ادامه
نخستين كسي از بني هاشم و مهاجرين در كعبه به دنيا آمد، علي بن أبي طالب رضي الله عنه بود.نخستين كسي از بني هاشم و مهاجرين در كعبه به دنيا آمد، علي بن أبي طالب رضي الله عنه بود.
6 . ابن صباغ المالکی (855 هـ) :
ابن صباغ مالکی در الفصول المهمة می‌نویسد :
ولد علی ( علیه السلام ) بمکة المشرفة بداخل البیت الحرام فی یوم الجمعة الثالث عشر من شهر الله الأصم رجب الفرد سنة ثلاثین من عام الفیل قبل الهجرة بثلاث وعشرین سنة ، وقیل بخمس وعشرین ، وقبل المبعث باثنی عشرة سنة ، وقیل بعشر سنین . ولم یولد فی البیت الحرام قبله أحد سواه ، وهی فضیلة خصه الله تعالى بها إجلالا له وإعلاء لمرتبته وإظهارا لتکرمته .
على علیه السلام در مکه مشرفه در داخل بیت الحرام ( کعبه ) در روز جمعه سیزدهم ماه خدا یعنى ماه رجب سال سى ام عام الفیل و بیست و سه سال پیش از هجرت به دنیا آمد ... پیش از او هیچ کس در کعبه متولد نشد ، و این فضیلتى است که خداوند به جهت بزرگداشت و بالا بردن مقام و اظهار کرامت او مخصوص حضرتش گردانیده است .
ابن الصباغ ، علی بن محمد بن أحمد المالکی المکی (متوفای855 هـ) الفصول المهمة فی معرفة الأئمة ، ج 1 ، ص 171 ، تحقیق : سامی الغریری ، ناشر : دار الحدیث للطباعة والنشر ـ قم ، الطبعة : الأولى ، 1422هـ
مقام و درجه علمی ابن صباغ از منظر علماء اهل سنت:
علامه قندوزی در ینابیع المودة ، در مقدمه و پیش از نقل سخنی از وی او را این چنین می‌ستاید :
وقال الشیخ المحدث الفقیه نور الدین علی بن محمد المالکی فی کتابه : الفصول المهمة ... .
القندوزی الحنفی ، الشیخ سلیمان بن إبراهیم (متوفای1294هـ) ، ینابیع المودة لذوی القربى ، ج 3 ص 348 ، تحقیق سید علی جمال أشرف الحسینی ، ناشر : دار الأسوة للطباعة والنشر ، الطبعة : الأولى ، 1416هـ .
سخاوی که از شاگردان او است ، از استادش با این تعابیر یاد می‌کند :
علی بن محمد بن أحمد بن عبد الله نور الدین الأسفاقسی الغزی الأصل المکی المالکی ویعرف بابن الصباغ . ولد من ذ الحجة سنة أربع وأربعین وثمانین وسبعمائة ونشأ بها فحفظ القرآن والرسالة فی الفقه ابن مالک وعرضهما على الشریف الرحمن الفاسی وعبد الوهاب بن العفیف الیافعی والجمال ابن ظهیر وقربیه أبی السعود النووی وعلی بن محمد بن أبی بکر الشیبی ومحمد ابن سلیمان بن أبی بکر البکری ، وأجاز له وأخذ فی الفقه عن أولهم والنحو عن الجلال عبد الواحد المرشدی وسمع على الزین المراغی سداسیات الرازی وکتب بخط الحسن وباشر الشهادة مع إشراف على نفسه لکنه کان ساکنا مع القول بأنه تاب وله مؤلفات منها الفصول المهمة لمعرفة الأئمة وهم اثنا عشر والعبر فیمن شفه النظر ، أجاز لی . ومات فی ذی القعدة وخمسین ودفن بالمعلاة سامحه الله وإیانا .
