علم خداوند  

در آيه سى‏‌ام سوره مباركه بقره در رابطه با علم خداوند با كمك خود آيات قرآن مطالبى نگاشته شد، در اين مورد بحث گسترده‏اى را لازم نمى‏بينم، آنچه به عنوان تذكر در ذيل اين آيه به نظر مى‏رسد اين است كه وجود مقدسى كه در پرتو قدرت و بصيرت و عدالت و حكمت و دانش و آگاهى بى‏نهايتش كشور هستى و مملكت وجود و موجودات ريز و درشت، وجاندار و بيجان و آشكار و پنهانش را به وجود آورد و به هر موجودى در خور استعداد و ظرفيت و لياقتش رحمت و لطف و عنايت خود را مبذول داشت، و او را به راهى كه بايد در آن قرار بگيرد هدايت كرد، واز زمان پيداشش تا پايان كارش محافظ و مراقب و رشد دهنده و روزى بخش اوست به همه امور او و ظاهر و باطنش و سرّ و عمق وجودش و به حركات و اطوارش و به وزن و كميتش، و به معنويت و جايگاهش و به مدت عمرش و به منافع و مضارش آگاهى كامل و جامع دارد، و اساساً همه موجودات جهان هستى يك پارچه در محضر او و در احاطه قدرت او، و در گردونه حكومت و مراقبت او هستند، و چيزى از آنها گرچه آن چيز بى‏نهايت كوچك باشد از نگاه علم و آگاهى او پنهان نيست.

وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَيْ‏ءٍ عَلِيمٌ: «1»

و آگاه باشيد كه به هر چيزى نسبت به همه امورش داناى مطلق است.

وَ عِنْدَهُ مَفاتِحُ الْغَيْبِ لا يَعْلَمُها إِلَّا هُوَ وَ يَعْلَمُ ما فِي الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ وَ ما تَسْقُطُ مِنْ وَرَقَةٍ إِلَّا يَعْلَمُها وَ لا حَبَّةٍ فِي ظُلُماتِ الْأَرْضِ وَ لا رَطْبٍ وَ لا يابِسٍ إِلَّا فِي كِتابٍ مُبِينٍ. «2»

كليدهاى غيب فقط نزد اوست، و جز او كسى آنها را نمى‏داند، آنچه در پهنه خشكى و عرصه درياست مى‏داند برگى از درختى نمى‏افتد مگر آن كه به آن آگاه است، نه هيچ دانه‏اى در نهان زمين و نه هيچ تر و خشكى وجود دارد مگر اين كه در كتاب علم او ثبت است.

يَعْلَمُ ما يَلِجُ فِي الْأَرْضِ وَ ما يَخْرُجُ مِنْها وَ ما يَنْزِلُ مِنَ السَّماءِ وَ ما يَعْرُجُ فِيها وَ هُوَ مَعَكُمْ أَيْنَ ما كُنْتُمْ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ: «3»

آنچه كه در زمين فرو مى‏رود مى‏داند، و به آنچه از آن بيرون مى‏آيد آگاه است، و به آنچه از آسمان نازل مى‏شود و به آنچه به سوى آسمان بالا مى‏رود آگاهى و احاطه دارد، و خدا نسبت به آنچه انجام مى‏دهيد بيناست.

آيه پنجاه و نهم سوره انعام و آيه چهارم سوره حديد از جامع‏ترين آيات كتاب خداست كه از آگاهى و دانش بى‏پايان و علم فراگير و بى‏نهايت حضرت حق خبر مى‏دهد، كه اگر عقول اولين و آخرين بخواهند مفاهيم و مصاديق اين دو آيه را درك كنند در اولين قدم به عجز و ناتوانى اعتراف مى‏كنند و اعلام مى‏دارند كه قدم ما از رفتن در اين راه لنگ و چاره‏اى جز اعتراف به ناتوانى نداريم.

به اين حقيقت با توجه بنگريد و نسبت به آن دقت نمائيد يا دورنمائى از قدرت و گستره علم خداوند براى شما روشن شود:

تا امروز كه اين سطور نوشته مى‏شود حشره شناسان نزديك به هفتصد هزار «700000» نوع حشره احصاء كرده‏اند، شماره حشرات به اندازى است كه ارقام براى بيان آن قاصر است، در يك روز تابستانى كه هوا صاف باشد، شماره سوسك‏ها، مگس‏ها، خرخاكى‏ها كه در بريدگى تپه‏اى در تكاپو هستند از عده نفوس يك قاره بيشتر است، اگر ناگهان نژاد بشر بكلى از روى زمين معدوم شود مخلوقات ديگرى كه بر روى زمين مى‏لولند به زحمت متوجه غيبت مجموع انسان‏ها در پهنه زمين خواهند شد. «4» عدد مخلوقات روى زمين كه شماره كردنش براى همه انسانها ميّسر نيست براى حضرت حق معلوم و روشن است و مصالح حياتى هر كدام را مى‏داند، وو شبانه روز همه آنان را تا عمر دارند روزى مى‏دهد.

