جلسه ششم سه شنبه (5-5-1395)
(مشهد حسینیه همدانیها)عناوین این سخنرانی
با کلیک روی هر عنوان به محتوای مربوط به آن هدایت می شوید
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله رب العالمین صلاة و السلام علی سید الانبیاء و المرسلین حبیب الهنا و طبیب نفوسنا ابی القاسم محمد صلی الله علیه و علی اهل بیته الطیبین الطاهرین المعصومین المکرمین.
یک مرحله از رحمت رحیمیه وجود مبارک حضرت حق ویژه تائبان است. کسانی که مدتی گرفتار گناه بودند، گرفتار معصیت بودند، یا گناه مالی یا گناه بدنی، یا گناه حقوقی، ولی با لطف خداوند بیدار شدند، بینا شدند، به فکر آخرت خود افتادند و توبه کردند. خدا به آنها رحیم است که در آیات قرآن مطرح است یعنی دیگر از آنها خشمگین نیست، غضبناک نیست، با توبه کردنشان بنای جریمه کردن آنها را ندارد و به خاطر توبهشان پاداش هم به آنها عنایت میکند این مجموعه رحمت خداست.
درباره تائبان واقعی یعنی آنهایی که توبه جدی میکنند ودیگر نمیخواهند به گناهان گذشته برگردند میخواهند راهشان را به سوی خدا ادامه بدهند اهل بندگی بشوند، اهل عبادت بشوند، اهل پاکی بشوند، اهل خدمت به بندگان خدا بشوند در اصول کافی در جلد دوم این روایت بسیار مهم را درباره آنها مرحوم کلینی نقل کرده است که سه چیز خداوند به تائبان واقعی عطا کرده که اگر این سه چیز را به کل مخلوقات عالم عطا میکرد کل مخلوقات بهرهمند میشدند.
خب این هدیه عجیبی است به اهل توبه که خداوند متعال سه حقیقت را به آنها عطا میکند که اگر این سه حقیقت به تمام مخلوقات عطا میشد آنها جیبشان پر میشد بهرهمند میشدند، اما حقیقت اول که هر سه هم در قرآن مجید است ان الله خیلی آیه عاطفی است خیلی یکی از آیاتی است که در قرآن مجید دریا دریا عاطفه در آن موج میزند محبت در آن موج میزند، ان الله یحب التوابین اول، و یحب المتطهرین.
خدا یقینا، یقینا معنی آن ان اول آیه است ان یعنی یقینا یعنی بیبرو و برگرد یعنی بیتردید خدا عاشق توبهکنندگان واقعی است و عاشق آنهایی است که همه نوع طهارت را در خودشان جمع میکنند، طهارت بدن، طهارت لباس، طهارت فکر، طهارت نیت، طهارت باطن، طهارت زبان، متطهرین که آیه شریفه فقط شامل طهارت با آب نمیشود که حالا هر کسی برود حمام سر تاپای بدنش را شستشو بدهد و صابون بزند و کیسه بزند این میشود محبوب خدا این إِنَّ اَللّٰهَ يُحِبُّ اَلتَّوّٰابِينَ وَ يُحِبُّ اَلْمُتَطَهِّرِينَ ﴿البقرة، 222﴾، متطهرین نوع طهارتهاست، بعد در کنار همین آیه که مرحوم کلینی نقل میکند این عالم مطمئن این عالم بزرگ، این عالم کم نظیر این جمله را آورده این هم خیلی جمله فوق العادهای است، و من یحبه الله لم یعذبه، کسی که خدا عاشقش باشد کسی که خدا دوستش داشته باشد، عذابش نمیکند. خدا که رفیق خودش را نمیاندازد در جهنم خدا که محبوب خودش را نمیاندازد در آتش، خدا کسی را که دوست دارد چه کار میکند با او؟ خب در بهشت را به رویش باز میکند قیامت کاردیگری که نیست برای دوستش انجام بدهد.
و من یحبه الله لم یعذبه. این یک عطای خدا به تائبان است. چیست آن عطا؟ محبتش است، خدا محبتش را دوستیاش را، علاقهاش را به تائبان عطا میکند اعلام کرده در قرآن توبهکننده دوستت دارم نفرت ازت ندارم دیگر، بدم دیگر نمیآید از تو، این رحمت خداست این یک آیه، این آیه کجاست؟ سوره مبارکه بقره.
