آگاه باش که روز جمعه از چند جهت اختصاص و تعلّق به امام عصر(عجلّ الله تعالی فرجه الشریف) دارد:
یکی آنکه ولادت با سعادت ایشان در آن روز بوده، دیگر آنکه ظهور پر از سرور آن حضرت در روز جمعه خواهد بود و ازاینرو، انتظار فرج در آن روز بیش از روزهای دیگر است و در «زیارت ویژه» به آن حضرت در روز جمعه آمده است «هٰذَا یَوْمُ الْجُمُعَةِ وَ هُوَ یَوْمُکَ الْمُتَوَقَّعُ فِیهِ ظُهُورُکَ، وَ الْفَرَجُ فِیهِ لِلْمُؤْمِنِینَ عَلَىٰ یَدِکَ؛ این روز جمعه است، روزی که انتظار میرود در آن ظهور کنی و به دست تو برای مومنان گشایش حاصل شود.»
بلکه عید بودن روز جمعه و آن را یکی از عیدهای چهارگانه شمردن در حقیقت به خاطر زمان ظهور آن حضرت است که در آن هنگام زمین را از آلودگی شرک و کفر و ناپاکی به گناه و نیز از وجود ستمکاران و دینستیزان و کافران و منافقان پاک و پاکیزه میگرداند و با آشکار ساختن کلمه حق و برافراشتن پرچم ایمان و احکام دین، چشم و دل خاصان اهل ایمان را در آن روز روشن و مسرور و خرسند میسازد:
«وأشْرقت الأَرض بنور ربّها؛ زمین به پرتو پروردگارش تابنده گشت.»
پس شایسته است که در این روز «صلوات کبیر» را بخوانی و دعایی را که امام رضا(علیهالسلام) امر به خواندن آن برای صاحب الأمر (عج) فرمودهاند قرائت کنی و آغاز آن دعا این است: «اللّٰهُمَّ ادْفَعْ عَنْ وَ لِیِّکَ وَخَلِیفَتِکَ...» که بهطور کامل در «باب زیارات» ، در آخر «اعمال سرداب» خواهد آمد؛
و نیز شایسته است دعایی را که شیخ ابو عَمرو عَمروی(قَدَّسَ اللهُ رُوحَه) به ابو علی بن همّام دیکته کرده و فرموده است که آن را در زمان غیبت قائم آل محمّد(صلیاللهعلیهوآله) بخوانند، بخوانی و چون آن صلوات و این دعا طولانی است، به جهت رعایت اختصار آنها را ذکر نکردیم؛ علاقمندان میتوانند به کتابهای «مصباح المتهجّد» و «جمال الاسبوع» مراجعه کنند.
جا دارد در اینجا صلواتی را که به ابوالحسن ضرّاب اصفهانی منسوب است و شیخ طوسی و سید ابن طاووس آن را در اعمال عصر روز جمعه ذکر نمودهاند بیان کنیم.
سید ابن طاووس فرموده است: این صلوات از مولای ما حضرت مهدی (عج) روایت شده است و چنانچه تعقیبات روز جمعه را به جهت عذری نتوانستی بخوانی، هرگز این صلوات را ترک نکن، به جهت امری که خداوند(جَلَّ جَلالُه) ما را به آن آگاه کرده است.
