İnsan çocuğu için hangi isimi seçerse daha iyidir?

İnsan çocuğu için hangi isimi seçerse daha iyidir?
Kısa Cevap
İsim, sahip olduğu kimseyi bildirir. İsim söylendiği zaman insanın aklına onun sahibi gelir. Bu yüzden birine ve bir yere isim vereceğimiz zaman ona güzel isim seçmeliyiz. Rivayetlerde, ‘En doğru isim kulluğu andıran isimdir.’ diye buyurulmuştur. Peygamberlerin (a.s) isimleri en güzel isimlerdir.
 
Ayrıntılı Cevap
İsim ve ünvan bir şeyin mahiyet ve hüviyetini ortaya koyan bir alamettir. İsim, söylendiği zaman insanın aklına ister istemez onun manası ve sahibi gelir. Bütün varlıkların (bitkiler, hayvanlar, cansızlar vs.) onları bildirecek ve akla getirecek bir ismi olmalıdır.
İnsan yaratılmışların en üstünüdür. Her insanın kendisine göre biri kişiliği olduğundan herkesin en güzel, en değerli, haline münasip, şeref ve değerini ortaya koyacak bir ismi olmalıdır. Resul-i Ekrem (s.a.a) şöyle buyuruyor: ‘Çocuğun baba üzerindeki haklarından biri ona iyi ve güzel bir isim koymasıdır.’
İslamda güzel bir isim ve lakaba sahip olmak bir değer olup insanın ruh ve bedeninde olumlu etkiler bırakır. Bu yüzden her Müslüman, çocuğuna güzel ve anlamlı isimler koymalıdır. Zira güzel isim güzel manayı, kötü isimde insanın değerini düşüren kötü manayı çağrıştırır.
İslamın ahlaki öğretilerinde, güzel isim koyma hakkında gelen ölçülerden bazıları şunlardır:
1. İsim, insanın kişiliğine ve yaşamının tüm dönemlerine (çocukluk, gençlik ve yaşlılık) uygun olmalıdır.
2. Zat ve Rahman gibi Yüce Allah’ın zatına ait isimlerden olmamalıdır.
3. En doğru isimler Abdullah, Abdurrahman, Abdurrahim gibi kulluğu çağrıştıran isimlerdir.[1]
4. Peygamberlerin (a.s) ve Masum İmamların (a.s) isimleri güzel isimlerdir.
Bir rivayette peygamberlerin isimlerinin en güzel isimler olduğu buyurulmuştur.[2] İmam sadık (a.s) buyuruyor: ‘Resulullah (s.a.a) şöyle buyurdu: Üç tane oğlu olupta onlardan birinin adını Muhammed koymayan kimse bana cefa etmiştir.’[3]
5. Kötü manası olan veya kötü insanların isimlerinden olmamalıdır. İmam Bakır (a.s) buyuruyor: ‘Resulullah (s.a.a) en güzel ve en kötü isimlerin şunlar olduğunu buyurdu: En güzel isimler: Abdullah, Abdurrahman... En kötü isimler: Dırar, Merre, Harp, Zalim.’[4] Bazı rivayetlerde Hakem, Hakim, Halit ve Malik gibi isimlerde bunlara eklenmiştir.[5]
Güzel isimlerinde kendi içinde değerlisi ve üstün olanları vardır. İsim insanın ayrıcalık ve değerini ortaya koyan isimlerden olmalıdır.
 
[1] -Biharu’l-Envar, c.101, s.130
[2] -a.g.e
[3] -a.g.e
[4] -Hür Amuli, Vesailu’ş-Şia, c.21, s.399, H. 27403, el-Mektebetü’l-İslami, 5. Baskı, HK.1398.
[5] -Hür Amuli, a.g.e. s.398, H. 27399.