فارسی
شنبه 12 آبان 1403 - السبت 28 ربيع الثاني 1446
قرآن کریم مفاتیح الجنان نهج البلاغه صحیفه سجادیه
0
نفر 4
75% این مطلب را پسندیده اند

اصلاح نفس و سلامت دل

اصلاح نفس و سلامت دل

معیار ارزش انسان‌ها به اندازۀ شناخت و فهم آن‌ها در به‌کارگیری تکالیف دینی است. انسان مؤمن و متدیّن به هر میزان که وجودش را از رذائل اخلاقی پاک کند، به همان میزان از برکات و فیوضات الهی بهره‌مند می‌گردد. رسول خدا(ص) ضمن روایاتی به سلامت دل و قلب آدمی تأکید نموده و فرموده‌اند:

«القَلْبُ مَلِکٌ وَلَهُ جُنُودٌ، فَاِذا صَلُحَ المَلِکُ صَلُحَتْ جُنُوْدُهُ وَاِذا فَسَدَ المَلِکُ فَسَدَتْ جُنُوْدُه[1]؛ قلب پادشاه و برای او سپاهیانی است؛ چون پادشاه صالح و شایسته باشد، سپاهیانش صالح شوند و اگر پادشاه تبهکار و فاسد گردد، سپاهیان او فاسد شوند.»

پیراستن دل، آدمی را از ریا، نفاق، بخل، کینه، طمع و بدبینی و تنگ‌نظری دورکرده و او را به دریای رحمت خداوند نزدیک و از ابلیس وجود رها می‌سازد. زیرا دل چشمه علم و حکمت است، که با پاکیزه نگاه داشتن آن می‌توان از این چشمۀ زلال بهره گرفت و حقایق هستی را درک نمود.

 

سلامت و اصلاح دل ـ که با تدیّن و عمل به فرامین و دستورات دین مبین اسلام به آسانی حاصل می‌شود ـ زمینۀ پرهیز از ظلم و عصیان را فراهم نموده و موجب عطوفت و مهرورزی و خیرخواهی نسبت به سرنوشت همگان می‌گردد. هم‌چنین قلب آدمی را جایگاه رحمت خداوند قرار خواهد داد. امیرمؤمنان علی(ع) می‌فرمایند:

«قُلُوبُ الْعِبَادِ الطَّاهِرَةِ مَوَاضِعُ نَظَرِ اللَّهِ سُبْحَانَهُ؛ فَمَنْ طَهَّرَ قَلْبَهُ نَظَرَ إِلَیه[2]؛ دل‌های پاک‌طینتان جایگاه توجه خداوند است؛ پس هرکه دلش را پاک نماید، خداوند [با نظر رحمت] بر او بنگرد.»

بدین‌ترتیب انسان‌ها باید ابتدا خودشان گام اول را بردارند و زمینۀ رشد خصایص نیک را در وجود خود ایجاد کنند. چراکه در حقیقت، خداوند متعال فقط مصالح و مفاسد اعمال را بیان می‌کند؛ راه را از بی‌راهه می‌نمایاند؛ انتخاب راه و گزینش سعادت و شقاوت را به خود انسان‌ها سپرده است.[3] از این‌رو در روایات، به پاکی قلب و صفای باطنی بسیار توصیه و سفارش شده است. به‌راستی قلبی که حرم خداوند است، بایسته نیست که غیر او در آن‌جا سکنا داده شود.

از سوی دیگر خداوند متعال در وجود انسان‌ها، عشقِ پذیرش دین و آیین حق را قرار داده و در فطرت آن‌ها حس کمال‌جویی و حق‌جویی و حق‌طلبی را آفریده است. هم‌چنان که احساس بیزاری از ظلم، ستم، نفاق و گناه نیز در وجود آدمی نهاده شده است. زیرا ارادۀ پروردگار عالم بر این است که همۀ انسان‌ها با رضایت قلبی و خلوص نیت به آیین اسلام ایمان آورند.

