فراز 10 از دعای 42 ( مونس تاریکی‌های شب )

يقيناً پيش از اين به آدم سفارش كرديم [كه از ميوه آن درخت نخورد] پس فراموش كرد و عزمى استوار براى او نيافتيم.

وَ اشْعِرْ قَلْبَكَ الرَّحْمَةَ لِلرَّعِيَّهِ وَ الْمَحَبَّةَ لَهُمْ وَ اللُّطْفَ بِهِمْ وَ لاتَكُونَنَّ عَلَيْهِمْ سَبُعاً ضارِياً تَغْتَنِمُ اكْلَهُمْ، فَإِنَّهُمْ صِنْفانِ: إِمَّا أَخٌ لَكَ فِى الدِّينِ وَ امّا نَظيرٌ لَكَ فِى الْخَلْقِ.«3»

مهربانى و محبّت و لطف به رعيّت را شعار قلب خود قرار ده، بر رعيّت همچون حيوان درنده مباش كه خوردن آنان را غنيمت دانى، كه رعيّت بر دو گروهند: يا برادر دينى تواند، يا انسان‌هايى مانند تو.

اللَّهُمَّ إِنَّكَ آنَسُ الْآنِسينَ لِاوْلِيائِكَ وَ احْضَرُهُمْ بِالْكِفايَةِ لِلْمُتَوَكِّلينَ عَلَيْكَ، تُشاهِدُهُمْ فى سَرائِرِهِمْ وَ تَطَّلِعُ عَلَيْهِمْ فى ضَمائِرِهِمْ وَ تَعْلَمُ مَبْلَغَ بَصائِرِهِمْ. فَاسْرارُهُمْ لَكَ مَكْشُوفَةٌ وَ قُلُوبُهُمْ الَيْكَ مَلْهُوفَةٌ. إِنْ اوْحَشَتْهُمُ الْغُرْبَةُ آنَسَهُمْ ذِكْرُكَ وَ انْ صُبَّتْ عَلَيْهِمُ الْمَصائِبُ لَجَأُوا الَى الْإِسْتِجارَةِ بِكَ، عِلْماً بِانَّ ازِمَّةَ الْامُورِ بِيَدِكَ، وَ مَصادِرَها عَنْ قَضائِكَ.«5»

بار خدايا، تو براى عاشقانت بهترين مونسى، و براى كفايتِ مهمّ آنان كه بر تو اعتماد نمايند از همه حاضرترى، آنان را كه در باطنشان مشاهده مى‌كنى، و به نهانشان آگاهى، و اندازه بيناييشان را مى‌دانى. بنابراين رازهايشان نزد تو معلوم است، و دلهايشان به جانب تو در غم و اندوه. اگر تنهايى آنان را به وحشت اندازد ياد تو مونسشان شود، و اگر مصائب به آنان هجوم آرد به تو پناه جويند، زيرا مى‌دانند زمام همه امور به دست تو، و سرچشمه تمام كارها در كف با كفايت فرمان توست.

إِدَّخِرُوا لِبُيُوتِكُمْ نَصيباً مِنَ الْقُرآنِ، فَإِنَّ الْبَيْتَ إِذا قُرِئَ فِيهِ أَنِسَ عَلى‌ أَهْلِهِ وَ كَثُرَ خَيْرُهُ وَ كانَ سُكَّانُهُ مُؤْمِنِى الجِنِّ وَ إِذا لَمْ‌يُقْرَأ فِيهِ أَوْحَشَ عَلَى أَهْلِهِ وَ قَلَّ خَيْرُهُ وَ كانَ سُكَّانُهُ كَفَرَةَ الجِنِّ.«6»

براى خانه‌هايتان بهره‌اى از قرآن بگيريد كه اگر در خانه قرآن قرائت شود قارى با خانواده‌اش انس مى‌گيرد و بركتش فراوان شود و موجودات پنهان مؤمن در آن سكونت مى‌كنند و اگر در آن قرآن خوانده نشود با اهلش أنس نمى‌يابد و خيرش اندك مى‌گردد و شياطين نامرئى كافر در آن خانه ساكن مى‌شوند.

