دارالعرفان/ محقق، مفسر و پژوهشگر قرآنی گفت: خدا می‌دانسته که منِ مؤمن بیماری درونی و بیرونی پیدا می‌کنم لذا یک علت طرح رحمت این است که اگر آلوده شدید، از رحمت خداوند ناامید نشوید، خود را معالجه کنید و مورد خشم خداوند قرار نگیرید.
به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل مؤسسه علمی فرهنگی دارالعرفان، استاد حسین انصاریان در سخنرانی خود در مسجد جامع غدیرخم، اظهار کرد: رحمت وجود مقدس پروردگار عالم 276 بار در قرآن کریم مطرح است. کمتر موضوعی در قرآن مجید به این تعداد تذکر داده شده است؛ اگر این عدد را به عدد رحمت حق اضافه کنیم که در دعاها مطرح است، عدد قابل‌توجهی خواهد شد. در دعای جوشن‌کبیر به هزار صفت از اوصاف حضرت حق اشاره شده است. آن اوصافی که خشم الهی را مطرح می‌کند، در این هزار وصف به پنج عدد نمی‌رسد؛ البته این سه-چهار باری که خشم الهی مطرح شده، به‌معنای عذابی است که خود مجرمان، تبهکاران، فاسقان، منافقان، مشرکان و کافران مسبب آن هستند؛ نه اینکه خشم در ذات حضرت حق باشد، بلکه این جریمه و عذاب است که در دعای کمیل با یک لحن بامحبتی به پروردگار عرض می‌کند: «فبالیقین اقطع لو لا ما حکمت به من تعذیب جاحدیک و قضیت به من اخلاد معاندیک»، اگر منکران و دشمنانت نبودند، «لجعلنا النار کلها برداً و سلاما»، این هفت طبقهٔ جهنم هم جزء بهشت بود.
هفت طبقه جهنم را تبهکاران، معاندان و کافران با جرم‌هایشان به وجود آورده‌اند
او با بیان اینکه هفت طبقه جهنم قبلاً زمین بهشت بوده، ولی سند آن را تبهکاران و معاندان و کافران با جرم‌هایشان جدا کردند و آن سرزمین به یک سرزمین پر از آتش تبدیل شد؛ گفت: آتش جهنم آتشی نیست که از بیرون تأمین شود. طبق آیات قرآن، آتش مادهٔ سوزنده در دوزخ ندارد و عامل افروخته‌شدن آتش، نه بنزین، نه گاز، نه نفت کوره و نه نفت سیاه است. چندبار در قرآن مجید هشدار داده است: «فَاتَّقُوا اَلنّٰارَ اَلَّتِي وَقُودُهَا اَلنّٰاسُ» ﴿البقرة، 24﴾، هیزم و آتش‌گیرهٔ دوزخ خود مردم هستند، از بیرون تأمین نمی‌شود. یک مقدار در سورهٔ نساء در این زمینه صراحت بیشتری دارد: «إِنَّ اَلَّذِينَ يَأْكُلُونَ أَمْوٰالَ اَلْيَتٰامىٰ ظُلْماً» ﴿النساء، 10﴾، همان‌وقتی که مال یتیم را به ستم می‌خورند، «إِنَّمٰا يَأْكُلُونَ فِي بُطُونِهِمْ نٰاراً»، دارند آتش می‌خورند؛ اما چون در دنیا هستند، لطف من اقتضا کرده که مال حرام را به‌صورت آتش نبینند و حرارتی از آن حس نکنند. آن مال حرام را که آتش است، به‌صورت لباس، خانه، ماشین و اثاث خانه ببینند؛ اما به‌محض اینکه خیمهٔ دنیا را جمع کنند، از اعضا و جوارحشان که آتش در هر کدام با گناهان کبیره مثل مال حرام ذخیره شده است، این آتش در قیامت شعله‌ور می‌شود.
آتش جهنم کار پروردگار نیست، کفر عامل آتش است
استاد انصاریان گفت: آتش جهنم کار پروردگار نیست و در قرآن می‌گوید: «ان الله لا یرضی لعباده الکفر»، من به کفر بندگانم رضایت ندارم، کفر عامل آتش است و من خدای آتش‌افروزی نیستم. نتیجهٔ کفر آتش است، کفر برای کافر و هم‌زاییدهٔ کبر کافر و مادیگری کافر است. هرچه هم که کاوش و تحقیق کنید که یک جرقهٔ آتش قیامت را از ناحیهٔ خدا پیدا بکنید، پیدا نمی‌کنید؛ چون آتشی در آن ناحیه وجود ندارد، تمام عالم را با رحمت شروع کرده و با رحمت هم ختم می‌کند. کتاب آسمانی‌اش را با رحمت شروع کرده و در سورهٔ ناس با بردن سه نامش، «قل اعوذ برب الناس، ملک الناس، اله الناس»، پناهگاه یعنی رحمت و خدا با رحمت ختم کرده، همهٔ انبیائش را به رحمت فرستاده، تمام اولیائش را به‌عنوان جلوهٔ رحمتش در مردم جا داده است. حدوداً سه یا چهار وصف را که ریشه‌اش در خود مردم است، از دعای جوشن‌کبیر کنار بگذارید، از هزارتا حدود 997 تا رحمت خدا را فقط مطرح می‌کند.