وَلَكِنَّ اللَّهَ حَبَّبَ إِلَيْكُمُ الْإِيمَانَ وَزَيَّنَهُ فِي قُلُوبِكُمْ وَكَرَّهَ إِلَيْكُمُ الْكُفْرَ وَالْفُسُوقَ وَالْعِصْيَانَ أُولَئِكَ هُمُ الرَّاشِدُونَ[4])؛ «ولی خداوند ایمان را محبوب شما ساخت و آن را در دل‌هایتان آراست، و کفر و نافرمانی و گناه را مورد نفرت شما قرار داد، آنان [که دارای این خصوصیات هستند] رهیافتگان [به صراط مستقیم] هستند.»

در این آیه شریفه وَالْفُسُوقَ یعنی خروج از طاعت به‌سوی معصیت 5] و الْعِصْيَانَ به معنای نافرمانی است. بدیهی است برای راه یافتن به حریم امن الهی، باید مهیا و آماده بود و خصلت‌ها و سجایای اخلاقی را در خود ایجاد نمود. البته ممکن است آمادگی پذیرش حق در فطرتِ پاک انسان‌ها، با گذشت زمان و بر اثر تماس با آلودگی‌ها کمرنگ شود و کم‌کم صفای دل آدمی از دست برود و کفر و عصیان به قلب وی غلبه یابد.

--------------------------------------------------------------------------

[1]. نهج الفصاحة: 448.

[2]. غرر الحکم و درر الکلم: 501.

[3]. به مقتضای قاعدۀ لطف، هادیانی از سوی خداوند متعال برای هدایت‌گری تعیین می‌شوند، تا مکلّفان را برای اطاعت از خداوند تشویق نمایند و از معصیت و گناه بازدارند، تا اگر عقاب و عذابی در پی معصیت‌ها گریبان‌گیرشان شد، حجّت و دلیلی باشد؛ )وَمَا كُنَّا مُعَذِّبِينَ حَتَّى نَبْعَثَ رَسُولًا(؛ «و ما بر آن نبودیم که پیش از فرستادن پیامبری، امتی را عذاب کنیم.»

[4]. حجرات(49): 7.

[5]. التحقیق فی کلمات القرآن الکریم: 9 / 96.

 

برگرفته از کتاب اسلام دین آسان نوشته استاد انصاریان


منبع : پایگاه عرفان
  • فیوضات الهی
  • برکت
  • ارزش انسان‏
  • 0
    75% (نفر 4)
     
    نظر شما در مورد این مطلب ؟
     
    امتیاز شما به این مطلب ؟
    اشتراک گذاری در شبکه های اجتماعی:

    آخرین مطالب

    شمه ای از فضائل و مناقب امام سجاد علیه السلام
    بشارت ظهور از زبان امام حسين(ع)
    مختار از زندان دعوت را شروع مى كند!
    كربلا وبيت المقدس
    فاطمه(ع) در کلام الهي  
    قطره ای از دریای فضائل زهرای مرضیه علیها السلام
    گذری بر فضایل حضرت زهرا سلام الله علیها
    شمه ای از فضائل و مناقب امام سجاد علیه السلام
    امام مهدی (عج) در ادعیه ماه رمضان
    چگونه برای ورود به رمضان آماده شویم؟

    بیشترین بازدید این مجموعه

    هفت نمونه‌ از احیای مردگان در کلام قرآن
    نعمت اعضاء بدن
    مال حلال و حرام در قرآن و روايات‏
    صفات خوب انسان‏
    ماوراى هفت آسمان‏
    سه فرشته نجات یافته امام حسین(علیه السّلام)  
    سوره ای از قران جهت عشق و محبت
    دعایی برای نجات از بلا و گرفتاری ها
    کرامات و معجزات حضرت فاطمه زهرا (س) (2)
    متن دعای معراج + ترجمه

     
    نظرات کاربر

    پر بازدید ترین مطالب سال
    پر بازدید ترین مطالب ماه
    پر بازدید ترین مطالب روز



    گزارش خطا  

    ^