اربعین حسینی هر ساله، نهضت یادآورِ یوم الله عاشوراست. در هر اربعین، مردم جهان، تلنگری از شهادت مظلومانه سیدّ و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام را بر پیکره وجدان های خفته احساس می کنند. اگر قرار است عاشورا به عنوان درسی ماندگار، هدایت گر باشد باید اربعینی همچون آئینه ای باشد تا نور آن را به جهان بتاباند. قرآن کریم در رابطه با زنده نگه داشتن درس های کلیدی و انسان ساز تاریخ بشریّت، حرف ها برای گفتن دارد که می توان به عنوان نقشه راهِ مراسم اربعین در دستور کار قرار داد.
اربعین؛ حیات و زندگی می دهد
قرآن کریم می فرماید: وَ مَنْ أَحْیاها فَكَأَنَّما أَحْیَا النَّاسَ جَمیعاً: و هر كس، انسانى را از مرگ رهایى بخشد، چنان است كه گویى همه مردم را زنده كرده است. (مائده/32) در روایات متعددى وارد شده است كه آیه اگر چه مفهوم ظاهرش مرگ و حیات مادى است اما از آن مهم تر، مرگ و حیات معنوى یعنى گمراه ساختن یك نفر یا نجات او از گمراهى است. (تفسیر نمونه، ج 4، ص356)
اربعین حسینی هنگامه زنده کردن قیام امام حسین علیه السلام است. اگر اوّلین مراسم یادبود شهادت امام حسین علیه السلام و شهدای کربلا که توسط عطیّه و جابر ابن عبدالله انصاری انجام شد، وجود نداشت و این مراسم و زیارت، ادامه نمی یافت الآن هیچ اثری از حماسه عاشورا و درس های آن در کار نبود.
هدف یادآوری آن حماسه، جوشش خون حقّانیّت و بیداری بخشِ حماسه حسینی است. در جهت همین بیداری است که قرآن کریم می فرماید: وَ لا تَقُولُوا لِمَنْ یُقْتَلُ فی سَبیلِ اللَّهِ أَمْواتٌ بَلْ أَحْیاءٌ وَ لكِنْ لا تَشْعُرُونَ: و به آن ها كه در راه خدا كشته مى شوند، مرده نگویید! بلكه آنان زنده اند، ولى شما نمى فهمید!(بقره،154)
خداوند نیز می خواهد یاد شهید و شهادت، به عنوان راهی روشن و روشن گر، در جان ها زنده بماند زیرا واقعاً شهید، زنده و موثّر است. به خصوص که هدف آرمانی امام حسین علیه السلام هدفی آبادگرانه است و می فرماید: إِنَّمَا خَرَجْتُ لِطَلَبِ الْإِصْلَاحِ فِی أُمَّةِ جَدِّی : جز این نیست كه من به منظور اصلاح امور امّت جدم خارج شدم. (بحارالأنوار(ط- بیروت)، ج 44، ص329) پس اصل یادبود شهدای کربلا مطابق با روش و منش قرآن کریم است.
قرآن کریم می فرماید: وَ مَنْ أَحْیاها فَكَأَنَّما أَحْیَا النَّاسَ جَمیعاً: و هر كس، انسانى را از مرگ رهایى بخشد، چنان است كه گویى همه مردم را زنده كرده است. (مائده/32) در روایات متعددى وارد شده است كه آیه اگر چه مفهوم ظاهرش مرگ و حیات مادى است اما از آن مهم تر، مرگ و حیات معنوى یعنى گمراه ساختن یك نفر یا نجات او از گمراهى است. (تفسیر نمونه، ج 4، ص356)
روزهای شاخص در قرآن
قرآن کریم پر از داستان های عبرت انگیز است. در این بین داستان هایی نیز در قرآن کریم هستند که از جهاتی شبیه به داستان عاشورا هستند که خداوند متعال با اشاره به آن ها ضمن زنده کردن آن وقایع، درس های برآمده از آن ها را یادآور می شود. این مطلب دقیقاً همان هدفی است که از مراسم و زیارت و عزاداری های اربعین مدّ نظر است. خداوند می فرماید: وَ ذَكِّرْهُمْ بِأَیَّامِ اللَّهِ إِنَّ فی ذلِكَ لَآیاتٍ لِكُلِّ صَبَّارٍ شَكُورٍ: و "ایّام اللَّه" را به آنان یاد آور! در این، نشانه هایى است براى هر صبر كننده شكرگزار!(ابراهیم،5)
"ایّام الله"، تمام روزهایى است كه داراى عظمتى در تاریخ زندگى بشر است. هر روز كه یكى از فرمان هاى خدا در آن، چنان درخشیده كه بقیه امور را تحت الشعاع خود قرار داده، از ایام اللَّه است. هر روز كه فصل تازه اى در زندگى انسان ها گشوده، و درس عبرتى به آن ها داده و ظهور و قیام پیامبرى در آن بوده، یا طاغوت و فرعون گردنكشى در آن به قعر دره نیستى فرستاده شده، خلاصه هر روز كه حقّ و عدالتى بر پا شده و ظلم و بدعتى خاموش گشته، همه آن ها از ایام اللَّه است. (تفسیر نمونه، ج 10، ص272)
بزرگداشت اربعین شهادت امام حسین علیه السلام و شهدای کربلا، نمونه ای از عمل واقعی به این آیه شریفه است. چه روزی بزرگ تر از روز عاشورا که برای احیاء و بقای دین و شعائر اسلامی، بهترین بندگان خدا با تمام وجود به میدان آمده و به شهادت رسیدند؟!
