.
أؤول معك حيثما آلت.
و كلّ تاجر من وراء تجارته.
و أنا- اليوم- لك من وراء تجارة كلّ تاجر.
و سيأتيك كرامة من اللَّه عزّ وجلّ.
فأبشر.
فيؤتى بتاج فيوضع على رأسه.
و يعطى الأمان بيمينه.
والخُلد في الجنان بيساره.
و يكسى حلّتين.
ثمّ يقال له: إقرأ. و ارقه.
فكلّما قرء آية. صعد درجة.
و يكسى أبواه حلّتين- إن كانا مؤمنين
ثمّ يقال لهما: هذا لما علّمتماه القرآن
( الكافي ج 2 ص 603).
[103] قال الإمام الصادق عليه السلام: قرائة القرآن- في المصحف- تخفّف العذاب عن الوالدين- و لو كانا كافرين-
( الكافي ج 2 ص 613).
قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: من قرء القرآن في المصحف خفّف اللَّه تعالى العذاب عن والديه. و إن كانا مشركين-
( مستدرك الوسائل ج 4 ص 269).
[104] قال الإمام الصادق عليه السلام: من قرء القرآن- في المصحف- متّع ببصره.
و خفّف عن والديه- و إن كانا كافرين-
( الكافي ج 2 ص 613).
قال الإمام الصادق عليه السلام: من قرء القرآن- من المصحف- متّعه اللَّه ببصره.
و خفّف عن والديه- و إن كانا كافرين-
( المصباح للشيخ الكفعمي- عليه الرحمة- ص 604).
قال الإمام الصادق عليه السلام: من قرء في المصحف- نظراً- متّع ببصره.
و خفّف عن والديه( و إن كانا كافرين)
*( ثواب الأعمال ص 128 و الدعوات للشيخ الراوندي- عليه الرحمة- ص 197).* ما بين القوسين لم يذكر في الدعوات.
قال الإمام الصادق عليه السلام: من قرء في المصحف متّع ببصره.
و خفّف عن والديه- و لو كانا كافرين-
( عدّة الداعي ص 290).
قال الإمام الصادق عليه السلام: من قرء القرآن- من المصحف- متّع ببصره.
و خفّف عن والديه- و إن كانا كافرين-
( عوالي اللئالي ج 4 ص 23 و المصباح للشيخ الكفعمي- عليه الرحمة- ص 604 الفصل 39).
( قال الإمام السجّاد عليه السلام في شأن قرائة القرآن): ... إقرؤه في المصحف. فإنّه من قرأه- في المصحف- متّع ببصره. و خفّف عن والديه
( اعلام الدين ص 101).
[105] قال الإمام الصادق عليه السلام: من قرء- قل يا أيّها الكافرون-
و- قل هو اللَّه أحد- في فريضة من الفرائض. غفر اللَّه له و لوالديه و ما ولدا
.و إن كان شقيّاً. محي من ديوان الأشقياء. و اثبت في ديوان السعداء.
و أحياه اللَّه سعيداً.
و أماته شهيداً.
و بعثه شهيداً
( ثواب الأعمال ص 155 واعلام الدين ص 385 و مكارم الأخلاق ج 2 ص 186).
في مكارم الأخلاق: و ما ولد.
[106] قال الإمام الصادق عليه السلام: من قرء الجحد والتوحيد في فريضة من الفرائض.
غفر اللَّه له ولوالديه
( المصباح للشيخ الكفعمي- عليه الرحمة- ص 602 الفصل 39).
يعني: سوره قل يا أيّها الكافرون.
[107] ( قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله في شأن سورة الإخلاص): ... من قرأها عشرين مرّة ... بورك عليه وعلى أهله و ولده و ماله.
... و من قرأها خمسمأة مرّة. غفر اللَّه له و لوالديه ...
( المجتنى من الدعاء المجتبى ص 92).
[108] قال الإمام الصادق عليه السلام: من كان يؤمن باللَّه واليوم الآخر فلا يدع أن يقرء في دبر الفريضة ب قل هو اللَّه أحد فإنّه من قرأها. جمع اللَّه له خير الدنيا و الآخرة.
و غفر( اللَّه)
له و لوالديه و ما ولدا
( الكافي ج 2 ص 622 و ثواب الأعمال ص 156 و مجمع البيان ج 10 ص 855 و جامع الأخبار ص 123 الفصل 22).
( راجع: عدّة الداعي ص 298).
مابين القوسين لم يذكر في الكافي وجامع الأخبار.
[109] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: ... إنّ المؤمن إذا قرء القرآن نظر اللَّه إليه بالرحمة.
