هر کس در هر زمان و هر مکان می تواند با یگانه معبود خود ارتباط برقرار نماید. ارتباط قلبی، صمیمی و عاشقانه. آری آنگاه که قلبی می شکند، اشکی می ریزد و دل به شوق وصال معشوق ره می پوید، می توان اذعان نمود که این لحظه، شیرین ترین لحظه ی عبادت است و دل شکسته بنده قیمت پیدا کرده و خریداری همچون خدا دارد.
در این نوشتار قصد داریم تحلیل مختصری از ارتباط با خدا داشته باشیم. و برخی از راههایی را بررسی کنیم که برای ارتباط با خداوند متعال به ما کمک می کند.
اصولا روح هر عبادتى ارتباط و قرب به خدا است و این امر با نماز، روزه، دعا، نیایش و راز و نیاز در درگاه خداوند کریم میسر خواهد شد. البته ارتباط با خدا مشروط به زمان و مکان خاصی نیست، هر چند بعضی از زمان ها مانند نیمه شب بهترین زمان ارتباط با خدا است، و یا عده ای با دعای بعد از نماز و یا در حال روزه داری بهتر ارتباط برقرار می کنند و یا عده ای دیگر تلاوت قرآن را بهترین راه ارتباط با خدا می دانند.
ما در این مقاله به بررسی برخی از راههای ارتباط با خدا می پردازیم:
الف) شناخت
اولین گام برای ارتباط با خداوند، شناخت خدا، خود و جهان است. انسان باید، معرفت خویش را نسبت به این امور بالا ببرد و هر چه شناختش بالاتر رود، مقاومت او در برابر گناهان و اطاعت او نسبت به دستورات خدا بیشتر می شود. این شناختها، همان طور كه در روایات هم به آن تصریح شده است، با فكر و تأمل و مطالعه و سؤال از دیگران، آرام آرام برای انسان حاصل می شود. این مرحله از ارتباط با خدا، نقش حساسی را در رسیدن به خدا ایفا می كند.
ب) انجام واجبات و ترك گناهان
برای رسیدن به خدا، اولین گام عملی، انجام دادن واجبات و ترك تمام گناهان است و برای راه پیدا كردن به درگاه ربوبی، اصلی ترین و مهم ترین گام، همین است.
اگر كسی تمام واجباتش را انجام دهد و گناهان را ترك كند، بنده صالح خداوند است و خداوند را در آنچه دستور داده، اطاعت كرده است و رابطه صمیمی با خداوند پیدا خواهد كرد ولو اینكه مستحبات را انجام ندهد.
ذكر خدا، عبارتست از یك حالت خدابینی روحانی و توجه باطنی به خدای جهان، كه در آن بنده خدا را حاضر و ناظر و خودش را در محضر پروردگار جهان بداند؛ در نتیجه كسی كه این چنین خدا را یاد كند، به دستورات خدا عمل می كند، و واجبات را انجام می دهد و محرمات را ترك می كند.
امام سجاد علیه السّلام می فرمایند: كسی كه به واجبات خدا عمل كند، او بهترین مردم است. (كافی، ج 2، ص 81) و همین جهاد او با گناهان باعث می شود كه خداوند راههای هموارتری جلوی گام او نهد و بیشتر و بیشتر به خدا نزدیك می شود. در قرآن آمده است كه: والذین جاهدوا فینا لنهدینهم سبلنا: كسی كه در راه ما مجاهده كند، هر آینه او را به راههای خود هدایت می َكنیم. (عنكبوت/ 69)
ج) انجام مستحبات و نوافل
بعد از اینكه انسان كاملاً به واجبات عمل كرد و گناهان را ترك كرد، به اندازه توان خود به مستحبات مشغول شود. البته شخص می تواند این دو مرحله را با هم انجام دهد و هیچ منافاتی بین این دو مرحله نیست. حضرت علی علیه السّلام در این باره می فرمایند: نزدیك شونده به خدا، با ادای واجبات و مستحبات، سودهایش دو چندان است. (غررالحكم، ج 1، ص 108، ح 2079)
البته اگر انجام مستحبات به واجبات، صدمه بزند، باید ترك شود. اول باید واجبات را انجام داد، سپس در صورت توان، به مستحبات و نوافل مشغول شد. امام علی علیه السّلام در حدیثی در این باره می فرماید: مستحبات، چنانچه به واجبات زیان رساند، موجب قرب به خدا نشوند. (نهج البلاغه، حكمت، 39)
و خلاصه اینکه انسان با انجام مستحبات، خدایی می شود و خدا را در تمام زندگی خود حاضر می یابد.
د) ذكر و یاد خدا
یاد خدا به منزله روح عبادتها و بزرگترین هدف تشریع آنها می باشد؛ زیرا ارزش هر عبادت، به مقدار توجه و یاد بنده، نسبت به خداست. انسان سالك، به وسیله ذكر، به تدریج از دنیای ماده بالا می رود و به عالم صفا و نورانیت قدم می گذارد و كامل و كامل تر می شود، تا به مقام قرب حق تعالی نائل گردد. در آیات و احادیث درباره ذكر و یاد خدا سفارشهای فراوانی شده است.
باید توجه داشت که ذكر خدا، عبارتست از یك حالت خدابینی روحانی و توجه باطنی به خدای جهان، كه در آن بنده خدا را حاضر و ناظر و خودش را در محضر پروردگار جهان بداند؛ در نتیجه كسی كه این چنین خدا را یاد كند، به دستورات خدا عمل می كند، و واجبات را انجام می دهد و محرمات را ترك می كند. (خودسازی، ص 168)
خلاصه آنکه:
اینها فقط نمونه های مختصری بود که عرض کردیم وگرنه هر کس در هر زمان و هر مکان می تواند با یگانه معبود خود ارتباط برقرار نماید. ارتباط قلبی، صمیمی و عاشقانه. آری آنگاه که قلبی می شکند، اشکی می ریزد و دل به شوق وصال معشوق ره می پوید، می توان اذعان نمود که این لحظه، شیرین ترین لحظه ی عبادت است و دل شکسته بنده قیمت پیدا کرده و خریداری همچون خدا دارد. نتیجه آنکه هر زمان و هر مکان می توان با معبود خود ارتباط برقرار نمود و از او طلب کرد هر آنچه را که دل طلبد.
منابع:
سایت اندیشه قم
سایت اسلام کوئیست
کافی ج 2
غررالحكم، ج 1
منبع : سایت اندیشه قم
