فضائل حضرت على اكبر ( علیه السلام )

زیباتر از تو چشم من ندیده   ***   بهتر از تو را زنى نزائیده
آفریده شدى در حالى که مبرا از عیب هستى   ***   گویا چنان آفریده شده اى که مى خواستى
على اکبر برخاسته از درخت نبوى   ***   و وارث آثار طیبه است

اگر که خداوند شهادت او را مقدر ننموده بود و اسماء آنها را در صحیفه نازل شده توسط جبرئیل بر پیامبر مقرر نکرده بود، هر آیینه او سزاوار مقام خلافت بود.
هنگامیکه تصمیم گرفت به میدان برود جدایى او بر بانوان حرم، سنگین مى آمد، چون او پناهگاه آنان، حامى امنیت آنها و تکیه گاه آرزوهاى آنها پس از حسین بود، مى دیدند که آهنگ رسالت در حال قطع شدن است. خورشید نبوت درحال کسوف است و اخلاق مهدى درصدد کوچ کردن است. پس او را احاطه کردند و به اطراف او چسبیدند و مى گفتند: بر غربت ما رحم کن، نمى توانیم فراق تو را تحمل کنیم. على اکبر اعتنا نمى کند چون مى بیند که امام زمان وى در حالى است که دشمنانش براى ریختن خونش اجتماع کرده اند از پدر اذن مى گیرد و بر اسبى متعلق به حسین علیه السلام بنام »لاحق« سوار مى شود. حسین علیه السلام نتوانست جلوى اشک چشم را بگیرد .

مى روى از برم اکنون، پسرم   ***   شدم این لحظه جگر خون، پسرم
گر شود با خبر، ام لیلا   ***   شود از داغ تو مجنون، پسرم
ره تو هست مقدس، اما   ***   چکنم با دل محزون پسرم
چه کند عمه ى تو، گر بیند   ***   روى زیباى تو گلگون پسرم

به سوى عمرسعد فریاد زد: تو را چه شده؟ خداوند رحم تو را قطع کند چنانچه رحم مرا قطع کردى و خویشاوندى مرا با رسول خدا حفظ نکردى، امیدوارم خداوند کسى را بر تو مسلط سازد که در رختخواب تو را ذبح کند.
آنگه محاسن خود را به سوى آسمان بلند کرد و فرمود: خدایا تو شاهد باش که شبیه ترین مردم به پیامبرت از حیث آفرینش و اخلاق و گفتار به سوى این قوم رفت که هرگاه مشتاق سیماى رسول تو مى شدیم به چهره اش مى نگریستیم .

بارالها پسرم اکبر رفت   ***   گل نورسته ى من دیگر رفت
آنکه در خلقت و خو چون احمد   ***   اشبه الناس به پیغمبر رفت
آنکه آرامش قلب و جان بود   ***   دلم آتش زده تا آخر رفت

خداوندا برکات زمین را از آنان بگیر و اگر برخوردارشان ساختى، دچار تفرقه شان ساز و حاکمان را هرگز از آنان خرسند مکن. اینان دعوتمان کردند که یارى مان کنند، آنگاه بر ما تاختند و به جنگ ما آمدند و حرمت نزدیکى مرا با پیامبر پاس نداشتند و آنگاه با صداى بلند این آیه را تلاوت نمود.
»خداوند آدم و نوح و آل ابراهیم و آل عمران را برجهانیان برگزیده دودمانى که برخى از برخى دیگر برترند و خداوند شنواى داناست.
در بسیارى از کتب است که چون شاهزاده عازم جنگ شد امام به او فرمود: با مادر و برادر و عمه هایت وداع نما. پس به خیام حرم آمد و با صداى بلند فرمود:
»السلام علیکَ یا اخاهُ و علیکنّ یا أهل بیتاهُ هذا آخِرُ السلام و آخِرُ الکلامِ و اللّقاءُ فى الجنّه.
چون صداى جانفزاى على اکبر به گوش پرده نشینان حرم رسید دور او حلقه زدند و چنان گریه و ناله کردند که بیهوش شدند...
امام سجاد علیه السلام فرمود: روز عاشورا به مرضى شدید گرفتار بودم. در آن حال دیدم یکى آهسته دست و پاى مرا مى بوسد نگاه کردم دیدم برادرم على اکبر است که در کمال ادب بر روى پایم افتاده و صورت خود را کف پایم مى مالد. گفتم: اى برادر، چه شده است که حالت دگرگون و اشکت جارى است؟ پاسخ داد:پدرم تنهامانده، یارانش کشته شده اند اینک قصد آن دارم که جانم را نثارش کنم.
شاهزاده، مادر و برادر و عمه ها را وداع نمود و نزد پدر بزرگوار آمد شاه مظلومان بدست خود اسلحه بر او پوشانید و کلاه خود فولادى بر سر او گذاشت و کمربند چرمى که از على مرتضى علیه السلام به یادگار داشت برکمر وى بست و شمشیر مصرى را بر او حمایل کرد و اسب را به او داد تا سوار شود و او را بدین گونه روانه میدان کرد.
حمید گوید: دیدم آن حضرت از شدت غم گاهى مى نشست و گاهى بر مى خاست و سرخود را به آسمان بلند مى کرد و مى گفت: خدایا شاهد باش که على را فداى امت جدّم کردم .

