دارالعرفان/ مبلغ برجسته عرصه بین الملل سه عرصهٔ حیاتی تقوای الهی را شامل «واجبات الهی»، «حسنات اخلاقی» و «نگاه داشتن خود از حرام الهی» دانست و گفت: یکی از واجبات الهی نماز است، امور دنیا به دولت‌ها و قدرتمندان ربط دارد؛ این امور را با زلف نماز و روزه گره نزنید، اگر نایستید و از نماز خارج شوید، ارزشتان نزد خدا از حیوانات کمتر می‌شود!
اهل ایمان متواضع، فروتن و خاکسار هستند
به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل مؤسسه علمی فرهنگی دارالعرفان، استاد حسین انصاریان در مسجد حضرت امیر(ع) تهران، با بیان اینکه پروردگار عالم در پایان سورهٔ مبارکهٔ توبه، همهٔ مردم مؤمن را به انجام دو حقیقت دعوت فرموده است، اظهار کرد: اینکه چرا این دعوت متوجه به اهل ایمان -مردان مؤمن و زنان دارای ایمان- است؟ علتش روشن است؛ چون اهل ایمان به‌خاطر ایمانشان، ارتباطشان با پروردگار و اتصالشان به منبع رحمت بی‌نهایت؛ اهل تواضع، فروتنی و خاکساری هستند. آنها به‌خاطر آن حالت تواضع و فروتنی، به هر حقیقتی که خدا دعوتشان می‌کند، دعوت را قبول می‌کنند و می‌پذیرند. «يٰا أَيُّهَا اَلَّذِينَ آمَنُوا»(سورهٔ توبه، آیهٔ 119)، ای اهل ایمان، یعنی ای کسانی که این حالت فروتنی و تواضع و خاکساری روحیهٔ شماست؛ سر باز نمی‌زنید، روی برنمی‌گردانید و تکبر نمی‌کنید، «اِتَّقُوا اَللّٰهَ» تقوایی که خداوند از شما می‌خواهد، این تقوا را عملی کنید.
سه عرصهٔ حیاتی تقوای الهی
وی به سه عرصهٔ حیاتی تقوای الهی اشاره و خاطرنشان کرد: ائمه(ع)، رسول خدا(ص) یا قرآن مجید، موارد تقوا را بیان کرده‌اند که کجا تقوا به خرج دهید که عمده‌اش در سه عرصه است. تقوا به خرج بدهید، یعنی قدمتان در این سه عرصه نلغزد، بیرون نروید، اشتباه و سستی نکنید.
خودتان را در عرصه واجبات الهی حفظ کنید
استاد اخلاق حوزه علمیه واجبات الهی، به عنوان اولین عرصه حیاتی تقوای الهی را مورد بررسی قرار داد و گفت: خودتان را در عرصه واجبات الهی حفظ کنید تا شما را بیرون نبرند، بیرون نروید، به زانو درنیایید و نلغزید. با خارج شدنتان از این عرصه یقیناً وارد خطر و محرومیت می‌شوید.
از عرصه روزه بیرون بروید، از لطف و رحمت خداوند محروم می شوید
وی با اشاره به اینکه روزه، از مهم‌ترین عرصه‌های عبادی و واجبات الهی است، تصریح کرد: یکی از عرصه‌های عبادات، همین روزه است؛ شما آثار، نتایج و میوه‌های روزه را در آیات و روایات ببینید، اعجاب‌انگیز است. پس اگر آدم از این عرصه بیرون برود، یعنی در روزهٔ ماه رمضان نایستد، استقامت و ایستادگی نکند، از منافع بی‌شماری محروم می‌شود و این افتادن در خطر است؛ خطرِ محرومیت از لطف، رحمت، غفران، کرامت، عنایت و پاداش خدا. بنابراین خودتان را در عرصهٔ روزه نگه دارید.
استاد انصاریان در مورد نماز به عنوان یکی دیگر از واجبات الهی، توضیح داد: در عرصهٔ نماز هم خود را نگه دارید و خارج نشوید که بی‌نماز بشوید! نمازخوان بمانید و ایستادگی کنید؛ چراکه اگر در این عرصه نمانید، بلغزید و خارج شوید، باز از منافع بسیار عظیم الهیه محروم خواهید شد.
