اعمال شب اول و رویت هلال ماه رمضان - متن و ترجمه استاد انصاریان

در آن چند عمل مستحب است:

اوّل:

استهلال [یعنی جستجوی هلال ماه] و بعضی استهلال این ماه را واجب دانسته‌اند.

دوّم:

چون هلال را دید، به هلال اشاره نکند، بلکه رو به قبله کرده و دست‌ها را به آسمان بردارد و هلال را خطاب کرده و بگوید:

رَبِّى وَرَبُّكَ اللّٰهُ رَبُّ الْعالَمِينَ . اللّٰهُمَّ أَهِلَّهُ عَلَيْنا بِالْأَمْنِ وَالْإِيمانِ وَالسَّلامَةِ وَالْإِسْلامِ وَالْمُسارَعَةِ إِلىٰ مَا تُحِبُّ وَتَرْضىٰ . اللّٰهُمَّ بارِكْ لَنا فِى شَهْرِنا هٰذَا، وَارْزُقْنا خَيْرَهُ وَعَوْنَهُ، وَاصْرِفْ عَنَّا ضُرَّهُ وَشَرَّهُ وَبَلاءَهُ وَفِتْنَتَهُ.

ای ماه، پروردگار من و تو، خدا پروردگار جهانیان است. خدایا ماه را بر ما نو کن به ایمنی و ایمان و تندرستی و اسلام و شتافتن به‌سوی آنچه دوست داری و خشنود می‌شوی. خدایا در این ماه به ما برکت بخش و خیر و کمکش را روزی ما کن و زیان و گزند و بلا و فتنه‌اش را از ما بگردان.

و روایت شده: زمانی که رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله) هلال ماه رمضان را می‌دید، روی شریفش را به جانب قبله می‌گرداند و می‌گفت:

پخش صوت: میرزا حسین کاظم

اللّٰهُمَّ أَهِلَّهُ عَلَيْنا بِالْأَمْنِ وَالْإِيمانِ وَالسَّلامَةِ وَالْإِسْلامِ وَالْعافِيَةِ الْمُجَلَّلَةِ وَدِفاعِ الْأَسْقامِ وَالْعَوْنِ عَلَى الصَّلاةِ وَالصِّيامِ وَالْقِيامِ وَتِلاوَةِ الْقُرْآنِ . اللّٰهُمَّ سَلِّمْنا لِشَهْرِ رَمَضانَ، وَتَسَلَّمْهُ مِنّا، وَسَلِّمْنا فِيهِ حَتَّىٰ يَنْقَضِىَ عَنَّا شَهْرُ رَمَضانَ وَقَدْ عَفَوْتَ عَنَّا وَغَفَرْتَ لَنا وَرَحِمْتَنا.

خدایا، این ماه را بر ما نو کن به ایمنی و ایمان و سلامت و اسلام و تندرستی پوشاننده و همه جانبه و دفاع در برابر بیماری‌ها و یاری بر نماز و روزه و شب زنده‌داری و تلاوت قرآن. خدایا، ما را برای ماه رمضان سالم گردان و ماه رمضان را از ما سالم دریافت کن و ما را در آن تا از ما بگذرد به سلامت دار درحالی‌که از گناهان ما درگذشته و ما را مورد آمرزش و رحمت خویش قرار داده باشی.

و از حضرت صادق(علیه‌السلام) روایت شده: هلال را دیدی بگو:

پخش صوت: میرزا حسین کاظم

اللّٰهُمَّ قَدْ حَضَرَ شَهْرُ رَمَضانَ وَقَدِ افْتَرضْتَ عَلَيْنا صِيامَهُ، وَأَنْزَلْتَ فِيهِ الْقُرْآنَ هُدىً لِلنّاسِ وَبَيِّناتٍ مِنَ الْهُدىٰ وَالْفُرْقانِ . اللّٰهُمَّ أَعِنَّا عَلَىٰ صِيامِهِ، وَتَقَبَّلْهُ مِنّا، وَسَلِّمْنا فِيهِ، وَسَلِّمْنا مِنْهُ، وَسَلِّمْهُ لَنا فِى يُسْرٍ مِنْكَ وَعافِيَةٍ، إِنَّكَ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍ قَدِيرٌ، يَا رَحْمٰنُ يَا رَحِيمُ.

