فضیلت و اعمال دهه اول ذی الحجه - متن و ترجمه استاد انصاریان

دهه اول آن «ایام معلومات» است که در قرآن مجید ذکر شده و در نهایت برتری و مبارکی و رحمت است و از رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله) روایت شده: که در هیچ ایامی کار نیک و عبادت نزد خدا، محبوب‌تر و پسندیده‌تر از این دهه نیست، و برای این دهه اعمال ویژه‌ای است از این نوع:

اوّل:

روزه گرفتن نُه روز اول این دهه که ثواب روزه تمام عمر را دارد.

دوّم:

خواندن دو رکعت نماز، بین مغرب و عشا در تمام شب‌های این دهه که در هر رکعت پس از سوره «حمد» «یک مرتبه» سوره «توحید» و آیه:

﴿وَ وٰاعَدْنٰا مُوسىٰ ثَلاٰثِينَ لَيْلَةً وَ أَتْمَمْنٰاهٰا بِعَشْرٍ فَتَمَّ مِيقٰاتُ رَبِّهِ أَرْبَعِينَ لَيْلَةً وَ قٰالَ مُوسىٰ لِأَخِيهِ هٰارُونَ اخْلُفْنِي فِي قَوْمِي وَ أَصْلِحْ وَ لاٰ تَتَّبِعْ سَبِيلَ الْمُفْسِدِينَ﴾

و ما با موسی [برای عبادتی ویژه] سی شب وعده گذاشتیم و آن را با افزودنِ ده شب کامل کردیم، در نتیجه میعادگاه پروردگارش در چهل شب پایان گرفت، موسی [زمانی که به میعادگاه می‌رفت] به برادرش هارون گفت: در میان قومِ من جانشینم باش و به اصلاح [امورشان] بپرداز و از روش [و آرای] تبهکارانِ فتنه‌انگیز پیروی مکن‌!

را بخواند تا با ثواب حاجیان شریک شود.

سوم:

از روز اول تا عصر روز عرفه به دنبال نماز صبح و پیش از مغرب این دعا را که شیخ مفید و سید از امام صادق(علیه‌السلام) روایت کرده‌اند بخوان:

پخش صوت

اللّٰهُمَّ هٰذِهِ الْأَيَّامُ الَّتِى فَضَّلْتَها عَلَى الْأَيَّامِ وَشَرَّفْتَها وَ قَدْ بَلَّغْتَنِيها بِمَنِّكَ وَرَحْمَتِكَ فَأَنْزِلْ عَلَيْنا مِنْ بَرَكاتِكَ، وَأَوْسِعْ عَلَيْنا فِيها مِنْ نَعْمائِكَ .

خدایا، این روزها روزهایی است که بر سایر روزها برتری و برجستگی‌اش دادی و به مهرورزی و رحمتت مرا به آن‌ها رساندی، برکاتت را بر ما فرو فرست و از نعمت‌هایت در این روزها بر ما وسعت ده.

اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ أَنْ تُصَلِّىَ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَأَنْ تَهْدِيَنا فِيها لِسَبِيلِ الْهُدىٰ وَالْعَفافِ وَالْغِنىٰ وَالْعَمَلِ فِيها بِما تُحِبُّ وَتَرْضىٰ .

خدایا از تو می‌خواهم بر محمّد و خاندان محمّد درود فرستی و ما را در این روزها به راه هدایت و پاک‌دامنی و بی‌نیازی و عمل در آن‌ها به آنچه می‌پسندی و خشنود می‌شوی هدایت کنی،

اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ يَا مَوْضِعَ كُلِّ شَكْوىٰ، وَيَا سامِعَ كُلِّ نَجْوىٰ، وَيَا شاهِدَ كُلِّ مَلَاً، وَيَا عالِمَ كُلِّ خَفِيَّةٍ، أَنْ تُصَلِّىَ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَأَنْ تَكْشِفَ عَنَّا فِيهَا الْبَلاءَ، وَتَسْتَجِيبَ لَنا فِيهَا الدُّعاءَ، وَتُقَوِّيَنا فِيها وَتُعِينَنا وَتُوَفِّقَنا فِيها لِما تُحِبُّ رَبَّنا وَتَرْضىٰ وَعَلَىٰ مَا افْتَرَضْتَ عَلَيْنا مِنْ طاعَتِكَ وَطاعَةِ رَسُولِكَ وَأَهْلِ وِلايَتِكَ؛