نویسنده کتاب ارزشمند «سیمای نماز» به دو روایت از رسول خدا(ص) و امام صادق(ع) در مورد نماز اشاره و خاطرنشان کرد: روایت مربوط به رسول خدا(ص)، روایت شگفت‌آوری است: رسول خدا(ص) با چند نفر از اصحاب حرکت می‌کنند، یک سگ به‌شدت شروع به پارس کرد. افراد ترسیدند، فرمودند: نترسید، با شما کاری ندارد و دارد با من حرف می‌زند -یک دانشی که خدا به انبیای الهی تعلیم داد، همین دانش فهم زبان حیوانات است، و الآن هم در دانش امروز ثابت شده است که حیوانات نطق و شعور دارند- بعد از مدتی سگ از پارس کردن افتاد و آرام شد، دُمی تکان داد و رفت. پیغمبر(ص) فرمودند: حالا بشنوید تا من صدای این سگ را برای شما ترجمه کنم. وقتی من را دید، مرا شناخت و گفت: یا رسول‌الله! بایست تا من دو کلمه با تو حرف بزنم. ایستادم، سگ به من گفت: پروردگاری که مرا آفریده، شکر می‌کنم که وقتی خدا طرح خلقت را آفرید و بنا گذاشت وجود عطا کند، به عده‌ای وجود عطا کرد و ملائکه شدند، وجود عطا کرد و آسمان‌ها و ستارگان شدند، هستی عطا کرد و درختان شدند، سهم مرا هم از وجود و هستی سگ شدن قرار داد و من خدا را به سگ بودنم و سگ شدنم شکر می‌کنم که بی‌نماز بار نیامده‌ام.
در عرصهٔ نماز بایستید و خسته نشوید
محقق، مفسر و پژوهشگر علوم قرآنی افزود: «إتقو الله» یعنی در عرصهٔ نماز بایستید و خسته نشوید؛ برای بالا و پایین شدن مسائل اقتصادی با نماز قهر نکنید، به نماز ربطی ندارد. امور دنیا به دنیا، دولت‌ها و قدرتمندان ربط دارد؛ شما این امور را با زلف نماز و روزه گره نزنید و بگویید حالا که زندگی‌ام به مشکل خورده، دیگر نماز نمی‌خوانم. «إتقوا الله» یعنی بایست؛ چون اگر نایستی و از نماز خارج بشوی، ارزشت پیش خدا از حیوان کمتر می‌شود. بایست که این عرصه خوب و عالی است.
وی در ادامه به ارزش نماز در کلام امام صادق(ع) نیز اشاره و اظهار کرد: حضرت صادق(ع) فرمودند: اگر کسی پروندهٔ نمازش را در قیامت ارائه کند و تمام هفتاد سال نمازش قابل‌قبول و پذیرفتن نباشد، ولی در سال تنها دو رکعت نماز قابل قبول داشته باشد؛ خداوند می‌فرماید: به‌خاطر همین دو رکعت نمازت کل نماز دورهٔ عمرت را قبول می‌کنم و اَجرت هم به تو می‌دهم.
قهر کردن با نماز، یعنی قهر با خود و خدا
وی با بیان اینکه قهر کردن با نماز، یعنی قهر با خود و خدا، گفت: جوان! چرا بیرون می‌روی و با نماز قهر کرده‌ای؟ قهر کردن با نماز، یعنی قهر کردن با خودت، خدا، تمام جهان و همهٔ عالم هستی. یک‌بار برای نوبر هم که شده، سورهٔ مبارکهٔ نور را بخوانید. پروردگار در یک آیه می‌گوید: موجودات، هم نماز و هم تسبیح دارند و کل آنها هم «قَدْ عَلِمَ صَلاَتَهُ وَ تَسْبِيحَه»(سورهٔ نور، آیهٔ 41) به نماز و تسبیحشان دانا هستند. چرا خودتان را از عالَم بیگانه می‌کنید؟ کاروان هستی و کاروان خلقت نماز می‌خواند؛ این‌قدر نماز ارزش دارد که پروردگار مسئلهٔ نماز را نزدیک صدبار در قرآن مطرح کرده است و از امت‌هایی گلایه می‌کند که «فَخَلَفَ مِن بَعدِهِم خَلفٌ»(سورهٔ مریم، آیهٔ 59)، امت‌هایی از دنیا رفتند و امت‌های دیگر جایگزینشان شدند؛ اما این جایگزین‌ها «أَضاعُوا الصَّلاةَ» نماز را ضایع و تباه کردند، یعنی نخواندند و رابطه‌شان را با نماز قطع کردند، «وَاتَّبَعُوا الشَّهَواتِ» و هر کاری دل خودشان خواست کردند؛ حیف است که من با پنجاه یا شصت سال عمر، جزء گروه ضایع‌کنندگان نماز و افرادی شوم که هر کاری دلشان خواست کردند و در نهایت به آتش دوزخ وارد شوم که دیگر از آن بیرون نمی روم «فَسَوفَ يَلقَونَ غَيًّا».
