صحت و تواتر حدیث غدیر

صحت و تواتر حدیث غدیر

آیا این شنیده ها درست است که مرحوم علاّمه امینى(رحمه الله) در کتاب الغدیر(1) 43 نفر از کسانى که قائل به صحّت و تواتر این حدیث اند را برشمرده است; برخى از آنها از این قرارند:

1 ـ حافظ ابو عیسى ترمذى، متوفّاى [279].
وى در کتاب روایى خود پس از ذکر حدیث غدیر گفته است: «هذا حدیث حسن صحیح»(2)( این روایت، حدیثى حَسَن و صحیح است).

2 ـ حافظ ابن عبد البَرّ قرطبی، متوفّاى [463].
وى در کتاب «استیعاب»(3) پس از ذکر حدیث مؤاخاة (برادرى على(علیه السلام)با پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله)) و دو حدیث ولایت و غدیر، گفته است: «هذه کلّها آثارٌ ثابتةٌ» (تمام این روایات، آثارى ثابت هستند).

3 ـ فقیه ابو الحسن بن مغازلى، شافعى، متوفّاى [483].
وى در کتاب «مناقب»(4) ـ پس از نقل حدیث از استاد خود ابوالقاسم فضل بن محمّد اصفهانى ـ گفته است:
ابو القاسم بر این باور است که این روایت، حدیثى صحیح از رسول خدا(صلى الله علیه وآله)است، و حدود صد نفر از جمله عشره مبشَّرة آن را روایت کرده اند. و آن، حدیثى ثابت است و هیچ اشکالى ندارد. این فضیلت ویژه على(علیه السلام)است و هیچ کس با وى در آن شریک نیست.

4 ـ حجّت الاسلام أبو حامد غزالى، متوفّاى [505].وى در کتاب «سرّالعالمین»(5)مى نویسد:
حجّت (برهان و دلیل) پرده از رخ خود برداشته است، و همگان بر متن حدیث از خطبه رسول خدا(صلى الله علیه وآله)در روز غدیر خم، اتّفاق نظر دارند. ایشان در بخشى از این خطبه فرموده اند: «من کنتُ مولاه فعلیّ مولاه»، و عُمَر(درمقام تبریک به حضرت على(علیه السلام)) گفته است: بخّ بخّ (به به، خوشا، آفرین).

5 ـ ابن ابى الحدید معتزلى، متوفّاى [655]. وى در شرح «نهج البلاغه»(6) این حدیث را از روایات همگانى و معروف در فضایل امیر مؤمنان(علیه السلام) برشمرده است.

6 ـ حافظ ابن حجر عسقلانى، متوفّاى [852]. وى در کتاب «فتح الباری»(7) مى گوید:
و امّا حدیث «من کنتُ مولاه فعلیّ مولاه»، را ترمذى و نسائى روایت کرده اند، و این حدیث جدّاً داراى طُرُق فراوانى است که ابن عقده در کتابى مستقلّ همه آنها را گرد آورده است، و بسیارى از سندهاى آن صحیح و حسن هستند. از امام احمد براى ما نقل شده که گفته است: براى هیچ یک از صحابه به تعداد فضایل على ابن أبى طالب، فضیلت نقل نشده است.

7 ـ حافظ جلال الدین سیوطى، شافعى، متوفّاى [911].
وى گفته است: «این حدیث متواتر است». و بسیارى از علماى بعدى، آن را از وى روایت کرده اند.

8 ـ حافظ شهاب الدین بن حجر هیتمى مکّى، متوفّاى [974](8).

9 ـ سیّد محمود آلوسى بغدادى، متوفّاى [1270](9)(10).

--------------------------------------------------------------------------
پی نوشت:
1 ـ مراجعه شود: الغدیر (1/543 ـ 572).
2 ـ سنن ترمذى 2: 298 (5/519، ح 3713).
3 ـ الاستیعاب 2: 373 (قسم سوم/1098 ـ 1100، شماره 1855).
4 ـ مناقب علیّ بن أبی طالب(علیه السلام) (ص 27، ح 39).
5 ـ سرّ العالمین: 9 (ص 21).
6 ـ شرح نهج البلاغة 2: 449 (9/166، خطبه 154).
7 ـ فتح الباری 7: 61 (7/74).
8 ـ الصواعق المحرقة: 25 و 73 (ص 42 و 43 و 123); شرح متن الهمزیّة فی مدح خیر البریّة: 221 (ص 245).
9 ـ روح المعانی 2: 249 (6/61).
10 ـ شفیعی شاهرودی، گزیده اى جامع از الغدیر، ص 84.