آنگاه سید در ادامه، سند آن را با متن صلوات نقل کرده است؛ امّا شیخ در «مصباح المتهجّد» فرموده است: این صلوات از حضرت صاحب الزّمان (عج) روایت شده که در مکه بدست ابوالحسن ضرّاب اصفهانی رسیده است و ما سند آن را به خاطر فشرده بودن نسخه ذکر نکردیم؛ و آن دعا این است:
بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ
اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ سَيِّدِ الْمُرْسَلِينَ، وَخَاتَمِ النَّبِيِّينَ، وَحُجَّةِ رَبِّ الْعَالَمِينَ، الْمُنْتَجَبِ فِى الْمِيثَاقِ، الْمُصْطَفىٰ فِى الظِّلالِ، الْمُطَهَّرِ مِنْ كُلِّ آفَةٍ، الْبَرِىءِ مِنْ كُلِّ عَيْبٍ، الْمُؤَمَّلِ لِلنَّجَاةِ، الْمُرْتَجَىٰ لِلشَّفاعَةِ، الْمُفَوَّضِ إِلَيْهِ دِينُ اللّٰهِ، اللّٰهُمَّ شَرِّفْ بُنْيَانَهُ، وَعَظِّمْ بُرْهَانَهُ، وَأَفْلِجْ حُجَّتَهُ، وَارْفَعْ دَرَجَتَهُ، وَأَضِئْ نُورَهُ، وَبَيِّضْ وَجْهَهُ، وَأَعْطِهِ الْفَضْلَ وَالْفَضِيلَةَ، وَالْمَنْزِلَةَ وَالْوَسِيلَةَ، وَالدَّرَجَةَ الرَّفِيعَةَ، وَابْعَثْهُ مَقَاماً مَحْمُوداً يَغْبِطُهُ بِهِ الْأَوَّلُونَ وَالْآخِرُونَ، وَصَلِّ عَلَىٰ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ، وَوَارِثِ الْمُرْسَلِينَ، وَقَائِدِ الْغُرِّ الْمُحَجَّلِينَ، وَسَيِّدِ الْوَصِيِّينَ، وَحُجَّةِ رَبِّ الْعَالَمِينَ، وَصَلِّ عَلَى الْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ إِمَامِ الْمُؤْمِنِينَ، وَوَارِثِ الْمُرْسَلِينَ، وَحُجَّةِ رَبِّ الْعَالَمِينَ، وَصَلِّ عَلَى الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ إِمَامِ الْمُؤْمِنِينَ، ووَارِثِ الْمُرْسَلِينَ، وَحُجَّةِ رَبِّ الْعالَمِينَ؛
به نام خدا که رحمتش بسیار و مهربانیاش همیشگی است، خدایا! بر محمّد درود فرست، آن سرور فرستادگان و پایانبخش پیامبران و برهان پروردگار جهانیان، آن برگزیدهی خدا در عالم الست، انتخابشده او در ملکوت، پاکیزه از هر آفت، پاک از هر عیب، همانکه از او آرزوی نجات برند و امید شفاعت از او دارند، آنکه دین خدا به او واگذار گشته، خدایا بنیادش را عزت و افتخار بخش و برهانش را بزرگ گردان و حجّت او را پیروز کن و مقام و رتبهاش را برافراز و نورش را برافروز و رویش را سپید کن و احسان عطایش نما و به او جایگاه و دستآویز و رتبه بلند عنایت کن و او را در جایگاه ستودهای که گذشتگان و آیندگان به آن رشک برند برانگیز و بر علی امیر مؤمنان وارث رسولان و پیشوای نیکان با چهرههای درخشان و سرور جانشینان و برهان پروردگار جهانیان درود فرست و بر حسن بن علی پیشوای مؤمنان، وارث رسولان و برهان پروردگار جهانیان درود فرست و بر حسین بن علی پیشوای مؤمنان، وارث رسولان و برهان پروردگار جهانیان درود فرست؛