و اما عطای دوم خدا، این چند تاآیه پشت سر هم است در سوره مبارکه مومن جزء بیست و سه قرآن، ما یک سوره در قرآن داریم مومنون جزء هجدهم است، یک سوره داریم مومن جزء بیست و سوم است، آیه هفتم به بعد است ببینید این آیات چقدر به آدم دلگرمی میدهد چقدر به آدم آرامش میدهد سند الهی است دیگر شک که نمیشود در آن کرد خدا دارد اعلام میکند.
الذین این از آیات خیلی فوق العاده قرآن است، اَلَّذِينَ يَحْمِلُونَ اَلْعَرْشَ وَ مَنْ حَوْلَهُ، تمام فرشتگانی که عرش را حمل میکنند، عرش در لغت به معنی تخت است تخت پادشاه، عرش، در سوره نمل است که سلیمان به بارگاهنشینانش گفت أَيُّكُمْ يَأْتِينِي بِعَرْشِهٰا ﴿النمل، 38﴾، یعنی کدامهایتان قدرت دارید تخت ملکه سبا را از کشور سبا بیاورید فلسطین، این معنی عرش است.
حالا خدا تخت دارد مثل پادشاهان که در قرآن مجید میفرماید الذین یحملون عرش اگر ما شیعه نبودیم و حقایق قرآن را از اهل بیت نمیگرفتیم یقینا در کنار این آیات گمراه میشدیم، غیر از شیعه میگویند بله خدا عرش تختش است و روی دوش ملائکه است میبرند اینور و آنور، شبهای جمعه هم میآورند آسمان اول یک صندلی برایش میگذارند مینشیند پایش را دراز میکند رو به زمین چون شبهای جمعه بندگانش دعا میکنند میآید پایین که دعا را بشنود یعنی اینها بدون اهل بیت به پروردگار لیس کمثله شیء کافر شدند، اما وقتی ما مسئله عرش را به اهل بیت مراجعه میکنیم به امیرالمومنین که علی جان منظور از کلمه عرش در قرآن چیست؟ اَلرَّحْمٰنُ عَلَى اَلْعَرْشِ اِسْتَوىٰ ﴿طه، 5﴾.
یا در همین آیه سوره مومن الذین یحملون العرش، عرش یعنی چی؟ ببینید امیرالمومنین چقدر زیبا قرآن را معنی میکندچون قرآن در خانه اینها نازل شده، قرآن پیش اینهاست، پیغمبر اکرم اینها رامعلم قرآن معرفی کرده. عرش یعنی علم پروردگار، ملائکهای که خداوند علمش را بر آنها آشکارمیکند که براساس آن علم در جهان خلقت باید چی کار بکنند این معنای عرش است.
خب این ملائکه مقربترین ملائکه پروردگارند باارزشترین فرشتگانند که عرش خدا را یعنی علم خدا را برای اجرای در عالم هستی با خودشان حمل میکنند.
و من حولها و تمام فرشتگانی که در اطراف عرش هستند، یعنی آیه شریفه هفتم سوره مومن دو نوع فرشته را نام میبرد، یکی یحملون العرش، یکی و من حولها خب اینها چی کار میکنند؟ غیر از اینکه حامل علم پروردگارند یک نوری که از این علم میگیرند و با این نور سخن میگویند چی میگویند؟ اَلَّذِينَ يَحْمِلُونَ اَلْعَرْشَ وَ مَنْ حَوْلَهُ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ ﴿غافر، 7﴾، یک کارشان این است که خدا را همراه با ثنا گفتن تسبیح میگویند، تسبیح یعنی چی؟ یعنی خدا را از هر عیب و نقصی پاک معرفی میکنند پس خدایی که از هر عیب و نقصی پاک است شایسته ثنا گفتن است لذا شما در قرآن بیشتر آیات مربوط به تسبیح حمد را هم کنارش میبینید. خب یسبحون بحمد ربه وَ يُؤْمِنُونَ بِهِ اینها غرق در ایمان به پروردگارند یومنون معنی حال دارد آنهایی که ادبیات عرب خواندند معنی مضارع ندارد.