و اعطاه بكلّ آية ألف حور.
واعطاه بكلّ حرف نوراً على الصراط.
فإذا ختم القرآن اعطاه اللَّه ثواب ثلاثمائة وثلاثة عشر نبيّاً بلّغوا رسالات ربّهم.
و كأنّما قرء كلّ كتاب أنزل اللَّه على أنبيائه.
و حرّم اللَّه جسده على النار.
و لا يقوم من مقامه حتّى يغفر اللَّه له و لأبويه ...
( جامع الأخبار ص 113 الفصل 21).
[110] عن أبي عبداللَّه عليه السلام قال: قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: من قتل دون عياله فهو شهيد
( تهذيب الأحكام ج 6 ص 173 باب: قتال المحارب و اللص).
( راجع: وسائل الشيعة ج 15 ص 119 باب: الدفاع عن النفس و الحريم و المال).
قال الإمام الباقر عليه السلام: إذا دخل عليك رجل يريد أهلك و عيالك و مالك. فأبدره بالضّربة- إن استطعت- فإنّ اللصّ محارب للَّه و لرسوله ...
( وسائل الشيعة ج 15 ص 119).
عن أبي مريم. عن أبي جعفر عليه السلام قال: قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: من قتل دون مظلمته فهو شهيد.
ثمّ قال عليه السلام:- يا أبا مريم- هل تدري ما دون مظلمته؟
قلت:- جعلت فداك- الرجل يقتل دون أهله و دون ماله و أشباه ذلك.
فقال عليه السلام:- يا أبا مريم- إنّ من الفقه عرفان الحقّ
( الكافي ج 5 ص 52 و تهذيب الأحكام ج 6 ص الباب 78).
لعلّ المراد: أن الفقه من عرف مواضع القتال في أمثال هذه. حتّى يحقّ له أن يتعرّض لذلك.
فربّما كان ترك التعرّض أولى و أليق.
كما إذا تعرّض المحارب للمال- فحسب- دون النفس( نقلًا عن هامش الكافي).
[111] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: أكرموا أولادكم. و أحسنوا أدبهم يغفر لكم
( مكارم الأخلاق ج 1 ص 478 و بحار الأنوار ج 101 ص 95).
في بحار الأنوار: آدابهم.
[112] قال أميرالمؤمنين عليه السلام: من آوى اليتيم. و رحم الضعيف. و انفق على والديه.
و رفق على ولده. و رفق بمملوكه. أدخله اللَّه تعالى في رضوانه. و نشر عليه رحمته ...
( الجعفريّات ص 275 و مستدرك الوسائل ج 11 ص 171).
في الجعفريّات: و ارتفق. و في بعض المصادر: أشفق على والديه.
في الجعفريّات: و يسّر عليه.
[113] قال الإمام السجّاد عليه السلام: ... ما رفق أحد بأحد- في الدنيا- إلّارفق اللَّه به يوم القيامة
( الخصال ص 111).
[114] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: نظر الوالد إلى ولده- حبّاً له- عبادة
( مستدرك الوسائل ج 15 ص 170).
[115] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: إذا نظر الوالد إلى ولده. ف سرّه كان للوالد عتق نسمة.
قيل:- يا رسول اللَّه- وإن نظر ثلاثمأة و ستّين نظرة؟
قال صلى الله عليه و آله: اللَّه تعالى أكبر
( روضة الواعظين ج 2 ص 245).
[116] قال الإمام الباقر عليه السلام: فإذا تعلّم الوضوء والصلاة غفر اللَّه عزّ وجلّ لوالديه( إن شاء اللَّه تعالى)
( الأمالي للشيخ الصدوق- عليه الرحمة- ص 475 المجلس 61 و من لا يحضره الفقيه ج 1 ص 182 و الأمالي للشيخ الطوسي- عليه الرحمة- ص 434 المجلس ومكارم الأخلاق ج 1 ص 477 و تنبيه الخواطر ج 2 ص 21).
في تنبيه الخواطر: فإذا علّم.
في من لا يحضره الفقيه هكذا: غفر اللَّه عزّ وجلّ له و لوالديه.
ما بين القوسين لم يذكر في الأمالي للشيخ الطوسي- عليه الرحمة- و تنبيه الخواطر.
[117] قال الإمام الباقر عليه السلام: مرّوا صبيانكم بالصلاة إذا كانوا بني سبع سنين ... ( الكافي ج 3 ص 409).
قال أميرالمؤمنين عليه السلام: علّموا صبيانكم الصلاة. و خذوهم بها إذا بلغوا ثمان سنين ( الخصال ص 626).
