در ترسيم اين نكته كه خشوع قلب به ياد حسين عليه السلام واقعيّتى است كه به خشوع در برابر خدا برمى گردد بايد يادآور شد كه خشوع قلب به ياد حسين عليه السلام چند گونه است از آن جمله :
خشوع قلبى است كه به خشوع در برابر خدا برمى گردد و قلب خاشع در برابر حسين عليه السلام جايگاه عشق خدا مى شود و نمونه كامل قلبى كه ايمانش براى خدا خالص است ، آن است كه خشوعش در برابر حسين عليه السلام به خشوع در برابر خدا و ذكرخدا بازگردد، نظير اصل ذكر و سپاس ، چرا كه هر موجودى به طور تكوينى سپاس خدايش را مى گذارد و در برابر او خضوع مى كند، امّا پاداش و فضيلت كامل ، نه براى سپاس و خضوع تكوينى است ، بلكه از آنِ موجودى است كه با اراده و اختيار و با همه شرايط سپاس و ستايش ، در برابر خدا خشوع و خضوع كند.
خشوع قلب در برابر ياد و نام حسين عليه السلام نيز اينگونه است ، چرا كه قلبها در برابر نام و عظمت فداكارى او خاضع مى گردند؛ امّا خضوع واقعى آن جايى است كه با درك و بينش همراه و به خضوع در برابر خداى حسين بازگردد، خدايى كه خود آن حضرت با همه وجود ودرتمامى مراحل در برابرش عاليترين و زيباترين جلوه هاى خضوع وخشوع را در چشم اندازها قرار داد.
و اين مطلب كه گريه بر حسين عليه السلام به هنگام نماز، آيا نماز را باطل مى كند يا نه ؟ جوابش متوقّف به تشخيص اقسام خضوع است .
بنابراين هرگونه گريه بر آن حضرت كه از اقسام خشوع قلب در برابر خدا باشد، نماز را نه تنها باطل نمى سازد كه محتواى بيشترى مى بخشد. امّا گريه اى كه تنها به خاطر عواطف پاك انسانى و به ياد خدا بازنگردد، مشكل آفرين و قابل دقّت است .
منبع : ويژگيهاى امام حسين عليه السلام
