سه اثر عجیبِ دعا برای غیر

در تمام موارد پیامبر (صلی الله و علیه وآله) واسطه در جواب قرار گرفته و آن سئوالات را پاسخ می فرمود اما در یک مورد هیچ واسطه ای در کار نیست و رسول خدا (صلی الله و علیه وآله) هم با آن همه عظمت واسطه نیست و آن هنگامی است که ...

ماه مبارک رمضان، ماه تلاوت قرآن و ماه دعا است اهل معرفت می گویند این ماه، ماه سیر إلی الله تعالی و دار ضیافت الله و سلوک معنوی است. «قرآن» که کلام الله است، در این ماه بر پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) نازل شده است و بزرگان از آن به «قرآن نازل» تعبیر می کنند؛ «دعا» هم که در این ماه بسیار مورد سفارش است، از آن نیز به «قرآن صاعد» تعبیر می کنند.
در میان اعمال عبادی، دعا از اهمیت ویژه ای برخوردار است چرا که بهترین و والاترین کارها نزد خداوند است. دعا نشان دهنده ی شناخت و معرفت خالق است دعا بیانگر عجز و ضعف انسان در برابر خداوند است. لذا روزانه ده بار واجب است دعا کنیم و بگوییم اهدنا الصراط المستقیم
دعا وسیله ی جذب اعتنای ربوبی و زمینه جلب رحمت الهی است.
« قُلْ مَا یَعْبَأُ بِکُمْ رَبِّی لَوْلا دُعَاوُکُمْ » (فرقان، 77) ای پیامبر! به مردم بگو: اگر دعای شما نباشد, پروردگارم هیچ اعتنا و توجه و نظری به شما نکند.
نکته ای بسیار زیبا
با دقت در آیات قرآن، نکته ای بسیار زیبا در این مورد به دست می آید و آن اینکه هرگاه کسی از پیامبران سئوالی نموده خداوند جواب آن سئوال را توسط همان پیامبر به او اطلاع داده مثلاً: از روح «یَسئلونک عن الروح» یا انفال: «یسلونک عن الانفال» یا اهله «یسئلونک عن الاهله» یا قیامت «یسئلونک عن الساعة» یا مسائل اختصاصی «یسئلونک عن المحیض» سئوال می شد و ...
در تمام این موارد پیامبر (صلی الله و علیه و آله) واسطه در جواب قرار گرفته و آن سئوالات را پاسخ می فرمود اما در یک مورد هیچ واسطه ای در کار نیست و رسول خدا (صلی الله و علیه و آله) هم با آن همه عظمت واسطه نیست و آن هنگامی است که بنده دعا می کند: اذا سَئلَکَ عبادی عنی فَانی قریب اُجیبُ دَعوَةَ الداع اذا دعان. هرگاه بندگانم راجع به من از تو سئوال می کنند و سراغ مرا می گیرند و مرا می خوانند «فَانی» بدون اینکه به پیامبر (صلی الله و علیه و آله) بفرماید تو بگو. می فرماید: پس من نزدیکم دعای دعاکننده را پاسخ می دهم.
از این موضوع می فهمیم که خداوند بزرگ چقدر ما را دوست دارد او مشتاق شنیدن دعای بندگان است گاهی اینقدر از دعا کردن بنده خوشش می آید که استجابت آن دعا را به تأخیر می اندازد تا اصرار بندہ خودش را ببیند.
امام صادق (علیه السلام) می فرمایند: خدا بدش می آید که بندگان بر یکدیگر در انجام حاجت اصرار ورزند ولی اصرار را نسبت به خودش دوست دارد، خداوند عزوجل دوست می دارد که از او درخواست شود و آنچه نزد اوست خواهش شود.
سه اثر عجیبِ دعا برای غیر
در یک مورد هیچ واسطه ای در کار نیست و رسول خدا (صلی الله و علیه و آله) هم با آن همه عظمت واسطه نیست و آن هنگامی است که بنده دعا می کند: اذا سَئلَکَ عبادی عنی فَانی قریب اُجیبُ دَعوَةَ الداع اذا دعان. هرگاه بندگانم راجع به من از تو سئوال می کنند و سراغ مرا می گیرند و مرا می خوانند « فَانی» بدون اینکه به پیامبر (صلی الله و علیه و آله) بفرماید تو بگو. می فرماید: پس من نزدیکم دعای دعاکننده را پاسخ می دهم.
از پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله) است که فرمود: «مَا مِنْ عَبْدٍ دَعَا لِلْمُوْمِنِینَ وَ الْمُوْمِنَاتِ إِلَّا رَدَّ اللَّهُ عَلَیْهِ مِثْلَ الَّذِی دَعَا لَهُمْ مِنْ کُلِّ مُوْمِنٍ وَ مُوْمِنَةٍ مَضَی مِنْ أَوَّلِ الدَّهْرِ أَوْ هُوَ آتٍ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَة» [بحارالأنوار، ج90، ص386]
هیچ بنده َای نیست که برای مرد یا زن مومنی دعا کند، مگر این که خداوند از جانب هر مرد و زن مومنی که در گذشته بوده است یا در آینده تا روز قیامت می آید، مانند آنچه را که دعا کرده است به او باز می گرداند. چنین کسی انگیزه اش از حذف خود در دعا این است که نمی خواهد چند برابر دعای تضمین شده را رها کند.
در روایتی است که حمّاد از اصحاب امام صادق (علیه السلام) می گوید: «قُلتُ لِأبی عَبدِالله (علیه السلام) أَشْغَلُ نَفْسِی بِالدُّعَاءِ لِإِخْوَانِی وَ لِأَهْلِ الْوَلَایَةِ فَمَا تَرَى فِی ذَلِکَ»؛ به حضرت عرض کردم من خودم را به دعای برای برادرانم و پیروان اهل بیت مشغول می کنم؛ کارم این است که برای آنها دعا می کنم و هیچ نظری به خودم ندارم. شما درباره روش من چه می فرمایید؟ حضرت ابتدا در جواب فرمودند: «إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى یَسْتَجِیبُ دُعَاءَ غَائِبٍ لِغَائِبٍ»؛ خداوند دعای شخصی را که دارد پشت سر دیگری دعا می کند، مستجاب می کند. بعد هم فرمودند: «وَ مَنْ دَعَا لِلْمُوْمِنِینَ وَ الْمُوْمِنَاتِ وَ لِأَهْلِ مَوَدَّتِنَا رَدَّ اللَّهُ عَلَیْهِ مِنْ آدَمَ إِلَى أَنْ تَقُومَ السَّاعَةُ لِکُلِّ مُوْمِنٍ حَسَنَة» [وسائل الشیعة، ج7، ص110] هر کس برای مردان و زنان مومن و برای دوستداران ما دعا کند، خداوند از زمان آدم تا قیامت به ازای هر مومن ثوابی به او عنایت می کند.
منابع:
سایت حوزه
بیانات حجت الاسلام مهران جامعی
بیاناتی از آیت الله مجتبی تهرانی