عدىّ بن حاتم و مسأله انصاف‏

عدى از با وفاترين ياران اميرالمؤمنين عليه السلام و از عاشقان دلباخته آن حضرت بود.
عدى به دست پيامبر صلى الله عليه و آله ايمان آورد و در جمل و صفين و نهروان در ركاب امام على عليه السلام براى اعتلاى كلمه حق جنگيد و در جمل يك چشمش را در راه خدا از دست داد.
زمانى بين او و معاويه ملاقات دست داد، معاويه به او گفت: فرزندانت چه شدند؟
گفت: همه آن‌ها در ركاب على شهيد شدند. معاويه گفت: على در حق تو انصاف روا نداشت كه فرزندانش زنده ماندند، ولى فرزندان تو در ركابش كشته شدند. عدى گفت: آه كه من انصاف را در حق على رعايت نكردم كه او در محراب عبادت شهيد شد و من هنوز زنده‌ام!!
معاويه گفت: بدان كه هنوز قطره‌اى از خون عثمان باقى است و آن قطره خونخواهى نشود مگر به خون شريفى از اشراف يمن.
عدى گفت: سوگند به خداى، آن دل‌ها كه از خشم و غضب نسبت به تو آكنده بود هنوز در سينه‌هاى ماست و آن شمشيرها كه با آن‌ها با تو مى‌جنگيديم اكنون بر دوش‌هاى ماست، اگر قدمى از طريق خديعت به ما نزديك شوى قدمى براى ريشه كن كردن شرّت به تو نزديك شويم، دانسته باش كه قطع حلقوم و سكرات مرگ بر ما آسان‌تر است از اين كه سخن ناهموار در حق محبوبمان على بشنويم .