قرآن کریم مفاتیح الجنان نهج البلاغه صحیفه سجادیه آشنایی با استاد انصاریان سخنرانیها مقالات دینی و اخلاقی پاسخ به شبهات دینی و اعتقادی اخبار و گزارش ها کلیپ ها نگارخانه تالیفات مرکز نشر برنامه سخنرانیها سخنرانی مکتوب کتابخانه دیجیتال سخنرانی مکتوب عضویت در خبرنامه اینترنتی
قرآن کریم مفاتیح الجنان نهج البلاغه صحیفه سجادیه

آداب عقیقه

دعای عقیقه
دعای ختنه

انتخاب صوت:
علاّمه مجلسی در«حلیة المتّقین» فرموده: بدان که عقیقه فرزند مستحب مؤکد است، برای کسی که قادر بر آن باشد و بعضی از علما واجب می‌دانند و بهتر است روز هفتم انجام گیرد و اگر تا بلوغ طفل تأخیر کند بر پدر مستحبّ است و پس از بلوغ تا آخر عمر بر خودش مستحبّ است؛

و در احادیث معتبر بسیاری واردشده: عقیقه بر کسی که دارای فرزند شود واجب است؛ و در احادیث بسیاری نقل‌شده: هر فرزندی درگرو عقیقه است، یعنی اگر انجام نگیرد در معرض مردن و انواع بلاهاست.

از حضرت صادق(علیه‌السلام) نقل‌شده: عقیقه بر کسی که توانگر باشد لازم است و کسی که تهی‌دست است پس از توانگری انجام دهد، اگر هم توانگر نشد بر او تکلیفی نیست و اگر برای او عقیقه نکنند تا زمانی‌که برای او قربانی کنند، قربانی از عقیقه کفایت می‌کند.

در حدیث دیگری نقل‌شده: از آن حضرت پرسیدند: ما برای عقیقه دنبال گوسفند رفتیم ولی نیافتیم، چه می‌فرمایید، قیمتش را خیرات کنیم؟ فرمود: طلب کنید تا بیابید. خدا خوراندن طعام و ریختن خون را دوست دارد.

در حدیث دیگری آمده: پرسیدند آیا فرزندی که در روز هفتم بمیرد، می‌باید عقیقه‌اش کرد؟ فرمود: اگر پیش از ظهر بمیرد عقیقه ندارد و اگر بعدازظهر بمیرد عقیقه کنند.

در حدیث معتبری از عمربن‌یزید نقل‌شده: خدمت آن حضرت عرض کرد: نمی‌دانم پدرم برای من عقیقه کرده یا نه؟ فرمود: عقیقه کن. پس او در پیری عقیقه کرد.

در حدیث حَسَن از آن حضرت نقل‌شده: فرزند را در روز هفتم ولادت نام می‌گذارند و عقیقه ‌می‌کنند و سر می‌تراشند و موی سرش را با نقره وزن کرده و آن نقره را خیرات می‌دهند و پای و ران عقیقه را برای قابله‌ای که در زایمان زن کمک کرده می‌فرستند و باقی را به مردم اطعام می‌کنند و می‌بخشند.

در حدیث موثّق دیگری فرمود: هرگاه پسری یا دختری برای تو متولّد شود، در روز هفتم گوسفندی یا شتری عقیقه می‌کنی و او را نام‌گذاری کن و سرش را در روز هفتم بتراش و به سنگینی موی سرش طلا یا نقره خیرات کن.

در حدیث دیگری واردشده: ربع گوسفند را به قابله می‌دهد و اگر بی‌قابله زایمان کرده آن را به مادر می‌دهد که به هرکه خواست ببخشد و دست‌کم به ده مسلمان بخوراند و هرچه زیادتر باشد بهتر است و خود از گوشت عقیقه نخورد و اگر قابله زنی یهودی باشد قیمت ربع گوشت گوسفند را به او بدهد؛ و در روایت دیگری واردشده: به قابله ثلث گوسفند را می‌دهند.

و مشهور میان علما آن است که باید عقیقه شتر یا گوسفند یا بز باشد.

از حضرت باقر(علیه‌السلام) نقل‌شده: رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله) در روز ولادت در گوش حَسَنین اذان گفتند و حضرت فاطمه روز هفتم برای آنان عقیقه کرد و پای گوسفند را با یک اشرفی به قابله دادند.

عقیقه اگر شتر باشد باید پنج ساله یا در شش یا بیشتر باشد و اگر بز، یک سال یا دو ساله یا بیشتر و اگر گوسفند باشد دست‌کم شش‌ماهه یا در هفت ماه باشد و اگر هفت ماه تمام باشد بهتر است و باید بیضه‌اش را نکشیده باشند و نیز بهتر آن است که آن را نکوبیده باشند و باید مغز شاخش شکسته و گوشش بریده باشد و زیاد لاغر نباشد و کور و بسیار لنگ که راه رفتن برایش دشوار باشد، نباشد.

اما در حدیث معتبری از حضرت صادق(علیه‌السلام) نقل‌شده: عقیقه از باب قربانی نیست، هر گوسفندی که باشد خوب است. هدف گوشت است، هرچه فربه‌تر باشد بهتر است؛

و مشهور میان علما آن است که مستحب است عقیقه پسر، نر باشد و عقیقه دختر، ماده و گمان فقیر این است که برای هر دو موافق بسیاری از احادیث معتبر، گوسفند نر بهتر است و برای هر دو گوسفند ماده هم خوب است؛

و مستحبّ است پدر و مادر از گوشت عقیقه نخورند، بلکه بهتر آن است از طعامی که در آن پخته باشند نیز نخورند و خوردن مادر کراهتش بیشتر است؛ و بهتر این است که عیال پدر و مادر هم که در خانه‌هایشان می‌باشند، از آن گوشت طعام نخورند؛

و مستحبّ است بپزند و خام خیرات نکنند و کمترینش آن است که با آب نمک بپزند، بلکه احتمال دارد این‌گونه پختن بهتر باشد و اگر خام هم خیرات کنند خوب است؛

و اگر حیوان عقیقه پیدا نشود، خیرات کردن قیمتش فایده‌ای ندارد، بلکه باید صبر کنند تا پیدا شود و شرط نیست جماعتی که به خوردن عقیقه حاضر می‌شوند فقیر باشند، اما خوراندن به صالحان و فقرا بهتر است، انتهی.

فقیر گوید: مشهور، کراهت شکستن استخوان‌های عقیقه است و روایت: «
یُکْسَرُ عَظْمُها وَیُقْطَعُ لَحْمُها وَتَصْنَعُ بِها بَعْدَ الذِّبْحِ ما شِئْتَ
؛ بشکند استخوانش را و تکه کند گوشتش را و پس از کشتن با آن هرچه خواهی بکن» منافات با کراهت ندارد.

صاحب جواهر فرموده: اما آنچه بین مردم عراق مشهور شده که پیچیدن استخوان‌های آن، در پارچه‌ای سپید و دفن کردن آن مستحبّ است، دلیل و سندی بر آن نیافتم و الله العالم.


- دعای عقیقه
- حرز و دعاهای چشم زخم
- دعای مادر برای بیماری و درد فرزند
- پناه بردن به رسول خدا برای رفع گرفتاری
- دعای رسول خدا، حضرت محمد(ص) برای امان از جن و انس
- دعای پیامبر برای در امان ماندن امام حسن(ع) و امام حسین(ع)
- فضیلت کودکی که هر شب سوره های ناس و فلق و توحید بخواند
دعای عقیقه
دعای ختنه