هدايت تكوينى و تشريعى - جلسه بیست و چهارم (2) – (متن کامل + عناوین)

ثواب برخورد خوب با فرزندان

رسول خدا  صلى‏الله‏عليه‏و‏آله مى‏فرمايد: هنگام غروب كه به خانه مى‏روى، در مى‏زنى، بچه كوچكت از اتاق بيرون مى‏دود: بابا! بابا! در را باز نكرده، تو از پشت در مى‏گويى: بابا جان! قربانت بروم. همين يك ذره محبت، هنوز هم همديگر را نديده‏ايد، پيغمبر  صلى‏الله‏عليه‏و‏آله مى‏فرمايد: خدا گناهانتان را مى‏ريزد.[14]

ثواب برخورد خوب با همسر

شما كه به خانه مى‏رويد، همسرتان از صبح بيدار شده، نان و چايى بچه‏ها را داد و آنها را به مدرسه فرستاده، خانه و آشپزخانه و دستشويى را شسته و جارو كرده، حالا شما شب به خانه مى‏رويد، مى‏گويد: سلام عليكم، دستتان درد نكند، زحمت كشيدى، يك دستى هم به سر و رويش مى‏كشى، پيغمبر  صلى‏الله‏عليه‏و‏آله مى‏فرمايد: تو كه دست به سر و روى همسرت مى‏كشى، خدا هم دست به سر و روى تو مى‏كشد. لحظه به لحظه ما در رابطه با پيغمبر  صلى‏الله‏عليه‏و‏آله، تجارت است.[15]

ثواب مجاهدت فى سبيل الله بر طالب رزق حلال

شما كه صبح از خانه بيرون آمده‏اى، پيغمبر  صلى‏الله‏عليه‏و‏آله فرمودند: امتم! از در خانه بيرون مى‏رويد، يك كلمه «فى طلب الحلال» فقط همين، بقيه كارها سر جاى خود، كار مردم را راه انداخته‏اى، به مردم رسيده‏اى، آنها را معطل نكرده‏اى، جلوى پايش يك نيم خيز بلند شده‏اى، سلام كرده‏اى، احترام به او گذاشته‏اى، احترام به امت پيغمبر  صلى‏الله‏عليه‏و‏آله، احترام به مردم مؤمن، اين‏ها همه به جاى خود خوب و مطلوب است، همين كه براى رزق حلال از خانه بيرون آمده و برگشتى، رسول خدا  صلى‏الله‏عليه‏و‏آله فرمودند:

«كالمجاهد فى سبيل الله»[16]

گويا در جبهه بوده‏اى و در راه خدا جنگيده‏اى.

ناتوانى از محاسبه ارزش و ثواب اعمال

كدام يك از ما مى‏توانيم محاسبه كنيم كه تا حالا چقدر نصيب‏مان شده است؟ هيچ كدام نمى‏توانيم ارزيابى كنيم.

پيغمبر  صلى‏الله‏عليه‏و‏آله، ائمه  عليهم‏السلام، شهدا، صديقين، اوليا، ادارى، زن و بچه‏دار، كاسب، اين‏ها را كه به بهشت مى‏خواهد ببرد، يك نفرشان را هم ملائكه نمى‏تواند حساب بكند كه چقدر نصيب‏شان شده است؟ خداست ديگر، بى‏نهايت در بى‏نهايت.

« وَسَارِعُواْ إِلَى مَغْفِرَةٍ مِّن رَّبِّكُمْ »[17]

تو بندگى چو گدايان به شرط مزد مكن

 كه دوست خود روش بنده‏پرورى داند[18]

فراق، عذاب اوليا در قيامت

انبيا و ائمه  عليهم‏السلام مى‏گفتند: ما بهشت نمى‏خواهيم، از جهنم تو هم وحشتى نداريم، مولاى ما! مزد ما را فقط رضايت خودت از ما قرار بده. تو از ما راضى باش، كه همه چيز ما تو هستى.

البته آن ديگر بُعد عشقى قضيه است، از بُعد مادى و بدنى و اين حرفها گذشته است:

«فهبنى يا الهى و سيدى و مولاى و ربّى صبرت على عذابك، فكيف اصبر على فراقك»[19]

مگر جهنم تو هفت طبقه نيست؟ على  عليه‏السلام را آنجا ببر حبس كن!

