هدف خلقت از زبان امام على عليه السلام‏

اميرالمومنين عليه السلام مى فرمايد: خود من هم يك جزء اين عالم هستم. چنان كه تمام اجزاى هستى، حق است، من هم حق هستم. خداوند مرا به حق آفريده و از آفريدن من هدف داشته است. هدف از آفرينش من چهار چيز است؛ اين كه انسان ظرف علم، معرفت، عبادت احسن و رحمت شود. پس من مكلف به علم هستم، بايد عالم شوم.

طبق آخرين آيه سوره مباركه رعد، پروردگار هر چه علم اولين و آخرين، غيب و شهود، ملك و ملكوتى به پيغمبر صلى الله عليه و آله داده بود، على عليه السلام در همان سن پانزده شانزده سالگى، آن علوم را از پيغمبر صلى الله عليه و آله دريافت كرد؛

«قُلْ كَفَى بِاللَّهِ شَهِيداً بَيْنِى و بَيْنَكُمْ و مَنْ عِندَهُ عِلْمُ الْكِتبِ»

اى مردم! دانش اولين و آخرين، كتاب، لوح محفوظ، قرآن، تورات و انجيل، نزد شاهد نبوت است، كه شاهد نبوت على عليه السلام بوده است. پس منِ على مكلف به كسب معرفت هستم، كه معرفتم را تكميل كردم.

من مكلف به عبادت هستم؛ صدقه، انفاق، جبهه، جان در راه خدا گذاشتن، نماز و روزه، آنها را هم انجام دادم، بعد هم خودم را به احسن عبادت رساندم. پس هدف سوم را هم تحقق دادم.

روزى امام باقر عليه السلام وارد اتاق زين العابدين عليه السلام شد، بابا را در حال عبادت ديد.

امام باقر عليه السلام گريه كرد. تا زين العابدين عليه السلام از عبادت فارغ شد، سرش را برگرداند،

فرمود: چرا گريه مى كنى؟ گفت: به حال شما گريه مى كنم، چون شما عبادات را سنگين انجام مى دهيد، من دلم به حال شما سوخت. امام سجاد عليه السلام فرمود:

فرزندم! كتابى كه روى اين طاقچه است، بردار و بياور. امام باقر عليه السلام كتاب را آورد.

فرمود: اين كتاب را باز كن. در اين كتاب عبادات جدم على عليه السلام را نوشته اند.

بخوان، ببين آيا من خدا را بندگى كرده ام يا او؟ پس حضرت امير عليه السلام خودش را به احسن عبادت رساند.

و بعد هم به هدف چهارم كه:

«إِلَّا مَن رَّحِمَ رَبُّكَ وَلِذَ لِكَ خَلَقَهُمْ»

اصلًا براى خاطر اين كه بشر را مانند ماهى، در اقيانوس رحمتم غرق كنم، شما را آفريده ام. چه كسى مثل على عليه السلام غرق در رحمت خدا شده است؟ على عليه السلام «رحمت الله» است. منازل ذكر، فكر، يافتن حق بودن «كل شى ء»، منزل تكليف چهارگانه و مصونيت عبد، تمام پيش آمدهاى رنج آور، مخصوصاً در آخرت را طى كرد.

«رَبَّنَا مَا خَلَقْتَ هذَا بطِلًا سُبْحنَكَ فَقِنَا عَذَابَ النَّارِ»

محبوب من! تو از هر عيب و نقصى پاك هستى. على بيشتر از يك خواهش از تو ندارد: «فَقِنَا عَذَابَ النَّارِ» مرا از آتش قيامت مصون بدار. اين مصونيت را دادند؟ به پايان آيات برسيم؛ افتادن در پوشش الهى، در برابر هر عذابى: «سُبْحنَكَ فَقِنَا عَذَابَ النَّارِ».