خدایا، ماه رمضان وارد شد و تو روزه‌ی آن را بر ما واجب کرده‌ای و قرآن را در آن برای هدایت و دلایلی روشن از هدایت وسیله‌ی تشخیص حق از باطل فرستادی. خدایا، ما را بر روزه‌اش یاری کن و آن را از ما بپذیر و ما را در آن و از آن سالم بدار و آن را برای ما سالم گردان، در آسانی و تندرستی از سوی خویش، همانا تو بر هر چیز توانایی، ای بخشنده، ای مهربان.

سوم:

«دعای چهل‌وسوم صحیفه کامله سجادیه» را در هنگام دیدن هلال بخواند.
سید ابن طاووس روایت کرده: روزی حضرت سجّاد(علیه‌السلام) در راهی می‌گذشت که به هلال ماه رمضان نظر کرد، پس ایستاد و گفت:

پخش صوت: میرزا حسین کاظم

أَيُّهَا الْخَلْقُ الْمُطِيعُ، الدَّائِبُ السَّرِيعُ، الْمُتَرَدِّدُ فِى مَنازِلِ التَّقْدِيرِ، الْمُتَصَرِّفُ فِى فَلَكِ التَّدْبِيرِ، آمَنْتُ بِمَنْ نَوَّرَ بِكَ الظُّلَمَ، وَأَوْضَحَ بِكَ الْبُهَمَ، وَجَعَلَكَ آيَةً مِنْ آياتِ مُلْكِهِ، وَعَلامَةً مِنْ عَلاماتِ سُلْطانِهِ، فَحَدَّ بِكَ الزَّمانَ، وَامْتَهَنَكَ بِالْكَمالِ وَالنُّقْصانِ، وَالطُّلُوعِ وَالْأُفُولِ وَالْإِنارَةِ وَالْكُسُوفِ فِى كُلِّ ذٰلِكَ أَنْتَ لَهُ مُطِيعٌ، وَ إِلىٰ إِرادَتِهِ سَرِيعٌ، سُبْحانَهُ مَا أَعْجَبَ مَا دَبَّرَ مِنْ أَمْرِكَ ! وَأَلْطَفَ مَا صَنَعَ فِى شَأْنِكَ ! جَعَلَكَ مِفْتاحَ شَهْرٍ حادِثٍ لِأَمْرٍ حادِثٍ،

ای آفریده‌ی فرمان‌بردار، رونده‌ی کوشا و شتابان، رفت‌وآمدکننده‌ی در منزلگاه‌های معین، ای تصرف کنندۀ در چرخ گردون تدبیر، ایمان آوردم به آن کس‌که با تو تاریکی‌ها را روشن کرد و آنچه را که به سختی می‌توان یافت آشکار ساخت و تو را نشانه‌ای از نشانه‌های فرمانروایی و علامتی از علائم قدرت خود قرار داد، پس زمان را به تو محدود ساخت و گاهی تو را به نقص و گاهی به کمال وقتی به طلوع و زمانی به غروب و حالتی پر نور و حالتی گرفته، به کار گرفت، تو در تمام این حالات مسخّر اویی و به‌سوی اراده‌اش شتابانی، منزّه است او، چه عجیب است تدبیری که در حق تو به کار برده و چه دقیق است آنچه درباره تو انجام داده، تو را کلید ماهی نو برای کارهایی نو ساخته،

فَأَسْأَلُ اللّٰهَ رَبِّى وَرَبَّكَ، وَخالِقِى وَخالِقَكَ، وَمُقَدِّرِى وَمُقَدِّرَكَ، وَمُصَوِّرِى وَمُصَوِّرَكَ؛ أَنْ يُصَلِّىَ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ، وَأَنْ يَجْعَلَكَ هِلالَ بَرَكَةٍ لَاتَمْحَقُهَا الْأَيَّامُ، وَطَهارَةٍ لَاتُدَنِّسُهَا الْآثامُ، هِلالَ أَمْنٍ مِنَ الْآفاتِ، وَسَلامَةٍ مِنَ السَّيِّئاتِ، هِلالَ سَعْدٍ لَانَحْسَ فِيهِ، وَيُمْنٍ لَانَكَدَ مَعَهُ، وَيُسْرٍ لَايُمازِجُهُ عُسْرٌ، وَخيْرٍ لَا يَشُوبُهُ شَرٌّ، هِلالَ أَمْنٍ وَإِيمانٍ، وَ نِعْمَةٍ وَ إِحْسانٍ، وَسَلامَةٍ وَ إِسْلامٍ .

