فضیلت شب و روز جمعه - متن و ترجمه استاد انصاریان

آگاه باش که شب و روز جمعه از دیگر شب‌ها و روزها به وصفت بلندی مقام و شرافت و نام‌آوری کاملاً متمایز است.

از رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله) روایت شده: که شب و روز جمعه بیست‌وچهار ساعت است و حق‌تعالی در هر ساعت آن ششصد هزار تن را از دوزخ آزاد می‌کند؛

و از امام صادق(علیه‌السلام) نقل شده: که هرکه مابین ظهر روز پنجشنبه تا ظهر روز جمعه از دنیا برود، خداوند او را از فشار قبر پناه می‌دهد؛

و نیز از آن حضرت روایت شده که برای جمعه حق و حرمتی بسیار است، مبادا حرمت آن را تباه گردانی و در انجام عبادات حق‌تعالی و تقرب جستن به‌سوی خداوند با انجام کارهای شایسته و ترک همه محرّمات الهی در آن روز کوتاهی نمایی؛ زیرا خدا ثواب طاعات را در این روز دوچندان می‌سازد و گناهان را پاک می‌کند و درجات اهل ایمان را در دو جهان بلند می‌گرداند.

شب جمعه در فضیلت مانند روز است، پس اگر می‌توانی شب جمعه را تا صبح به نماز و دعا زنده بدار، به‌راستی که خداوند در شب جمعه برای زیاد کردن کرامت اهل ایمان، فرشتگان را به آسمان اوّل می‌فرستد تا بر حسنات ایشان بیفزایند و گناهانشان را پاک کنند و حق‌تعالی عطایش گسترده و بسیار بزرگ‌منش و مهمان‌نواز است؛

و نیز در حدیث معتبر از آن حضرت روایت شده: گاهی از اوقات شخص مؤمن برای حاجتی دعا می‌کند و حق‌تعالی برآوردن حاجتش را به وقت دیگر می‌اندازد تا در روز جمعه حاجتش را برآورده سازد و به خاطر فضیلت جمعه درخواستش دوچندان برآورده شود.

و فرمود: آنگاه که برادران یوسف از حضرت یعقوب درخواست کردند تا برای آمرزش گناهانشان از خداوند درخواست بخشش کند، گفت: «سَوْفَ أَسْتَغْفِرُ لَکُمْ رَبِّی؛ از پروردگارم برای شما درخواست آمرزش خواهم کرد» و این به وقت دیگر انداختن به آن سبب بود که این درخواست در سحر شب جمعه انجام گیرد تا دعایش مستجاب شود؛

و نیز از آن حضرت روایت شده: چون شب جمعه فرا رسد، ماهیان دریا سر از آب بیرون کنند و درندگان صحرا سر برآورند و حق‌تعالی را ندا کنند که پروردگارا! ما را به سبب گناه آدمیان عذاب مکن!

و از حضرت امام محمدباقر(علیه‌السلام) روایت شده: حضرت حق سبحانه و تعالی فرشته‌ای را در هر شب جمعه فرمان می‌دهد که از اول شب تا آخر شب از جانب پروردگار جهانیان از بالای عرش ندا کند:
آیا بنده مؤمنی هست که پیش از طلوع صبح برای هر دو جهانش مرا بخواند تا من درخواستش را اجابت کنم؟
آیا بنده مؤمنی هست که پیش از طلوع صبح از گناهش توبه کند تا توبه‌اش را بپذیرم؟
آیا بنده مؤمنی هست که در روزی او تنگ گرفته باشم و پیش از طلوع صبح از من بخواهد که روزی‌اش را فزونی بخشم تا به او گشایش در روزی دهم؟
آیا بنده مؤمن بیماری هست که پیش از برآمدن صبح از من بخواهد شفایش دهم تا به او تندرستی ارزانی دارم؟
آیا بنده مؤمن غمگینِ در بندی هست که پیش از طلوع صبح از من بخواهد او را از بند آزاد کنم و اندوهش را برطرف سازم تا دعایش را مستجاب کنم؟
آیا بنده مؤمن ستمدیده‌ای هست که پیش از طلوع صبح دورشدن ستم ستمکار را از من بخواهد تا انتقام او را از ستمکار بگیرم و حقّش را به وی بازگردانم؟
فرشته حق این ندا را پیوسته تا طلوع صبح ادامه می‌دهد!