علی بن محمد بن احمد ... اصالتاً اهل غزه ، مالکی مذهب و مشهور به ابن صباغ بود . در مکه رشد کرد و بزرگ شد ، قرآن را حافظ بود و رساله ای در فقه ابن مالک نوشت را بر شریف الرحمن فاسی و ... عرضه کرد ... کتاب‌های زیادی ؛ از جمله الفصول المهمة لمعرفة الأئمه را نوشته است .
السخاوی ، شمس الدین محمد بن عبد الرحمن (متوفای902هـ) ، الضوء اللامع لأهل القرن التاسع ، ج 5 ، ص 283 ، ناشر : منشورات دار مکتبة الحیاة – بیروت .
اسماعیل باشا در باره او می‌نویسد :
ابن الصباغ : علی بن محمد بن أحمد الصباغ نور الدین المکی المالکی السفاقسی الأصل المتوفى سنة 855 خمسین وخمسمائة له العبر فیمن سفه النظر . الفصول المهمة فی معرفة الأئمة وفضلهم ومعرفة أولادهم ونسلهم .
ابن صباغ ، علی بن محمد ... مالکی مذهب و اصالتا اهل سفاقس بود ، در سال 855 از دنیا رفت و کتاب‌های «العبر فیمن سفه النظر» و «الفصول المهمه فی معرفة الأئمه» از نوشته‌های او است .
البغدادی ، إسماعیل باشا (متوفای1339هـ) ، هدیة العارفین أسماء المؤلفین وآثار المصنفین ، ج 5 ، ص 732 ، ناشر : دار الکتب العلمیة - بیروت – 1413هـ - 1992م .
7 . حلبی (متوفای1044هـ) :
علی بن برهان الدین حلبی ، صاحب کتاب مشهور سیره حلبی ، بعد از سخنی طولانی در باره علی علیه السلام ، به ولادت آن حضرت در داخل خانه کعبه استدلال می‌کند :
... أي لأنه ولد في الكعبة وعمره صلى الله عليه وسلم ثلاثون سنة فأكثر...
زیرا آن حضرت در داخل خانه کعبه متولد شد و عمر رسول خدا در آن روز سی سال بود .
الحلبی ، علی بن برهان الدین (متوفای1044هـ) ، السیرة الحلبیة فی سیرة الأمین المأمون ، ج 1 ، ص 226 ، ناشر : دار المعرفة - بیروت – 1400هـ .
8 . الفاكهي (المتوفى: 272هـ):
... وَأَوَّلُ مَنْ وُلِدَ فِي الْكَعْبَةِ مِنْ بَنِي هَاشِمٍ مِنَ الْمُهَاجِرِينَ: عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ ...
أخبار مكة في قديم الدهر وحديثه ج3 ص198 المؤلف: أبو عبد الله محمد بن إسحاق بن العباس المكي الفاكهي (المتوفى: 272هـ)، المحقق: د. عبد الملك عبد الله دهيش، الناشر: دار خضر - بيروت، الطبعة: الثانية، 1414، عدد الأجزاء: 6 أجزاء في 3 مجلدات
نخستين كسي از بني هاشم و مهاجرين در كعبه به دنيا آمد، علي بن أبي طالب رضي الله عنه بود.
9 . الصفوري (المتوفى: 894هـ):
... ورأيت في الفصول المهمة في معرفة الأئمة بمكة المشرفة شرفها الله تعالى لأبي الحسن المالكي أن عليا ولدته أمه بجوف الكعبة شرفها الله تعالى وهي فضيلة خصه الله تعالى بها وذلك فاطمة بنت أسد رضي الله عنها أصابها شدة الطلق فأدخلها أبو طالب إلى الكعبة فطلقت طلقة واحدة ووضعته يوم الجمعة في رجب سنة ثلاثين من عام الفيل ...