پس از پروردگار که پروردگار من‌وتوست و آفریننده‌ی من‌وتوست و مهار مقدّرات من و تو در کف قدرت اوست و صورتگر من‌وتوست می‌خواهم؛ که بر محمّد و خاندانش درود فرستد و تو را ماه برکتی قرار دهد که گذشت روزگاران آن را از بین نبرد و ماه پاکی که گناهان آن را آلوده نگرداند، هلال ایمنی از آفات و سلامتی از زشتی‌ها، هلال خوش طالعی برکنار از نحسی و مبارکی بدون گرفتاری و آسایش بدون دشواری، و خیر بدون زیان، هلال ایمنی و امان و نعمت و احسان و سلامت و اسلام

اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاجْعَلْنا مِنْ أَرْضىٰ مَنْ طَلَعَ عَلَيْهِ؛ وَأَزْكىٰ مَنْ نَظَرَ إِلَيْهِ، وَأَسْعَدَ مَنْ تَعَبَّدَ لَكَ فِيهِ، وَوَفِّقْنَا اللّٰهُمَّ فِيهِ لِلطَّاعَةِ وَالتَّوْبَةِ، وَاعْصِمْنا فِيهِ مِنَ الْآثامِ وَالْحَوْبَةِ، وَأَوْزِعْنا فِيهِ شُكْرَ النِّعْمَةِ، وَأَلْبِسْنا فِيهِ جُنَنَ الْعافِيَةِ، وَأَتْمِمْ عَلَيْنا بِاسْتِكْمالِ طاعَتِكَ فِيهِ الْمِنَّةَ، إِنَّكَ أَنْتَ الْمَنّانُ الْحَمِيدُ، وَصَلَّى اللّٰهُ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِهِ الطَّيِّبِينَ، وَاجْعَلْ لَنا فِيهِ عَوْناً مِنْكَ عَلَىٰ مَا نَدَبْتَنا إِلَيْهِ مِنْ مُفْتَرَضِ طاعَتِكَ وَتَقَبَّلْها إِنَّكَ الْأَكْرَمُ مِنْ كُلِّ كَرِيمٍ، وَالْأَرْحَمُ مِنْ كُلِّ رَحِيمٍ، آمِينَ آمِينَ رَبَّ الْعالَمِينَ.

خدایا بر محمّد و خاندانش درود فرست و ما را از پسندیده‌ترین کسانی قرار ده که این ماه بر آنان طلوع کرده؛ و پاکیزه‌ترین کسانی که به آن‌ نگاه انداخته و خوشبخت‌ترین کسی که در آن به بندگی تو گردن نهاده‌اند و ما را در این ماه توفیق توبه عنایت کن و از گناه حفظ فرما و از انجام نافرمانی‌ات بازدار و ادای شکر نعمتت را به ما ارزانی کن و لباس‌های عافیت را بر ما بپوشان و به سبب انجام طاعت کامل، نعمتت را در این ماه بر ما تمام کن، زیرا که تو بس بخشنده و ستوده‌ای و درود خدا بر محمّد و خاندان پاکش و برای ما از سوی خود در این ماه مددی برسان، بر انجام آنچه ما را به آن خوانده‌ای از طاعت واجبت و آن را بپذیر، همانا تو کریم‌تر از هر کریمی و مهربان‌تر از هر مهربانی، آمین آمین ای پروردگار جهانیان.

چهارم:

با همسر خویش نزدیکی کند و این عمل از ویژگی‌های این ماه است وگرنه نزدیکی با همسر در شب اول ماه‌های دیگر مکروه است.

پنجم:

غسل شب اول ماه را انجام دهد. روایت شده: هرکه در شب اول ماه رمضان غسل کند تا ماه رمضان آینده بدنش دچار خارش نشود.

ششم:

اگر بتواند در نهر جاری غسل کند و سی کف آب بر سر بریزد که تا ماه رمضان آینده با طهارت معنوی باشد.

هفتم:

قبر مطهر امام حسین(علیه‌السلام) را زیارت کند تا گناهانش ریخته و ثواب حاجیان و اهل عمره آن سال را به دست آورد.

هشتم:

از این شب خواندن «هزار رکعت نماز این ماه» را که در پایان‌بخش دوّم بیان شد شروع کند.

نهم:

در این شب دو رکعت نماز بجا آورد، در هر رکعت سوره «حمد» و سوره «انعام» را بخواند و از خدا درخواست کند که او را کفایت نماید و از آنچه از دردها می‌ترسد حفظ کند.

دهم:

دعای «اللّٰهُمَّ إِنَّ هٰذَا الشَّهْرَ الْمُبارَکَ» را که در اعمال «شب آخر ماه شعبان» گذشت بخواند.