از حضرت امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) روایت شده: که حق‌تعالی جمعه را از میان همه روزها انتخاب کرده و روزش را عید قرار داده و شب آن را در فضیلت همچون روزش گردانیده است و از جمله فضیلت‌های روز جمعه آن است که در آن روز هر حاجتی که از خدا درخواست شود برآورده می‌گردد!

و چنانچه جماعتی در اثر نافرمانی مستحق عذاب حق شوند چون شب و روز جمعه را دریابند و دعا کنند، خداوند عذاب را از ایشان برمی‌گرداند و نیز امور آینده را خداوند در شب جمعه استوار و نهایی می‌کند. پس شب جمعه بهترین شب‌ها و روز آن بهترین روزهاست.

و از امام صادق(علیه‌السلام) روایت شده: در شب جمعه از گناه دوری کنید که کیفر گناهان در آن شب دوچندان است؛ همان‌گونه که پاداش کارهای نیک در آن شب دو برابر است؛ و هرکه در شب جمعه نافرمانی خدا را ترک کند خداوند گناهان گذشته او را بیامرزد و هرکه در شب جمعه گناهی را آشکار انجام دهد، خداوند او را به خاطر گناهان همه عمرش عذاب کند و کیفر گناه انجام گرفته در شب جمعه را بر او دوچندان گرداند؛

و به سند معتبر از امام رضا(علیه‌السلام) روایت شده است: حضرت رسول(صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرمودند: روز جمعه رئیس و بزرگ روزهاست، خدا پاداش نیکی‌ها را در آن روز دو برابر عطا می‌کند و گناهان را محو کرده و درجات اهل ایمان را بالا می‌برد و دعاها را به اجابت می‌رساند و سختی‌ها را آسان و اندوه و دلتنگی را از دل‌ها می‌زداید و حاجت‌های بزرگ را روا می‌کند؛

و روز جمعه روزافزونی است چراکه خداوند لطف و مهر خویش را بر بندگان فزونی می‌بخشد ‌و گروه‌های بسیاری را از آتش دوزخ نجات می‌دهد؛ پس هرکه خدا را در آن روز بخواند و حق و حرمت آن روز را آن‌چنان‌که شایسته است رعایت کند، به‌یقین خداوند او را از آتش دوزخ رهایی دهد.

پس چنانچه در روز جمعه یا شب آن از دنیا برود، پاداش شهیدان را دارد و در قیامت ایمن از عذاب الهی برانگیخته می‌شود؛ و هرکه حرمت جمعه را آن‌چنان‌که باید نگاه ندارد و حقش را تباه کند، یا این‌که نماز جمعه به‌جا نیاورد، یا در آن مرتکب محرمات الهی شود، به‌یقین خداوند او را در آتش دوزخ بسوزاند، مگر آنکه توبه کند؛

و به سندهای معتبر از حضرت امام محمدباقر(علیه‌السلام) روایت شده: آفتاب در روزی بهتر از جمعه طلوع نکرده و هنگامی‌که پرندگان در روز جمعه به یکدیگر می‌رسند به هم سلام می‌کنند و می‌گویند: امروز روز باارزشی است؛

و به سند معتبر از امام صادق(علیه‌السلام) روایت شده: هرکه روز جمعه را دریابد، باید به کاری جز عبادت نپردازد، چه در این روز خداوند گناه بندگان را می‌آمرزد و رحمت خویش را بر آنان نازل می‌کند.

البته فضایل شب و روز جمعه بیشتر از آن است که در این سطور کوتاه بگنجد.