[118] براى اطّلاع از متن اين حديث شريف به صفحه 17 مراجعه فرمائيد.
[119] عن زرارة قال: سمعت أبا عبداللَّه عليه السلام يقول: ثلاثة أن يعملهنّ المؤمن كانت زيادة في عمره و بقاء النعمة عليه.
فقلت: و ما هنّ؟
قال عليه السلام: تطويله في ركوعه و سجوده في صلاته.
و تطويله لجلوسه على طعامه. إذا أطعم على مائدته.
و اصطناعه المعروف إلى أهله
( الكافي ج 4 ص 49- 50).
[120] قال الإمام الصادق عليه السلام: من صدق لسانه. زكا عمله.
و من حسنت نيّته. زاد اللَّه عزّ وجلّ في رزقه.
و من حسن برّه بأهله. زاد اللَّه في عمره
( الكافي ج 8 ص 219 و الخصال ص 88 و اعلام الدين ص 151).
قال الإمام الصادق عليه السلام: من صدق لسانه زكى عمله. و من حسنت نيّته زيد في رزقه. و من حسن برّه بأهل بيته مدّ( له) في عمره ( الكافي ج 2 ص 105 و الأمالي للشيخ الطوسي- عليه الرحمة- ص 245 المجلس 9 و إرشاد القلوب ص 264 الباب 43).
في الأمالي هكذا: بأهل بيته. زيد في عمره.
مابين القوسين لم يذكر في إرشاد القلوب.
قال الإمام الصادق عليه السلام: من حسن برّه بأهله زيد في عمره
( اعلام الدين ص 304).
[121] قال الإمام الصادق عليه السلام: برّ الرجل بولده. برّه بوالديه ( من لا يحضره الفقيه ج 3 ص 311 و مكارم الأخلاق ج 1 ص 475).
[122] عن أبي طالب رفعه إلى أبي عبداللَّه عليه السلام قال: قال له رجل من الأنصار: من أبرّ؟
قال عليه السلام: والديك.
قال: قد مضيا.
قال عليه السلام: برّ ولدك
( الكافي ج 6 ص 49).
[123]قال الإمام عليه السلام: إنّما سمّوا الأبرار. لأنّهم برّوا الآباء والأبناء
( الفقه المنسوب إلى الإمام الرضا عليه السلام ص 336 الباب 88 و مستدرك الوسائل ج 15 ص 170).
[124] أروى عن العالم عليه السلام: إنّه قال لرجل: ألك والدان؟
فقال: لا.
فقال عليه السلام: ألك ولد.
قال: نعم.
قال عليه السلام: برّ ولدك.
يحسب لك برّ والديك
( الفقه المنسوب إلى الإمام الرضا عليه السلام ص 336 الباب 88 و بحار الأنوار ج 71 ص 77 و مستدرك الوسائل ج 15 ص 170).
[125] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: رحم اللَّه امرءاً أعان ولده على برّه ...
( روضة الواعظين ج 2 ص 242 و مشكاة الأنوار ج الفصل 14).
قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله رحم اللَّه من أعان ولده على برّه ...
( الكافي ج 6 ص 5 و تهذيب الأحكام ج 8 ص 187).
قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله رحم اللَّه من والداً أعان ولده على برّه
( ثواب الأعمال ص 221 و الأمالي للشيخ الصدوق- عليه الرحمة- ص 363 المجلس 48 و جامع الأخبار ص 284 و تنبيه الخواطر ج 2 ص 167 و جامع الأحاديث للشيخ جعفر بن أحمد القمّي- عليه الرحمة- ص 80).
قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله رحم اللَّه والداً أعان ولده على البر ...
( الفقه المنسوب إلى الإمام الرضا عليه السلام ص 336 الباب 88 و بحار الأنوار ج 71 ص 77 و مستدرك الوسائل ج 15 ص 168).
[126] عن أبي عبداللَّه عليه السلام قال: قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: رحم اللَّه والدين أعانا ولدهما على برّهما
( الكافي ج 6 ص 48 و تهذيب الأحكام ج 8 ص 186 الباب 5 و الجعفريّات ص 310).
قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: رحم اللَّه والدين حملا ولدهما على برّهما
( من لا يحضره الفقيه ج 4 ص 269 و مكارم الأخلاق ج 2 ص 335 و المواعظ ص 44).
[127] يعني لازم است پدر و مادر- با حسن رفتار خود- كارى كنند تا فرزندشان به نيكى كردن به آنها تشويق و ترغيب گردد.
