اصول گفتار و عقايد صوفيه از كجا نشأت مي‏گيرد؟

اصول گفتار و ريشة عقايد اين جمعيت را مى توان در چهار چيز خلاصه كرد:

1 تعليماتى كه از مؤسسين اين مسلك، هندوها ياشاميها يا غير آنها دست به دست به آنها رسيده است.

2 قسمتى از مطالب و معارف يونان قديم كه پس از ترجمة كتب آنها به زيان عربى و نشر آن در ميان مسلمين به آن ممزوج شده است، از «سر جان ملكم انگليسى» نقل شده كه در كتاب تاريخ خود مى نويسد: «اعاظم اين سلسله» «صوفيه» با اقوال ارسطو و افلاطون آشنايى تمام دارند، و در كتب معروفة ايشان نقل قول افلاطون بسيار است .

تا آنجا كه مى گويد اگر شرح حال و آراء فيثاغورث به فارسى ترجمه شود به عينه شرح حال و عقايد يكى از اولياء صوفيه به خرج خواهد رفت، افسانة دخول وى در اسرار الوهيت و استغراق وى در افكار و خوارق عادت و ميل كلى خاطر او به موسيقى و وضع آموختنش مريدان را و تحمل مشاقى كه كرد و نوعى كه فوتش اتفاق افتاد، همه، بدون كم و بيش، شرح حال يكى از اعاظم متصوفه است».

3 يك رشته ذوقيات و شعريات كه به مرور زمان از طرف صاحبان ذوق شعرى و عرفانى ابداع و با دو قسمت سابق آميخته شده است و به همين جهت است كه بسيارى اوقات، مدرك پاره اى از سخنان ايشان فقط يك مطلب شعرى (به اصطلاح اهل منطق) و يا يك بيت شعر است .

4 قسمتى از معارف و حقائق اسلامى كه تا حدى با اصول سه گانه سابقة نزديك و يا قابل نزديك كردن و تأويل كردن بوده است.

منبع : جلوه حق، حضرت آيت الله مكارم شيرازى