المُؤْمِنُ قَيَّدَهُ القُرآنُ عَنْ كَثيرٍ مِنْ هَوَى‌ نَفْسِهِ.«7»

قرآن، دست و پاى مؤمن را در برآوردن بسيارى از خواهش‌هاى نفسانى‌ بسته است.

اذَا الْتَبَسَتْ عَلَيْكُمُ الْفِتَنُ كَقِطَعِ اللَّيْلِ الْمُظْلِمِ فَعَلَيْكُمْ بِالْقُرْآنِ، فَانَّهُ شافِعٌ مُشَفَّعٌ، وَ ماحِلٌ مُصَدَّقٌ وَ مَنْ جَعَلَهُ امامَهُ قادَهُ الَى الْجَنَّةِ، وَ مَنْ جَعَلَهُ خَلْفَهُ ساقَهُ الَى النَّارِ، وَ هُوَ الدَّليلُ يَدُلُّ عَلى خَيْرِ سَبيلٍ.«9»

به هنگامى كه فتنه‌ها همچون پاره‌هاى شب تار به شما حمله‌ور شد، بر شما باد به قرآن، زيرا كه قرآن شفاعتش در پيشگاه حق قبول، و شكايتش مورد پذيرش است، آن كه قرآن را راهبرش قرار دهد قرآن او را به بهشت مى‌برد، و هر كه اين منبع خير را پشت سر اندازد قرآن او را به جهنّم روانه سازد، و قرآن راهنماى به بهترين راههاست.

الْقُرْآنُ افْضَلُ كُلِّ شَىْ‌ءٍ دُونَ اللَّهِ.«10»

قرآن برترين چيزها در تمام هستى، به غير خداست.

انَّهُ لا يَنْبَغى لِحامِلِ الْقُرْآنِ انْ يَظُنَّ انَّ احَداً اعْطِىَ افْضَلَ مِمَّا اعْطِىَ، لَانَّهُ لَوْمَلَكَ الدُّنْيا بِاسْرِها لَكانَ الْقُرْآنُ افْضَلَ مِمّا مَلَكَهُ.«11»

به حقيقت كه براى حامل قرآن سزاوار نيست كه گمان كند به احدى برتر از آنچه به او داده‌اند عنايت شده، زيرا اگر تمام دنيا را مالك شود هر آينه قرآن از آن برتر است.

لايُعَذِّبُ اللَّهُ قَلْباً اسْكَنَهُ الْقُرْآنَ.«12»

خداوند قلبى كه قرآن را در آن جاى داده عذاب نمى‌كند.

إنّ كِتابَ اللّهِ اصْدَقُ الْحَديثِ وَ احْسَنُ الْقَصَصِ.«13»

به يقين قرآن صادق‌ترين سخن و بهترين داستان است.

به درستى كه اين قرآن نور مبين، ريسمان محكم، دستگيره مطمئن، درجه برتر، شفا دهنده‌ترين داروها، فضيلت بزرگتر، و سعادت عُظْمى است.

آن كه از نورش طلب روشنائى كند به عنايت حق نورانى شود، و هر كه امورش را به آن ببندد خداوند حفظش كند، و هر كه متمسك به آن شود خداوند او را برهاند، و هر كه از احكامش جدايى نكند خداوند به او رفعت دهد، و هر كه از آن طلب شفا كند خداوند شفايش دهد، و هر كه آن را بر ماسوايش انتخاب كند خداوند او را هدايت فرمايد، و هر كه از غير قرآن طلب‌ هدايت نمايد گمراه شود، و هر كه آن را شعار زندگى كند به سعادت رسد، و هر كه آن را رهبر و تكيه‌گاه خود قرار دهد حضرت حق او را در جنّت نعيم و عيش سليم پناه دهد.«14»