استاد انصاریان ادامه داد: خداوند می فرماید: «يٰا أَيُّهَا اَلَّذِينَ آمَنُوا اِتَّقُوا اَللّٰهَ» در عرصهٔ عبادات بایستید، خودتان را نگه دارید، استقامت کنید و هیچ عاملی شما را از عرصهٔ عبادت بیرون نبرد؛ نه عامل پول، نه شهوت و مقام و نه عامل‌های دیگر. حیف است، خودتان هم حیف هستید؛ چون من درباره شما در قرآن گفته‌ام: «وَ لَقَدْ کَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ وَ حَمَلْنَاهُمْ فِي الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ وَ رَزَقْنَاهُمْ مِنَ الطَّيِّبَاتِ وَ فَضَّلْنَاهُمْ عَلَى کَثِيرٍ مِمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِيلاً»(سورهٔ اسراء، آیهٔ 70). تو با این مقامات که برایت قرار داده‌ام؛ مبادا این مقام ها را با ترک عبادت و ترک بندگی از دست بدهید و از این ارزش‌های عظیم دنیایی و آخرتی عبادات محروم شوید. من رضایت ندارم این‌گونه نابود شوید، از این‌همه الطاف من محروم شوید و از مدار بندگی خارج شوید: «فَإِنَ اللَّهَ غَنِيٌ عَنْکُمْ وَ لاَ يَرْضَى لِعِبَادِهِ الْکُفْرَ»(سورهٔ زمر، آیهٔ 7)، من هیچ‌گونه ناسپاسی را برای شما رضایت ندارم؛ حداقل خلاف رضای من که خالقتان، رازقتان، محیی، ممیت و محشورکنندهٔ شما هستم، حرکت نکنید و خودتان را از این رضایت من نسبت به خودتان محروم نکنید.
مردمِ مهرورز و اهل محبت محبوب خداوند هستند
وی حسنات اخلاقی را به عنوان دومین عرصه حیاتی تقوای الهی معرفی کرد و گفت: خودتان را در عرصهٔ حسنات اخلاقی نگه دارید، بیرون نروید، بایستید و استقامت کنید؛ چون مردمی که دارای حسنات اخلاقی، یعنی مهرورز و اهل محبت هستند، کینه ندارند و آدم‌های صاف، متواضع، بی‌حسد و بی‌بخلی هستند، آنان محبوب خداوند هستند: «وَ اللَّهُ يُحِبُ الْمُحْسِنِينَ»(سورهٔ آل‌عمران، آیهٔ 134). خودتان را در این حسنات اخلاقی نگه دارید و در این عرصه بمانید.
نگاه داشتن خود از تمام حرام‌های الهی، حتی از عبادات ارزشمندتر است
وی نگاه داشتن خود از حرام الهی را سومین عرصه حیاتی تقوی الهی دانست و بیان کرد: سومین عرصه ای که پیغمبر(ص) می‌فرمایند از آن دو، حتی از عبادات ارزشمندتر است، نگاه داشتن خود از تمام حرام‌های الهی است. قدم از این عرصه بیرون نگذارید که دچار حرام‌های الهی -چه حرام‌های مالی، چه حرام‌های بدنی و شهوانی- شوید.
