- Mirza Cevad Meliki Tebrizi (Farsça: میرزا جواد ملکی تبریزی), hicrî 13. Yüzyılın sonlarında veya 14. Yüzyılın başlarında Tebriz’de dünyaya gelmiş,Şia’nın önde gelen arif ve ahlak üstatlarındandır.
Yaşamı ve Eğitimi
Mirza Cevad Ağa Meliki Tebrizi, Mirza Şefi adlı bir babadan Tebriz’de dünyaya gelmiştir. Tam olarak hangi yılda dünyaya geldiği bilinmemekle beraber, hicretin 13. veya 14 yüzyılda dünyaya geldiği tahmin edilmektedir. İsminin Meliki olarak konulmasının nedeni Melik Elticar Tebrizi ile olan akrabalık bağındandır.
Sarf, nahv, maani ve mukaddime derslerini Tebriz’de tamamladıktan sonra öğrenimini tamamlamak için Necef’e gitti. Mirza Hüseyin Nuri, Hacı Ağa Rıza Hemedani ve Ahunt Horasani’nin derslerine katılmış, ancak en önemli üstadı Hüseyin Kulu Hemedani olmuştur. Meliki Tebrizi 14 yıl Hüseyin Kulu Hemedani’nin derslerine katılmış ve onun buyruklarından ayrılmamıştır.[1] Hicretin 1331. Yılında Necef’ten İran’a dönmüş ve doğum yeri olan Tebriz’de yaşamını sürdürerek dini tebliğ etmiştir.[2] 1329 yılında Meşrute hareketi başlayıp Tebriz’de olaylar kızıştıktan sonra Kum’a göç etmek zorunda kalmış ve ömrünün sonuna kadar orada yaşamıştır.[3]
Tedris
Kum’a gittikten sonra Ayetullah Şeyh Abdulkerim Hairi ile görüştükten ve Kum ilim havzası kurulduktan sonra, Mefatihu’ş-Şerai fi’l-Fıkıh kitabını tedris etmeye başlamıştır. Kum’da ikiahlak dersi halkası kurmuştur. Birisi evde havasa (has ve özel öğrencilerine) diğeri iseFeyziye medresesinde Kum tacirlerinin de katıldığı genele verdiği ahlak dersidir. Cemaat namazını Hz. Masume’nin (s.a) türbesinin üst tarafında kılmaktaydı.
Öğrencileri
İsmail bin Hüseyin Taib
Seyyid Ruhullah Humeyni (İmam Humeyni)
Seyyid Mahmud Müderris
Hüseyin Fatımi Kummi
Seyyid Mahmud Yezdi
Molla Ali Hemedani
Mahmud Müctehidi
Şeyh Abbas Tahrani
Abdullah Şalçi[4]-[5]
Risale-i Likaullah
İlmi Eserleri
Esrar-ı Salat: Bu kitap, namazın bin esrarını kapsamakta, taharet ve tefekkürün esrarına dikkat çekmekte ve vesvese ile ilhamın anlamını açıklamaktadır. Büyük günahlar konusundatövbeye değinmiş ve insanın huzuru kalp ve melekût hallerini beyan etmiştir.
el-Murakabat veya A’malu’s-Sene: Bu eserdedua ve yakarış hakkında kısa bir açıklamada bulunmuştur. Yine her ayın kendisine ait amellerine değinerek onların ruhi ve manevi eser ve bereketini açıklamıştır. El-Mizantefsirinin yazarı Allame Tabatabi, bu kitaba bir takriz yazmıştır.
Risale-i Likaullah: İnsanın arınma ve nefis tezkiyesine yönelik yazılan bu eserde, “likaullah”ın anlamı ve onunla ilgili ayetleri açıklayarak salik için ilahî başarı yollarını beyan etmiştir.
Fıkıh alanında bir kitap.
Hac hakkında bir risale.
Gayetu’l-Kusva kitabına Farsça haşiye.[6]-[7]
Ölümü
Ayetullah Mirza Cevad Ağa Meliki Tebrizi, 11 Zilhicce 1343 yılında vefat etmiştir. Cenaze namazından sonra Hz. Masume’nin (s.a) türbesinin yakınında olan Şeyhan kabrinde defnedilmiştir.[8]-[9]
Dış Bağlantılar
İmam Humeyni’nin İrfan Üstadı Mirza Cevad Ağa Meliki Tebrizi’nin Hayatı
Meliki Tebrizi'nin Likaullah Risalesi (1) / İrfan ve Seyri Suluk Yolcuları İçin
Kaynakça
Yukarı git↑ Mecelle-i Peyam Havza, sayı. 10 ve 11, Havza websitesinden naklen.
Yukarı git↑ Gülşen Ebrar, c. 2, s. 514.
Yukarı git↑ Gülşen Ebrar, c. 2, s. 514 ve 515.
Yukarı git↑ Gülşen Ebrar, c. 2, s. 516.
Yukarı git↑ Pejuheşkede Bakıru’l-Ulum (a.s)
Yukarı git↑ Gülşen Ebrar, c. 2, s. 516, 517.
Yukarı git↑ Endişe-i Kum websitesi.
Yukarı git↑ Gülşen Ebrar, c. 2, s. 514.
Yukarı git↑ Endişe-i Kum websitesi.
Bibliyografi
Kum Havza İlimlerinden bir grubun yazdığı Güşen-i Ebrar, c. 2, Kum, 1385.
Mecelle-i Peyam Havza, sayı, 10 ve 11, Havza haber sitesinden naklen.
Endişe-i Kum websitesi.
Nikar websitesi.
source : abna24