محقق، مفسر و پژوهشگر قرآنی به مسئلهٔ رحمت در دعای کمیل امیرالمؤمنین(ع) اشاره و تصریح کرد: رحمت خدا در جملهٔ اول کمیل قابل‌معنا کردن نیست. به ما یاد داده‌اند و چقدر هم زیبا یاد داده‌اند که شبانه‌روز پنج‌بار، یکی نماز صبح، یکی ظهر، یکی عصر، یکی مغرب و یکی عشا به‌صورت واجب بگو «الله‌اکبر». از ائمهٔ ما پرسیدند این الله‌اکبر را برای ما معنی کنید؛ مگر چه‌چیزی در کنار او صغیر است که او کبیر است؟ ائمهٔ ما فرمودند: اصلاً معنی الله‌اکبر این نیست که خدا از همه‌چیز بزرگ‌تر است؛ همه‌چیز یعنی چه؟ امام هشتم(ع) به راوی فرمودند: معنی آن این است که «الله اکبر ان یوصف» بزرگ‌تر از این است که بتوانید وصفش بکنید. چه‌چیز او را وصف کنید؟ یکی رحمتش است که در «کل شیء»، کُمیت همهٔ شما و همهٔ انبیاء لَنگ است. چه‌چیز او را وصف بکنید؟ و ای‌کاش معرفت به خدا در این ملت یک چراغ روشنی داشت؛ ای‌کاش مردم مالک و خالقشان را می‌شناختند.
استاد انصاریان ادامه داد: ای‌کاش مساجد در ماه رمضان‌ها، محرّم و صفرها به گویندگان باسوادی که دعوت می‌کنند، پیشنهاد می‌کردند که فقط دوشب از 10 شب را به معرفت الله اختصاص بدهید که افضل علوم است؛ آن‌هم معرفت عاطفی. خدا در قرآن مجید بر وجود خودش هیچ دلیلی نیاورده و یک‌بار در قرآن گفته است: «افی الله شک»، کسی در من شک دارد؟ هیچ‌کس شک ندارد. شما کمونیستی را بیاور که کمونیست به‌دنیا آمده باشد و به او بگو: عالم ساخت کیست؟ طبق درسی که به او داده‌اند، می‌گوید: زیربنای عالم مادهٔ اولیه است. به او بگو: مادهٔ اوّلیه‌ای که دیالیکتیک می‌گوید، این مادهٔ اولیه قابل‌دیدن است؟ می‌گوید: نه، رنگ دارد؟ می‌گوید: نه، بو دارد؟ می‌گوید: نه، به او بگو: ابتدا دارد، یعنی یک روزی نبوده است؟ می‌گوید: نه، انتها دارد؟ می‌گوید: نه، خب این مادهٔ عالم چیست؟ می‌گوید: به ما گفته‌اند که مادهٔ ازلی و ابدی رنگ و شکل و بو ندارد و زیربنای تمام عالم خلقت است.
او به معرفی عالم خلقت در قرآن اشاره و خاطرنشان کرد: قرآن می‌گوید: «الحمدلله الذی فاطر السماوات و الارض»، اراده و قدرت او زیربنای عالم است. دعوای ما با کمونیست‌ها روی اسم است و جنگ لفظی داریم. ما می‌گوییم الله است و او می‌گوید ماده است، ما می‌گوییم ازلی است و او می‌گوید ماده ازلی است، ما می‌گوییم خدا ابدی است و او هم می‌گوید ماده ابدی است، ما می‌گوییم خدا شکل، رنگ و بو ندارد و او هم می‌گوید ماده شکل و بو و رنگ ندارد؛ پس هیچ شکی در وجود خدا در هیچ دلی پیدا نمی‌شود، یعنی بشر فطرتاً می‌داند جهان زیربنایی دارد و کاری که انبیاء کرده‌اند، این زیربنا را معرفی کرده‌اند. قرآن، دعای کمیل، عرفه، ابوحمزه و جوشن‌کبیر، زیربنا را معرفی کرده و به ما هم که می‌گویند الله‌اکبر، یعنی او بی‌نهایت است و وصفش به حدود درنمی‌آید؛ ولی عاطفی خداشناس شو؛ ده بند، پنج بند، دو بند از جوشن‌کبیر را بفهم، «الحمدلله رب العالمین» را بفهم.
