دعای شب جمعه - متن و ترجمه استاد انصاریان

دعاهای شب جمعه بسیار است و ما به ذکر برخی از آن‌ها بسنده می‌کنیم.

به سند صحیح از امام صادق(علیه‌السلام) روایت شده: هرکس در شب جمعه در سجده‌ی آخر نافله شب این دعا را «هفت بار» بخواند، هنگامی‌که از آن فارغ شود آمرزیده شده باشد و اگر در هر شب این دعا را در سجده آخر نافله شب بخواند، بهتر است. و آن دعا این است:

پخش صوت

اللّٰهُمَّ إِنِّى أَسْأَلُكَ بِوَجْهِكَ الْكَرِيمِ وَاسْمِكَ الْعَظِيمِ، أَنْ تُصَلِّىَ عَلىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ، وَأَنْ تَغْفِرَ لِى ذَنْبِىَ الْعَظِيمَ.

خدایا! از تو می‌خواهم به حق ذات بزرگ‌منش مهمان‌توازت و نام بزرگت که درود فرستی بر محمّد و خاندان محمّد و از گناهان بزرگم درگذری.

از حضرت رسول(صلی‌الله‌علیه‌وآله) روایت شده: هرکس در شب یا روز جمعه این دعا را «هفت بار» بخواند، اگر در آن شب یا در آن روز از دنیا برود وارد بهشت می‌شود و آن دعا این است:

پخش صوت

اللّٰهُمَّ أَنْتَ رَبِّى لَاإِلٰهَ إِلّا أَنْتَ، خَلَقْتَنِى وَأَنَا عَبْدُكَ وَابْنُ أَمَتِكَ، وَفِى قَبْضَتِكَ وَناصِيَتِى بِيَدِكَ، أَمْسَيْتُ عَلَىٰ عَهْدِكَ وَ وَعْدِكَ مَا اسْتَطَعْتُ، أَعُوذُ بِرِضاكَ مِنْ شَرِّ مَا صَنَعْتُ، أَبُوءُ بِنِعْمَتِكَ [بِعَمَلِى]، وَأَبُوءُ بِذَنْبِى [بِذُنوُبِى]، فَاغْفِرْ لِى ذُنُوبِى إِنَّهُ لَايَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلّا أَنْتَ.

خدایا! تویی پروردگار من، شایسته‌ی پرستشی جز تو نیست، تو مرا آفریدی و من بنده‌ی تو و فرزند کنیز تو و در دست قدرت توأم و زمام زندگی‌ام به دست توست، تا توانستم بر عهد و پیمان و وعده تو روز را به شب آوردم؛ از شرّ آنچه انجام دادم به خوش‌بینی و خشنودی تو پناه می‌آورم، به نعمتت اعتراف و به گناهم اقرار کنم پس گناهانم را بیامرز، زیرا گناهان را جز تو نمی‌آمرزد.

شیخ طوسى و سیّد کفعمى و سیّد ابن باقى (رحمهم اللّه) فرموده‌اند: در شب و روز جمعه و شب و روز عرفه مستحب است دعاى

«اَللّهُمَّ مَنْ تَعَبَّأَ...»

خوانده شود؛ ما آن را از کتاب «مصباح شیخ» نقل می‌کنیم و آن دعا این است:

پخش صوت

اللّٰهُمَّ مَنْ تَعَبَّأَ وَ تَهَيَّأَ وَأَعَدَّ وَاسْتَعَدَّ لِوِفَادَةٍ إِلَىٰ مَخْلُوقٍ رَجَاءَ رِفْدِهِ وَ طَلَبَ نائِلِهِ وَجائِزَتِهِ، فَإِلَيْكَ يَا رَبِّ تَعْبِيَتِى وَاسْتِعْدادِى رَجَاءَ عَفْوِكَ وَطَلَبَ نائِلِكَ وَجَائِزَتِكَ، فَلَا تُخَيِّبْ دُعَائِى يَا مَنْ لَايَخِيبُ عَلَيْهِ سائِلٌ وَلَا يَنْقُصُهُ نائِلٌ، فَإِنِّى لَمْ آتِكَ ثِقَةً بِعَمَلٍ صَالِحٍ عَمِلْتُهُ، وَلَا لِوَفادَةِ مَخْلُوقٍ رَجَوْتُهُ، أَتَيْتُكَ مُقِرّاً عَلَىٰ نَفْسِى بِالْإِساءَةِ وَالظُّلْمِ، مُعْتَرِفاً بِأَنْ لَاحُجَّةَ لِى وَلَا عُذْرَ؛

خدایا! هرکس به امید کمک و درخواست عطا و جود و جایزه مخلوقی، مجهّز و مهیا و آماده دیدار او شود، فقط به‌سوی توست ای پروردگار من استعداد و آمادگی من، به امید گذشت و به دست آوردن نصیب و جایزه‌ات، پس مرا از خواسته‌ام ناامید مکن، ای آن‌که درخواست کننده‌ای از او محروم نگردد و به دست آورده‌ای از او نکاهد، من به پشتوانه عمل شایسته‌ای که انجام داده باشم و یا به امید آفریده‌ای که به او دل‌بسته باشم به پیشگاهت نیامده‌ام، به درگاهت آمده‌ام با اقرار بر ضد خویش به بدکاری و ستم و با اعتراف به اینکه هیچ دلیل و نه عذری بر بدکاری‌ام نیست؛