نزهة المجالس ومنتخب النفائس ج2 ص159 المؤلف: عبد الرحمن بن عبد السلام الصفوري (المتوفى: 894هـ) ف الناشر: المطبعه الكاستلية - مصر، عام النشر: 1283هـ، عدد الأجزاء: 2 .
در كتاب فصو المهمه في معرفة الأئمه بمكهء المشرفه كه نويسنده آن ابو الحسن مالكي بود ديدم كه مادر علي (عليه السلام) او را در داخل كعبه به دنيا آورده است و اين فضيلتي است كه خداوند تنها به او داده است . داستان از اين قرار است كه فاطمه دختر أسد رضي الله عنها درد زايمان گرفت، ابو طالب او را به داخل كعبه بود، و با يك بار درد زايمان بچه را به دنيا آورد . اين ولادت در روز جمعه 13 رجت سال سيم از عام الفيل اتفاق افتاد.
10 . الشيخ أبو زكريا الأزدي (متوفي 334 هـ)
وكان ولد في الكعبة ولم يولد فيها خليفة غير أمير المؤمنين علي بن أبي طالب عليه السلام .
تاریخ موصل ج1 ص58 .
آن حضرت در كعبه به دنيا آمد ، هيچ يك از خلفا غير از اميرمؤمنان علي بن أبي طالب كسي ديگري در كعبه به دنيا نيامده است.
11 . مسعودی (متوفای346هـ) :
وروي أن فاطمة بنت أسد لما حملت بأمير المؤمنين (علیه السلام) کانت تطوف بالبيت فجاءها المخاض وهي في الطواف فلما اشتد بها دخلت الکعبة فولدته في جوف البيت.
و روايت شده است که فاطمه بنت اسد هنگامي که به حضرت علي عليه السلام باردار بود، در حال طواف خانه کعبه بود که درد زايمان سراغش آمد، هنگامي که درد زياد شد، وارد كعبه شد و فرزندش (حضرت علي عليه السلام) را درون کعبه به دنيا آورد.
اثبات الوصية، ص 142
12 . امير صنعاني:
وأما مولده فولد بمکة المشرفة في البيت الحرام سنة ثلاثين من عام الفيل في اليوم الجمعة الثالث [عشر] من رجب.
محل ولادت ايشان در مکه مشرفه در خانه خدا و در سال سي عام الفيل در روز جمعه سوم [سيزدهم] رجب به دنيا آمدند.
الروضة النديَّة شرح التحفة العلويَّة ج1 ص36 تأليف شيخ الإسلام: محمد بن إسماعيل الأمير الصنعاني، تحقيق: د. المرتضى بن زيد المحطوري. عدد الصفحات:406، من منشورات مكتبة بدر للطباعة والنشر والتوزيع.
13 . الصفوري (تولد894 هـ):
رأيت في الفصول المهمة في معرفة الائمة لبعض المالکية أن عليا رضي الله عنه ولدته أمه فاطمة بجوف الکعبة، وهي فضيلة خصه الله تعالي بها، وذلک أن أمه اشتد بها الطلق، فاتي بها أبو طالب واسمه عبد مناف، وأدخلها الکعبة فطلقت طلقة واحدة، فوضعته يوم الجمعة، في شهر رجب، سنة ثلاثين من عام الفيل، بعد أن تزوج النبي صلي الله وسلم خديجة رضي الله عنها بثلاث سنين.
در کتاب فصول المهمه که نوشته يكي از علماي مالکي مذهب است ديدم که نقل شده بود: فاطمه بنت اسد، علي رضي الله عنه، را درون کعبه به دنيا آورد و اين فضيلتي براي اوست که خداوند به ايشان عنايت کرده است و اين چنين بود هنگامي که درد حمل بر مادرش غلبه کرد، ابو طالب که اسم او عبد مناف است، او را وارد بر کعبه کرد و درد زايمان او را يک بار فرا گرفت و او (حضرت علي عليه السلام) را در روز جمعه در ماه رجب سال 30 عام الفيل، سه سال بعد از ازدواج پيامبر با حضرت خديجه به دنيا آورد.