ذلِكَ الْقُرْآنُ فَاسْتَنْطِقُوهُ وَ لَنْ يَنْطِقَ، وَ لكِنْ اخْبِرُكُمْ عَنْهُ، الا انَّ فِيهِ عِلْمَ ما يَأْتِى، وَ الْحَديثَ عَنِ الْماضى، وَ دَواءَ دائِكُمْ، وَ نَظْمَ امْرِكُمْ.«15»

اين است قرآن، از او بخواهيد سخن گويد كه سخن نمى‌گويد، ولى من از آن به شما خبر دهم: بدانيد كه دانش آينده و سخن گذشته و دواى دردهاى شما و نظم زندگى و امورتان در قرآن مجيد است.

انَّ اللَّهَ سُبْحانَهُ انْزَلَ كِتاباً هادِياً بَيَّنَ فيهِ الْخَيْرَ وَ الشَّرَّ.«16»

خداوند سبحان كتاب هدايت فرو فرستاد، و در آن هر خير و شرى را بيان فرمود:

الْقُرْآنُ غِنىً لاغِنى دُونَهُ، وَ لا فَقْرَ بَعْدَهُ.«17»

قرآن ثروتى است كه ثروتى غير از آن نيست، و بعد از آن فقرى تصور نمى‌شود.

لَوْ ماتَ مَنْ بَيْنَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ لَمَا اسْتَوْحَشْتُ بَعْدَ انْ يَكُونَ الْقُرْآنُ مَعِى.«18»

اگر تمام كسانى كه بين مشرق و مغرب هستند بميرند در حالى كه قرآن همراه من است، هر آينه ترس و وحشت به من دست نمى‌دهد.

مَنْ اوتِىَ الْقُرْآنَ وَ الاْيمانَ فَمَثَلُهُ مَثَلُ الاْتْرُجَّةِ، رِيحُها طَيِّبٌ، وَ طَعْمُها طَيِّبٌ، وَ امَّا الَّذى لَمْ يُؤْتَ الْقُرْآنَ وَ لَا الإْيْمانَ مَثَلُهُ كَمَثَلِ الْحَنْظَلَةِ، طَعْمُها مُرُّ، وَ لا رِيحَ لَها.«19»

آن كه قرآن و ايمان به او داده شود مثلش مانند ترنج است كه بو و طعمش خوش است، و اما كسى كه از قرآن و ايمان بى بهره است همانند هندوانه ابوجهل است كه طعمش تلخ و بدون بوست.

مَنِ اسْتَكْفى بِآيَةٍ مِنَ الْقُرْآنِ مِنَ الشَّرْقِ الَى الْمَغْرِبِ كُفِىَ إذا كانَ بِيَقينٍ.«20»

كسى كه از شرق و غرب عالم به آيه‌اى از قرآن مجيد اكتفا كند، او را كافى است، اگر به يقين و اطمينان باشد.

اشْرافُ امَّتى حَمَلَةُ الْقُرْآنِ.«21»

بزرگان امّتم حاملان قرآنند.

اهْلُ الْقُرْآنِ هُمْ اهْلُ اللَّهِ وَ خاصَّتُهُ.«22»

اهل قرآن اهل خدا و بندگان خاص حقّند.

انَّ اهْلَ الْقُرْآنِ فِى اعلى دَرَجَةٍ مِنَ الآْدَمِيِّينَ ما خَلَا النَّبِيِّينَ وَ الْمُرْسَلينَ، فَلا تَسْتَضْعِفُوا اهْلَ الْقُرْآنِ حُقُوقَهُمْ، فَانَّ لَهُمْ مِنَ اللَّهِ الْعَزيزِ الْجَبّارِ لَمَكاناً عَلِيّاً.«23»

اهل قرآن در برترين درجه و مقام از مقامات انسان‌ها هستند، مقامى مادون مقام انبيا، شما اى مردم حقوق اهل قرآن را ضعيف و كم نشماريد، كه اينان در پيشگاه حق از مكانت بلندى برخوردارند.

