وحدت و يگانگى در كنار كعبه‏

شگفت‏انگيزترين حكمتى كه در حج بيت الله وجود دارد احساس وحدت و يگانگى است كه در حد اعلاى مفهوم انسانيت به وجود مى‏آيد.

عالم و غير عالم، كوچك و بزرگ، زن و مرد، سياه و سپيد كسى كه عالى‏ترين مقام جامعه خويش را داشته باشد، و كسى كه گمنام‏ترين فرد جامعه خود باشد همه و همه با دو قطعه لباس سپيد با جدى‏ترين قيافه حيات، مى‏جوشند و مى‏خروشند و مى‏روند و مى‏نشينند.

تضادها و تنوعاتى كه انسان‏ها را از يكديگر جدا كرده هر يك را مانند گرگى در برابر ديگرى قرار داده، آنان را به جنگ و پيكار در كارزارهاى رنگارنگ وادار كرده است، تبديل به هماهنگى و وحدتى مى‏گردد كه تنها در شعر و سخنان مبلغان به عنوان آرمان اعلاى انسانى ديده مى‏شود. اين احساس است كه اگر ادامه يابد، و مربيان جوامع آن را به طور جدى در تعليم و تربيت اجرا كنند، دردهاى بشرى را كه هر روز با كيفيت ديگرى به سراغ افراد و جوامع مى‏آيد مداوا خواهد نمود.