وَصَلِّ عَلَىٰ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ إِمَامِ الْمُؤْمِنِينَ، وَوَارِثِ الْمُرْسَلِينَ، وَحُجَّةِ رَبِّ الْعالَمِينَ، وَصَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ إِمَامِ الْمُؤْمِنِينَ، وَوَارِثِ الْمُرْسَلِينَ، وَحُجَّةِ رَبِّ الْعالَمِينَ، وَصَلِّ عَلىٰ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ إِمَامِ الْمُؤْمِنِينَ، وَوَارِثِ الْمُرْسَلِينَ، وَحُجَّةِ رَبِّ الْعالَمِينَ، وَصَلِّ عَلَىٰ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ إِمَامِ الْمُؤْمِنِينَ، وَوَارِثِ الْمُرْسَلِينَ، وَحُجَّةِ رَبِّ الْعالَمِينَ، وَصَلِّ عَلَىٰ عَلِيِّ بْنِ مُوسىٰ إِمَامِ الْمُؤْمِنِينَ، وَوَارِثِ الْمُرْسَلِينَ، وَحُجَّةِ رَبِّ الْعالَمِينَ، وَصَلِّ عَلىٰ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ إِمَامِ الْمُؤْمِنِينَ، وَوَارِثِ الْمُرْسَلِينَ، وَحُجَّةِ رَبِّ الْعالَمِينَ، وَصَلِّ عَلَىٰ عَلِيِّ بْنِ مُحَمَّدٍ إِمَامِ الْمُؤْمِنِينَ، وَوَارِثِ الْمُرْسَلِينَ، وَحُجَّةِ رَبِّ الْعالَمِينَ، وَصَلِّ عَلَى الْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ إِمَامِ الْمُؤْمِنِينَ، وَوَارِثِ الْمُرْسَلِينَ، وَحُجَّةِ رَبِّ الْعالَمِينَ، وَصَلِّ عَلَى الْخَلَفِ الْهادِى الْمَهْدِيِّ إِمَامِ الْمُؤْمِنِينَ، وَوَارِثِ الْمُرْسَلِينَ، وَحُجَّةِ رَبِّ الْعالَمِينَ؛
و بر علی بن الحسین پیشوای مؤمنان، وارث رسولان و برهان پروردگار جهانیان درود فرست و بر محمّد بن علی پیشوای مؤمنان، وارث رسولان و برهان پروردگار جهانیان درود فرست و بر جعفر بن محمّد پیشوای مؤمنان، وارث رسولان و برهان پروردگار جهانیان درود فرست و بر موسی بن جعفر پیشوای مؤمنان، وارث رسولان و برهان پروردگار جهانیان درود فرست و بر علی بن موسی پیشوای مؤمنان، وارث رسولان و برهان پروردگار جهانیان درود فرست و بر محمّد بن علی پیشوای مؤمنان، وارث رسولان و برهان پروردگار جهانیان درود فرست و بر علی بن محمّد پیشوای مؤمنان، وارث رسولان و برهان پروردگار جهانیان درود فرست و بر حسن بن علی پیشوای مؤمنان، وارث رسولان و برهان پروردگار جهانیان درود فرست و بر یادگار پیامبران و امامان و هدایتگر هدایت یافته، پیشوای مؤمنان، وارث رسولان و برهان پروردگار جهانیان درود فرست؛
اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلىٰ مُحَمَّدٍ وَأَهْلِ بَيْتِهِ الْأَئِمَّةِ الْهَادِينَ، الْعُلَماءِ الصَّادِقِينَ، الْأَبْرَارِ الْمُتَّقِينَ، دَعَائِمِ دِينِكَ، وَأَرْكَانِ تَوْحِيدِكَ، وَتَراجِمَةِ وَحْيِكَ، وَحُجَجِكَ عَلَىٰ خَلْقِكَ، وَخُلَفَائِكَ فِى أَرْضِكَ، الَّذِينَ اخْتَرْتَهُمْ لِنَفْسِكَ، وَاصْطَفَيْتَهُمْ عَلَىٰ عِبَادِكَ، وَارْتَضَيْتَهُمْ لِدِينِكَ، وَخَصَصْتَهُمْ بِمَعْرِفَتِكَ، وَجَلَّلْتَهُمْ بِكَرَامَتِكَ، وَغَشَّيْتَهُمْ بِرَحْمَتِكَ، وَرَبَّيْتَهُمْ بِنِعْمَتِكَ، وَغَذَّيْتَهُمْ بِحِكْمَتِكَ، وَأَلْبَسْتَهُمْ نُورَكَ، وَرَفَعْتَهُمْ فِى مَلَكُوتِكَ، وَحَفَفْتَهُمْ بِملائِكَتِكَ، وَشَرَّفْتَهُمْ بِنَبِيِّكَ، صَلَوَاتُكَ عَلَيْهِ وَ آلِهِ؛
خدایا! بر محمّد و خاندانش درود فرست، آن پیشوایان رهنما و عالمان راستگو، نیکان پرهیزگار، آنان که ستونهای دین تو پایههای توحیدت و تفسیر کنندگان وحیات و حجّتهای تو بر آفریدههایت و جانشینان تو در زمینت، هم آنان که برای خود اختیار کردی و بر بندگانت برگزیدی و برای دینت پسندیدی و به شناخت خویش اختصاص دادی و به کرامت خود بزرگیشان بخشیدی و به رحمتت فروگرفتی و به نعمتت پروراندی و به حکمتت ایشان را تغذیه کردی و لباس نور بر اندامشان پوشاندی و مقامشان را در ملکوتت بلند گردانیدی و در پوشش و حمایت فرشتگانت درآوردی و به وجود پیامبرت که درود تو بر او و خاندانش باد، برجستگی و برتری بخشیدی؛
اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلىٰ مُحَمَّدٍ وَعَلَيْهِمْ صَلَاةً زَاكِيَةً نَامِيَةً، كَثِيرَةً دَائِمَةً طَيِّبَةً، لَايُحِيطُ بِهَا إِلّا أَنْتَ، وَلَا يَسَعُهَا إِلّا عِلْمُكَ، وَلَا يُحْصِيهَا أَحَدٌ غَيْرُكَ . اللّٰهُمَّ وَصَلِّ عَلَىٰ وَلِيِّكَ الُْمحْيِى سُنَّتَكَ، الْقَائِمِ بِأَمْرِكَ، الدَّاعِى إِلَيْكَ، الدَّلِيلِ عَلَيْكَ، حُجَّتِكَ عَلَىٰ خَلْقِكَ، وَخَلِيفَتِكَ فِى أَرْضِكَ، وَشَاهِدِكَ عَلَىٰ عِبَادِكَ . اللّٰهُمَّ أَعِزَّ نَصْرَهُ، وَمُدَّ فِى عُمْرِهِ، وَزَيِّنِ الْأَرْضَ بِطُولِ بَقائِهِ . اللّٰهُمَّ أَكْفِهِ بَغْىَ الْحَاسِدِينَ، وَأَعِذْهُ مِنْ شَرِّ الْكَائِدِينَ، وَازْجُرْ عَنْهُ إِرَادَةَ الظَّالِمِينَ، وَخَلِّصْهُ مِنْ أَيْدِى الْجَبَّارِينَ؛
خدایا! بر محمّد و خاندانش درود فرست، درودی پاکیزه، فزاینده، فراوان، پیوسته و خوشایند که جز تو به آن احاطه نیابد و جز دانش تو آن را فرا نگیرد و کسی جز تو شماره نکند. خدایا! درود فرست بر ولیات که حیاتبخش راه و روشت و بپادارنده فرمانت و دعوتکننده به سویت و رهنمای به هستیات و حجّت بر آفریدگانت و جانشینت در زمین و گواه تو بر بندگانت است؛ خدایا! یاریاش را اقتدار بخش و عمرش را طولانی ساز و زمین را به طول بقایش بیارای.
خدایا! او را از ستم حسودان بازدار و از گزند مکاران پناه ده و ارادهی بیدادگران را از او دفع کن و از دست گردنکشانش رهاییبخش؛
اللّٰهُمَّ أَعْطِهِ فِى نَفْسِهِ وَذُرِّيَّتِهِ وَشِيعَتِهِ وَرَعِيَّتِهِ وَخَاصَّتِهِ وَعَامَّتِهِ وَعَدُوِّهِ وَجَمِيعِ أَهْلِ الدُّنْيا مَا تُقِرُّ بِهِ عَيْنَهُ، وَتَسُرُّ بِهِ نَفْسَهُ، وَبَلِّغْهُ أَفْضَلَ مَا أَمَّلَهُ فِى الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ، إِنَّكَ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍ قَدِيرٌ . اللّٰهُمَّ جَدِّدْ بِهِ مَا امْتَحىٰ مِنْ دِينِكَ، وَأَحْىِ بِهِ مَا بُدِّلَ مِنْ كِتَابِكَ، وَأَظْهِرْ بِهِ مَا غُيِّرَ مِنْ حُكْمِكَ، حَتَّىٰ يَعُودَ دِينُكَ بِهِ وَعَلَىٰ يَدَيْهِ غَضّاً جَدِيداً خَالِصاً مُخْلَصاً، لَاشَكَّ فِيهِ، وَلَا شُبْهَةَ مَعَهُ، وَلَا بَاطِلَ عِنْدَهُ، وَلَا بِدْعَةَ لَدَيْهِ . اللّٰهُمَّ نَوِّرْ بِنُورِهِ كُلَّ ظُلْمَةٍ، وَهُدَّ بِرُكْنِهِ كُلَّ بِدْعَةٍ، وَاهْدِمْ بِعِزِّهِ كُلَّ ضَلالَةٍ، وَاقْصِمْ بِهِ كُلَّ جَبَّارٍ، وَأَخْمِدْ بِسَيْفِهِ كُلَّ نارٍ، وَأَهْلِكْ بِعَدْلِهِ جَوْرَ كُلِّ جَائِرٍ، وَأَجْرِ حُكْمَهُ عَلَىٰ كُلِّ حُكْمٍ، وَأَذِلَّ بِسُلْطانِهِ كُلَّ سُلْطَانٍ؛
خدایا! به او عطا کن برای خودش و فرزندانش و پیروانش و رعیتش و خاصانش و همه آنان که فرمانش برند و دشمنانش و همه اهل دنیا آنچه دیدگانش را به آن روشن کنی و دلش را به آن شاد نمایی و او را در دنیا و آخرت به برترین آرزوهایش برسان، به یقین تو بر هر کاری توانایی.
