عظمت آنچه که خداوند به آن قسم یاد کرده

اما جهت دیگر در قسم، نشان دهنده عظمت خودِ آن موجودى است که پروردگار به او قسم یاد کرده است.از جمله اشیایى که خداوند بزرگ در قرآن مجید به آن قسم خورده، نَفْس انسان است ؛ البته یک جا هم به نَفْس انسان قسم نخورده است. شما اگر در قرآن کریم که محصول اراده خدا نسبت به انسان است، دقت کنید مى‏بینید که پروردگار بزرگ عالم چند جا در قرآن به نَفْس قسم یاد کرده است. در یک جهت مى‏خواهد بگوید که موضوع پس از قسم در زندگى انسان بسیار مهم است، و در یک جهت هم مى‏خواهد بگوید که نَفْس نزد من بسیار عزیز است که او را جزء ابزار قسم در قرآن مجید آورده‏ام. به خودش قسم خورده، به پیامبرش قسم خورده، به نفس من و شما هم قسم خورده، بنابراین، نَفْس مقام بزرگى دارد، البته این مقام در مرحله استعداد و توان است، در مرحله قدرت است ما مکلّف هستیم که این مقام را از حالت استعداد به حالت فعلیّت بیاوریم. نفس استعداد دارد که جانشین خدا باشد. ما باید این جانشینى را براى نَفْس به وجود بیاوریم، اگر به وجود نیاوریم و قیامت شود، باز هم مى‏توانیم به خدا بگوییم که ما با تو هماهنگ هستیم؟ مى‏توانیم به وجود مقدّس او بگوییم که بنده تو هستیم؟ مى‏توانیم به حضرت او بگوییم که ما در دوره‏اى که در دنیا بودیم، در حال انس با تو به سر مى‏بردیم؟ اگر این استعداد به فعلیّت نرسد ؛ یعنى نَفْس، به اخلاق خدا متخلّق نشود و حالت تسلیم در وجود مقدّس او نگیرد ؛ آیا مى‏تواند بگوید که من با خدا انس دارم؟ مى‏تواند بگوید من تسلیم حضرت حق هستم؟