و نبايد آنها فرزند را به سختى و زحمت بياندازند و خواسته هائى كه خارج از توان مى باشد از او توقّع داشته باشند.
زيرا اين رفتارهاى نابجا و توقّعات بيجا. فرزند را از ادامه نيكى كردن به والدين دلسرد مى كند.
[128] موسوى جزايرى، سيد هاشم، پدران و مادران رحمت شده و پدران و مادران نفرين شده، 1جلد، ناجى جزايرى - قم، چاپ: سوم، 1390 ه.ش.
[129] قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: إنّ هذا القرآن هو النور المبين. و الحبل المتين. و العروة الوثقى. والدرجة العليا. والشفاء الأشفى. والفضيلة الكبرى. والسعادة العظمى.
من استضاء به. نوّره اللَّه. و من اعتقد به- في اموره- عصمه اللَّه. و من تمسّك- به- أنقذه اللَّه.
و من لم يفارق أحكامه. رفعه اللَّه. و من استشفى- به- شفاه اللَّه.
و من آثره- على ما سواه- هداه اللَّه. و من طلب الهدى في غيره أضلّه اللَّه.
و من جعله شعاره و دثاره أسعده اللَّه. و من جعله إمامه الّذي يقتدى به- و معوّله الّذي ينتهى إليه- أدّاه اللَّه إلى جنّات النعيم. و العيش السليم.
فلذلك قال: هدى. يعني: هذا القرآن هدى. و بشرى للمؤمنين. يعني: بشارة لهم في الآخرة.
و ذلك أنّ القرآن يأتي يوم القيامة بالرجل الشاحب.
يقول لربّه عزّ وجلّ:- يا ربّ- هذا أظمأت نهاره. و أسهرت ليله. و قويت- في رحمتك- طمعه. و فسحت في مغفرتك أمله. فكن عند ظنّي- فيك- و ظنّه.
يقول اللَّه تعالى: أعطوه الملك بيمينه. و الخُلد بشماله. و أقرنوه بأزواجه من الحور العين.
و أكسوا والديه حلّة لا تقوم لها الدنيا بما فيها.
في نسخة: الشابّ.
فينظر إليهما الخلائق. فيعظّمونهما.
و ينظران إلى أنفسهما. فيعجبان منها. و يقولان:- يا ربّنا- أنّى لنا هذه؟ و لم تبلغها أعمالنا؟
فيقول اللَّه تعالى: و مع هذا تاج الكرامة. لم ير مثله الراؤن. و لا يسمع بمثله السامعون.
و لا يتفكّر في مثله المتفكّرون.
فيقال: هذا بتعليمكما ولدكما القرآن. و تبصير كما إيّاه بدين الإسلام.
و رياضتكما إيّاه على حبّ محمّد رسول اللَّه و عليّ وليّ اللَّه.
و تفقيهكما إيّاه بفقههما.
لأ نّهما اللذان لا يقبل اللَّه لأحد- إلّابولايتهما ومعاداة أعدائهما- عملًا. و إن كان مل ء ما بين الثرى إلى العرش ذهباً تصدّق به في سبيل اللَّه.
فتلك من البشارات التي يبشّرون بها ...
( التفسير المنسوب إلى الإمام العسكري عليه السلام ص 449).
عن أبي عبد اللَّه عليه السلام قال: قال رسول اللَّه صلى الله عليه و آله: تعلّموا القرآن. فإنّه يأتي- يوم القيامة- صاحبه في صورة شابّ جميل. شاحب اللون.
فيقول له القرآن: أنا الّذي كنت أسهرت ليلك. وأظمأت هواجرك. وأجففت ريقك.
وأسلت دمعتك.
أؤول معك حيثما آلت.
و كلّ تاجر من وراء تجارته.
و أنا- اليوم- لك من وراء تجارة كلّ تاجر.
و سيأتيك كرامة من اللَّه عزّ وجلّ.
فأبشر.
فيؤتى بتاج فيوضع على رأسه.
و يعطى الأمان بيمينه.
والخُلد في الجنان بيساره.
و يكسى حلّتين.
ثمّ يقال له: إقرأ. و ارقه.
فكلّما قرء آية. صعد درجة.
و يكسى أبواه حلّتين- إن كانا مؤمنين
ثمّ يقال لهما: هذا لما علّمتماه القرآن
( الكافي ج 2 ص 603).
[130] موسوى جزايرى، سيد هاشم، پدران و مادران رحمت شده و پدران و مادران نفرين شده، 1جلد، ناجى جزايرى - قم، چاپ: سوم، 1390 ه.ش.
منبع : پایگاه حوزه