داستان جوانان غبطه برانگیز!

در برخی از روایات در مورد یاران حضرت مهدی عجّل الله تعالی فرجه الشریف، آمده که اکثر آنان جوان هستند. منظور از جوانی اشاره به روحیه ی جوانی، آمادگی و توانمندی یاران حضرت برای دفاع از مولا باشد. جوانمردی را تمرین کنیم که یاران مولای موعود ما نیز، جوانمردند.
زود اقدام کردن او؛ این که اهل احتیاط نیست و به دل ماجرا می زند، پاک بودن و آلوده نشدن قلب نورانی اش، از ویژگی های زیبای اوست، شور، هیجان و عدم خستگی با وجود تلاش زیاد، به زیباییش می افزاید. طراوت چهره و الگوگیری آسان او از معلمان خود، دوست داشتنی ترش کرده و جدا شدن راحت او از بدی های دنیا و حرکت به سوی خوبی ها، تاجی زیبا بر سرش گذاشته است. به نظر شما بزرگواران این خصوصیات متعلق به کیست؟ آری جوان. امام صادق علیه السّلام فرمود: «جوانان را دریاب! آنان زودتر از دیگران به کارهای خیر روی می آورند» (کافی، کلینی، ج15، ص231)
جوان با دل نورانی خود، آماده ی دفاع از ولیّ خداست؛ عاشق است و مشتاق گوشه چشمی از محبوب خود؛ به همین دلیل تمام شور و نشاط و طراوت جسم و جان خود را برای جان فشانی آماده کرده و بدون تعلّل و احتیاط اقدام می کند.
مانند جوانانی که برای حمایت از حبیب الله در صدر اسلام همراه ایشان ماندند و از آزار و شکنجه نترسیدند. رسول رحمت صلّى اللّه علیه وآله فرمودند: خداوند مرا به پیامبری برانگیخت؛ جوانان با من پیمان بستند و بزرگسالان به مخالفتم برخاستند. (سفینه البحار، محدث قمی، ج2، ص ٍ176)
قرآن و جوانی
جوان با دل نورانی خود، آماده ی دفاع از ولیّ خداست؛ عاشق است و مشتاق گوشه چشمی از محبوب خود؛ به همین دلیل تمام شور و نشاط و طراوت جسم و جان خود را برای جان فشانی آماده کرده و بدون تعلّل و احتیاط اقدام می کند.
خداوند از جوانمردانی در قرآن عزیز صحبت فرموده که این خصوصیات آنان باعث شد، هم رنگ جامعه نشوند و راه فطرت خود را بپویند؛ جوانمردانی چون حضرت ابراهیم خلیل الله (انبیا 60) همسفر حضرت موسی علیه السّلام (کهف 60) که امکان دارد وصی ایشان «یوشع بن نون» باشد؛ که چون همواره در سفر و غیر سفر همراه و پیرو ایشان بوده و خدمتشان می کرده تا از او علم و دانش بیاموزد «فتی» نامیده شده است. (مجمع البحرین، ماده« فتى» ج 1، ص 325 و نیز ر.ک: تفسیر ابو الفتوح رازى، ج 7، ص 355)
و یا اصحاب کهف، همان جوانمردانی که مجبور به کناره گیری از جامعه شدند؛ زیرا جوان تمام راه ها را برای ترویج نام محبوب خود، امتحان می کند؛ راه پیش پای آنان، در آن دوران رهبانیت بود. زیرا دل پاک و معصومشان تحمّل آلودگی های شرک را نداشت و وقتی امکان و امید اصلاح جامعه نبود در فساد آنان هضم نشدند. دلشان گیر دنیا نبود که مهاجرت سخت باشد. مومن بودند و این ایمان باعث رشد بیشترشان شد. « ...آمَنُوا بِرَبِّهِمْ وَ زِدْناهُمْ هُدىً» (سوره کهف، 13)
خوش فکری، ایمان و تقوا نشانه ی جوانی
حال نمونه هایی از فتی (جوان) را از دید بزرگ ترین جوانمرد عالم بشنویم: رسول خدا صلّى اللّه علیه وآله، با پوششی از یک عبای رنگین (زیبا) با یک اعرابی روبرو شدند؛ او به دردانه ی خلقت گفت: یا محمّد! شما در حالى به طرف من آمدید كه گوئى «فتی» (جوان) هستید؟! حضرت فرمود: «نعم یا أعرابى! أنا الفتى، ابن الفتى، اخ الفتى» بله ای اعرابی! من جوان، پسر جوان و برادر جوان هستم.
