Veliyyi fakihin şartlarından biri a’lem olmasıdır. Bu şart anayasanın 107. maddesinde gelmiştir. Şimdi soru şudur: Veliyyi fakihin a’lem olmasından maksat nedir? “Velayeti Fakih ve İran İslam Cumhuriyeti” adlı kitapta bu sorunun cevabı gelmiştir.
Veliyyi Fakihin A’lem Olmasından Maksat Nedir?
Velayeti fakihte a’lem olmadan maksat, meceiyette a’lem olma manasında değildir.
Ali (a.s) buyuruyor ki: Ey insanlar! İnsanların bu işe (velayet ve hükümet) en layık olanı bu işte daha güçlü olan ve toplumun rehberliği alanında Allah’ın hükmüne daha agah olandır.
Buna göre a’lem olmaktan maksat, sadece fıkıhta a’lem olmak değildir. Yeni fakih olmanın yanında adalet, takva, müdüriyet ve müdebbir olma gibi özellik ve yeteneklere de sahip olmalıdır. Ayrıca ülkenin ve dünyanın durumuna nispet tam olarak agah olmalı ki şartları ilahi hükümlere sunarak mevcut şartlara en uygun hükmü keşfedebilsin. İslam düşmanlarını ve onların plan ve hilelerini tanıyabilmeli ve uygun zamanda karar alarak en iyi şekilde uygulayabilmelidir.
Buna göre Fıkhi meselelerde veliyyi fakihten a’lem olan taklit mercii hükümet konularında diğer fakihler gibidir. Çünkü fakih olma şartı rehberliğin şartlarından sadece bir tanesidir; hepsi değil. Bu yüzden fıkhi meselelerde veliyyi fakihten a’lem olan fakih hükümet konularında ona tabi olmalıdır.