پیاده روی؛ تجسّم یادآوری کربلا
زنده کردن و یادآوری ایّام افتخارآمیز تاریخ اسلام و بشریّت از راه های گوناگونی قابل تحقّق است که بهترین انواع آن، روش هایی هستند که قدرت بازآفرینی و انتقال پیام دقیق تر و عمیق تری نسبت به آن حادثه ارزشی و مهم و نیز قابلیّت نشر و توسعه همگانی بیشتری داشته باشند. به عنوان مثال قرآن کریم برای یادآوری حادثه تاریخی ذبح حضرت اسماعیل که در آن، حضرت ابراهیم علیه السلام در یکی از بزرگ ترین امتحان های الهی پیروز شد، حاجیان خانه خود را به بازآفرینی و تجسّم بخشیِ به آن حادثه دستور داده و می فرماید: وَ أَتِمُّوا الْحَجَّ وَ الْعُمْرَةَ لِلَّهِ فَإِنْ أُحْصِرْتُمْ فَمَا اسْتَیْسَرَ مِنَ الْهَدْی : حج وعمره را براى خدا به پایان برید، و اگر [به علتى ] از انجام آن ممنوع شدید، آن چه را از قربانى براى شما میسّر است [قربانى كنید و از احرام در آیید](بقره، 196).
حادثه عاشورا، واقعه ای عظیم است که برای تحلیل آن نیاز به کمک گرفتن از صاحبان آن یعنی اهل بیت علیهم السلام داریم. ایشان نیز برای زنده نگه داشتن آن، سفارش ها و تأکیدهای فراوانی نسبت به زیارت امام حسین و عزاداری و اشک بر امام حسین علیه السلام داشته اند.
یکی از آن برنامه های که به صورت خاص توسّط ائمّه معصومین در این باره طرّاحی و سفارش شده است، زیارت خاص اربعین شهادت امام حسین علیه السلام است که هم به اصل زیارت در اربعین سفارش داشته اند و هم متن زیارت در این روز! همچنین آن چه باعث می شود حادثه عاشورا تجسّم عینی تری پیدا کرده، اثر بیشتری ببخشد شکل ظاهری زیارت است. پیاده روی، یکی از اقسام این عینیّت و الهام بخشی است. زیرا اقتدا به سختی های تبلیغ پیام عاشورا در اسارت، توسط حضرت زینب و یادگاران عاشوراست.
ایّام الله"، تمام روزهایى است كه داراى عظمتى در تاریخ زندگى بشر است. هر روز كه یكى از فرمان هاى خدا در آن، چنان درخشیده كه بقیه امور را تحت الشعاع خود قرار داده، از ایام اللَّه است. هر روز كه فصل تازه اى در زندگى انسان ها گشوده، و درس عبرتى به آن ها داده و ظهور و قیام پیامبرى در آن بوده، یا طاغوت و فرعون گردنكشى در آن به قعر دره نیستى فرستاده شده، خلاصه هر روز كه حقّ و عدالتى بر پا شده و ظلم و بدعتى خاموش گشته، همه آن ها از ایام اللَّه است. (تفسیر نمونه، ج 10، ص272)
رودی به سمت دریا!
هر ساله بر انبوه مشتاقان به پیاده روی زیارت در ایّام اربعین افزوده می شود. این مسأله به عنوان بزرگ ترین مانور عقیدتی شیعیان در جهان است که قطعاً ابزاری کارآمد برای غلبه بر سلطه رسانه ای استکبار، صهیونیسم جهانی و دشمنان اسلام و تشیّع خواهد بود. برای غلبه بر دشمنان اسلام، بر جامعه اسلامی لازم است قدرت خود را در تمام جهات ارتقاء دهند تا مصداق آیه شریفه: وَ أَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَ مِنْ رِباطِ الْخَیْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَ عَدُوَّكُمْ : هر نیرویى در قدرت دارید، براى مقابله با آن ها (دشمنان )، آماده سازید! و (همچنین) اسب هاى ورزیده (براى میدان نبرد)، تا به وسیله آن، دشمن خدا و دشمن خویش را بترسانید! (انفال،60) باشند.
امروزه، انبوه ابزارهای غول آسای رسانه ای اعمّ از ماهواره، شبکه های خبرپراکنی، فضای مجازی و... در دست دشمنان ماست. دشمنان از این جهت برتری کاملی بر قدرت ما دارند امّا قدرت رسانه ای اسلام و به خصوص شیعیان در جهاتی که دشمنانشان کاملاً بی بهره اند، اجتماعات عظیم انسانی پرشور و معتقد است که سمبل اتّحاد و قدرت اجتماعی برآمده از عمق اعتقاد آن هاست. جدیدترین شگفتی این قدرت در سال های اخیر و در قالب اجتماع میلیونی زائران پیاده اربعین حسینی است که موجب بّهت دنیای کفر شده است.
منبع : تبیان