خدایا از تو می‌خواهم، ای جایگاه هر شکایت و ای شنوای هر رازونیاز و ای حاضر در هر جمع و ای دانای هر نهان ‌که بر محمّد و خاندان محمّد درود فرستی و در این روزها بلا را از ما برگردانی و دعایمان را مستجاب کنی و نیرویمان دهی و یاری‌مان کنی و به آنچه‌ ای پروردگار ما دوست داری و خشنود می‌شوی موفّقمان بداری و بر اموری که از طاعتت و طاعت رسولت و اهل ولایتت بر ما واجب نمودی توفیقمان دهی؛

اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ أَنْ تُصَلِّىَ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَأَنْ تَهَبَ لَنا فِيهَا الرِّضا إِنَّكَ سَمِيعُ الدُّعاءِ، وَلَا تَحْرِمْنا خَيْرَ مَا تُنْزِلُ فِيها مِنَ السَّماءِ، وَطَهِّرْنا مِنَ الذُّنُوبِ يَا عَلّامَ الْغُيُوبِ، وَأَوْجِبْ لَنا فِيها دارَ الْخُلُودِ .

خدایا، از تو می‌خواهم ای مهربان‌ترین مهربانان ‌که بر محمّد و خاندان محمّد درود فرستی و خشنودی خود را در این روزها به ما ارزانی داری که به یقین تو شنوای دعایی و از خیری که در این ایام از عالم بالا نازل می‌کنی ما را محروم مساز و از گناهان ما را پاک کن، ای دانای نهان‌ها و در این روزها خانه جاودان را بر ما واجب گردان.

اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَلَا تَتْرُكْ لَنا فِيها ذَنْباً إِلّا غَفَرْتَهُ، وَلَا هَمّاً إِلّا فَرَّجْتَهُ، وَلَا دَيْناً إِلّا قَضَيْتَهُ، وَلَا غائِباً إِلّا أَدَّيْتَهُ، وَلَا حاجَةً مِنْ حَوائِجِ الدُّنْيا وَالْآخِرَةِ إِلّا سَهَّلْتَها وَيَسَّرْتَها، إِنَّكَ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍ قَدِيرٌ .

خدایا بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و گناهی را برای ما باقی مگذار جز آنکه ببخشی و نه اندوهی جز آنکه برطرف کنی و نه قرضی جز آنکه بپردازی و نه غایبی جز آنکه به ما برسانی و نه حاجتی از حاجات دنیا و آخرت جز آنکه هموار و آسان کنی، به یقین تو بر هر کاری توانایی.

اللّٰهُمَّ يَا عالِمَ الْخَفِيَّاتِ، يَا راحِمَ الْعَبَراتِ، يَا مُجِيبَ الدَّعَواتِ، يَا رَبَّ الْأَرَضِينَ وَالسَّماواتِ، يَا مَنْ لَاتَتَشابَهُ عَلَيْهِ الْأَصْواتُ، صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاجْعَلْنا فِيها مِنْ عُتَقائِكَ وَطُلَقائِكَ مِنَ النَّارِ، وَ الْفائِزِينَ بِجَنَّتِكَ وَ النَّاجِينَ بِرَحْمَتِكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ، وَصَلَّى اللّٰهُ عَلَىٰ سَيِّدِنا مُحَمَّدٍ وَآلِهِ أَجْمَعِينَ.

خدایا ای دانای نهان، ای رحم‌کننده به اشک‌های روان، ای اجابت‌کننده دعاها، ای پروردگار زمین‌ها و آسمان‌ها، ای آن‌که صداها بر او اشتباه نشود، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و ما را در این روزها از آزادشدگان و رهاشده‌های از آتش و رسیدگان به بهشت و از نجات‌یافتگان قرار ده، به مهربانی‌ات ای مهربان‌ترین مهربانان و درود خدا بر آقایمان محمّد و همه اهل‌بیتش.

چهارم:

در هر روز از این دهه بخوان پنج دعایی را که حضرت جبرییل برای حضرت عیسی از سوی خدا هدیه آورد تا در این ایام بخواند و آن پنج دعا این است:

پخش صوت

﴿١﴾ أَشْهَدُ أَنْ لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ وَحْدَهُ لَاشَرِيكَ لَهُ، لَهُ الْمُلْكُ، وَلَهُ الْحَمْدُ، بِيَدِهِ الْخَيْرُ، وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍ قَدِيرٌ.

گواهی می‌دهم که معبودی جز خدا نیست، یگانه و بی‌شریک است، فرمانروایی و سپاس برای اوست، خیر فقط به دست اوست و او بر هر کاری تواناست.

﴿٢﴾ أَشْهَدُ أَنْ لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ وَحْدَهُ لَاشَرِيكَ لَهُ، أَحَداً صَمَداً لَمْ يَتَّخِذْ صاحِبَةً وَلَا وَلَداً.