یومنون به یعنی مومن به پروردگارند خب این دو کار، يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَ يَسْتَغْفِرُونَ لِلَّذِينَ آمَنُوا رَبَّنٰا ﴿غافر، 7﴾، یک کار دائمی این دو گروه از فرشتگان این است که از پروردگار عالم درخواست آمرزش برای اهل ایمان میکنند، حالا شما ببینید ما که اهل ایمان هستیم دائم فرشتگان حملکننده عرش و اطراف عرش دارند از خدا برای ما مغفرت میخواهند. بعضیها که خبر از قرآن ندارند میگویند ما که هیچی نداریم از وقتی که به دنیا آمدیم پدرمان که هیچی نداشته و برای ما هیچی نگذاشته الان هم که ما هیچی نداریم، خبر از قرآن ندارند که یک سرمایهای که مردم مومن در این دنیا دارند درخواست دائم فرشتگان عرش و حول عرش از خدا برای آمرزش آنهاست. اگر آدم از قرآن آگاه باشد هیچ ایرادی به ذهنش نمیرسد نه نسبت به خدا، نه به خلقت، نه به خودش، نه به جریانات جهان، نه به این عوارضهایی که در زندگی مردم است اینقدر آدم با فهم قران راحت زندگی میکند راحت.
یک بار دیگر آیه را بشنوید، درباره خودتان، اَلَّذِينَ يَحْمِلُونَ اَلْعَرْشَ وَ مَنْ حَوْلَهُ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ وَ يُؤْمِنُونَ بِهِ يَسْتَغْفِرُونَ لِلَّذِينَ آمَنُوا رَبَّنٰا، این پشتوانه برای اهل ایمان پشتوانه کمی است؟ یک وقت من به یکی میگویم آقا رفتی حرم یک دعا در حق من بکن اصلا بگو خدا گناهان من را بیامرزد، اگر آدم اطمینان صددرصد ندارد که حالا این برود حرم دعا بکند دعایش مستجاب هست یا نه بالاخره جای شک است که این دعا قبول میشود یا نه اما چند تا دعا هست جای شک ندارد یکیش همین دعایی است که خدا در قرآن در سوره فرقان از ملائکه حامل عرش نقل میکند و آنهایی که اطراف عرش هستند آنها دعایشان واقعا شک دارد که مستجاب میشود یا نمیشود؟ چی کارکردند مگر که دعایشان را مستجاب نکند خدا دعایشان را رد بکند.
دعای فرشتگان در حق اهل ایمان صددرصد قبول است شما مومن باش این پشتوانه عظیم را تا روز قیامت داری چون ما بمیریم باز هم آن دعا سر جایش است آنها دارند میگویند و یستغفرون للذین آمنوا، آمنوا فقط زندهها را که نمیگویند اهل ایمان از زمان آدم تا الان از الان تا قیامت، آن دعا جریان دارد ما باشیم در دنیا یا نباشیم در دنیا. این چه پشتوانه عالی است.
خب حالا مومن کی هست؟ ما مومن را هم بشناسیم که بعد ببینیم ما خودمان مومن هستیم یا نه این هم یک مسئله مهمی است مومنشناسی، یک روایت رسول خدا دارند آن هم مرحوم کلینی در کافی نقل میکند، کافی خیلی کتاب پرمایهای است، کافی دریای علم اهل بیت است، کافی افتخار شیعه است، کافی را با یک توضیحاتی درباره بعضی از روایاتش به جهان میشود ارائه داد. از این کتاب غافل نباشید، دو جلد اولش که خود مرحوم کلینی اسمش را گذاشته اصول نزدیک به چهار هزار روایت دارد که من سال نود و دو تا همین چند روز گذشته که قم بودم برای ترجمه این دو جلد خیلی زحمت کشیدم و کار کردم یعنی این محصول عمر من است، چشم و چراغ عمر من است با اینکه قرآن را ترجمه کردم مفاتیح و نهج البلاغه را صحیفه را، بیست جلد تفسیر قرآن داریم مینویسم، چهارده پانزده جلدش آماده است دو جلد هم چاپ شده ولی این یک کار خیلی برایم کار ارزشمندی است و از توفیقات ویژه خدا میدانم که به من با اینکه مستحق نبودم عنایت کرده.
دریاست این کتاب اصلا آدم زنده میشود این کتاب را میخواند خب مومن کیست، دو کلمه بیشتر هم نه ببینید دو کلمه، مومن الخیر منه معمول این یک کلمه، کسی است که هر کار خیر و خوبی و نیکی به او امید میدهد، یعنی مومن چشمه خیر است، برای خودش، برای پدرش، برای مادرش، برای زن و بچهاش، برای مردم، برای مملکت برای دنیا و آخرتش، الخیر منه معمول، این یک کلمه. کلمه دوم و الشر منه مامون مومن کسی است که تمام مردم از زیان دیدن از او و ضربه خوردن از او در امانند اهل ضرر زدن به کسی نیست، اهل زیان زدن به کسی نیست وقت کسی را ضایع کند، حقوق کسی را معطل کند، پول کسی را ندهد، با زن و بچه تلخی کند، با پدر و مادر بجنگد، با مردم بد عمل بکند، نه. مومن دو کلمه است کیست؟ آدمی است که خیر دارد آدمی است که شر ندارد دو کلمه.