یازدهم:

پس از نماز مغرب دست‌ها را بلند کند و این دعا را که از امام جواد(علیه‌السلام) وارد شده و در کتاب «اقبال» آمده بخواند:

پخش صوت: میرزا حسین کاظم

اللّٰهُمَّ يَا مَنْ يَمْلِكُ التَّدْبِيرَ وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍ قَدِيرٌ، يَا مَنْ يَعْلَمُ خائِنَةَ الْأَعْيُنِ وَمَا تُخْفِى الصُّدُورُ وَتُجِنُّ الضَّمِيرُ وَهُوَ اللَّطِيفُ الْخَبِيرُ . اللّٰهُمَّ اجْعَلْنا مِمَّنْ نَوىٰ فَعَمِلَ، وَلَا تَجْعَلْنا مِمَّنْ شَقِىَ فَكَسِلَ، وَلَا مِمَّنْ هُوَ عَلَىٰ غَيْرِ عَمَلٍ يَتَّكِلُ .

خدایا؛ ای آن‌که مالک تدبیر است و او بر هر کاری تواناست، ای آن‌که خیانت دیده‌ها را می‌داند و آنچه را سینه‌ها پنهان می‌کنند و خاطر و ذهن پوشیده می‌سازد و او مهربان و آگاه است. خدایا ما را از کسانی قرار ده که تصمیم گرفتند آنگاه انجام دادند و از کسانی قرار مده که تیره‌بخت شدند و در نهایت تنبلی کردند و از آنانی قرار مده که بر غیر عمل صالح تکیه زدند.

اللّٰهُمَّ صَحِّحْ أَبْدانَنا مِنَ الْعِلَلِ، وَأَعِنّا عَلَىٰ مَا افْتَرَضْتَ عَلَيْنا مِنَ الْعَمَلِ، حَتّىٰ يَنْقَضِىَ عَنَّا شَهْرُكَ هٰذَا وَقَدْ أَدَّيْنا مَفْرُوضَكَ فِيهِ عَلَيْنا . اللّٰهُمَّ أَعِنّا عَلَىٰ صِيامِهِ، وَوَفِّقْنا لِقِيامِهِ، وَنَشِّطْنا فِيهِ لِلصَّلاةِ، وَلَا تَحْجُبْنا مِنَ الْقِراءَةِ، وَسَهِّلْ لَنا فِيهِ إِيتاءَ الزَّكاةِ . اللّٰهُمَّ لَاتُسَلِّطْ عَلَيْنا وَصَباً وَلَا تَعَباً وَلَا سَقَماً وَلَا عَطَباً؛

خدایا بدن‌های ما را از بیماری‌ها سلامتی بخش و ما را بر انجام آنچه از عمل بر ما واجب کرده‌ای یاری ده تا این ماه از ما سپری گردد درحالی‌که آنچه را در این ماه بر ما واجب نموده‌ای ادا کرده باشیم. خدایا ما را بر روزه‌اش یاری ده و برای شب‌زنده‌داری‌اش موفق بدار و برای نماز در این ماه، ما را شاداب گردان و از قرائت قرآن محروم مساز و پرداخت زکات را در این ماه بر ما آسان کن. خدایا درد مُزمن، خستگی، بیماری، هلاکت را بر ما چیره مکن؛

اللّٰهُمَّ ارْزُقْنا الْإِفْطارَ مِنْ رِزْقِكَ الْحَلالِ . اللّٰهُمَّ سَهِّلْ لَنا فِيهِ مَا قَسَمْتَهُ مِنْ رِزْقِكَ، وَيَسِّرْ مَا قَدَّرْتَهُ مِنْ أَمْرِكَ، وَاجْعَلْهُ حَلالاً طَيِّباً نَقِيّاً مِنَ الْآثامِ، خالِصاً مِنَ الْآصارِ وَالْأَجْرامِ .

خدایا؛ افطار از روزی حلالت را روزی ما کن. خدایا آنچه از روزی‌ات در این ماه نصیب ما نمودی دست یافتن به آن را برای ما هموار کن و آنچه را از فرمانت برای ما تقدیر کرده‌ای آسان کن و آن را حلال و پاک و پاکیزه از گناهان و خالص از شفاف و بی‌آلایش و بزهکاری‌ها قرار ده.