دست و پايش را ببند و در طبقات جهنم جا بده، من رنجيده نمى‏شوم، اما اعلام جدايى از من نكن، من طاقت جدايى و فراق تو را ندارم.

روز قيامت مرا نياورى به ملت نشان بدهى كه من از اين ناراضى هستم. اين از هفت طبقه جهنم تو براى من سخت‏تر است.

اين بُعد عشق مجازى مسأله است. ببين آنجا چه خبر است!

پيغمبر  صلى‏الله‏عليه‏و‏آله فرمود: من وقتى مى‏ميرم، خبر همه كارهايتان مرتب در برزخ به من داده مى‏شود. وقتى گناهانتان را مى‏بينم، نمى‏گذارم دلم بسوزد، فقط به پروردگار مى‏گويم: مولاى من! اين‏ها را ببخش! عفوشان كن! و وقتى كارهاى خوبتان را مى‏بينم، شما را دعا مى‏كنم.

حالا شما در فكرتان اين عشق را تبديل به عشق حقيقى كنيد:

عشق مجازى به حقيقت قوى است

 جذبه صورت كشش معنوى است

ما كه در اين آتش سوزنده‏ايم

 كشته عشقيم و به او زنده‏ايم[20]

پهلوان واقعى از زبان پيامبر  صلى‏الله‏عليه‏و‏آله

يك روزى حضرت  صلى‏الله‏عليه‏و‏آله از مردم پرسيد: شما امت من! به چه كسى پهلوان مى‏گوييد؟ گفتند: يا رسول الله! شخصى كه تا حالا كسى نتوانسته پشتش را به خاك برساند، آن پهلوان است.

پيغمبر  صلى‏الله‏عليه‏و‏آله فرمود: نه. گفتند: پس چه كسى پهلوان است؟ فرمود:

«الذى يملك نفسه عند الغضب»[21]

كسى كه در مقابل اين كم ظرفيت‏ها، از كوره در نمى‏رود و غضب نمى‏كند، او پهلوان است.

توقع از افراد، متناسب با ظرفيت آنها

شما دلتان مى‏خواهد به خانه كه مى‏رويد، همسرتان در تمام خطوط روحى و فكرى با شما ميزان باشد؟ ما اصلاً دو تا انسان اين طورى نداريم.

پيغمبر  صلى‏الله‏عليه‏و‏آله را در ترازو بگذارند، اميرالمؤمنين  عليه‏السلام را آن طرف بگذارند، پيغمبر  صلى‏الله‏عليه‏و‏آله به خاطر روح نبوتش سنگين‏تر است.

على  عليه‏السلام مى‏فرمود: من شاگرد پيغمبر  صلى‏الله‏عليه‏و‏آله هستم. خود پيامبر  صلى‏الله‏عليه‏و‏آله فرمودند:

«الا انه لا نبى بعدى»[22]

پيغمبر  صلى‏الله‏عليه‏و‏آله معلم است، حضرت امير  عليه‏السلام تربيت شده او است.

همين طور زهرا  عليهاالسلام را با على  عليه‏السلام در ترازو بگذارند، على  عليه‏السلام امام «واجب الاطاعه» حضرت زهرا  عليهاالسلام است، حتما سنگين‏تر است.

اين‏ها را انسان بايد ملاحظه كند. اين همسر، برادر، پدر، مادر، آيا همگى بايد با من ميزان باشند؟ نه، چه كسى گفته است؟ من هم نبايد احساس وزن بكنم. آخر من هم مقصر هستم.

وقتى به خانه مى‏روم، همسر يا بچه‏ام، نبايد برخوردشان با من مثل برخورد مردم باشد، من بيرون استاد و دانشمند محترم و دكتر و مهندس هستم؟ من وقتى به خانه مى‏روم، پدرش هستم و اين عناوين كاربردى ندارد.

توجه به خلقت انسان، مانع خودبينى

اميرالمؤمنين  عليه‏السلام مى‏فرمايد: اول نطفه نجس بوديم، الان هم كه حمال بدن هستيم، كه اگر به تكليف خدا عمل بكنيم، آدم هستيم، و آخر هم در قبر مى‏پوسيم، بوى گندمان بلند مى‏شود. مگر ما كه هستيم؟ چه خبر است؟

پيغمبر  صلى‏الله‏عليه‏و‏آله با آن عظمت، در مدت عمر شصت و سه سال خود، يك بار خودش را نگاه نكرد. يك بار نگفت: من پيغمبر  صلى‏الله‏عليه‏و‏آله هستم. هميشه صورت روى خاك مى‏گذاشت و صدا مى‏زد:

«الهى انا عبدك الضعيف الذليل الحقير المسكين»[23]

حفظ آبرو با كنترل غضب

پيغمبر  صلى‏الله‏عليه‏و‏آله مى‏فرمايد:

«من كفّ غضبَه ستر الله عورتَه»[24]

مى‏خواهيد خدا در دنيا و آخرت آبرويتان را نگهدارد؟ غضبناك نشويد و از كوره درنرويد.

