بسم الله الرحمن الرحیم

«الحمدلله رب العالمین صلاة و السلام علی سید الانبیاء و المرسلین حبیب الهنا و طبیب نفوسنا ابی القاسم محمد صلی الله علیه و علی اهل بیته الطیبین الطاهرین و المعصومین المکرمین».

امیرالمؤمنین(ع)، هم‌وزن انبیای الهی

کتاب «تاریخ دمشق» نوشتهٔ «ابن‌عساکر» از علمای بزرگ اهل‌سنت که فکر می‌کنم کل علمای اهل‌سنت او را قبول دارند و همهٔ آنها هم باید این کتاب را در کتابخانه‌هایشان داشته باشند، روایت خیلی شگفت‌آوری را در جلد سوم، صفحهٔ 280 نقل می‌کند. روایت این است: پیغمبر عظیم‌الشأن اسلام امیرالمؤمنین(ع) را به‌تنهایی به‌عنوان همهٔ انبیای اولوالعزم حساب کردند. وقتی امیرالمؤمنین(ع) به‌تنهایی وزن انبیای اولوالعزم را داشته باشد، وزن انبیای غیر اولوالعزم را هم دارد. به زبان ساده، یعنی علی(ع) به‌تنهایی از نظر شخصیت، هویت، عقل، ایمان، بینش و بصیرت، 124هزار پیغمبر است. متن روایت هم این است:

-آدم(ع) با علم بی‌نهایت او

«مَنْ أرادَ أنْ یَنْظُرَ إلى آدَمَ فی عِلْمِهِ» کسی که دوست دارد و دلش می‌خواهد آدم(ع) و علمش را با چشم سر ببیند؛ علم آدم(ع) چه بوده است؟ در سورهٔ مبارکهٔ بقره می‌خوانیم: «وَ عَلَّمَ آدَمَ اَلْأَسْمٰاءَ کلَّهٰا»(سورهٔ بقره، آیهٔ 31). این اَسما اگر اَسمای حُسنی باشد که همهٔ علم معنا در این علم است؛ اگر این اسما، حقایق موجودات باشد، پس پروردگار همهٔ علم هستی را به آدم(ع) عنایت کرده است. به‌خاطر این علم هم بود که مسجود فرشتگان شد. جسم هیکل و بدن مسجود نبود، بلکه به‌خاطر ارزش این علم بود که مسجود فرشتگان شد.

-نوح(ع) با هوش و بینش بالا

«وَ إلى نُوح فی فَهْمِهِ» کسی که می‌خواهد نوح 950 ساله را با آن هوش و بینشش با چشم سر ببیند؛ انسان والایی که اولین پیغمبر اولوالعزم الهی بود.

-ابراهیم(ع) با بردباری بی‌مثالش

«وَ إلى إبْراهیمَ فی حِلْمِهِ» و هرکس می‌خواهد دومین پیغمبر اولوالعزم الهی، ابراهیم(ع) را با بردباری‌اش ببیند که این مرد الهی چه ظرفیتی از بردباری داشت؛ در آیات قرآن مطرح است، اما فرصت نیست تا من بردباری‌اش را از قرآن برایتان بگویم.

-یحیی(ع) با زهدش

«وَ إِلَى يَحْيَى فِي زُهْدِهِ» و هرکس دلش می‌خواهد یحیی‌بن‌زکریا(ع) را با زهدش ببیند؛ این یعنی آزادی یحیی(ع) از همهٔ امور مادی و بی‌تعلقی او را نسبت به همهٔ امور مادی ببیند، نه اینکه یحیی(ع) خانه و زندگی، خورد و خوراک نداشت! او همهٔ اینها را داشت، ولی وابسته و حبس و اسیر نبود.

-موسی(ع) با توانمندی و دلاوری‌اش

«وَ إلى مُوسى فی بَطْشِهِ» و هرکس می‌خواهد سومین پیغمبر اولوالعزم الهی، موسی‌بن‌عمران(ع) را با توانمندی، دلاوری و نیرومندی‌اش با چشم سر ببیند.

-نگاه به امیرالمؤمنین(ع) برای دیدن انبیای الهی

پس هرکس می‌خواهد آدم(ع) را با علمش، نوح(ع) را با تیزهوشی و بینش او، ابراهیم(ع) را در بردباری‌اش، یحیی‌بن‌زکریا(ع) را با زهدش و موسی(ع) را با توانمندی و نیرومندی‌اش ببیند، به‌‌راحتی می‌تواند همهٔ اینها را ببیند. چطور می‌تواند همهٔ اینها را ببیند؟ «فَلْیَنْظُرْ إلى عَلیِّ بْنِ أبی طالِب» علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) را ببیند. وقتی علی(ع) را ببیند، حضرت آدم(ع)، نوح(ع)، ابراهیم(ع)، یحیی‌بن‌زکریا(ع) و موسی‌بن‌عمران(ع) را دیده است. شاعر چقدر زیبا گفته است: «آنچه خوبان همه دارند، تو تنها داری».

علی(ع) تجلی 124 هزار پیغمبر الهی است؛ علی(ع) تجلی علوم انبیا، عمل انبیا، ایمان انبیا، اخلاق انبیا، عبادت انبیا، خدمت انبیا به مردم روزگارشان و توحید تام انبیای الهی است. آدم در حق این انسان چه می‌تواند بگوید!

کتاب فضل تو را آب بحر کافی نیست ××××××× که‌ تر کنم سر انگشت و صفحه بشمارم

علی جان، جهان و فرشتگان را از عظمت خودت حیرت‌زده و شگفت‌زده کرده‌ای؛ دربارهٔ تو چه بگوییم! چه می‌شود گفت! زبان لال است، قدم شکسته و عقل هم معطل.

قم-کاشان/ برنامهٔ حکیمانه/ ربیع‌الاول/ پاییز 1399ه‍.ش./ جلسهٔ نهم