مهدويت امامت خردسال

 سؤال:چرا انبياي بزرگ الهي در سن چهل سالگي به پيامبري برگزيده ميشدند، با اين كه آنها نيز امام بودند، ولي حضرت حجت بن الحسن در سن پنج سالگي به امامت رسيد؟

جواب:

ولايت الهي كه در دو جريان نبوت و امامت، تبلور مييابد، به سن بستگي ندارد. و اين كه گفتهايد پيامبران در سن چهل سالگي به نبوت ميرسيدند نيز، به تصريح قرآن مجيد، صحيح نيست كه در اين جا به برخي از آنها اشاره ميشود:

الف ـ حضرت يحيي، قرآن مجيد ميفرمايد: يـَا يَحييَ خُذِ الكِتـَبَ بِقُوَّةٍ وءاتَينـَهُ الحُكمَ صَبيـّا (مريم، 12) اي يحيي! كتاب ]خدا[ را با قوّت بگير و ما فرمان نبوت را در كودكي به او داديم. قوّت معناي وسيعي دارد، كه قدرت مادّي و معنوي را شامل ميشود. نكته اي كه آية شريفه بيان ميكند، نبوت در خردسالي است درست است كه دوران شكوفايي عقل معمولاً حدّ و مرز خاصّي دارد، ولي هميشه در انسانها، افراد استثنايي وجود داشته اند.

چه اشكالي دارد كه خدا اين دوران را براي بعضي از بندگانش، به خاطر مصالحي فشرده تر كند، چنان كه براي سخن گفتن، معمولاً يكي دو سال عمر لازم است، در حالي كه حضرت عيسي، در همان دوران نخست زندگي، سخن گفت. از اين جا روشن ميشود اشكالي كه برخي افراد به امامت بعضي از امامان شيعه ميگيرند بياساس است.

در روايتي، عيسي بن اسباط از ياران امام جواد(ع) نقل ميكند: خدمت حضرت جواد(ع) رسيديم، در حالي كه سن امام، كم بوده، درست در همين هنگام كه در چنين فكري بودم، حضرت فرمود: اي علي بن اسباط! خداوند، كاري كه در مسئله امامت كرده، همانند كاري است كه در نبوّت كرده است گاهي ميفرمايد: وءاتَينـَهُ الحُكمَ صَبيـّا (مريم، 12) به يحيي در كودكي فرمان نبوت داديم.

و گاهي ميفرمايد: اِذا بَلَغَ اَشُدَّهُ وبَلَغَ اَربَعينَ سَنَةً (احقاف، 15) هنگامي كه انسان به حدّ بلوغ كامل عقل، به چهل سال رسيد. بنابراين، همان گونه كه ممكن است خدا، حكمت را به انساني در دوران كودكي بدهد، قادر است كه آن را در چهل سالگي نيز بدهد.( تفسير نمونه، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران، ج 13، ص 28، دارالكتب الاسلامية، به نقل از نورالثقلين، ج 3، آيه 1325. )

ب ـ حضرت عيسي، نيز چنين وصفي دارد قرآن در اين باره ميفرمايد: قالوا كَيفَ نُكَلِّمُ مَن كانَ فِي المَهدِ صَبيـّا (مريم، 29) گفتند: چگونه با كودكي كه در گاهواره است سخن بگوييم. گفت من بنده خدايم، به من كتاب آسماني داده و مرا پيامبر قرار داده است.

ما شاهديم كه حضرت عيسي، در گهواره، نبوت خويش را اعلام ميدارد.( همان، ص 53. )

فخر رازي از دانشمندان اهل سنّت نيز در تفسير آية شريفه، درباره حضرت يحيي گفته است: مراد از حكم، در آيه شريفه، همان نبوّت است، زيرا خداوند متعال، عقل او را در سنين كودكي، محكم و كامل كرد و به او وحي فرستاد اين بدان جهت است كه خداوند متعال، حضرت يحيي و عيسي را در سنين كودكي، به رسالت مبعوث كرد، بر خلاف حضرت موسي و محمد(ص) كه آنان را در سنين بزرگ سالي مبعوث كرد.( تفسير كبير، فخررازي، ج 7، ص 516، داراحيأ التراث العربي. )

بر اين اساس، از لحاظ عقلي و عادّي، هيچ مشكلي وجود ندارد كه شخص در سنين كودكي، شايستگي و تواناييهاي بالايي كسب نمايد، چنان كه نمونه هايي از نوابغ خردسال را، در زندگي مشاهده ميكنيم و افزون بر اين بايد دانست كه امامت عهد الهي است. و در عهده داري اين منصب، سن خاص، شرط نيست، بكله لياقت مهم است و نكته ديگر اين كه تاريخ، گواه بوده اماماني كه در سن خردسالي به امامت رسيدهاند، به بهترين صورت، از عهدة آن برآمدند و شاهد صدقي بر امكان اين جريان شدند.

منبع : ( ر.ك: مجله تخصصي انتظار، ش 3، مقالهاي با عنوان امامت كودك، نوشته علي اصغر رضواني. )