أَتَيْتُكَ أَرْجُو عَظِيمَ عَفْوِكَ الَّذِى عَفَوْتَ بِهِ عَنِ الْخاطِئِينَ، فَلَمْ يَمْنَعْكَ طُولُ عُكُوفِهِمْ عَلىٰ عَظِيمِ الْجُرْمِ أَنْ عُدْتَ عَلَيْهِمْ بِالرَّحْمَةِ، فَيَا مَنْ رَحْمَتُهُ واسِعَةٌ، وَ عَفْوُهُ عَظِيمٌ، يَا عَظِيمُ يَا عَظِيمُ يَا عَظِيمُ، لَايَرُدُّ غَضَبَكَ إِلّا حِلْمُكَ، وَلَا يُنْجِى مِنْ سَخَطِكَ إِلّا التَّضَرُّعُ إِلَيْكَ، فَهَبْ لِى يَا إِلٰهِى فَرَجاً بِالْقُدْرَةِ الَّتِى تُحْيِى بِهَا مَيْتَ الْبِلَادِ؛

گذشت فراگیرت را که به آن از خطاکاران درمی‌گذری امیدوارم، پس پافشاری بر جرم بزرگشان از اینکه بر آنان دوباره مهرورزی تو را بازنداشت، ای آن‌که رحمتش فراگیر و گذشتش بس بزرگ است ای بزرگ، ای بزرگ، ای بزرگ، جز بردباری‌ات خشم تو را برنگرداند و جز زاری به پیشگاهت از ناخشنودی‌ات رهایی نخواهد بود، پس خدایا! با نیرویی که با آن سرزمین‌های مرده را زنده می‌کنی به من گشایشی بخش؛

وَلَا تُهْلِكْنِى غَمّاً حَتَّىٰ تَستَجِيبَ لِى، وَتُعَرِّفَنِى الْإِجابَةَ فِى دُعَائِى، وَأَذِقْنِى طَعْمَ الْعَافِيَةِ إِلَىٰ مُنْتَهىٰ أَجَلِى، وَلَا تُشْمِتْ بِى عَدُوِّى، وَلَا تُسَلِّطْهُ عَلَىَّ، وَلَا تُمَكِّنْهُ مِنْ عُنُقِى، اللّٰهُمَّ إِنْ وَضَعْتَنِى فَمَنْ ذَا الَّذِى يَرْفَعُنِى وَ إِنْ رَفَعْتَنِى فَمَنْ ذَا الَّذِى يَضَعُنِى وَ إِنْ أَهْلَكْتَنِى فَمَنْ ذَا الَّذِى يَعْرِضُ لَكَ فِى عَبْدِكَ أَوْ يَسْأَلُكَ عَنْ أَمْرِهِ؛

و از اندوه هلاکم مکن تا آنکه دعایم را مستجاب کنی و مرا به اجابت دعایم آگاه‌سازی و شیرینی سلامت و تندرستی را تا پایان عمر به من بچشان و مرا در معرض سرزنش دشمنم قرار مده و او را بر من چیره مساز و بر وجودم مسلّط مکن؛ خدایا! اگر تو مرا حقیر و پست بداری، پس چه کسی بلندم گرداند و اگر تو مرا بلند گردانی، پس کیست آن‌که مرا خوار کند و اگر هلاکم کنی، پس کیست آن‌که درباره‌ی بنده‌ات در برابر تو خود نمایی نشان دهد یا از کار او از تو پرس‌وجو کند؟

وَقَدْ عَلِمْتُ أَنَّهُ لَيْسَ فِى حُكْمِكَ ظُلْمٌ، وَلَا فِى نَقِمَتِكَ عَجَلَةٌ، وَ إِنَّمَا يَعْجَلُ مَنْ يَخَافُ الْفَوْتَ، وَ إِنَّمَا يَحْتاجُ إِلَى الظُّلْمِ الضَّعِيفُ، وَقَدْ تَعالَيْتَ يَا إِلٰهِى عَنْ ذٰلِكَ عُلُوّاً كَبِيراً .

با آنکه به‌یقین می‌دانم که نه در حکم تو ستمی است و نه در انتقامت شتابی، چه تنها کسی در انتقام شتاب می‌کند که از دست دادن فرصت را می‌هراسد و فقط کسی نیازمند ستمگری است که ناتوان است و حال آنکه توای خدای من! از این امور بسیار برتری.

اللّٰهُمَّ إِنِّى أَعُوذُ بِكَ فَأَعِذْنِى، وَأَسْتَجِيرُ بِكَ فَأَجِرْنِى، وَأَسْتَرْزِقُكَ فَارْزُقْنِى، وَأَتَوَكَّلُ عَلَيْكَ فَاكْفِنِى، وَأَسْتَنْصِرُكَ عَلىٰ عَدُوِّى فَانْصُرْنِى، وَأَسْتَعِينُ بِكَ فَأَعِنِّى، وَأَسْتَغْفِرُكَ يَا إِلٰهِى فَاغْفِرْ لِى، آمِينَ آمِينَ آمِينَ.

خدایا به تو پناه می‌آورم، پس پناهم ده و از تو امان می‌جویم پس امانم ده و از تو روزی می‌خواهم پس روزی‌ام ده و اعتماد می‌کنم بر تو، پس تو خود مرا کافی باش و برای پیروزی بر دشمنم از تو یاری می‌خواهم پس یاری‌ام ده و از تو مدد می‌جویم پس مرا مدد کن، ای خدای من! دعایم را بپذیر، بپذیر، بپذیر.