نخستین کسی که وارد جهنم می شود!

آیا فکر کرده‌اید چه کسی می‌تواند منفورترین مخلوق خدا شود؟ انسانی که قرار بوده است جانشین خداوند در روی زمین باشد. امانتی را که خدا به او سپرده دست گیرد حال بشود منفورترین مخلوق!!! چگونه؟

در روایتی از امام علی علیه السلام است: منفورترین مخلوقات نزد خدا غیبت کننده است. (غررالحکم، ج 2، ص 824) یعنی با گناه غیبت انسان جز منفورترین مخلوقات خدا می‌گردد.

اما غیبت به چه معناست؟ غیبت عبارت است از: سخن گفتن پشت سر دیگران به گونه‌ای که غیبت شونده راضی و خشنود نباشد ... شرایط تحقق غیبت عبارت است از:
1. فردی که از او غیبت می‌شود در جمع حاضر نباشد.

2. آن سخن عیب و نقص محسوب شود.

3. این عیب از عیوب پنهان باشد.

4. فرد از شنیدن آنچه در موردش گفته می‌شود کراهت داشته باشد.

خیلی از افراد می گویند من غیبت او را نکردم چون واقعاً او چنین خصلتی را داشت در حالی که این هم غیبت حساب می‌شود در روایت آمده است: آیا می دانید غیبت چیست؟ عرض کردند: این که از برادرت چیزی بگویی که دوست ندارد. عرض شد: اگر آنچه می گویم در برادرم بود چه؟ فرمودند: اگر آنچه می گویی در او باشد، غیبتش کرده‌ای و اگر آنچه می گویی در او نباشد، به او تهمت زده‌ای. (مجموعه ورام ج 1، ص 118)

عواقب غیبت کننده

غیبت کننده عواقب بسیاری دارد در ذیل سه مورد را با روایات بیان می‌کنیم:

1- محرومیت از بهشت

گناه غیبت موجب می‌شود عبادت‌های غیبت کننده در پرونده غیبت شونده نوشته شود یا اگر عبادتی ندارد گناهان غیبت شونده به پرونده غیبت کننده منتقل شود.
رسول اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: کسی که از مؤمن به آنچه در او هست غیبت کند، خداوند آن دو را در بهشت جمع نمی‌کند و کسی که مؤمنی را به چیزی که در او نیست غیبت کند عصمت بین آن دو قطع می‌گردد و غیبت کننده برای همیشه در جهنم خواهد بود و جهنم بدفرجامی است. (وسائل الشیعه، ج 8، ص 599)

2. نخستین جهنمی

امام صادق علیه السلام فرمود: غیبت، حسنات را می‌خورد همانطور که آتش هیزم را می‌خورد، خداوند بزرگ به موسی وحی می‌فرمود: غیبت کننده اگر توبه کند آخرین کسی است که وارد بهشت می‌شود، و اگر توبه نکند نخستین کسی است که وارد آتش می‌گردد. (بحارالانوار، ج 75، ص 257)

3. شریک شیطان

امام صادق علیه السلام فرمود: کسی بدون اینکه برادر مؤمنش به او ظلمی کرده باشد غیبت او را بکند شریک شیطان است. (بحارالانوار، ج 75، ص 25)
اگر انسان عواقب غیبت کردن را بداند دیگر حاضر نیست تن به این گناه کبیره بدهد، گناهی که از باب انگیزه هائی همچون بخل و حسد و کینه توزی و عداوت و خود برتربینی و... باشد.

انسان باید از طریق خودسازی و تفکر در عواقب سوء این صفات زشت و نتایج شومی که به بار می‌آورد، و از طریق ریاضت نفس این آلودگی‌ها را از جان و دل بشوید، تا بتواند زبان را از آلودگی به غیبت باز دارد.