انسان از حساب اين حقيقت هم عاجز است‏

زمين در فضاى جهان مانند گلوله عظيمى تقريباً در هر 24 ساعت يك بار به دور خود مى‏گردد، و اين مدت طول يك شبانه روز را مشخص مى‏سازد، و اين فرفره علاوه بر گردش به دور خود در حول خورشيد نيز حركت مى‏كند و مدار آن تقريباً دايره است، و مدتى را كه زمين اين راه دراز را مى‏پيمايد، سال بشر را تعيين مى‏كند.

براى اين كه زمين دوباره به محل اول خود باز گردد 365 روز و ربعى و يا به طور دقيق 365 روز و 5 ساعت و 48 دقيقه و 46 ثانيه وقت لازم است.

زمين ما به هيچ وجه در سير خود فرصت بازى گوشى ندارد، زيرا شعاع دايره‏اى كه مى‏پيمايد به طور تقريب 149، 500000، كيلومتر و راهى را كه بايد در مدت يك سال طى نمايد بالغ بر 938 ميليون كيلومتر مى‏باشد، حساب كنيد يك سال چند ثانيه است با يك تقسيم ساده خواهيد ديد كه زمين در اين گردش گيج كننده‏اش به دور خورشيد از تمام وسايل نقليه ما و حتى از گلوله توپ تندتر حركت مى‏كند. «5» بر اساس محاسبه‏اى كه دانشمندان از عمر زمين تا كنون به دست داده‏اند اين كرهه خاكى و مجهز براى حيات چهار ميليارد و پانصد ميليون سال است از عمر آن و پيدايش و ظهور و جودش گذشته است، چند بار تا كنون به دور خود چرخيده و چند بارر به دور خورشيد و چه مقدار كيلومتر طى مسافت نموده، و تا كنون چند ثانيه بر عمر او گذشته و دقايقى كه طى كرده چه اندازه است، و تا چه زمان ديگر خواهد بود، و چند بار به دور خود و خورشيد خواهد گشت و چه مقدار ثانيه ديگر داراى زمان و وقت و عمر است؟

حقايقى است كه دانشش از حيطه انسان خارج و غير قابل احصا و جز خداوند كه آفريننده آن و نظام بخش به اوست كسى نمى‏داند.

عددى به صورت بى‏نهايت‏

همه گياهان و جميع جانوران از يك موجود كوچك و ناديدنى زنده‏اى ساخته شده‏اند.

كريس موريسن در كتاب راز آفرينش انسان مى‏گويد: مى‏دانيد كه آن چيست كه از خلقت زمين و آسمان و كرات آسمانى و حتى از همه كون و مكان به استثناى عقل كلى كه آنها را آفريده بالاتر و مهم‏تر است، اين شيئ ذرّه بسيار كوچك و نامرئى است بنام «پرتوپلاسم» يا «جرثومه حيات» كه جسمى است نرم و شفاف و بخار مانند كه قدرت حيات و حركت دارد و از خوشيد كسب نيرو مى‏كند، اين ذره به وسيله بكار بردن نور خورشيد اسيد كربونيك هوا را تجزيه كرده و ذرات آن را متلاشى مى‏سازد و هيدرژن را از آب گرفته هيدروكربن به وجود مى‏آورد و به اين طريق مواد غذائى خود را از يكى از غامض‏ترين تركيبات شيميائى عالم تحصيل مى‏كند، همين ذره خرد ناچيز است كه ماده اصلى حيات را در دل مى‏پروراند و به همه موجودات نباتى و حيوانى از خرد و كلان حيات مى‏دهد.

پس از پيدايش جرثومه حيات، اين سلول زنده به سرعت فوق‏العاده رو به ازدياد گذاشت، ولى معلوم نيست كه چه زمانى و چگونه دو سلولى كه از يك سلول با شرايط مساوى به وجود آمده بودند.

يكى منشأ پيدايش نباتات و يكى ماده اصلى حيات جانوران شد كه هيچ كدام از اين دو بدون ديگرى نمى‏تواند ادامه حيات دهد؟!!

