شبهه سوم: چرا كربلا برتر كعبه است؟
شبهه سوم اين است كه در باره كربلا تعبيراتى همانند: «أفضل بقاع الأرض»، «أرض الله المختارة»، «حرم الله ورسوله» و «في تربتها شفاء» كه در روايات فراوان آمده؛ از ديدگاه شيعه، نشانگر برترى كربلا بر كعبه است.
پاسخ اجمالي
اولاً: طبق روايات صحيح و موثق، كربلا برتر از كعبه است؛ زيرا كربلا داراى ويژگيهايى است كه در كعبه نيست. علاوه بر آن، طبق همان روايات، وجود و آفرينش كعبه وابسته به كربلا است و خدواند خطاب به زمين كعبه فرموده: اگر كربلا نمى‌بود؛ تو را و آن خانه‌‌اى را كه در بر دارى، خلق نمى‌كردم. و همين سخن در برترى كربلا بر كعبه كافى است.
ثانياً: اگر در نظر شما كعبه برتر از مكانهاى ديگر است؛ پس چرا گروهى از اهل سنت همانند مالكى ها و برخى مردم بصره، مدينه را برتر از مكه مى‌دانند؟
پاسخ تفصيلي اول؛ آفرينش كعبه وابسته به كربلا است
براى اثبات برترى كعبه و كربلا بر يكديگر بايد فضايل ويژه هر كدام و مشترك آن دو را بررسى كرد و در نهايت بين آنها مقايسه انجام داد تا نتيجه به دست بيايد.
الف) روايات فضائل مشترك
رواياتى كه فضائل مشترك كعبه و كربلا را بيان مى‌كنند فراوان است و در اينجا به بعضى از موارد آن اشاره مى‌شود:
1. هردو، «حرم الله و حرم رسول» است
در منابع شيعى تعدادى از روايات صحيح بيانگر اين مطلب است كه علاوه بر مكه معظمه «عنوان حرم الله وحرم رسوله» بر اماكن مقدس مدينه، كربلا و كوفه نيز اطلاق شده است:
روايت اول: در باره مكه، مدينه و كوفه
در اين روايت صحيح، امام صادق عليه السلام، بر هريك از مكانهاى مقدس: مكه، مدينه و كوفه، تعبيرهاي: «حرم الله وحرم رسوله و حرم اميرالمؤمنين» را اطلاق كرده است:
امام صادق فرمود: مكه حرم خدا و رسول خدا و امير المؤمنين است نماز در آن برابر صد هزار نماز و صدقه يك درهم در آن برابر با صد هزار درهم است. و مدينه حرم خدا و رسول خدا و امير المؤمنين است نماز در آن برابر ده هزار نماز و صدقه يك درهم برابر ده هزار درهم در غير آن است و كوفه حرم خدا و رسول خدا و حرم اميرالمؤمنين است نماز در آن برابر هزار نماز و يك درهم صدقه در آن برابر هزار درهم در غير آن است.
الكليني الرازي، أبي جعفر محمد بن يعقوب بن إسحاق (متوفاي328 هـ)، الأصول من الكافي،ج 4، ص 586، ناشر: اسلاميه ، تهران ، الطبعة الثانية،1362 هـ.ش.
روايت دوم؛ در باره مكه، مدينه و كوفه
طبق اين روايت صحيح، حرم خدا، رسول خدا صلى الله عليه وآله و امير المؤمنين عليه السلام به ترتيب مكه، مدينه و كوفه است.
امير المؤمنين على عليه السلام فرموده است، مكه حرم خدا، مدينه حرم رسول خدا و كوفه حرم من است. هيچ ستمگرى به فكر ستم در آن نمى افتد، مگر آنكه خداوند پشتش را در هم مى شكند.
الكليني الرازي، أبي جعفر محمد بن يعقوب بن إسحاق (متوفاي328 هـ)، الكافي،ج4، ص563، ناشر: اسلاميه ، تهران ، الطبعة الثانية،1362 هـ.ش
روايت سوم؛ در باره مكه و مدينه
طبق اين روايت صحيح، مكه حرم الله و مدينه حرم رسول خدا است:
از امام صادق عليه السلام نقل شده است كه رسول خدا صلي الله عليه وآله فرمود: مكه حرم خدا است و مدينه حرم من است.
الكليني الرازي، أبي جعفر محمد بن يعقوب بن إسحاق (متوفاي328 هـ)، الأصول من الكافي،ج 4، ص565، ناشر: اسلاميه ، تهران ، الطبعة الثانية،1362 هـ.ش.