یادتان میماند؟ این دو جمله و ا ین دو کلمه را از کنار حرم حضرت رضا یادگاری ببرید بهترین سوغات است، الخیر منه معمول و الشر منه مامون، مومن خیر دارد و همین مومن شر ندارد. ملائکه حملکننده عرش و ملائکه اطراف عرش عرش به آن معنایی که شنیدید امیرالمومنین فرمود نه به معنی تخت پادشاه و رئیس جمهور، به معنایی که اهل بیت فرمودند اینها دائما یسبحون بحمد ربهم و یومنون به و یستغفرون للذین آمنوا، به مردم مومن دعا میکنند که خدایا مردم مومن را مورد مغفرت قرار بده. دعایشان هم مستجاب است.
این پشتوانه را شما مردم مومن تا کی دارید؟ تا قیامت که از قبر درمیآورند شما را. این خیلی پشتوانه عظیمی است، خب این برای مردم مومن دنباله آیه، دنبالهاش چقدردلگرمی میدهد به آدم، به ما گنهکاران، رَبَّنٰا وَسِعْتَ كُلَّ شَيْءٍ رَحْمَةً وَ عِلْماً خیلی جالب است که در آیه کلمه رحمت خدا مقدم بر علم خداست، این فرشتگان حملکننده عرش و اطراف عرش میگویند پروردگارا رحمت تو و بعد علم تو نسبت به کل موجودات هستی فراگیر است، یعنی همه در دایره رحمت و علم تو هستند، تو یک همچنین خدایی هستی.
حالا ما از تو که رحمت و علمت فراگیر به کل شیء است چه میخواهیم؟ فَاغْفِرْ لِلَّذِينَ تٰابُوا وَ اِتَّبَعُوا سَبِيلَكَ وَ قِهِمْ عَذٰابَ اَلْجَحِيمِ ﴿غافر، 7﴾ خدایا آنهایی که توبه از گناه میکنند و میدانی هم که توبهشان جدی است اولا از تمام گناهان گذشتهشان بعد از توبه کردنشان چشمپوشی کن، این درخواست این دو گروه ملائکه است، بعد از اینکه توبه میکنند در جاده تو میافتند، قبلا در جاده شیطان بودند، قبلا در جاده هوای نفس بودند، اما حالا که توبه میکنند و اتبعوا سبیلک میآیند از راه تو متابعت میکنند، یعنی بعد از توبه کردن مومن میشوند، خدایا چنین گنهکاران تائبی را که از راه تو هم پیروی میکنند بیامرز در خواست دوم ما وقهم عذاب الجحیم، اینها را از انداختن در جهنم نگهشان دار نبر جهنم. این دو تا عطای خدا به کی؟ به توبهکنندگان واقعی.
این جلوههای رحمت الهی به توبهکنندگان اول ان الله یحب التوابین و یحب المتطهرین، و من یحبه لم یعذبه، دوم عنایت خدا به تائبان واقعی همین دعای فرشتگان عرش و حول عرش است ربنا وسعت کل شیء رحمة و علما فاغفر للذین تابوا و اتبعوا سبیلک و قهم عذاب الجحیم.
در آیه بعد ملائکه میگویند همین دو گروه میگویند خدایا با دعای ما و مستجاب شدن دعای ما و منطق السیئات هر کسی را از درگیر شدن با عذاب جهنم حفظ کنی نگه داری و نگذاری وارد جهنم بشود فغب رحمته، تو رحمتت را شامل حال آنها کردی.