مبلغ عرصه بین الملل در ادامه به یک مورد از حرام مالی از جلد هجدهم کتاب شریف «وسائل الشیعه» اشاره و اظهار کرد: پیغمبر(ص) در مسجد نشسته‌اند، دو نفر محضر حضرت آمدند و عرض کردند که ما با هم سر قطعه زمینی اختلاف داریم. هر دو می‌گفتند ما مالک هستیم! وجود مبارک رسول خدا(ص) از جانب پروردگار مأمور به داوری از باطن نبودند و مأموریتشان این بود که در اختلافات سند، نوشته یا گواهی قبول کنند. دو شخص عادل بیایند و بگویند ما گواهی می‌دهیم این قطعه زمین برای ایشان است یا صاحب زمین سند ارائه کند که زمین برابر این سند امضا شده برای من است. نه شاهد و نه سند داشتند، پیغمبر(ص) فرمودند حرف بزنید تا که از میان حرف‌های آنها حکم کنند. هر دو حرف‌هایشان را زدند و پیغمبر(ص) فرمودند: این قطعه زمین برای این رفیقت است، طرف هم قرآن بلد بود که پروردگار فرموده است اگر پیغمبر حکمی داد، نسبت به حکم پیغمبر در دلتان دل‌چرکین نشوید و قبول کنید. هر دو بلند شدند و رفتند، آن‌که پیغمبر(ص) حکم کرد که زمین برای توست، هنوز از در مسجد بیرون نرفته بود، پیغمبر(ص) خودشان صدایش زدند که بیاید و فرمودند: اگر حقیقتاً این ملک، ملک تو نیست و ملک رفیقت است، اما با حرف‌هایی که زدی، من براساس شواهد و بینات حکم کردم و زمین به‌طرف تو آمد، بدان و یقین داشته باش که با حکم من، یک بخش از جهنم را به گردن تو انداختم.
وی ادامه داد: ای کاش مردم ظاهربین نبودند که کسی از بانکی چندمیلیارد دزدی کرد، مِلک بسیار پرقیمتی را با سندسازی غارت کرد یا ارث خواهر و برادر و افراد دیگر را با سندسازی به یغما برد، بلکه باطن مُحرّمات را نگاه می‌کردند که باطن تمام محرّمات پر از آتش دوزخ است. انسان عاقل که به سراغ آتش و عذاب نمی‌رود. امیرالمؤمنین علی(ع) خطبهٔ کوتاهی در «نهج‌البلاغه» دارند و می فرمایند: «ألا إِنَّ أَوْلِيَاءَ اللَّهِ هُمُ الَّذِينَ نَظَرُوا إِلَى بَاطِنِ الدُّنْيَا إِذَا نَظَرَ النَّاسُ إِلَى ظَاهِرِهَا» عاشقان خدا به باطن همه‌چیز این دنیا نگاه می‌کنند. آنها باطن‌نگر هستند و ظاهرنگر نیستند. ظاهرنگری همان نگرش حیوانات است! هزار تا اسب و گاو و قاطر و گوسفند و بز را در ده هکتار باغ میوه بیاورند که همه‌جور میوه‌ای دارد، همهٔ آنها چشم دارند، هم هیکل درخت، هم شاخه‌ها و هم میوه‌ها را نگاه می‌کنند، اما هیچ‌کدام باطن‌نگر نیستند؛ ولی وقتی یک آدم باطن‌نگر را کنار این چندهکتار باغ بیاورند، فقط کافی است که چشم پاکش را به یک برگ بیندازد، کاری هم به کل این درخت‌ها، گل‌ها، میوه‌ها، شاخه‌ها، پیوندها، آوندها و ریشه‌ها در این چند هکتار نداشته باشد، با این یک برگ به قول امیرالمؤمنین(ع)، چه تحولی درون این باطن‌نگر ایجاد می‌شود.
در سه عرصه تقوای الهی، نعمت های بهشت و رحمت و لطف الهی فراوان است
استاد انصاریان در پایان تأکید کرد: خودتان را در کنار خدا و در این سه عرصه حفظ کنید و قدم بیرون نگذارید که بیرون پر از خطر، مار و مور، عقرب و درنده است؛ اما در این عرصه‌های سه‌گانه، پر از نعمت‌های بهشت، مغفرت، رحمت و لطف الهی است.
متن کامل، صوت و کلیپ های این سخنرانی را - اینجا - ببینید