مختصر المحاسن المجتمعة في فضائل الخلفاء الأربعة ج1 ص156 ، للإمام أبي هريرة عبد الرحمن بن عبد السلام بن عبد الرحمن بن عثمان الصفوري ت 894 هـ، تحقيق: محمد خير المقداد، علق عليه: محمود الأرناؤوط، الناشر: دار ابن كثير - دمشق، الطبعة الأولى 1406 هـ - 1986 م
14 . ابن مغازلي (متوفی 483 هـ):
أخبرنا أبو طاهر محمد بن علي بن محمد البيع، قال: أخبرنا أبو عبد الله أحمد بن محمد بن عبد الله بن خالد الكاتب، قال: حدثنا أحمد بن جعفر بن محمد بن سلم الختلي قال: حدثني عمر بن أحمد بن روح، حدثني أبو طاهر يحيى بن الحسن العلوي، قال: حدثني محمد بن سعيد الدارمي حدثنا موسى بن جعفر، عن أبيه، عن محمد بن علي، عن أبيه علي بن الحسين، قال: كنت جالساً مع أبي ونحن زائرون قبر جدنا عليه السلام، وهناك نسوان كثيرة، إذ أقبلت امرأة منهن فقلت لها: من أنت يرحمك الله؟ قالت: أنا زيدة بنت قريبة بن العجلان من بني ساعدة. فقلت لها: فهل عندك شيئاً تحدثينا؟ فقالت: إي والله حدثتني أمي أم العارة بنت عبادة بن نضلة بن مالك بن عجلان الساعدي .. أنها كانت ذات يوم في نساءٍ من العرب إذ أقبل أبو طالب كئيباً حزيناً، فقلت له: ما شأنك يا أبا طالب؟ قال: إن فاطمة بنت أسد في شدة المخاض، ثم وضع يديه على وجهه. فبينا هو كذلك، إذ أقبل محمد صلى الله عليه وسلم فقال له: ((ما شأنك يا عم؟)) فقال: إن فاطمة بنت أسد تشتكي المخاض، فأخذ بيده وجاء وهي معه فجاء بها إلى الكعبة فأجلسها في الكعبة، ثم قال: ((اجلسي على اسم الله!)) قال: فطلقت طلقة فولدت غلاماً مسروراً، نظيفاً، منظفاً لم أر كحسن وجهه، فسماه أبو طالب علياً وحمله النبي صلى الله عليه وسلم حتى أداه إلى منزلها. قال علي بن الحسين عليهم السلام: فوالله ما سمعت بشيء قط إلا وهذا أحسن منه.
موسي بن جعفر از پدرشان از امام صادق و ايشان از وجود مقدس امام سجاد سلام الله عليهم اجمعين نقل مي کنند که: روزي به زيارت قبر جدمان رسول خدا صلي الله عليه و آله همراه با پدرم رفته بوديم، نشسته بوديم که آنجا زنان زيادي بودند. يکي از آنان به ما رو کرد و من به او گفتم رحمت خدا بر تو چه کسي هستي؟ گفت: من زيدة دختر قريبة فرزند عجلان از قبيله بني ساعده هستم. به او گفتم: آيا نزد تو چيزي هست که براي ما بيان کني؟ گفت آري به خدا قسم. مادرم ام العارة دختر عبادة بن نضلة بن مالک بن عجلان الساعدي ... روزي با زنان عرب همراه بود که ابوطالب در حالي که گريه مي کرد و غمگين بود آمد. به او گفتم: تو را چه شده است اي ابو طالب؟ گفت: فاطمه بنت اسد در شدت درد زايمان است و سپس دستش را زماني که در بين ما بود روي صورتش گذاشت و هنگامي که پيامبر صلي الله عليه و آله آمد فرمودند چه شده است اي عمو؟ ابوطالب گفت: فاطمه بنت اسد از شدت درد حمل به سختي افتاده است. پيامبر دست ابوطالب را گرفت در حالي که او دست فاطمه بنت اسد را گرفته بود به نزد کعبه آمدند و او را در کعبه نشاند و گفت: به نام خدا بنشين. گفتن: سپس در همان درد اول ، فرزند پسري خوشرو و پاک و پاک شده اي را به دنيا آورد و کسي را به زيبايي صورت او نديدم پس ابوطالب او را علي ناميد و پيامبر صلی الله علیه وآله او را تا منزلش همراهي کرد. امام سجاد عليه السلام فرمود: به خدا قسم هر سخن زيبايي شنيده بودم ، اين از آن زيباتر بود.