اللّٰهُمَّ لَاتُطْعِمْنا إِلّا طَيِّباً غَيْرَ خَبِيثٍ وَلَا حَرامٍ، وَاجْعَلْ رِزْقَكَ لَنا حَلالاً لَايَشُوبُهُ دَنَسٌ وَلا أَسْقامٌ، يَا مَنْ عِلْمُهُ بِالسِّرِّ كَعِلْمِهِ بِالْأَعْلانِ، يَا مُتَفَضِّلاً عَلَىٰ عِبادِهِ بِالْإِحْسانِ، يَا مَنْ هُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍ قَدِيرٌ، وَبِكُلِّ شَىْءٍ عَلِيمٌ خَبِيرٌ، أَلْهِمْنا ذِكْرَكَ، وَجَنِّبْنا عُسْرَكَ، وَأَنِلْنا يُسْرَكَ، وَاهْدِنا لِلرَّشادِ، وَوَفِّقْنا لِلسَّدادِ، وَاعْصِمْنا مِنَ الْبَلايا، وَصُنَّا مِنَ الْأَوْزارِ وَالْخَطايا،

خدایا به ما مخوران جز غذای پاک که نه پلید باشد و نه حرام و روزی‌ات را برای ما حلال گردان‌ که آلودگی‌ها و دردها با آن در نیامیزد، ای که دانایی‌اش به امور پنهان، همانند دانایی‌اش به امور آشکار است، ای بخشنده لطف و محبت بر بندگانش به سبب احسان، ای آن‌که بر هر کاری تواناست و به هر چیز دانا و آگاه است، یادت را به ما الهام کن و از سخت گرفتن به ما، ما را برکنار دار و به آسانی‌ات ما را برسان و به راستی راهنمایمان باش و به استواری توفیقمان ده و از بلا نگاهمان بدار و ما را از بارهای گران گناهان و خطاها حفظ کن،

يَا مَنْ لَايَغْفِرُ عَظِيمَ الذُّنُوبِ غَيْرُهُ، وَلا يَكْشِفُ السُّوءَ إِلّا هُوَ، يَا أَرْحَمَ الرّاحِمِينَ وَ أَكْرَمَ الْأَكْرَمِينَ؛ صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَأَهْلِ بَيْتِهِ الطَّيِّبِينَ، وَاجْعَلْ صِيامَنا مَقْبُولاً، وَبِالْبِرِّ وَالتَّقْوىٰ مَوْصُولاً، وَكَذٰلِكَ فَاجْعَلْ سَعْيَنا مَشْكُوراً، وَقِيامَنا مَبْرُوراً، وَقُرْآنَنا مَرْفُوعاً ، وَدُعاءَنا مَسْمُوعاً، وَاهْدِنا لِلْحُسْنىٰ ، وَجَنِّبْنا الْعُسْرىٰ، وَيَسِّرْنا لِلْيُسْرىٰ،

ای آن‌که گناهان بزرگ را جز او نیامرزد و احدی بدی را جز او برطرف ننماید، ای مهربان‌ترین مهربانان و کریم‌ترین کریمان؛ بر محمّد و اهل‌بیت پاکش درود فرست و روزه ما را پذیرفته بدار و به نیکی و تقوا پیوندش ده و همچنین کوشش ما را مورد قدردانی و شب‌زنده‌داری ما را پذیرفته و قرائتمان را بالا رفته و دعایمان را اجابت شده قرار ده و ما را به عاقبت به خیری هدایت کن و از دشواری برکنارمان بدار و ما را برای آسانی آماده ساز

وَأَعْلِ لَنَا الدَّرَجاتِ، وَضاعِفْ لَنَا الْحَسَناتِ، وَاقْبَلْ مِنَّا الصَّوْمَ وَالصَّلاةَ، وَاسْمَعْ مِنَّا الدَّعَواتِ، وَاغْفِرْ لَنَا الْخَطِيئاتِ، وَتَجاوَزْ عَنَّا السَّيِّئاتِ، وَاجْعَلْنا مِنَ الْعامِلِينَ الْفَائِزِينَ، وَلَا تَجْعَلْنا مِنَ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَلَا الضَّالِّينَ، حَتَّىٰ يَنْقَضِىَ شَهْرُ رَمَضانَ عَنَّا وَقَدْ قَبِلْتَ فِيهِ صِيامَنا وَقِيامَنا، وَزَكَّيْتَ فِيهِ أَعْمالَنا، وَغَفَرْتَ فِيهِ ذُنُوبَنا، وَأَجْزَلْتَ فِيهِ مِنْ كُلِّ خَيْرٍ نَصِيبَنا، فَإِنَّكَ الْإِلٰهُ الْمُجِيبُ، وَالرَّبُّ الْقَرِيبُ ، وَأَنْتَ بِكُلِّ شَىْءٍ مُحِيطٌ.