ایشان پرسید: این که خودتان جوانمرد هستید، صحیح است؛ امّا چگونه فرزند و برادر جوانمرد هستید؟! حضرت به آیه 60 سوره انبیاء، تمسک کرده و فرمودند: من فرزند ابراهیم علیه السّلام هستم، و ابراهیم جوانمرد بود و در روز (جنگ احد) منادى از آسمان ندا داد: «لا سیف إلّا ذو الفقار، و لا فتى إلّا على» شمشیرى نیست جز ذو الفقار، و جوانمردى نیست جز على، پس على برادر منست و من برادر على علیه السّلام هستم. (معانى الاخبار، ص 118)
ابن منظور لغت شناس معروف در این مورد می فرماید: (فتى) به معناى جوان و تازه سن نیست، بلكه به معناى انسان كامل و عاقل و شخص نیرومند و قوى و با شخصیّت و خوش فكر و نیك اندیش است. (لسان العرب، ماده« فتى»)
مولای ششم عزیزمان به سلیمان بن جعفر همدانى فرمودند: اى سلیمان «فتى» چه كسى است؟ گفتم: فدایتان شوم! كلمه «فتى» در نزد ما به معنى جوان است، پاسخ دادند: آیا ندانسته اى كه تمامى اصحاب كهف، پیر بودند ولى خداوند آن ها را به وسیله ی ایمانشان «فتیه» (جوانمردان) نامیده است. اى سلیمان: كسى كه به خدا ایمان بیاورد، و متّقى و پرهیزكار باشد جوانمرد است. «نحَّنُ نَقُصُّ عَلَیْكَ نَبَأَهُم بِالْحَقّ إِنَّهُمْ فِتْیَةٌ آمَنُوا بِرَبِّهِمْ وَ زِدْناهُمْ هُدىً» ما داستان آنان (اصحاب کهف) را به درستی برای تو حکایت می کنیم؛ آنان جوان مردانی بودند که به پروردگارشان ایمان آوردند و ما بر هدایتشان افزودیم (كهف، 13) (برگرفته از زمینه سازان انقلاب جهانى حضرت مهدى علیه السّلام از دیدگاه روایات اسدالله هاشمى شهیدى، ص 362)
جوانمردی و یاری موعود عجّل الله تعالی فرجه الشریف
مولای ششم عزیزمان به سلیمان بن جعفر همدانى فرمودند: اى سلیمان «فتى» چه كسى است؟ گفتم: فدایتان شوم! كلمه «فتى» در نزد ما به معنى جوان است، پاسخ دادند: آیا ندانسته اى كه تمامى اصحاب كهف، پیر بودند ولى خداوند آن ها را به وسیله ی ایمانشان «فتیه» (جوانمردان) نامیده است. اى سلیمان: كسى كه به خدا ایمان بیاورد، و متّقى و پرهیزكار باشد جوانمرد است
در مورد این جوان مردان مومن و پاک، روایات غبطه برانگیزی وجود دارد؛ این که آنان جزء اصحاب مولای عزیز ما مهدی عجّل الله تعالی فرجه الشریف می باشند. حضرت على علیه السّلام فرمودند: «پس از گذشت سه روز از ظهور و قیام حضرت مهدى علیه السّلام عده اى از سپاهیان اسلام جهت نبرد با رومیان عازم انطاكیه مى شوند. آنها صندوق مقدّس را از غار انطاكیه بیرون مى آورند كه نسخه اصلى تورات و انجیل در داخل آن است. پس رومیان به طرف ساحل دریا حمله مى كنند، در این هنگام خداوند جوانان اصحاب كهف را برمى انگیزد. دو نفر از آن جوانان به نام هاى ملیخا و خملاها از پیروان امام مهدى علیه السّلام هستند و خود را تسلیم آن حضرت مى كنند» (بحار الانوار، ج 52، ص 275)این جایزه ی افرادی است که با خداوند معامله می کنند؛ کسانی که خلاف جریان منفی جامعه حرکت کنند و شجاعانه از بدی بگریزند. الحمدلله در روزگار ما نیز هستند افرادی که خیلی از امکانات و ثروت کشور خود را از دست داده و با سختی زندگی دنیایی را می گذرانند؛ اما حسّ نزدیکی به الله و دوری از شیطان، قلبشان را نورانی و قوی نگه می دارد.
البته هجرت، همیشه به معنی انتقال از مکانی به مکانی دیگر نیست؛ بلکه می توان با هجرتی زیبا، با بدی ها قهر و از آنان دوری نمود. «[ای پیامبر] و بر طعن و یاوه گویى كافران و مكذّبان صبور و شكیبا باش و به طرزى نیكو (كه مقتضاى مدارا و حلم و بزرگوارى است) از آنان دورى گزین» (مزمل 10)
در برخی از روایات ارزشمند ما، در مورد یاران حضرت مهدی عجّل الله تعالی فرجه الشریف، آمده که اکثر آنان جوان هستند «یاران حضرت، همه جوان هستند و افراد کهن سال و پیر، مانند سرمه در چشم و نمک در غذا اندک می باشند» (الغیبه، نعمانی، ص 316) اما دور از تصور نیست که با توجه به ساختار زبان روایات که برای انتقال معارف اهل بیت علیهم السّلام در جامعه به کار گرفته می شوند و با توجه به مسائلی که مطرح شد، منظور از جوانی اشاره به روحیه ی جوانی، آمادگی و توانمندی یاران حضرت برای دفاع از مولا باشد.
خلاصه سخن:
جوانی دوران زیبای حرکت، نشاء پاکی، عدم دلبستگی به دنیا، شجاعت، عدم همرنگی با جماعت و ... است؛ دورانی که گاهی در دل برخی تا آخر عمر می ماند و در لغت عرب گاهی از آن به «فتی» تعبیر می شود؛ لغتی که شایسته ی بزرگانی چون حضرت ابراهیم، رسول رحمت، امیرالمومنین و اصحاب کهف علیهم السّلام است. جوانمردی را تمرین کنیم که یاران مولای موعود ما نیز، جوانمردند.

خدیجه همتیان پور فرد