مناقب حضرت علي عليه السلام لابن مغازلي شافعي، ص 58-59.
آنچه ملاحظه نمودید اندکی است از اعترافات و سخنان ارباب حدیث و دانش بود ، و برای اطلاع بیشتر در این باره به کتاب شریف الغدیر ، ج 6 و شرح احقاق الحق ، ج17 مراجعه فرمایید .
آیا حکیم بن حزام در خانه کعبه متولد شده است ؟
طبق اعتقاد شیعه و نیز برخی از علمای اهل سنت ؛ همانند ابن صباغ مالکی و گنجی شافعی ، هیچ کس غیر از امیر مؤمنان علیه السلام در داخل خانه کعبه به دنیا نیامده است و این فضیلت بزرگ از امتیازات ویژه آن حضرت است ؛ اما متأسفانه تحریف گران تاریخ و دشمنان امیر مؤمنان علیه السلام این ویژگی را نیز همانند دیگر فضائل آن حضرت یا از اساس منکر شده و یا کسان دیگری را در آن شریک و سهیم کرده‌اند .
شاید بتوان ادعا کرد که کمتر فضیلتی از فضائل اهل بیت رسول خدا صلی الله علیه وآله مانده است که از دستبرد این تحریف‌گران به دور مانده باشد و آن‌ها به نحوی آن را زیر سؤال نبرده باشند . یکی از این موارد ولادت آن حضرت در خانه کعبه است که ادعا شده است غیر از امیر مؤمنان علیه السلام ، حکیم بن حزام نیز در خانه کعبه متولد شده است .
نخستین کسی که این مطلب را نقل کرده ، زبیر بن بکار متوفای 256هـ است و قبل از او در هیچ کتابی از کتاب‌های اهل سنت نقل نشده و بعد از او نیز هر کس نقل کرده ، از زبیر بن بکار است .
وی در جمهرة نسب قریش می‌نویسد :
حدثنا الزبير قال، وحدثني مصعب بن عثمان قال: دخلت أم حكيم ابن حزام الكعبة مع نسوة من قريش، وهي حامل بحكيم بن حزام، فضربها المخاض في الكعبة، فأتيت بنطح حيث أعجلها الولاد، فولدت حكيم بن حزام في الكعبة على النطح.
مادر حكيم بن حزام به همراه زناني از قريش وارد كعبه شدند ، او كه باردار بود ناگهان درد زايمان او را فراگرفت و فرزندش را به دنيا آورد.
جمهرة نسب قريش وأخبارها ، ج 1 ، ص353 المؤلف: الزبير بن بكار بن عبد الله القرشي الأسدي المكي (المتوفى: 256هـ)، المحقق: محمود محمد شاكر، الناشر: مطبعة المدني، عام النشر: 1381 هـ، عدد الأجزاء: 1.