و درجاتمان را بالا بر و کارهای خوبمان را دوچندان کن و روزه و نماز ما را بپذیر و دعاهایمان را شنوا باش، خطاهایمان را بیامرز و از گناهمان درگذر و ما را از عمل کنندگان و رستگاران قرار ده و از آنان‌که مورد خشم تواند و از گمراهان قرار مده تا ماه رمضان از ما سپری گردد چنان‌که روزه‌ها و شب‌زنده‌داری‌مان را در آن پذیرفته باشی و کردارمان را در آن پاکیزه و گناهانمان را در آن مورد آمرزش قرار داده و سهم ما را در آن از هر خیری فراوان ساخته باشی، به یقین تویی معبود اجابت‌کننده دعاها و پروردگار نزدیک به بندگان و تویی احاطه‌کننده بر هر چیز.

دوازدهم:

در این شب دعای روایت شده از امام صادق(علیه‌السلام) را که در کتاب «اقبال» آمده بخواند:

پخش صوت: میرزا حسین کاظم

اللّٰهُمَّ رَبَّ شَهْرِ رَمَضانَ، مُنَزِّلَ الْقُرْآنِ، هٰذَا شَهْرُ رَمَضانَ الَّذِى أَنْزَلْتَ فِيهِ الْقُرْآنَ وَأَنْزَلْتَ فِيهِ آياتٍ بَيِّناتٍ مِنَ الْهُدىٰ وَالْفُرْقانِ . اللّٰهُمَّ ارْزُقْنا صِيامَهُ، وَأَعِنَّا عَلَىٰ قِيامِهِ .

خدایا؛ ای پروردگار ماه رمضان، ای فرستنده قرآن، این ماه رمضان است که قرآن را در آن فرستادی و در آن دلایل روشنی از هدایت و تشخیص حق از باطل فرستادی. خدایا روزه آن را نصیب ما کن و بر شب‌زنده‌داری‌اش یاری‌مان ده،

اللّٰهُمَّ سَلِّمْهُ لَنا، وَسَلِّمْنا فِيهِ، وَتَسَلَّمْهُ مِنَّا فِى يُسْرٍ مِنْكَ وَمُعافاةٍ، وَاجْعَلْ فِيما تَقْضِى وَتُقَدِّرُ مِنَ الْأَمْرِ الْمَحْتُومِ وَفِيما تَفْرُقُ مِنَ الْأَمْرِ الْحَكِيمِ فِى لَيْلَةِ الْقَدْرِ مِنَ الْقَضاءِ الَّذِى لَايُرَدُّ وَلَا يُبَدَّلُ أَنْ تَكْتُبَنِى مِنْ حُجَّاجِ بَيْتِكَ الْحَرامِ، الْمَبْرُورِ حَجُّهُمُ، الْمَشْكُورِ سَعْيُهُمُ، الْمَغْفُورِ ذُنُوبُهُمُ، الْمُكَفَّرِ عَنْهُمْ سَيِّئاتُهُمْ، وَاجْعَلْ فِيما تَقْضِى وَتُقَدِّرُ أَنْ تُطِيلَ لِى فِى عُمْرِى، وَتُوَسِّعَ عَلَىَّ مِنَ الرِّزْقِ الْحَلالِ.

خدایا آن را برای ما سالم بدار و در آن به ما سلامتی ده و آن را از سوی خویش در آسانی و سلامت کامل از ما تحویل بگیر و در آنچه حکم می‌کنی و مقدّر می‌گردانی از فرمان حتمی خویش و در آنچه جدا می‌کنی از امر حکیمانه‌ات در شب قدر، از آن حکمی که برگشت نمی‌پذیرد و دگرگون نمی‌شود، مقرّر فرما که ما را از حاجیان خانه محترمت بنویسی، آنان که حجّشان قبول و سعی‌شان پذیرفته و گناهانشان آمرزیده گشته و بدی‌هایشان نادیده گرفته شده است و در آنچه حکم می‌کنی و مقدّر می‌نمایی مقرّر فرما که عمرم را طولانی گردانی و از روزی حلالت بر من وسعت بخشی.

سیزدهم:

«دعای چهل‌وچهارم» صحیفه کامله سجادیه را بخواند.

چهاردهم:

بخواند دعای:

«اللّٰهُمَّ إِنَّ هٰذَا شَهْرُ رَمَضانَ ... إلى آخره»

را که سید در کتاب «اقبال» نوشته و دعایی بسیار طولانی است.