يا سَلْمانُ! عَلَيْكَ بِقِراءَةِ الْقُرْآنِ، فَانَّ قِراءَتَهُ كَفّارَةٌ لِلذُّنوبِ، وَ سِتْرٌ مِنَ النّارِ، وَ امانٌ مِنَ الْعَذابِ.«24»

اى سلمان! بر تو باد به قرائت قرآن، كه قرائت كتاب حق كفّاره گناهان است و پوششى از آتش و امانى از عذاب است.

لِيَكُنْ كُلُّ كَلامِكُمْ ذِكْرَاللَّهِ وَ قِراءَةَ الْقُرْآنِ.«25»

بايد تمام گفتار شما ذكر خدا و قرائت قرآن باشد.

سُئِلَ رَسُولُ اللَّهِ (صلى الله عليه و آله) عَنْ افْضَلِ الاْعْمالِ عِنْدَ اللَّهِ فَقالَ: قِراءَةُ الْقُرْآنِ، وَ انْتَ تَمُوتُ وَ لِسانُكَ رَطْبٌ مِنْ ذِكْرِ اللَّهِ.«26»

از رسول خدا (صلى الله عليه و آله) سؤال شد: بهترين عمل نزد خدا چيست؟فرمود: قرائت قرآن، و اين‌كه در حال مرگ زبانت در ذكر خدا باشد.

قِراءَةُ الْقُرْآنِ فِى الْمُصْحَفِ تُخَفِّفُ الْعَذابَ عَنِ الْوالِدَيْنِ وَ انْ كانا كافِرَيْنِ.«28»

خواندن قرآن از روى قرآن عذاب پدر و مادر را سبك مى‌كند گرچه كافر باشند.

مُعَلِّمُ الْقُرْآنِ وَ مُتَعَلِّمُهُ يَسْتَغْفِرُ لَهُ كُلُّ شَىْ‌ءٍ حَتَّى الْحُوتِ فِى الْبَحْرِ.«29»

براى تعليم دهنده قرآن و ياد گيرنده آن همه چيز استغفار مى‌كند حتى ماهى در دريا.

يَنْبَغى لِلْمُؤْمِنِ انْ لا يَمُوتَ حَتّى يَتَعَلَّمَ الْقُرْآنَ اوْ يَكُونَ فِى تَعَلُّمِهِ.«30»

براى مؤمن سزاوار است نميرد مگر اين‌كه قرآن مجيد را فرا بگيرد، يا در حال فراگرفتن باشد.

انْ ارَدْتُمْ عَيْشَ السُّعَداءِ، وَ مَوْتَ الشُّهَداءِ، وَالنَّجاةَ يَوْمَ الْحَشْرِ، وَ الظِّلَّ يَوْمَ الْحَرورَ، وَ الْهُدى يَوْمَ الضَّلالَةِ، فَادْرُسُوا الْقُرْآنَ، فَانَّهُ كَلامُ الرَّحْمنِ، وَ حِرْزٌ مِنَ الشَّيطانِ، وَ رُجْحانٌ فِى الْميزانِ.«31»

اگر زندگى اهل سعادت، و مرگ شهيدان، و نجات روز قيامت، و قرار گرفتن زير سايه در روز سوزان محشر، و هدايت از گمراهى را مى‌خواهيد قرآن بخوانيد و كتاب حق را فرا بگيريد، كه كلام خدا و پناه از شيطان و سنگينى در ترازوى عمل است.

الْقُرْآنُ هُوَ الدَّواءُ.«32»

قرآن مجيد دواست.

ما آمَنَ بِالْقُرْآنِ مَنِ اسْتَحَلَّ مَحارِمَهُ.«33»

كسى كه حرام‌هاى قرآن را حلال بشمارد به قرآن ايمان نياورده است.