استاد انصاریان افزود: فخر رازی که از دانشمندان بزرگ تفسیر و از علمای بزرگ اهل‌سنت است، در جلد اوّل «تفسیر کبیر»ش راهنمایی می‌کند که فقط دربارهٔ «الحمدلله رب العالمین» می‌گوید: طبق بررسی من «الحمدلله رب العالمین» در اوّل نماز با یک‌میلیون معنا در ارتباط است. رأی مجتهدین واقعی و بسیار قدرتمند استان اصفهان در هشتاد-نودسال پیش، آنهایی که انصاف و روح پاک داشتند و به حسد آلوده نبودند، متفقاً این بود که مرحوم سید علی نجف‌آبادی(ره) اعلم علمای شیعه است؛ البته ایشان حاضر نشد که رساله بدهد. او به علماء و هم به طلبه‌ها خطاب می‌کرد که عالمان و طلاب دین، بر شما مسئولیت شرعی است که معنای نماز را به مردم یاد بدهید تا مردم خدا را بفهمند، الله‌اکبر را بفهمند، «بسم الله الرحمن الرحیم» را بفهمند؛ نه الفاظ، بلکه خدا را بفهمند که «بسم الله الرحمن الرحیم» یک جهت به‌طرف اوست. او الله است، مستجمع جمیع صفات کمال است. رحمان است، یعنی مهر بی‌اندازه است، رحیم است، یعنی رحمت غیرقابل‌قطع شدن است.
ای‌کاش منبرها پیوند مردم را با خدا قوی کنند
استاد انصاریان گفت: ای‌کاش منبرها پیوند مردم را با خدا قوی کنند و در آن تملقات غیرشرعی نبا‌شد؛ ای‌کاش منبرها به عالمان گذشته برمی‌گشت و بی‌سوادها با منبر خداحافظی می‌کردند؛ ای‌کاش قرآن، اهل‌بیت(ع) و نهج البلاغه بسیار مورد توجه قرار گیرد.
انسان‌ها بیمار گناه باطنی و ظاهری هستند
استاد انصاریان با بیان اینکه طرح رحمت برای انبیاء یا ائمه(ع) یک پرونده دارد و برای ما طرح پروندهٔ دیگر دارد، اظهار کرد: انبیاء معصیت نداشتند و در اطاعت طمع نداشتند، نمی‌دانم طرح رحمت برای انبیاء و ائمه بر چه اساسی است، اما اینکه این‌همه رحمت برای ما مطرح شده برای این است که می‌دانسته ما هم بیمار گناه باطنی و هم بیمار گناه ظاهری می‌شویم؛ می‌دانسته که ممکن است ما دچار بخل شویم؛ بعد هم در آیهٔ 180 سورهٔ آل‌عمران آمده است: خودم ثروت حلالی را به آن آدم متدین عطا کردم، ولی این آدم متدین ثروت عطایی من را «یبخلون بما یبخلون» به آن ثروتی که به او داده‌ام، بخل می‌کند و فقط خودش می‌خورد. قرآن در مورد چنین فردی می‌گوید: کل ثروتش را در قیامت به یک گردنبند آتشین تبدیل می‌کنم و به گردنش می‌اندازم، دیگر هم درنمی‌آورم.
استاد انصاریان گفت: خدا می‌دانسته که منِ مؤمن بیماری درونی و بیرونی پیدا می‌کنم. یک علت طرح رحمت این است که اگر آلوده شدی، با این رحمتی که من دارم، از من ناامید نباش؛ با این رحمتی که من دارم، بیا و خودت را معالجه کن و جهنم نرو، بیا مورد خشم قرار نگیر و منفور من نشو. تو قابل‌معالجه هستی؛ وقتی توبه کردی، رحمت من هم باطنت را شست‌وشو می‌دهد و باطن و ظاهر پاک می‌شود، در قیامت که وارد شدی، «والجنة لا یدخلها الا الطیب»، اینجا جای پاکان است و من راهی برای آلوده‌ها برای بهشت قرار نداده‌ام.
برای خواندن متن کامل سخنرانی اینجا کلیک کنید.
منبع : پایگاه عرفان