خدایا! به دست او آنچه را از دینت فراموش شده تازه گردان و آنچه را از معانی کتابت تغییر یافته زنده کن و آنچه از احکامت دگرگون شده را آشکار ساز تا آنکه دینت به وسیله او و به دست او شاداب، نوین، ناب و بیآلایش گردد آنچنانکه شکی در آن نماند و شبههای با آن نباشد و باطل و بدعتی همراه آن نماند.
خدایا! هر تاریکی و تیرگی را با نورش روشنی بخش، با استواریاش هر بدعتی را ویران کن و با پایداریش هر گمراهی را برطرف کن و به دست او پشت هر گردنکشی را با پایداریش بشکن و آتش هر آشوبی را با شمشیر او خاموش کن و ستم هر ستمگری را با عدل او نابود ساز و فرمانش را بر هر فرمانی چیره گردان و هر سلطنتی را به سلطنتش خوار کن؛
اللّٰهُمَّ أَذِلَّ كُلَّ مَنْ نَاوَاهُ، وَأَهْلِكْ كُلَّ مَنْ عَادَاهُ، وَامْكُرْ بِمَنْ كَادَهُ، وَاسْتَأْصِلْ مَنْ جَحَدَهُ حَقَّهُ، وَاسْتَهَانَ بِأَمْرِهِ، وَسَعَىٰ فِى إِطْفَاءِ نُورِهِ، وَأَرَادَ إِخْمَادَ ذِكْرِهِ . اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ الْمُصْطَفىٰ، وَعَلِيٍّ الْمُرْتَضىٰ، وَفاطِمَةَ الزَّهْراءِ، وَالْحَسَنِ الرِّضا، وَالْحُسَيْنِ الْمُصَفَّىٰ، وَجَمِيعِ الْأَوْصِيَاءِ مَصَابِيحِ الدُّجَىٰ، وَأَعْلامِ الْهُدَىٰ، وَمَنَارِ التُّقَىٰ، وَالْعُرْوَةِ الْوُثْقَىٰ، وَالْحَبْلِ الْمَتِينِ، والصِّراطِ الْمُسْتَقِيمِ، وَصَلِّ عَلَىٰ وَ لِيِّكَ وَوُلَاةِ عَهْدِكَ، وَالْأَئِمَّةِ مِنْ وُلْدِهِ، وَمُدَّ فِى أَعْمارِهِمْ، وَزِدْ فِى آجالِهِمْ، وَبَلِّغْهُمْ أَقْصَىٰ آمالِهِمْ دِيناً وَدُنْيا وَآخِرَةً، إِنَّكَ عَلىٰ كُلِّ شَىْءٍ قَدِْيرٌ.
خدایا! هرکه را که آهنگ او کند به ذلّت نشان و هر که را با او دشمنی ورزد هلاک ساز و کیفر کن هر که با او نیرنگ بازد و هرکه حقش را انکار کند و فرمانش را سبک شمارد و در خاموش کردن نورش بکوشد و فرونشاندن یادش را بخواهد از ریشه برکن، خدایا! درود فرست بر محمّد مصطفی و علی مرتضی و فاطمه زهرا و حسن خشنود از قضا و حسین پاک گشته و همه جانشینانی که چراغهای تاریکی و نشانههای هدایت و مشعلهای فروزان تقوی و دستاویز و رشته استوار و راه راستاند و بر ولیت و زمامداران پایبند به عهدت که امامان از فرزندانش هستند درود فرست و بر عمرشان بیفزا و به طول حیاتشان فزونی بخش و به نهایت آرزوهای دینی و دنیوی و آخرتیشان برسان زیرا تو بر هر کاری توانایی.