باز توجه كنيم كه از يك سلول گياهى چگونه اين همه انواع و اقسام رستنى‏ها از خرد و بزرگ با اين همه اختلاف در رنگ و شكل و گل و دانه و ميوه و طعم و بو و فائده وجود يافت، و هم چنين از يك سلول حيوانى اين همه جانوارن دريائى و خاكى و پرنده و خزنده و رونده با تنوع لاتعد و لاتحصى پديد آمد!!

و باز سلول‏هاى يك گياه و يا يك جانور به چه كيفيت دسته دسته شده و هر كدام قسمتى از تنه درخت يا بدن حيوان را مى‏سازند و نگهدارى مى‏كنند.

مثلًا جسم هر انسانى از شصت هزار ميليون سلول تشكيل يافته و هر دسته‏اى عضوى را به وجود آورده‏اند، از پوست و گوشت و استخوان، و اعصاب و مغز و مخ و احشاء و امعاء و قلب و ريه و چشم و گوش و غيره.

اكنون بنگريد كه از ابتداى پيدايش حيات تا كنون چند عدد سلول در ساختمان موجودات و مخلوقات به كار گرفته شده و در آينده زمان براى ساختمان وجود موجودات چند عدد سلول بكار گرفته خواهد شد، و از اين بالاتر شماره اتم‏ها و الكترون‏ها و هسته مركزى آنها كه زير بناى همه جهان هستى است چه مقدار است؟ بر اساس آيات و روايات علم اين حقايق حتى‏ پيش ز به وجود آمدنشان نزد خداست واوست كه شماره دقيق همه را مى‏داند و از او پنهان نمى‏ماند.

عدد شگفت‌‏آور

از مطالب بسيار مهم كتاب خدا قرآن مجيد كه در آيات گوناگون و متفاوتى ذكر شده نطفه انسان است.

به راستى شگفت‏انگيز است و حيرت‏زا، عقل همه دانشمندان را سرگردان ساخته است، در نطفه يا به تعبير قرآن منى ذرات بسيار ريزى كه با چشم ديده نمى‏شود، و فقط زير ميكروسكوب بايد ديد شناور است، اين ذرات در نطفه مرد به شكل نوزاد قورباغه است و تقريباً شبيه زالوى كوچك با سرى بزرگ و دمى باريك «اسپرماتوزوئيد» و در نطفه زن مدوّر است، پس از انتقال نطفه مرد به رحم زن ذرات زالو مانند نطفه مرد به طرف همان ذره مدور نطفه‏زن «اوول» هجوم آورده او را احاطه مى‏كنند، مانند عاشق بى‏قرارى بر گرد معشوق مى‏چرخند.

تا يك يار و يا بيشتر دارد كه مى‏شوند، آنگاه هر يك از آن ذرات يك بچه مى‏شود، بنابراين به تعداد آنها زن به يك يا دو يا بيشتر حامله مى‏گردد، به محض ورود جرثومه مرد در جرثومه زن فوراً دايره آن به هم آمده و دم آن زالو را قطع مى‏كند و شروع به فعاليت و رشد مى‏نمايد تا نه ماهه شده و چون ماه شب چهارده از افق رحم طلوع كند.

دانشمندان متخصص اين رشته براى اينكه خردى اين ذره را به ما بفهمانند گفته‏اند: اگر نطفه‏هائى كه تمام انسان‏هاى موجود روى زمين از آنها به وجود آمده‏اند يك جا جمع كنيم يك انگشتانه خياطى را پر نخواهد كرد!! «6»

فكر كنيد تمام موجودات زنده ذره‏بينى نطفه مرد و زن از هنگام به وجود آمدن تا امروز كه اين سطور را مى‏خوانيد و از امروز تا انقراض اين نوع در پهنه زمين چه تعداد مى‏شود، قطعاً حسابگران جهان از محاسبه و شمارش آن ناتوان و عاجزند و اين پروردگار عالم خالق اين ذرات است كه شماره آنها و حجم و وزن و همه حركاتشان و اين كه كدام از آنها در رحم مادر طفل مى‏شود مى‏داند!!

--------------------------------------------------------------------------

(1)- بقره 231.

(2)- انعام 59.

(3)- حديد 4.

(4)- دانستنى‏هاى جهان علم، ص 190.

(5)- دانستنى‏هاى جهان علم، ص 341.

(6)- تفسير نوين 55.

برگرفته از کتاب تفسير حكيم جلد هفتم نوشته استاد انصاریان