او فـرزند ابوعـبيد ثـقـفـى است كه از صحابه و ياران پيامبر اسلام و سرداران بنام اسلامـى بوده است ، مـادرش دومـه دخـتـر وهب بن عـمـر مـى باشد، مـخـتـار در سال اول هجرت متولد گرديد بنابراين هنگام رحلت پيامبر اسلام يازده ساله بوده است به همين مناسبت در شمار اصحاب و ياران رسول خدا صلى الله عليه و آله آمده است .
مـخـتار مردى عاق و با خرد و مدبر بود، در حاضر جوابى يد طولائى داشت و در فطانت و زيركى شهره آفاق و در حدسش خطا نمى كرد، او شجاعى بى پروا و داراى همتى عالى بود، كه همـواره به كارهاى بزرگ اقدام مى نمود، و در فنون و امور جنگى استاد، و در جوانمردى و بخشندگى بى مانند، و به دليل سياست و فطانتش بود كه در مدت كوتاه حكومـتـش كه از هجده ماه تجاوز نكرد چه موفقيتهائى نصيبش گرديد و در اين مدت كوتاه دشمـنان امـام حسين عـليه السلام را كيفـرى بسزا داد و بر زخـم دل خـاندان پـيغـمـبر صلى اللّه عـليه و آله مـرهم نهاد تـا آنكه در سال 67 در 67 سالگـى بدست مصعب بن زبير كشته شد و در طرف غربى گورستان كوفه دفن گرديد، و داراى قبه و بارگاه بوده است .
از ابن بطوطه مـتوفاى قرن هشتم نقل شده كه نزديك كوفه قبه و بارگاهى را مشاهده كردم كه گفته شد قبر مختار بن ابى عبيد ثقفى است .
چـنانكه رساله شرح الثار ابن نما متوفى 726 مى گويد: بارگاه مختار بن ابى عبيد مانند ستاره تابان مقابل باب مسلم مى درخشيد.
منبع : تبیان