زبیر بن بکار این روایت را از مصعب بن عثمان بن مصعب بن عروة بن الزبیر بن العوام نقل می‌کند که مبتلا به چند اشکال است :
اولاً : مصعب بن عثمان مجهول است و در هیچ یک از کتاب‌های رجالی نامی از او برده نشده است ؛
ثانیاً : روایت مرسل است ؛ چرا که مصعب بن عثمان ، ده‌ها سال بعد از این قضیه به دنیا آمده است، چگونه می‌تواند از این قضیه خبر دهد ؟
ثالثاً : این روایت از ساخته‌های خاندان زبیر و به ویژه زبیر بن بکار است که به خاطر دشمنی با خاندان اهل بیت علیهم السلام افسانه‌های بسیاری ساخته‌‌اند که از جمله آن‌ها همین قضیه است . این مطلب را نیز به خاطر زیر سؤال بردن فضائل اختصاصی امیر مؤمنان علیه السلام جعل کرده‌اند .
از طرف دیگر حکیم بن حزام با خاندان زبیر پسر عمو هستند ؛ چرا که حکیم بن حزام بن خویلد بن أسد بن عبد العزی و خاندان زبیر نیز به اسد بن عبد العزی می‌رسند . این احتمال وجود دارد که خاندان زبیر به خاطر دوستی عمو زاده خود ، این مطلب را جعل کرده باشند .
جمع بندی و نتیجه
از مجموعه مطالبی که در این پاسخ اشاره شد، چند نتیجه به طور یقین مشخص میشود:
اولاً: مسأله به دنیا آمدن امیرمؤمنان ـ علیه‌السّلام ـ در خانه خدا و کعبه معظمه جزء مسلمات تاریخ است که نه تنها در منابع شیعه بلکه در منابع معتبر اهل سنّت فراوان نقل شده که علامه امینی در الغدیر همه آن منابع را جمع‌آوری کرده است که قبلا اشاره شد.
هم چنین نه تنها به گفته علمای شیعه بلکه به گفته بزرگان اهل سنّت جریان تولد امام علی ـ علیه‌السّلام ـ در میان خانه خدا (کعبه) با روایات متواتر (روایاتی که موجب یقین میشود) ثابت شده است.
ثانیاً: گرچه همه اسرار این قضیه به طور کامل برای هیچ کسی معلوم نخواهد بود، امّا از مجموع سخنان بزرگان شیعه و سنی به خوبی معلوم میشود که این مسأله (در کعبه به دنیا آمدن) در واقع یک نوع اعجاز و کرامت برای حضرت امیر مؤمنان است و جزء خصایص و نعمت‌‌های الهی است که به گفته بزرگان اهل سنّت مانند حاکم نیشابوری و دیگران تنها نصیب حضرت امیرمؤمنان شده است و هیچ کسی نه قبل از علی و نه بعد از آن حضرت در کعبه به دنیا نیامده است.
لذا از کلامی که از این عالم بزرگ (آلوسی و حاکم نیشابوری) قبلاً نقل شد: یکی شان این مسأله را به کرامت علی ـ علیه‌السّلام ـ و تجلیل محل تولد او یاد نمود و دیگر به این نکته اشاره کرده بود که در کعبه به دنیا آمدن فیضی بزرگ بود که شایسته بود علی ـ علیه‌السّلام ـ بدان فیض عظمی بار یابد.
و جالب‌تر از همه آن که آن گونه که در کلام خود امیرمؤمنان که قبلا بیان شد، حضرت عیسی ـ علیه‌السّلام ـ با این که یک پیامبر اولوالعزم بود، به هنگام تولدش به مادر او دستور داده شد از مسجد بیت‌المقدس بیرون شود، چون آن جا عبادتگاه است نه زایش‌گاه، امّا به هنگام تولد امیر مؤمنان، مادرش فاطمه بنت اسد به داخل کعبه و عبادتگاه رهنمون شده و از طریق شکافته شدن دیوار کعبه به صورت اعجازگونه به داخل آن راه داده میشود. امّا این که در کعبه تولد و در مسجد شهادت نصیب آن حضرت میشود، گویای مقام و منزلت بسیار بالای آن حضرت است.
پایان.
منبع : سنت دات نت