روايت چهارم؛ در باره كربلا
طبق اين روايت صحيحه، امام صادق عليه السلام كه آداب و خود زيارت امام حسين عليه السلام را به اصحابش تعليم مى‌دادند؛ فرمودند: كربلا «حرم الله» و «حرم رسول خدا» است:
حسين بن ثوير مى‌گويد: من و يونس بن ظبيان و مفضل بن عمر و ابو سلمه سراج در نزد امام صادق عليه السلام نشسته بوديم و چون يونس از ما بزرگتر بود سخنگوى ما بود به امام عرض كرد فدايت شوم مى‌خواهم حرم امام حسين عليه السلام را زيارت كنم چه كار كنم؟
حضرت فرمود: هنگامى‌كه خواستى به حرم امام حسين مشرف شوى در شط فرات غسل كن و لباس پاك را در بركن سپس پا برهنه به سوى حرم برو؛ زيرا تو در حرمى از حرم خدا و رسول خدا هستى وبر تو باد زياد تكبير گفتن و تهليل و حمد و تعظيم خداوند و درود بر پيامبر و اهل بيت او....
الكليني الرازي، أبي جعفر محمد بن يعقوب بن إسحاق (متوفاي328 هـ)، الأصول من الكافي،ج 4 ص 576، ناشر: اسلاميه ، تهران ، الطبعة الثانية،1362 هـ.ش؛
القمي، أبي القاسم جعفر بن محمد بن قولويه (المتوفي 368 ه ق) كامل الزيارات، ص364، التحقيق: الشيخ جواد القيومي، الناشر:مؤسسة نشر الفقاهة، المطبعة مؤسسة النشر الاسلامي، الطبعة: الأولى1417؛
الشيخ الصدوق، أبي جعفر محمد بن علي بن الحسين بن بابويه القمي (المتوفى سنه 381)، من لا يحضره الفقيه، ج 2، ص 595، تصحيح و تعليق: علي أكبر الغفاري، الناشر: جماعة المدرسين في الحوزة العلمية ـ قم، الطبعة الثانية؛
الطوسي، الشيخ ابوجعفر، محمد بن الحسن بن علي بن الحسن (متوفاي460هـ)، تهذيب الأحكام، ج 6، ص 54، تحقيق: السيد حسن الموسوي الخرسان، ناشر: دار الكتب الإسلامية ـ طهران، الطبعة الرابعة، 1365 ش.
طبق اين روايات كه همه از نظر سند صحيح و هيچگونه مشكلى ندارند؛ حرم خدا كه مكه است مشخص است؛ اما از مدينه و كوفه و كربلا نيز به «حرم خدا و حرم رسول خدا» تعبير شده‌است. و اطلاق اين تعبير، دليل بر اين است كه مكانهاى فوق از عظمت و قداست خاصى برخوردار است و همگى در آن مشتركند.
2. نماز در هردو جا، تمام است
كلينى با سند صحيح نقل مى‌كند كه نماز در كعبه و حرم امام حسين عليه السلام تمام خوانده مى‌شود:
الكليني الرازي، أبو جعفر محمد بن يعقوب بن إسحاق (متوفاي328 هـ)، الأصول من الكافي، ج 4، ص 586، ناشر: اسلاميه ، تهران ، الطبعة الثانية،1362 هـ.ش.
3. هردو، شعبه‌ي از رضوان و باغي از بهشت است
امام صادق عليه السلام در باره كعبه فرمود:
ابن ابى العوجا در نزد امام صادق آمد و در باره كعبه سخنان واهى را بيان كرد. امام به او فرمود: هر كه را خدا گمراه ساخته و دلش را كور نموده؛ حقّ بر او تلخ آيد و آن را شيرين نداند، و در نهايت شيطان دوستش شده و او را بوادى فلاكت افكنده و از آنجا خارجش نسازد! اين خانه اى است كه خدا خلق خود را توسّط آن بپرستش واداشته تا فرمانبرى ايشان را بيازمايد و به تعظيم و زيارت آن تشويق كند، خداوند كعبه را مركز پيغمبران و قبله نمازگزاران ساخته، كعبه شعبه اى است از رضوان خدا
الكليني الرازي، أبو جعفر محمد بن يعقوب بن إسحاق (متوفاي328 هـ)، الأصول من الكافي، ج 4، ص 198، ناشر: اسلاميه ، تهران ، الطبعة الثانية،1362 هـ.ش.
تعدادى از روايات نيز كربلا را باغى از باغ هاى بهشت معرفى كرده است:
اسحاق ابن عمار مى‌گويد: امام صادق عليه السلام فرمود: جايگاه مزار امام حسين عليه السّلام از آن روز كه به خاك سپرده شده باغى از باغ هاى بهشت است و نيز فرمود: جايگاه مزار امام حسين عليه السّلام آبراهى(درب) از آبراه هاى (درهاي) بهشت است.