پانزدهم:

بخواند:

پخش صوت

اللّٰهُمَّ إِنَّهُ قَدْ دَخَلَ شَهْرُ رَمَضانَ . اللّٰهُمَّ رَبَّ شَهْرِ رَمَضانَ الَّذِى أَنْزَلْتَ فِيهِ الْقُرْآنَ وَجَعَلْتَهُ بَيِّناتٍ مِنَ الْهُدىٰ وَالْفُرْقانِ . اللّٰهُمَّ فَبارِكْ لَنا فِى شَهْرِ رَمَضانَ، وَأَعِنَّا عَلَىٰ صِيامِهِ وَصَلَواتِهِ، وَتَقَبَّلْهُ مِنَّا.

خدایا؛ هر آینه ماه رمضان وارد شد، ماهی که در آن قرآن را فرو فرستادی و آن را دلایل آشکاری از هدایت و تشخیص حق از باطل قرار دادی. خداوندا، در ماه رمضان به ما برکت عطا کن و بر روزه و نمازهایش یاری‌مان فرما و آن را از ما بپذیر.

روایت شده رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله) وقتی ماه رمضان می‌رسید این دعا را می‌خواند.

شانزدهم:

و نیز روایت شده که رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله) در شب اول ماه رمضان این دعا را می‌خواند:

پخش صوت: میرزا حسین کاظم

الْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذِى أَكْرَمَنا بِكَ أَيُّهَا الشَّهْرُ الْمُبارَكُ . اللّٰهُمَّ فَقَوِّنا عَلَىٰ صِيامِنا وَقِيامِنا، وَثَبِّتْ أَقْدامَنا، وَانْصُرْنا عَلَى الْقَوْمِ الْكافِرِينَ . اللّٰهُمَّ أَنْتَ الْواحِدُ فَلا وَلَدَ لَكَ، وَأَنْتَ الصَّمَدُ فَلا شِبْهَ لَكَ، وَأَنْتَ الْعَزِيزُ فَلا يُعِزُّكَ شَىْءٌ، وَأَنْتَ الْغَنِىُّ وَأَنَا الْفَقِيرُ، وَأَنْتَ الْمَوْلىٰ وَأَنَا الْعَبْدُ، وَأَنْتَ الْغَفُورُ وَأَنَا الْمُذْنِبُ، وَأَنْتَ الرَّحِيمُ وَأَنَا الْمُخْطِئُ، وَأَنْتَ الْخالِقُ وَأَنَا الْمَخْلُوقُ، وَأَنْتَ الْحَىُّ وَأَنَا الْمَيِّتُ، أَسْأَلُكَ بِرَحْمَتِكَ أَنْ تَغْفِرَ لِى وَتَرْحَمَنِى وَتَجاوَزَ عَنِّى إِنَّكَ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍ قَدِيرٌ.

خدا را که سپاس به وسیله‌ی تو ای ماه مبارک، ما را گرامی داشت. خدایا ما را بر روزه و شب‌زنده‌داری‌مان نیرو بخش و گام‌هایمان را استوار کن و بر کافران پیروزمان گردان. خدایا تو یگانه‌ای پس برایت فرزندی نیست و تو بی‌نیازی پس شبیهی برایت نمی‌باشد و تویی توانمند و چیزی توانمندت نکند و تویی بی‌نیاز و من تهیدستم و تویی مولا و من بنده‌ام و تویی آمرزنده و من گناهکارم و تویی مهربان و من خطاکارم و تویی آفریننده و من آفریده‌ شده و تویی زنده و من مرده‌ام، از تو درخواست می‌کنم به مهرت که مرا بیامرزی و به من رحم کنی و از من درگذری، همانا تو بر هر کار توانایی.

هفدهم:

در باب اوّل بیان استحباب خواندن «دعای جوشن کبیر» در آغاز ماه گذشت.

هیجدهم:

«دعای حج» را که در اول ماه گذشت بخواند.

نوزدهم:

هنگامی‌که ماه رمضان شروع می‌شود بسیار خواندن قرآن شایسته است و روایت شده که امام صادق(علیه‌السلام) پیش از تلاوت قرآن این دعا را می‌خواند:

پخش صوت

اللّٰهُمَّ إِنِّى أَشْهَدُ أَنَّ هٰذَا كِتابُكَ الْمُنْزَلُ مِنْ عِنْدِكَ عَلَىٰ رَسُولِكَ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِاللّٰهِ صَلَّى اللّٰهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ، وَكَلامُكَ النَّاطِقُ عَلَىٰ لِسانِ نَبِيِّكَ جَعَلْتَهُ هادِياً مِنْكَ إِلىٰ خَلْقِكَ، وَحَبْلاً مُتَّصِلاً فِيما بَيْنَكَ وَبَيْنَ عِبادِكَ .

