تفریح سالم یکی از عواملی است که سلامت هر کسی را تأمین می‌کند. در روایت های امامان معصوم علیهم السلام هم به این موضوع اشاره شده است و همچنین برای آن انواعی ذکر شده است.
بعضی ها فکر می کنند دینداری با مفاهیم جدی بودن، شوخی نکردن یا خشک بودن مترادف است. شاید یکی از عللی که این تفکر را در جامعه تقویت کرده رفتار سرد و سنگین برخی از متدینین باشد.
اما اگر به سیره پیامبر و ائمه معصومین رجوع کنیم به خلاف این تفکر رائج می رسیم. در ادامه به این موضوع بیشتر خواهیم پرداخت.
تفریح ضامن سلامتی
تفریح سالم یکی از عواملی است که سلامت هر کسی را تأمین می‌کند. در روایت‌های امامان معصوم علیهم السلام هم به این موضوع اشاره شده است، به عنوان مثال پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) فرموده‌اند: «آدم خردمند اوقات روزانه‌اش را به چهار بخش تقسیم می‌کند، از جمله اینکه یک بخش از آن را برای بهره‌جویی از حلال قرار می‌دهد و این بخش، قسمت‌های دیگر را تقویت می‌کند و مایه آرامش و آسایش قلب می‌شود».
امام جعفر صادق(علیه السلام) هم فرموده‌اند: «هر مسلمان دانا، باید فرصت‌های زندگی خود را بر سه بخش تقسیم کند، به این ترتیب که بخشی از آن را برای کار و کسب درآمد صرف کرده و بخش دیگری را به جمع‌آوری توشه و زاد برای آخرت بپردازد. بخش سوم زندگی او هم باید به تفریح‌های سالمی که از رفتار حرام در آن خبری نیست، سپری شود و پرداختن به این بخش سوم (تفریحات)، کمکی برای این فرد مؤمن خواهد بود که آن دو بخش اول را با کیفیتی بهتر انجام دهد.»[1]
انواع تفریح سالم از نگاه اسلام
1- ورزش
رسول گرامی اسلام صلی الله علیه وآله نیرومند ساختن قوای بدن را وسیله ی خوشبختی دانسته اند[2] ایشان هم چنین ضمن ستایش از ورزش تیراندازی، می فرمایند: عَلَیکم بِالرَّمی فَإِنَّه مِن خَیر لهوٍ لَکُم؛ به تیراندازی پای بند باشید، چرا که آن از بهترین بازی های شماست.
أللَهُؤ فِی ثَلَاثَ تَأدیبٌ فَرسِکَ وَ رَمِیکَ بِقوسِکِ و مُلاعَبَتک اَهلِکَ؛[3]
سرگرمی در سه چیز است: تربیت اسب، تیراندازی و بازی کردن با اهل و عیالت.
2. سیر و گردش
قرآن کریم در بیش از ده آیه مردم را به سیر و گردش در زمین فرمان داده است تا با حال گذشتگان آشنا شوند و علل انحراف و انحطاط آنان را دریابند و با دل هایی زنده و بیدار و گوش هایی شنوا زندگی کنند.
«أَفَلَم یَسیروا فِی الأَرضِ فَتَکونَ لَهُم قُلوبٌ یَعقِلونَ بِها أَو آذانٌ یَسمَعوُنَ بِهَا فَإِنَّها لاتَعمَی الأَبصارُ وَلَکِن تَعمَی القُلُوبُ ألَّتی فِی الصُدورِ»؛[4]
آیا در زمین سیر نکردند تا دل هایی داشته باشند که حقیقت را با آن درک کنند، یا گوش های شنوایی که با آن (ندای حق را) بشنوند؟ چرا که چشم های ظاهر نابینا نمی شوند بلکه دل های در سینه ها کور می شوند.
آنان که در ایام بیکاری برای رفع خستگی ناشی از کار و تجدید نیرو به سفر می روند، هم تفریحی مسرت بخش انجام داده اند و هم به یکی از عوامل تندرستی دست یافته اند.
3. مزاح
در سیره ی پیشوایان دین، مزاح امری پسندیده است که به آن در هنگام تفریح و استراحت، با رعایت حد و مرزهای الهی، توصیه نموده اند.
پیامبر صلی الله علیه وآله می فرماید:
اِنّی لاَمزَحُ ولااَقوُلُ اِلّا حَقًا؛[5] من شوخی می کنم اما هرگز از حق خارج نمی شوم.
امام صادق علیه السلام می فرماید:
مَا مِن مُؤمنٍ إِلا وَفِیهِ دِعَابَه وَکانَ رَسُولُ اللهِ ید اعِبُ وَلَا یقُول إِلأّ حَقاً؛[6] مؤمن نیست مگر کسی که شوخی کند، و رسول خدا شوخی می کرد و جز حق چیزی نمی گفت.
نتیجه گیری
انسان متدین باید برای همه شئون طبیعی و فطری و اسلامی ارزش قائل باشد. مومن نباید تصور کند که شادی و تفریح با دینداری منافات دارد بلکه اساسا بشاش بودن و لبخند بر لب داشتن از لوازم ایمان است. به همین دلیل خوب است به وقتش غم داشته باشیم و به وقتش شاد باشیم و از این رهگذر هم خودمان به آرامش برسیم و هم جامعه پویایی داشته باشیم.
پی نوشت ها:
[1]کافی، ج 5، ص 87، ح 1
[2] بحار الانوار، ج 15، ص 236
[3] پیام پیامبر، 818
[4] بحارا لانوار، ج 14، ص379
[5] بحارالانوار، ج16، ص 298
[6] مستدرک الوسایل، ج 8، ص 407
منابع:
راسخون
سخنرانی حجت الاسلام طباطبائی
منبع : تسنیم