الصدوق، ابوجعفر محمد بن علي بن الحسين (متوفاي 381 هـ) ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص 94، ناشر: دار الرضى ، قم، چاپ اول 14069هـ
اين روايت در مدرك ديگر با اين سند نقل شده است:
القمي، أبي القاسم جعفر بن محمد بن قولويه (المتوفي 368 ه ق) كامل الزيارات، ص 456، التحقيق: الشيخ جواد القيومي، الناشر:مؤسسة نشر الفقاهة، المطبعة مؤسسة النشر الاسلامي، الطبعة: الأولى1417
النوري، ميرزا حسين الطبرسي (متوفاي 1320ه) متسدرك الوسائل، ج 10، ص 325، تحقيق: مؤسسة آل البيت عليهم السلام لإحياء التراث، ناشر: مؤسسة آل البيت عليهم السلام لإحياء التراث، بيروت ـ لبنان، الطبعة المحققة الأولى 1408 ه - 1987 م
در روايت صحيح ديگر نيز امام صادق عليه السلام محل مضجع شريف امام حسين عليه السلام را باغى از باغهاى بهشت توصيف كرده است:
اسحاق بن عمّار مى گويد: از حضرت امام صادق عليه السّلام شنيدم كه مى فرمودند:
براى جاى قبر حسين بن على عليهما السّلام حريم معلومى است، كسى كه آن را بداند و پناهنده به آن شود، پناه داده مى شود. محضرش عرضه داشتم: فدايت شوم مكان حريم قبر را براى من بيان فرمائيد. حضرت فرمودند: از مكانى كه امروز قبر آن است اينگونه ارزيابى كن:
از هر يك جوانب چهارگانه يعنى؛ جانب پا و جلو و پشت و سر بيست و پنج ذراع اندازه بگير و مساحتى كه از ملاحظه آن بدست مى آيد حريم قبر مى باشد و مكان قبر روزى كه حضرت در آن دفن شدند باغى از باغهاى بهشت بوده، و در همان جا نردبانى نصب شده و اعمال زوّار آن جناب را بوسيله آن به آسمان مى برند و هيچ فرشته و پيامبرى در آسمان نيست مگر از خدا در خواست مى كند كه به او اذن زيارت قبر حسين عليه السّلام داده شود پس دسته اى براى زيارت به پائين آمده و گروهى پس از زيارت به بالا مى روند.
القمي، أبي القاسم جعفر بن محمد بن قولويه (المتوفي 368 ه ق) كامل الزيارات، ص 457، التحقيق: الشيخ جواد القيومي، الناشر:مؤسسة نشر الفقاهة، المطبعة مؤسسة النشر الاسلامي، الطبعة: الأولى1417
الحر العاملي، محمد بن الحسن (متوفاي1104هـ)، تفصيل وسائل الشيعة إلي تحصيل مسائل الشريعة،ج14 ص512، تحقيق و نشر: مؤسسة آل البيت عليهم السلام لإحياء التراث، الطبعة: الثانية، 1414هـ.
4. هردو، جايگاه پيامبران و محل زيارت انبياء است
امام صادق عليه السلام در باره كعبه فرمود:
وامام صادق عليه السلام در باره زيارت كربلا فرمود:
حدثني الحسن بن عبد الله، عن أبيه، عن الحسن بن محبوب، عن إسحاق بن عمار، قال: سمعت أبا عبد الله (عليه السلام) يَقُولُ لَيْسَ نَبِيٌّ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ إِلَّا يَسْأَلُونَ اللَّهَ تَعَالَى أَنْ يَأْذَنَ لَهُمْ فِي زِيَارَةِ الْحُسَيْنِ عليه السلام فَفَوْجٌ يَنْزِلُ وَفَوْجٌ يَصْعَدُ
پيامبرى در آسمان نيست مگر اين كه از خدا مى‌خواهند براى زيارت كربلا به آنان اجازه داده شود. پس براى زيارت گروهى فرود مى‌آيند و گروهى بالا مى‌روند.
القمي، أبي القاسم جعفر بن محمد بن قولويه (المتوفي 368 ه ق) كامل الزيارات، ص 220، التحقيق: الشيخ جواد القيومي، الناشر:مؤسسة نشر الفقاهة، المطبعة مؤسسة النشر الاسلامي، الطبعة: الأولى1417
ابن سنان مى‌گويد: از امام صادق عليه السلام شنيدم كه مى فرمودند: مساحت قبر حسين بن على صلوات اللَّه عليهما بيست ذراع در بيست ذراع بوده و آن باغى است از باغ هاى بهشت و از آنجا فرشتگان به آسمان عروج مى كنند و هيچ فرشته مقرّبى و نبىّ مرسلى نيست مگر آنكه از خدا طلب زيارت آن را مى كند لذا فوجى از آسمان به زمين آمده تا آن زيارت كرده و فوجى پس از زيارت از زمين به آسمان مى روند.
القمي، أبي القاسم جعفر بن محمد بن قولويه (المتوفي 368 ه ق) كامل الزيارات، ص 222، التحقيق: الشيخ جواد القيومي، الناشر:مؤسسة نشر الفقاهة، المطبعة مؤسسة النشر الاسلامي، الطبعة: الأولى1417
ادامه دارد...