والسلام عليكم و رحمة الله و بركاته

 پی نوشت ها:

[14] ـ بحار الأنوار: 101/98، باب 2، حديث 70؛ «قَالَ رَسُولُ اللَّهِ  صلى‏الله‏عليه‏و‏آله رَحِمَ اللَّهُ مَنْ أَعَانَ وَلَدَهُ
عَلَى بِرِّهِ وَ هُوَ أَنْ يَعْفُوَ عَنْ سَيِّئَتِهِ وَ يَدْعُوَ لَهُ فِيمَا بَيْنَهُ وَ بَيْنَ اللَّه.»

بحار الأنوار: 101/92، حديث 12؛ «قَالَ  صلى‏الله‏عليه‏و‏آله مَنْ عَالَ ثَلاَثَ بَنَاتٍ أَوْ ثَلاَثَ أَخَوَاتٍ وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّةُ قِيلَ يَا رَسُولَ اللَّهِ وَ اثْنَتَيْنِ قَالَ  صلى‏الله‏عليه‏و‏آله وَ اثْنَتَيْنِ قِيلَ يَا رَسُولَ اللَّهِ وَ وَاحِدَةً قَالَ وَ وَاحِدَةً.»

بحار الأنوار: 101/91، حديث 9؛ «عَنِ الصَّادِقِ  عليه‏السلام قَالَ إِنَّ اللَّهَ  عز و جل لَيَرْحَمُ الرَّجُلَ لِشِدَّةِ حُبِّهِ لِوُلْدِه.»

[15] ـ وسائل الشيعه: 20/24، حديث 24931؛ «عَنْ أَبِي الْعَبَّاسِ قَالَ سَمِعْتُ الصَّادِقَ  عليه‏السلام يَقُولُ
الْعَبْدُ كُلَّمَا ازْدَادَ لِلنِّسَاءِ حُبّاً ازْدَادَ فِي الاْءِيمَانِ فَضْلاً.»

وسائل الشيعه: 20/24، حديث 24933؛ «عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ  عليه‏السلام قَالَ كُلُّ مَنِ اشْتَدَّ لَنَا حُبّاً اشْتَدَّ لِلنِّسَاءِ حُبّاً.»

[16] ـ عوالى اللآلى: 3/199، حديث 20؛ «و قال  صلى‏الله‏عليه‏و‏آله الكاد على عياله من الحلال كالمجاهد في
سبيل الله.»

دعائم‏الإسلام: 2/15، حديث 9؛ «و عن علي أنه قال ما غدوة أحدكم في سبيل الله بأعظم من غدوته يطلب لولده و عياله ما يصلحهم و قال  عليه‏السلام الشاخص في طلب الرزق الحلال كالمجاهد في سبيل الله.»

[17] ـ آل عمران 3 : 133؛ «و به سوى آمرزشى از پروردگارتان بشتابيد.»

[18] ـ حافظ شيرازى.

[19] ـ مصباح المتهجد: 847، دعاى كميل.

[20] ـ عبدالرحمن جامى.

[21] ـ تحف العقول: 47؛ بحار الأنوار 74/153، باب 7، حديث 93؛ «... وَ قَالَ لَهُ رَجُلٌ أَوْصِنِي
فَقَالَ  صلى‏الله‏عليه‏و‏آله لاَ تَغْضَبْ ثُمَّ أَعَادَ عَلَيْهِ فَقَالَ لاَ تَغْضَبْ ثُمَّ قَالَ لَيْسَ الشَّدِيدُ بِالصَّرْعَةِ إِنَّمَا الشَّدِيدُ الَّذِي يَمْلِكُ نَفْسَهُ عِنْدَ الْغَضَبِ.»

[22] ـ دعاى ندبه.

[23] ـ مصباح المتهجد: 847، دعاى كميل.

[24] ـ الكافى: 2/303 باب الغضب، حديث 6.