خدایا؛ گواهی می‌دهم که این کتاب توست که از سوی تو بر رسولت محمّد بن عبدالله (درود خدا بر او و خاندانش) نازل گشته و سخن گویای توست بر زبان پیامبرت، آن را از سوی خود راهنمایی برای بندگانت قرار دادی و رشته پیوسته‌ای بین تو و بندگان توست.

اللّٰهُمَّ إِنِّى نَشَرْتُ عَهْدَكَ وَكِتابَكَ، اللّٰهُمَّ فَاجْعَلْ نَظَرِى فِيهِ عِبادَةً، وَقِراءَتِى فِيهِ فِكْراً، وَفِكْرِى فِيهِ اعْتِباراً، وَاجْعَلْنِى مِمَّنْ اتَّعَظَ بِبَيانِ مَواعِظِكَ فِيهِ، وَاجْتَنَبَ مَعاصِيَكَ، وَلَا تَطْبَعْ عِنْدَ قِراءَتِى عَلَىٰ سَمْعِى، وَلَا تَجْعَلْ عَلَىٰ بَصَرِى غِشاوَةً، وَلَا تَجْعَلْ قِراءَتِى قِراءَةً لَاتَدَ بُّرَ فِيها، بَلِ اجْعَلْنِى أَتَدَبَّرُ آياتِهِ وَأَحْكامَهُ آخِذاً بِشَرايِعِ دِينِكَ، وَلَا تَجْعَلْ نَظَرِى فِيهِ غَفْلَةً، وَلَا قِراءَتِى هَذَراً، إِنَّكَ أَنْتَ الرَّؤُوفُ الرَّحِيمُ.

خدایا پیمان و کتابت را در پیش رویم باز کرده‌ام، خدایا نگاهم را در آن عبادت و خواندنم را در آن اندیشه و اندیشه‌ام را در آن عبرت‌آموز قرار بده و مرا از کسانی قرار ده که از بیان پندهایت در قرآن اندرز گیرند و از نافرمانی‌هایت دوری نمایند و هنگام تلاوت آن بر گوشم مُهر مزن و بر دیده‌ام پرده مگذار و خواندنم را خواندن بی‌تدبّر قرار مده، بلکه آن‌چنان قرارم ده که در آیات و احکامش تدبّر کنم و برگیرنده قوانین دینت باشم و نگاهم را در آن بی‌خبری و قرائتم را بیهوده و باطل قرار مده، تویی رئوف و مهربان.

پس از قرائت قرآن مجید این دعا را می‌خواند:

پخش صوت

اللّٰهُمَّ إِنِّى قَدْ قَرَأْتُ مَا قَضَيْتَ مِنْ كِتابِكَ الَّذِى أَنْزَلْتَهُ عَلَىٰ نَبِيِّكَ الصَّادِقِ صَلَّى اللّٰهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ، فَلَكَ الْحَمْدُ رَبَّنا . اللّٰهُمَّ اجْعَلْنِى مِمَّنْ يُحِلُّ حَلالَهُ، وَيُحَرِّمُ حَرامَهُ، وَيُؤْمِنُ بِمُحْكَمِهِ وَمُتَشابِهِهِ، وَاجْعَلْهُ لِى أُنْساً فِى قَبْرِى، وَأُنْساً فِى حَشْرِى، وَاجْعَلْنِى مِمَّنْ تُرْقِيهِ بِكُلِّ آيَةٍ قَرَأَها دَرَجَةً فِى أَعْلَىٰ عِلِّيِّينَ، آمِينَ رَبَّ الْعالَمِينَ.

خدایا آنچه را از کتابت دستور داده بودی خواندم، کتابی که بر پیامبر راستگویت (درود خدا بر او و خاندانش) نازل کردی، پس سپاس شایسته‌ی توست ای پروردگار؛ خدایا مرا از کسانی قرار ده که حلالش را حلال و حرامش را حرام می‌شمارند، به محکم و متشابهش ایمان می‌آورند و آن را مونس در قبر و قیامتم گردان و مرا از کسانی قرار ده که او را به هر آیه‌ای که می‌خواند در برترین جایگاه بهشت بالا بری، آمین ای پروردگار جهانیان.