کسانی که چشمشان باز است؛ زشتی عمل را می‌بینند

غیبت، ریختن آبرو است و آبرو که رفت، قابل جبران نیست. همان گونه که گوشت مرده، اگر کنده شود، قابل جبران نیست.
اگر مالی گم شود، قابل جبران است امّا آبرو که رفت، دیگر جبرانش سخت است و تفاوتی هم نمی‌کند که به قصد جدّی باشد یا از روی شوخی و مزاح، زیرا در هر دو صورت، آبروی طرف می‌ریزد و..... (تفسیر نور، ص 30)

روزی رسول خدا (صلی الله و علیه و آله) به یکی از صحابه خود که روزه گرفته بود فرمود: گوشت خورده‌ای و دهانت بوی گوشت می‌دهد. برو روزه‌ات را افطار کن. آن شخص گفت من چیزی نخورده‌ام. اما وی غیبت کرده بود و طبق آیه قرآن که در سوره حجرات آمده است: اگر کسی غیبت بکند انگار گوشت برادر مرده خود را خورده است. «پشت سر یکدیگر بد مگویید. آیا یکی از شما دوست می‌دارد که گوشت برادرش را در حالی که مرده است، بخورد؟ پس آن را ناخوش می‌دارید، و از خدا پروا کنید، که خدا بسیار توبه پذیر و مهربان است.» (آیه 12)

چرا قرآن، غیبتِ دیگران را به خوردن گوشت برادر مرده تشبیه کرده است؟
1. مُرده، روح ندارد تا از خود دفاع کند و شخصی هم که مورد غیبت قرار می‌گیرد، حضور ندارد تا از خود دفاع کند.
2. غیبت، ریختن آبرو است و آبرو که رفت، قابل جبران نیست. همان گونه که گوشت مرده، اگر کنده شود، قابل جبران نیست.

اگر مالی گم شود، قابل جبران است امّا آبرو که رفت، دیگر جبرانش سخت است و تفاوتی هم نمی‌کند که به قصد جدّی باشد یا از روی شوخی و مزاح، زیرا در هر دو صورت، آبروی طرف می‌ریزد و..... (تفسیر نور، ص 30)

غیبت کننده اگر توبه کند آخرین کسی است که وارد بهشت می‌شود، و اگر توبه نکند نخستین کسی است که وارد آتش می‌گردد.

واقعاً اگر انسان با چشم بصیرت و حقیقت بین، به این آیه می‌نگریست و تفکر می‌کرد شاید اصلاً حاضر نبود تن به غیبت دهد چرا که یک غیبت در روز قیامت باعث می‌شود بسیاری از حسنات انسان از بین برود: «روز قیامت فردی را می‌آورند و او را در پیشگاه خدا نگه می‌دارند و کارنامه‌اش را به او می‌دهند، اما حسنات خود را در آن نمی‌بیند. عرض می‌کند: الهی! این کارنامه من نیست! زیرا من در آن طاعات خود را نمی‌بینم! به او گفته می‌شود: پروردگار تو نه خطا می‌کند و نه فراموش. عمل تو به سبب غیبت کردن از مردم بر باد رفت. سپس مرد دیگری را می‌آورند و کارنامه‌اش را به او می‌دهند. در آن طاعت بسیاری را مشاهده می‌کند. عرض می‌کند: الهی! این کارنامه من نیست! زیرا من این طاعات را بجا نیاورده‌ام! گفته می‌شود: فلانی از تو غیبت کرد و من حسنات او را به تو دادم.» (جامع الأخبارص 147)

گناه غیبت موجب می‌شود عبادت‌های غیبت کننده در پرونده غیبت شونده نوشته شود یا اگر عبادتی ندارد گناهان غیبت شونده به پرونده غیبت کننده منتقل شود. داستانی در این باره نقل شده که شخصی در مجلسی از عالمی غیبت کرده بود آن عالم برای آن شخص سینی خرمایی فرستاد و از او سپاسگزاری نمود و به وی گفت از اینکه حسنات خود را وارد کارنامه من نمودی خواستم از شما تشکر کنم.

نتیجه گیری

اگر با دید عقل بنگریم واقعاً یک انسان عاقل حاضر است با بدگویی از یک نفر پیش دیگران خریدار جهنم باشد، خود را از بهشت محروم گرداند، باعث شود حسناتش به سیئات تبدیل گردد، گوشت برادر مرده بخورد، نماز و روزه‌اش قبول نشود... شاید آنقدر غرق در دنیا شده‌ایم که یادمان رفته بر روی اعمال خود بیندیشیم اگر واقعاً اندیشه کنیم جایی برای گناه غیبت نمی‌ماند.

منابع:
قرآن کریم
وسائل الشیعه
بحارالانوار
غررالحکم
تفسیر نور
جامع الاخبار
مجموعه ورام
مریم نساج