عمرو بن خالد صيداوى

وى يكى از بزرگان كوفه و از شيعيان با اخلاص اهل بيت عليهم السلام بود كه در كوفه به يارى مسلم بن عقيل عليه السلام برخاست و چون كوفيان به مسلم عليه السلام خيانت كردند، چاره‏اى جز اختفا نديد و پس از شنيدن خبر شهادت قيس بن مسهر- پيك امام حسين عليه السلام- و رسيدن امام به منزلگاه حاجز، او و غلامش سعد و مجمع بن عبداللَّه و پسرش و جنادة بن حرث و غلام نافع بن هلال، از كوفه خارج شدند و طِرِّماح بن عدى را كه براى تهيه آذوقه به كوفه آمده بود، راهنماى خود قرار دادند. طرّماح او و همراهانش را به سرعت و از بيراهه حركت داد. زيرا از راه‏ها نگهبانى مى‏شد و خطر دستگيرى وجود داشت. تا اين‏كه سرانجام، در منزلگاه «عذيب الهجانات» به حسين عليه السلام پيوستند.
   
برخى نوشته‏اند كه حرّ بن يزيد كه مأمور بردن امام حسين عليه السلام نزد ابن‏زياد بود، پس از اطلاع از پيوستن اين چند نفر به امام، در صدد برآمد آنان را دستگير كند. اما امام عليه السلام قاطعانه از آنان حمايت كرد و پس از پاره‏اى گفت‏وگو، موضوع خاتمه يافت.
  
عمرو بن خالد به همراه غلامش و جابر بن حارث و مجمع بن عبداللَّه، در نخستين درگيرى روز عاشورا وارد نبرد شدند. لشكريان ابن‏سعد آنان را محاصره كردند و از ديگر ياران حسين عليه السلام جداشان ساختند. در اين حال عباس بن على عليه السلام به كمك ايشان شتافت و در حالى كه مجروح بودند نجاتشان داد. ولى بار ديگر دشمن نزديك شد و آنان حمله كردند و چندان جنگيدند تا شهيد شدند.
  
برخى نيز نوشته‏اند كه عمرو بن خالد روز عاشورا به امام حسين عليه السلام عرض كرد: يا اباعبداللَّه فدايت شوم! تصميم گرفته‏ام به يارانت بپيوندم و دوست ندارم زنده بمانم و تو را ميان اهل و عيالت، تنها و كشته ببينم. حضرت فرمود: به ميدان برو، ما هم ساعتى بعد به تو ملحق خواهيم شد، و او به ميدان رفت و جنگيد تا شهيد شد.
 
در زيارت ناحيه مقدسه نام عمرو بن خالد صيداوى، عمر و غلامش، سعيد ثبت گرديده است.