خدا بسوز دلم، واقفى که جانم رفت   ***   ز جان عزیزترم، اکبر جوانم رفت

پس آن شاهزاده به میدان رفت، جمیع لشگر حیران جمال نورانى او شدند چون به میدان رسید بر آن سپاه تاخت و قوت بازویش که نشانه اى از شجاعت حیدرى بود بروز داد و رجز مى خواند:

أَنا علىُّ بن الحُسین بن على   ***   نَحنُ وَ بیتِ اللَّهِ أَولى بِالنَّبى
تَاللَّهِ لت یحکُم فیناابن الدَّعِىِ   ***   اضربُ بالسّیف أحامى عن اَبى

ضَرب غلامٍ هاشمِمّى عَلَوىّ
»من پسر حسین بن على هستم، سوگند به کعبه ما نزدیکتر و شایسته تر به مقام پیامبر صلى الله علیه وآله هستیم سوگند به خدا نباید پسر زنازاده )ابن زیاد( بر ما حکومت کند، با شمشیر شما را مى کوبم همچون کوبیدن جوانى هاشمى و علوى و از حریم پدرم حمایت مى کنم«
على اکبر پیوسته به راست و چپ لشکر حمله مى کرد تاقلب لشکر فرو مى رفت، هیچ سست اراده اى با او مقابله نمى کرد و هیچ شجاعى جلو نمى آمد مگر آنکه او را به هلاکت مى رسانید.
پیوسته با آنان مى جنگید تا آنکه شیون کوفیان از فزونى کشته هایشان بالا رفت و با آنکه تشنه بود ۱۲۰ نفر از آنان را کشت، نزد پدر بازگشت و با زخم هاى فراوانى که داشت عرض کرد: پدر جان ؛ تشنگى هلاکم کرده و سنگینى زره بى تابم کرده:

پدر جان، جبهه و ابزار جنگى   ***   چنان بر من نموده عرصه تنگى
سلاح و شدت گرماى سوزان   ***   چنان افکنده لرزه بر دل و جان
که نزدیک است جانم بر لب آید   ***   مرا لطف تو عقد عقده گشاید
اگر دارى بده آبى بنوشم   ***   که بیش از پیش در میدان بکوشم

