سنت ابتلا در فرهنگ اسلامی و مکتب حسینی

چکیده

ابتلا از سنت‌های قطعی و مسلّم الهی است که به منظور ظهور و بروز صفات درونی انسان‌ها صورت می‌گیرد. ابتلای خداوند برای کشف مجهول نیست، بلکه مراد، ظهور افعال بندگان است.یکی از امتحانات دشوار الهی در کربلا محقق شد و افرادی که در واقعه عاشورا حضور داشتند، با اختیار و انتخاب خود، راه سعادت یا شقاوت را (با رفتار و برخورد خود در این آزمون)، رقم زدند. در پژوهش حاضر که با روش کتابخانه‌ای به نگارش در آمده است، ابتدا لغت «ابتلا» و واژه‌های مشابه آن نظیر «امتحان» و «تمحیص» بررسی شده است. سپس اشاره‌ای به آثار و نتایج پربار ابتلا و علت و فلسفه ابتلا با استفاده از آیات و روایات گردیده و پس از آن در بخش آخر سنت ابتلا در مکتب حسینی مورد بررسی قرار گرفته است. نتیجه نهایی این پژوهش این است که ابتلا، سنت خداوند متعال است. مهم‌ترین مسئله در سنت ابتلاء الهی، این است که لیاقت و شایستگی های نهفته در افراد، در سایه امتحان ظهور و بروز نموده، از این طریق، به کمال مطلوب یا به شقاوت می رسند.

کلیدواژه‌ها: ابتلا، امتحان، تمحیص، کربلا، اباعبدالله الحسین7، اصحاب و یاران.

راضیه علی اکبری: دانشجوي دکتري دانشگاه اديان و مذاهب قم.