امید واقعیت و حالتى است قلبى که باید اهل ایمان به خصوص آنان که از گناه توبه مى کنند به رحمت حضرت حق و عفو و غفران او داشته باشند .آنان که معتقد به حقند ، و یقین به آخرت دارند ، و در حد استعداد خود به واجبات عمل مى کنند ، و از محرمات پرهیز مى نمایند ، بدون آلوده شدن به عجب و خودپسندى و غرور و منیّت ، باید امیدوار باشند که خداوند مهربان در قیامت به آنان عنایت مى کند و از ایشان دست گیرى مى نماید ، و بهشت و رضوانش را نصیب آنها مى کند ، اینان باید با این سرمایه ى عظیمى که به توفیق حق نصیبشان شده از یاس و نا امیدى و دلسردى نسبت به رحمت حضرت او سخت بپرهیزند ، و بدانند که سند نجات آنان به خاطر ایمان و عملشان ، قرآن مجید است .قرآن در آیات فراوانى مردم مومن را که داراى عمل صالح و اخلاق پسندیده اند بشارت به بهشت و فوز عظیم داده ، و وعده ى خداوند وعده ى تخلف ناپذیر است .اِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَالَّذِینَ هَاجَرُوا وَجَاهَدُوا فِی سَبِیلِ اللّهِ اُولئِکَ یَرْجُونَ رَحْمَهَ اللّهِ وَاللّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ . همانا کسانى که ایمان آوردند ، و همانان که هجرت نمودند ، و در راه خدا کوشیدند ، اینان امیدوار به رحمت خدا هستند ، و خداوند آمرزنده و مهربان است.وَبَشِّرِ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ اَنَّ لَهُمْ جَنَّات تَجْرِیْ مِنْ تَحْتِهَا الاَْنْهَارُ .و به آنان که ایمان آوردند و عمل صالح انجام دادند ، بشارت ده که همانا براى اینان بهشت هایى است که زیر درختانش نهرهایى جارى است.نمونه ى این آیات در کتاب خدا فراوان است و براى مومن با این سند متین و محکم خداوندى معنا ندارد نسبت به رحمت حضرتش دلسرد باشد ، و بشارات قطعى او را تردید داشته باشد .آنان که مدتى از عمرشان را در گناه و عصیان به سر بردند ، و از انجام واجبات خوددارى کردند ، باید بدانند که درِ رحمت و مغفرت به روى آنان بسته نیست ، باید توجه داشته باشند که خداوند عزیز توبه پذیر است ، باید به این حقیقت یقین داشته باشند که خداوند قدرت بى نهایت است ، و آمرزش گناه عبد ، گرچه به اندازه ى همه ى کوهها و ریگها و پهنه ى دریاها باشد براى او کار سختى نیست . . . . لاَ تَقْنَطُوا مِن رَحْمَهِ اللَّهِ اِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعاً اِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ . از رحمت خدا مایوس نباشید ، همانا خداوند تمام گناهان را مى بخشد ، به تحقیق او آمرزنده ى مهربان است.توبه کننده در لحظه ى توبه باید توبه اش توام با امید و دلگرمى به رحمت و مغفرت حق باشد که یاس از غفران و رحمت ، به فرموده ى قرآن مساوى با کفر است .توبه کننده باید بداند که وضع او چون وضع مریض است ، و طبیب بیمارى او خداست ، و مرضى وجود ندارد که خداوند از شفایش عاجز باشد .یاس از رحمت و مغفرت ، بازگشت به این معناى باطل مى کند که نعوذ بالله خداوند از علاج بیمارى بیمار ناتوان است !در هر صورت باید امید به رحمت حق را محصول ایمان و عمل ، و ثمره ى توبه و بازگشت به حساب آورد چرا که امید بدون ایمان و عمل و دلگرمى بدون توبه و بازگشت حالتى شیطانى و به تعبیر قرآن مجید اُمنیه است .یَعِدُهُمْ وَیُمَنِّیهِمْ وَمَا یَعِدُهُمُ الشَّیْطَانُ اِلاَّ غُرُوراً . شیطان براى گمراه کردن انسان به او وعده هاى پوچ مى دهد ، و او را در فضایى از اوهام و خیالات ، آرزومند کرده امید بى ریشه مى دهد ، و وعده ى او به انسان جز فریب و غرور چیزى نیست.مردى به امیرالمومنین (علیه السلام) عرضه داشت : مرا موعظه کن ، حضرت فرمودند :لاَ تَکُنْ مِمَّنْ یَرْجُو الاْخِرَهَ بِغَیْرِ الْعَمَلِ وَیُرَجِّى التَّوْبَهَ بِطولِ الاَْمَلِ ، یَقولُ فِى الدِّنْیا بِقَوْلِ الزّاهِدِینَ ، وَیَعْمَلُ فِیهَا بِعَمَلِ الرّاغِبِینَ. از آنان مباش که نجات در آخرت را بدون عمل امید دارند ، و توبه را در فضاى تاریک آرزوى دراز مى خواهند ، گفتارشان درباره ى دنیا گفتار اهل زهد ولى عملشان عمل خواهندگان دنیاست.و نیز آن حضرت فرمودند :امیدواریت به آنچه که امید ندارى بیش از چیزى باشد که امید دارى ، موسى بن عمران به امید قبسى از آتش از پیش زن و بچه رفت ، به مقام کلیم اللّهى رسید و با منصب پیامبرى بازگشت . ملکه ى سبا براى دیدن سلیمان و کشورش رفت ولى به دست سلیمان مسلمان شد ، ساحران فرعونى براى عزت گرفتن از فرعون رفتند ، اما مومنین واقعى بازگشتند(1) .امام ششم (علیه السلام) فرمودند :لاَ یَکُونُ الْمُوْمِنُ مُوْمِناً حَتّى یَکُونَ خائِفاً راجِیاً ، وَلاَ یَکُونُ خائِفاً راجِیاً حَتّى یَکُونَ عامِلا لِما یَخافُ وَیَرْجُو . مومن ، مومن نیست مگر اینکه بترسد و امیدوار باشد ، و در ترس و امید نیست مگر اینکه بر اساس ترس و امیدش عمل کند. برگرفته از کتاب توبه آغوش رحمت