خیرات برای اموات - متن و ترجمه استاد انصاریان

علاّمه مجلسی در «زاد المعاد» فرموده: باید مردگان را فراموش نکنند، زیرا دستشان از اعمال خیر کوتاه شده و به فرزندان و خویشان و برادران مؤمن امیدوارند و به احسان آنان چشم به راهند، به خصوص دعای در نماز شب و پس از نمازهای واجب؛

و نیز باید در مشاهد مشرّفه پدر و مادر را زیادتر از دیگران دعا کرد و برای ایشان اعمال خیر انجام داد؛ در روایت آمده: بسا فرزندی که در حال حیات پدر و مادر عاقّ آنان است و پس از مرگ آن‌ها به سبب اعمال خیری که برای ایشان انجام می‌دهد نیکوکار به آن‌ها به حساب آید و از عاقی رهایی یابد و بسا فرزندی که در حیات پدر و مادر نیکوکار به آن‌ها باشد و بعد از فوت آنان عاقّ گردد به خاطر اعمال خیری که باید برای آنان انجام دهد ولی کم انجام می‌دهد؛

و عمده خیرات برای پدر و مادر و سایر خویشان ادای قرض‌های آنان و آزاد نمودن آن‌ها از حقوق خدا و خلق است و نیز سعی شود حجّ و عباداتی که از آنان فوت شده به صورت گرفتن اجیر یا رایگان بجا آورد.

در حدیث صحیح نقل‌شده: حضرت صادق(علیه‌السلام) هر شب برای فرزند خود و هر روز برای پدر و مادر خود، دو رکعت نماز به جا می‌آوردند، در رکعت اول سوره «اِنّا اَنزَلناهُ» و در رکعت دوم سوره «اِنّا اَعطَیناک الکوثَرَ» قرائت می‌کردند.

به سند صحیح از حضرت صادق(علیه‌السلام) روایت شده: بسا باشد که میت در تنگی و سختی است و حق‌تعالی به او وسعت می‌دهد و تنگی را از او برمی‌دارد، پس به او می‌گویند: این گشایش که برای تو حاصل شد، به سبب نمازی است که فلان برادر مؤمن برای تو خواند. راوی پرسید: می‌توانم دو میت را در دو رکعت نماز شریک کنم؟ فرمود: آری، میت شاد می‌شود و گشایش می‌یابد به دعا و استغفاری که برای او انجام می‌دهند، چنان‌که زنده به خاطر هدیه‌ای که برای او می‌برند شاد می‌شود.

و نیز فرمود: نماز و روزه و حجّ و صدقه و سایر اعمال خیر و دعا، بر میت در قبرش وارد می‌شود و ثواب آن اعمال برای هر دو یعنی: کسی‌که انجام داده و نیز برای مرده نوشته می‌شود. در حدیث دیگری فرمود: هرکه از مسلمانان، برای میتی عمل انجام دهد، خدا ثواب آن را دوچندان نماید و میت به آن عمل بهره‌مند گردد.

در روایتی وارد شده: هرگاه شخصی به نیت میتی صدقه‌ای بدهد حق‌تعالی به جبرئیل امر می‌کند تا با هفتاد هزار فرشته نزد قبر او بروند هر یک با طَبقی از نعمت‌های الهی در دست و یک‌به‌یک به او می‌گویند: سلام بر توای دوست خدا، این هدیه فلان مؤمن برای توست، پس قبر او روشن می‌شود و حق‌تعالی هزار شهر در بهشت به او کرامت می‌کند و هزار حوری به او تزویج می‌نماید و هزار لباس فاخر به او می‌پوشاند و هزار خواسته او را روا می‌کند.[البته مراد از قبر بنا بر روایات برزخ میّت است که جهانی بین دنیا و آخرت است، نه این قبرهایی که بدن در آن می‌پوسد و راه هر بهره‌ای بر او بسته است]