این بانوي قهرمان درسال 5هجري در مدینه از مادري چون زهراء وپدري چون علي متولد شد.
پیغمبراكرم نام او را از طرف خداوند، زینب نهاد. بعد فرمود:
«حاضرین به غائبین برسانند كه حرمت این دختر را نگه دارند. زیرا اوهمانند خدیجه كبري است «
هنگامي كه سلمان براي تبریك ولادت زینب به خانة علي رفت ،دید كه علي ساكت و ناراحت است . وقتي علت را پرسید.علي داستان كربلا را براي او تعریف نمود.
آمده است كه در هنگام گریة زینب در طفولیت ، فقط در آغوش حسین آرام مي گرفت . زهراء این قضیه را براي رسول خدا تعریف كرد. حضرت آهي كشید و به گریه افتاد و ماجراي كربلا را براي فاطمه بیان نمود.
در سنین ازدواج با عبداللّه بن جعفر ازدواج نمود و شرط كرد كه هرگاه حسین به سفر برود، او حق داشته باشد كه همسفر برادرش باشد.
او حضور هفت معصوم را درك كرد و خود «مادر شهید و عمة شهید و خواهر شهید و فرزند شهید» بود.
عبادت
او آنچنان اهل عبادت بود «حسین به او فرمود: مرا در نماز شبت فراموش نكن » و « مام سجادفرمود: در اسارت ، عمه ام نمازهاي واجب و مستحب را ترك نكرد و گاهي از گرسنگي نماز را نشسته مي خواند».
صبر
او زني بسیار صبور بود وقتي در گودال قتلگاه گمشدة خود را مي بیند،مي گوید: «اَللّ'هُمَّ تَقَبَّل مِنّ'ا ه'ذَا الْقُرب'ان » بار الها این قرباني را از ما قبول بفرما.
تسلیم و رضا نگر كه آن دخت بتول
در مقتل كشتگان چو فرمود نزول
شكرانه سرود كاي خداوند جلیل
قرباني ما به پیشگاه تو قبول
«در مقابل ابن زیاد كه به زینب گفت : دیدي خدا با برادرت چه كرد؟فرمود: مارأیتُ الاّ جمیلاً من فقط زیبائي و لطف خدا را دیدم».
اي به یكروز مادر دو شهید
وي فداي دو نازنین پسرت
اي كه در طول كمتر از یك روز
ماند هفتاد داغ بر جگرت
آبروي حسین بودي تو
بخدا شد حسین مفتخرت
سهمیه آب خود را در كربلا به كودكان مي داد. و در طول راه كوفه وشام ، سهمیه غذاي خود را به دیگران «
مي داد».
حجاب وعفت
. زني بسیار عفیفه و با حجاب بود. «درمجلس ابن زیاد با دست صورت خود را پوشاند، زیرا مقنعه بر سر و صورت نداشت» «زینب در مجلس یزید خطاب به او گفت : اي فرزند آزاد شده ! آیا از عدالت است كه زنان وكنیزان تو با حجاب باشند، ولي دختران رسول خدا حجاب نداشته باشند».
علم ودانش
زینب كه در دامان علم ناب و خالص الهي تربیت شده بود، عالمه وفهیمه و كنیه اش«عقیله بني هاشم» و«صاحب الشوري» بود. وقتي دردروازه كوفه سخنراني مي كرد، راوي مي گوید گویا علي 7 بود كه خطابه مي خواند. در این هنگام امام سجاد به او فرمود: عمه آرام بگیر! تو عالمه هستي بدون اینكه درس خوانده باشي و فهمیده هستي بدون اینكه از كسي یاد گرفته باشي . وقتي نیزه دار درحالي كه سرمقدس امام را بر نیزه زده بود،رجز مي خواند كه :منم صاحب قاتل كسیكه نیزه دراز داشت !منم قاتل كسیكه ....زینب بر او فریاد زد وفرمود:اینهارانگو!بلكه بگو:منم كشندة كسیكه در گهواره جبرئیل رشد كرد!منم قاتل كسیكه میكائیل واسرافیل ،خادم او بودند!منم قاتل كسیكه ازشهادتش ،عرش رحمن به لرزه درآمد...!
«ابن عباس از زینب حدیث نقل مي كرد ومي گفت :حَدَّثَني عَقیلَنا زَیْنَب بِنْتِ عَلِي»
رحلت
بعد از حادثة كربلا، او در مجالس و محافل ، سخنراني مي كرد و علیه حكومت وقت افشاگري مي نمود. خبر به یزید رسید و او دستور تبعید زینب را به شام (و طبق روایتي به مصر) صادر كرد. زینب بعد ازیكسال از حادثة كربلا،در سن56 سالگي درگذشت.
نویسنده : محمد تقي صرفي