»یا أبَهَ، العطشُ قَدَ قَتَلنى و ثِقلُ الحدید اجهَدَنى، فَهَل الى شَربه مِن الماء سبیلٌ اتَقَوى بها عَلى الاعداء«
اى پدر، تشنگى مرا کشت و سنگینى اسلحه مرا بزحمت انداخته و توانم را برده است آیا راهى به سوى قطهر آبى هست تا بر دفاع دشمن قوت یابم .
امام حسین علیه السلام گریه کرد و فرمود: »محبوب دلم صبر کن، بزودى رسول خداصلى الله علیه وآله تو را سیراب خواهد کرد که بعد از آن هرگز تشنه نخواهى شد.«
» یا بُنَىَّ یَعِزُّ على محمد و على علىّ بن ابیطالب و علىّ اَن تدعوُهم فلا یُحبیوکَ و تستغیثَ بِهِم فلا یُغِیثوکَ. «
اى پسرم، بسى دشوار است بر رسول خداصلى الله علیه وآله و على مرتضى و بر من که آنها را بخوانى و تو را اجابت نکنند و به آنها استغاثه کنى و به فریادت نرسند.
به او فرمود: اى فرزند زبانت را بیرون بیاور، پس زبان او را در دهان گرفت و مکید و انگشتر خود را به دهانش نهاد و فرمود: به میدان بازگرد که امیدوارم پیش از شام جدت جامى لبریز از آب به تو بنوشاند که بعد از آن هرگز تشنه نشوى.
على اکبر در حالى که دست از جان شسته و دل به خدا بسته به سوى میدان رفت و در حالى که از بشارت امام مسرور بود به سوى لشکر حمله کرد غبار را بر چهره آنان مى نشاند نمى فهمید که آیا على اکبر است یا على بن ابیطالب که در میدان ظاهر شده یا صاعقه است که در برق شمشیر دیده مى شود تا اینکه هشتاد نفر دیگر را کشت که تعداد کشتگان به دویست تن رسید. مردم کوفه از کشتن وى پرهیز مى کردند تا اینکه چشم مره بن منقذ عبدى ملعون به او افتاد و گفت: گناه عرب به گردن من است اگر باز اینگونه بر لشکر حمله کند و داغش را به دل پدرش نگذارم.
در این میان که به مردم حمله مى کرد آن ملعون سر راه او را گرفت و نیزه را بر او زد و او را به خاک انداخت و لشگر دورش را گرفتند و با شمشیر او را پاره کردند.
به روایت ) بحارالانوار ( مره بن منقذ بر فرق آن جوان ضربتى زد که تاب از او برفت لشگر با شمشیر بر او مى زد و او دست بگردن اسب خود انداخت و اسب که گویا تیر به چشمش خورده بود یا خون آن حضرت بر چشمانش ریخته بود او را میان لشگر دشمن برد. »فَقَطَّعُوهُ بِسئوفِهم اِرباً اِربا« لشگر با شمشیر خود او را پاره پاره کردند. چون جان به گلویش رسید فریاد زد:
»یا أبتاهُ هذا جَدّى رَسولُ اللَّه وَ قَد سَقانِى بِکاسه الا وفى شربه لا أظلمأ بعدها أبَداً و هو یقول: العجل العجل فَانّ لَکَ کَأساً مَذخُورَه حتّى تشرَبَها الساعَهَ«
»پدر جان، این جدم رسول خداست که جامى پر به من نوشانید که دیگر تشنه نیستم و مى گوید: بشتاب، بشتاب که جامى هم براى تو آماده کرده ام تا در این ساعت بنوشى.«
به روایت دیگر از مرحوم سیدبن طاووس، صدا زد:
یا ابتاهُ علیکَ السلامُ هذا جَدّى یقرئک السلام و یقول لک عجّل القدوم علینا.
پدر جان خداحافظ، این جدم رسول خداست که به تو سلام مى رساند و مى گوید هر چه زودتر نزد من بیا.
پس فریاد برآورد و مرغ روحش از قفس تن پرواز نمود.
امام حسین علیه السلام آمد بر بالینش نشست .
»وَ وَضَعَ خدَّهُ على خدِّهِ وَ قال: قَتَلَ اللَّهُ قَوما قتلوکَ، ما أجزاهم على اللَّه و على انتهاکِ حُرمَه الرّسول صلى الله علیه وآله على الدنیا بعدک العفى .
آن حضرت صورت خود را بر صورت على گذاشت و فرمود: خدا بکشد آن گروهى را که تو را کشتند، چه جرأتى نسبت به خداوند و بر شکستن حرمت پیامبرصلى الله علیه وآله دارند بعد از تو خاک بر سر دنیاباد.«
در »روضه الصفا« آمده که امام حسین علیه السلام بر بالین جوانش با صداى بلند گریست که تا آن زمان کسى صداى گریه او را نشنیده بود