گواهی می‌دهم معبودی جز خدا نیست، یگانه و بی‌شریک است، یکتا و بی‌نیاز است همسر و فرزندی نگرفته است.

﴿٣﴾ أَشْهَدُ أَنْ لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ وَحْدَهُ لَاشَرِيكَ لَهُ، أَحَداً صَمَداً لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ وَلَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُواً أَحَدٌ.

گواهی می‌دهم معبودی جز خدا نیست، یگانه و بی‌شریک است، یکتا و بی‌نیاز است، نه زاده و نه زاییده شده است و برایش هیچ همتایی نیست.

﴿۴﴾ أَشْهَدُ أَنْ لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ وَحْدَهُ لَاشَرِيكَ لَهُ، لَهُ الْمُلْكُ، وَلَهُ الْحَمْدُ، يُحْيِى وَيُمِيتُ، وَهُوَ حَيٌّ لَايَمُوتُ، بِيَدِهِ الْخَيْرُ، وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍ قَدِيرٌ.

گواهی می‌دهم معبودی جز خدا نیست، یگانه و بی‌شریک است، فرمانروایی و سپاس برای اوست، زنده می‌کند و می‌میراند و اوست زنده‌ای که نمی‌میرد، خیر فقط به دست اوست و او بر هر کاری تواناست.

﴿۵﴾ حَسْبِىَ اللّٰهُ وَكَفىٰ، سَمِعَ اللّٰهُ لِمَنْ دَعا، لَيْسَ وَراءَ اللّٰهِ مُنْتَهى، أَشْهَدُ لِلّٰهِ بِما دَعا، وَأَنَّهُ بَرِىءٌ مِمَّنْ تَبَرَّأَ، وَأَنَّ لِلّٰهِ الْآخِرَةَ وَالْأُولىٰ.

خدا مرا بس است و کفایت می‌کند، خدا گوش فرا دهد برای آن‌که او را بخواند، ورای خدا نهایتی نیست، گواهی می‌دهم برای خدا به آنچه دعوت کرد و خدا بیزار است از هرکه از او بیزاری جوید و آخرت و دنیا ویژۀ خداست.

حضرت عیسی برای «صد مرتبه» خواندن هر کدام از این دعاها، ثواب بسیاری بیان کرده است و این امر بعید به نظر نمی‌رسد، چنان‌که علامه مجلسی فرموده: اگر کسی هر روز هریک از این دعاها را «ده مرتبه» بخواند به روایت عمل کرده، ولی اگر هر روز هریک را «صد مرتبه» بخواند بهتر است.

پنجم:

در هر روز این دهه این تهلیلات را که از امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) با ثواب بسیار روایت شده بخوان؛ و اگر روزی «ده مرتبه» بخوانی بهتر است:

پخش صوت: حاج قربان پخش صوت

لَا إِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ عَدَدَ اللَّيالِى وَالدُّهُورِ، لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ عَدَدَ أَمْواجِ الْبُحُورِ، لَا إِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ وَ رَحْمَتُهُ خَيْرٌ مِمّا يَجْمَعُونَ، لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ عَدَدَ الشَّوْكِ وَالشَّجَرِ، لَا إِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ عَدَدَ الشَّعْرِ وَالْوَبَرِ، لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ عَدَدَ الْحَجَرِ وَالْمَدَرِ، لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ عَدَدَ لَمْحِ الْعُيُونِ، لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ فِى اللَّيْلِ إِذا عَسْعَسَ، وَالصُّبْحِ إِذا تَنَفَّسَ، لَا إِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ عَدَدَ الرِّياحِ فِى الْبَرارِى وَالصُّخُورِ، لَاإِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ مِنَ الْيَوْمِ إِلىٰ يَوْمِ يُنْفَخُ فِى الصُّورِ.

معبودی جز خدا نیست به شمار شب‌ها و روزگاران، معبودی جز خدا نیست به شمار امواج دریاها، معبودی جز خدا نیست و رحمت او از آنچه گرد می‌آورند بهتر است، معبودی جز خدا نیست، به شمار خارها و درختان، معبودی جز خدا نیست به شمار موها و کرک‌ها، معبودی جز خدا نیست به شمار سنگ‌ها و کلوخ‌ها، معبودی جز خدا نیست به شمار بهم‌خوردن پلک‌ها، معبودی جز خدا نیست در شب، چون با سیاهی‌اش پشت کند و صبح هنگامی که می‌دمد، معبودی جز خدا نیست به شمار بادها در صحراها و کوه‌ها، معبودی جز خدا نیست از امروز تا روز دمیده شدن در صور.