İmam Kazım’ın İsim, Lakap ve Soyu
Bu yüce şahsiyetin şerif ismi, Cafer oğlu Musa’dır. Cafer Muhammed Bakır’ın oğlu, Muhammed Bakır Ali’nin (Zeynülabidin) oğlu, Ali Hüseyin’in oğlu, Hüseyin Ali’nin oğlu ve Ali de Ebu Talib’in (a.s) oğludur.[2] İmam Kazım (a.s) Sefer ayının yedisinde hicri 128 yılında cumartesi günü Mekke ve Medine arasında yer alan “Ebva” köyünde dünyaya geldi ve meşhur görüşe göre 183 veya 181, 186, 188 yılında Harun Reşit’in zindanında zehirlenip şahadete erdi. Bağdat’ın batı yakasında Kureyş Mezarlığı diye meşhur olan bir mezarlıkta toprağa verildi. Elbette bugün o bölgenin adı Kazımeyn şehridir. Şeyh Mufid şöyle demektedir: Bu mezarlık geçmişte Beni Haşim, kabile reisleri ve eşrafın defnedildiği yer idi. İmamın (a.s) annesi adı Endülüslü Hamide’dir. İlamu’l-Veri kitabında nakledildiği üzere İmam Kazım’ın annesinin adı, Hamide Berberiye veya Hamide Musaffa’dır. Ama Menakib kitabında Said Berberi kızı Hamide Musaffa “Lulu” künyesiyle Musa b. Cafer’in (a.s) annesi olarak zikredilmiştir.[3] Abdüssalih, Kazım, Sabır ve Emin İmam Kazım’ın lakaplarındandır. Şeyh Mufid şöyle demektedir: Eba İbrahim, Eba’l-Hasan ve Eba Ali İmam Musa Kazım’ın künyelerindendir. Bazıları Ebu’l-Hasan-i Evvel, Ebu’l-Hasan-i Sani, Ebu İbrahim, Ebu Ali ve Ebu İsmail’i de onun künyeleri olarak nakletmişlerdir.[4] Musa b. Cafer (a.s) döneminin en meşhur şairi, İmama ilgi duyan ve kendisiyle irtibatlı olan Seyid Hamiri’dir. [5]
Musa b. Cafer’in (a.s) İmameti
On iki imam Şiiliği nezdinde meşhur ve kesin olduğu üzere her imamın imametini belirleme ve ispatlamanın yolu, önceki imamın açık sözü ve normal insanların üstesinden gelemediği soru ve imtihanlardır. İmam Musa b. Cafer’in (a.s) imameti hakkında da sevinerek söylemeli ki onun imametini ispat eden birçok nass ve rivayet mevcuttur. İbn Sebbağ Maliki şöyle söylemektedir: Abdülala, Feyiz’den şöyle nakletmektedir: İmam Sadık’a (a.s) elimi tut, beni ateşten kurtar ve senden sonra kimin imam olacağını buyur, diye söyledim. Bu esnada henüz genç olan İmam Musa b. Cafer (a.s) içeriye girdi. İmam bu (Musa b. Cafer’e işaret ederek) sizin İmamınızdır, öyleyse ona yönelin diye buyurdu.[6] Şeyh Mufid bu hususta şöyle demektedir: Musa b. Cafer (a.s) değerli babasından sonra imam ve İmam Sadık’ın tüm evlatlarının önündedir. Çünkü:
1. Tüm fazilet ve güzellikler onda toplanmıştır.
2. Sahih ve muteber nasslar açıkça onun hakkında zikredilmiştir.
3. Değerli babası açıkça benim halifem ve benden sonraki imamdır diye buyurmuştur.[7]
[1] el-Maşcerü’l-Vafi, Seyid Hüseyin Ebu Saide el-Musevi, Daru’l-Mehcebeti’l-Beyza.
[2] Ve Fi Rehab-i Eimet-i Ehli’l-Beyt (a.s), Seyid Muhsin Emin, s. 80.
[3] a.g.e.
[4] Bkn: İrşad, Şeyh Mufid; Menakib, İbn. Şehr Aşub; Metalibu’s-Sual, İbn. Talha.
[5] a.g.e.
[6] el-Fusulu’l-Muhimme, s. 231.
[7] Musa b. Cafer’in (a.s) imameti hakkında gelen nasslar hakkında bilgi edinmek için bkn: afi, c. 1, s. 307-311; İspatu’l-Hudat, s. 3, s. 156-170.