پس یک مورد رحمت در قرآن برای تائبان واقعی است خب این دو تا، و اما سوم لطفی که خدا به تائبان دارد این است که در سوره مبارکه فرقان اواخر سوره فرقان است، وَ اَلَّذِينَ لاٰ يَدْعُونَ مَعَ اَللّٰهِ إِلٰهاً آخَرَ آنهایی که اهل بتپرستی نیستند نه بت زنده مثل اوباما و اسرائیل که بیشتر عربها این دو تا بت را الان میپرستند هم آمریکا را میپرستند برای اینکه تا ج و تختشان را آنها نگه دارند و هم اسرائیل را میپرستند همین در همین هفته یک هیئت عالی رتبه آل سعود رفت اسرائیل برای دستبوسی نتانیاهو به التماس که اگر خطری برای ما پیش آمد در عربستان شما به ما کمک کنید این تاج و تخت و حکومت را از ما نگیرند این میشود بتپرستی.
و لا یدعون مع الله الها آخر مردم خیال میکنند شرک فقط برای قبل از بعثت پیغمبر بوده که ملت میرفتند در کعبه چهار تا بت ساخته شده از چوب و آهن را تعظیم میکردند آن که بتپرستی ضعیف است قویترین مرحله بتپرستی زمان ماست، کسانی که بتپرستی نمیکنند، دیگر بعد از بتپرستی چه گناهی را در آیه مطرح کرده؟ این هم خیلی سنگین است کمرشکن است وَ لاٰ يَزْنُونَ، و کسانی که زنا نمیکنند، وَ اَلَّذِينَ لاٰ يَدْعُونَ مَعَ اَللّٰهِ إِلٰهاً آخَرَ وَ لاٰ يَقْتُلُونَ اَلنَّفْسَ اَلَّتِي حَرَّمَ اَللّٰهُ إِلاّٰ بِالْحَقِّ و به ناحق ادم نمیکشند، الان آل سعود یک سال و نیم است در یمن بچه، زن حامله، پیرزن، زن جوان عروسی، جشن، در مسجد هر جا رسیده آدم کشته، کسانی که بتپرستی نمیکنند زنا نمیکنند، به ناحق آدم نمیکشند، وَ مَنْ يَفْعَلْ ذٰلِكَ امااگر کسی تا آخر عمرش بتپرستی کند زنا کند آدم بکشد، يَلْقَ أَثٰاماً ﴿الفرقان، 68﴾، میافتد در جهنم يُضٰاعَفْ لَهُ اَلْعَذٰابُ يَوْمَ اَلْقِيٰامَةِ وَ يَخْلُدْ فِيهِ مُهٰاناً ﴿الفرقان، 69﴾، در جهنم هم چند برابر عذاب دارند آنهایی که این سه تا گناه را دارند.
إِلاّٰ مَنْ تٰابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ عَمَلاً صٰالِحاً فَأُوْلٰئِكَ يُبَدِّلُ اَللّٰهُ سَيِّئٰاتِهِمْ حَسَنٰاتٍ ﴿الفرقان، 70﴾ مگر آنهایی که از این گناهان توبه کنند، پاک بشوند عمل صالح انجام بدهند مومن واقعی شوند ما همه گذشتهشان را میآمرزیم وَ كٰانَ اَللّٰهُ غَفُوراً رَحِيماً که در اصول کافی حضرت میگوید این سه حقیقتی که به تائبان خدا عطا کرده اگر به کل مخلوقاتش عطا بکند جیبشان را پر میکند به کل مخلوقات، حالا ببینید توبهکننده چقدر قیمت دارد که به خاطر توبهاش این سه تا هدیه را پروردگار به او عنایت میکند این یک مورد رحمت.
خب بچه شش ماهه که زبان ندارد حرف بزند، دست هم که ندارد بجنگد، پای راه رفتن هم که نداشته بیاید میدان با سی هزار نفر رودررو بشود، آب هم که کربلا کم نبوده فرات موج میزد از آب، دقت فرمودید بچه زبان نداشت، دست جنگ نداشت، پای رفتن به میدان نداشت آب هم در کربلا دریاوار موج میزد، چرا به حلقوم نازک این بچه تیر سه شعبه زدند، به پدرش میگفتید ما آب نمیدهیم برگردان، خب میرفت در خیمه مادرش بغلش میگرفت در بغل مادر میمرد، یک تیر سه شعبه برای چی، بعد هم گلوی بچه شش ماهه با یک تیر یک شعبه هم پاره میشد، این تیر سه شعبه هم از وسط هم از دو طرف گلو را پاره کرد که عالم اهل سنت سبط ابن جوزی در کتابش مینویسد این سنی مینویسد میگوید به محض اینکه حرمله تیر را رها کرد به گلو نشست سر را از بدن جدا کرد، و روبروی چشم ابی عبدالله این سر میان بیابان افتاد.